1 жоспардың ішкі шеңберінің сызықтары
жүктеу/скачать 24.1 Kb.
|
|
ДӘРІС 11 ТОПОГРАФИЯЛЫҚ ЖОСПАРДЫ СЫЗУ. ТОПОГРАФИЯЛЫҚ ЖОСПАРЛАРДЫ СЫЗУ ЖӘНЕ РЕСІМДЕУ ЕРЕЖЕСІ Типографиялық көбейтуге жатпайтын топографиялық жоспарлардың түпнұсқалары үш түсті сызылады: қоңыр түспен — табиғи рельеф, көк гидрография және қиылысулар .жоспар ішіндегі координаталық тор сызықтарының барлығы қара түспен сызылады. Жоспар бойынша сызудың алдында басылған жерлерде қарындаш суретін қалпына келтіру және артық сызықтарды алып тастау қажет. Қарындаш сызықтары жұқа және қағазға кесілмеген болуы керек. Содан кейін қорғауға арналған жоспарды қағаздың таза парағымен жабады, оның шеттерін кері жаққа бүгеді және желімдейді, желімделген парақтың ортасында Солтүстік-Оңтүстік жиекке дейін тік тілік жасайды. Тік тіліктен бір-бірінен 10-15 см қашықтықта Батыс шеңберге дейін екі параллель көлденең тілік жасайды, кесілген кесіндіні күйдіреді және жоспардың Ашық бөлігін сызады. Содан кейін оны қайтадан құрақпен жабады, келесі терезені кеседі және т.б. қолының астына жоспарды жанасудан және қарындаш суретін өшіруден сақтайтын таза қағаз парағы төселуі тиіс. Элементтерді сызу кезектілігін қатаң сақтау қажет: 1) жоспардың ішкі шеңберінің сызықтары; 2) қолдары бар объектілер: тірек пункттері, биіктік нүктелері, елді мекендер және т. б.; З) атаулардың жазулары,. су айдындарында орналасатындардан басқа; 4) желілік контурлар: жолдар, байланыс желілері, соқпақтар және т. б., жол бойындағы белгілерді: семафорлар, кило:метрлік бағаналар, жол көрсеткіштері және т. б.; 5) рельефтің жасанды нысандары: үймелер, ойықтар, карьерлер, шұңқырлар және т. б.; 6) нүктелі пунктир бейнеленген ауыл шаруашылығы алқаптары мен өсімдік жамылғысының шекаралары; 7) су қоймалары алаңдарын бояу; 8) боялған алаңдардағы жазулар мен шартты белгілер; ) су айдындарының жағалау жиегі; 10) көлденең қолдар; 11) жер бедері және жер бедерінің табиғи өзгерістері: 12) елді мекендерді ішкі әрлеу; 13) контурдың ішіндегі алаңша шартты белгілер: 14) Батпақты; 15) планшеттің сыртқы шеңберін сызу; 16)ішкі және рамалы безендіру. Сызғаннан кейін жоспарды тазалау қажет. Егер алаңдық шартты белгінің белгісі баған бойынша басқа шартты белгіге (контурдың шекарасы немесе көлденең) қойылса, онда оны ығыстырады немесе мүлдем көрсетпейді. Егер бір контурда бірнеше түрлі шартты белгілерді (бұталарды және шабындық бойынша сирек бұталарды) орналастыру қажет болса, онда бірінші кезекте екінші дәрежелі шартты белгілерді (бұталарды және сирек бұталарды) орналастырады және сызады, содан кейін негізгі (шабынды) сызады. Батпақтың штрихтары барлық жағдайларда, олар басқа шартты белгілерді кесіп өтпестен, соңғы кезекте сызады. Жергілікті жерлерде өзендерді, жолдарды кесіп өтетін байланыс, электр беру желілері ерекшелік болып табылады. Су айдындарының жағалау сызықтарын, олардың жазуларын және боялған алаңдардағы шартты белгілерін бояу және сызу батпақтарды шрафирлегеннен кейін орындалуы мүмкін. Ішкі жиектеме ішкі және сыртқы жақтаулар арасындағы жазулардан, тік бұрышты координаталардың қолдарынан, жол бағыттарынан, көрші планшеттердің белгілерінен және т. б. тұрады. Рамалы ресімдеу-пайдалануды жеңілдететін және сыртқы шеңберден тыс орналастырылатын деректердің жиынтығы. Жиектелген безендіруге кірісе отырып, Батыс және шығыс ішкі шеңберлерді Солтүстік және Оңтүстік жақтаулармен ұзарту керек. Бұл сызықтар Батыс рамканың жалғастыру сызығынан бастау және шығыс рамканың жалғасында аяқтау қажет жазулардың шекарасы болып табылады. Сондықтан кейде жазудың ұзындығын есептеу керек. бұл үшін берілген жазу қарындашпен тиісті қаріппен және өлшеммен сызылады және оның ұзындығын жоспарға ауыстырады. Жоспарды бұрап, жазуды жақтау сызығынан кері жаққа қарындашпен белгілеуге болады. Жазуларды оңнан солға сызуды үйрену ұсынылады. Жоспар номенклатурасы Солтүстік рамканың ортасының үстінде, көлденең жүргізу үшін рельефтің сандық масштабы мен қимасының биіктігі - Оңтүстік рамканың ортасының астында орналастырылады, масштаб белгісі мен мәтіндердің арасында сол жақта түсірілім учаскесінің схемасы орналасады. Қажетті қосымша мәліметтерді жоспардың оңтүстік және Солтүстік ішкі шеңберінің жалғасу сызықтары шегінде Шығыс жақтаудан кейін орналастырады. Жоспарды тазалау оны сызумен бір мезгілде басталады. Жоспардың қандай да бір бөлігін сызуды бастамас бұрын, жұмсақ резеңкемен қарындашты сүрту керек, сондықтан әлсіз айқын із қалды. Тушьпен сызу әлсіз қарындашпен жүргізіледі, егер қарындашпен сызылса, содан кейін оны резеңкемен жуса, онда бір мезгілде тушь, әсіресе сапасы төмен болса, жуылады. Қарындашты сызудың алдында жоспардағы суретті бұзбау үшін шағын алаңда жуу керек. Жоспар неғұрлым күрделі болса, соғұрлым жойылатын алаң аз болуы керек. Дайындалған алаңды сызғаннан кейін, соңғы кезекте сызылатын сызықтарды қарындашпен қалпына келтіру ұсынылады. Сызылған жоспарда жұмсақ резеңкемен сызықтардың арасындағы аралықтарды, яғни сызу кезінде резеңкемен соғылмаған орындарды, содан кейін рамка мен өрістерді тазалайды. Жуғанда, жоспарда кішкене резеңке бөлшектері қалады. Оларды жинап, жоспардың жоғарғы сол жақ бұрышында тегіс қабатпен себіңіз және алақанның шеңберлі қимылдарымен бүкіл жоспарды сүртіңіз. Осылайша, сіз жоспарды ақ нанның үгінділерімен тазалауға болады. Тазалағаннан кейін жоспардан қаймақ жұмсақ щеткамен ұсынылады. Қатты ластанған алқаптар сия резеңкесімен немесе ұсақ дәнмен зімпара қағазбен тазаланады. Сызылған жоспарда бірінші дәрежелі маңызы бар барлық объектілер бөлінуі тиіс, бірақ қалған жүктемеге залал келтірмей; рельеф барлық бөлшектерде, жазулар мен шартты белгілердің астында анық оқылуы және жоспардың егжей-тегжейін көлеңкелемеуі тиіс; атаулардың жазулары белгілі бір объектіге тиесілілігіне күмән тудырмауы тиіс; биіктіктер мен көлденең жазулар жоспардағы кез келген еркін алынған нүктенің биіктігін қиындықсыз анықтауға болатындай етіп орналастырылуы тиіс; түстердің үйлесімі үйлесімді болуы керек. жүктеу/скачать 24.1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|