ЖҰмыс бағдарламасы инженерлік сызба пәні бойынша 5В010700 «Бейнелеу өнepi және сызу» мамандығының студенттеріне арналған Павлодар

Жұмыс бағдарламасы		Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.2/06

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

5В010700 «Бейнелеу өнepi және сызу» мамандығының студенттеріне арналған

Павлодар
ПӘННІҢ МАҚСАТТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІ

Пәннің мақсаты: кеңістік ойлау мен елестетуде қисынды қабітеттілікті дамыту; инженерлік сызбалардың теориялық негіздерін оқу; конструкторлық құжаттарды автоматты даярлау; студенттерді сызбаны жаңа талапқа сай әртүрлі техникалық сызбаны орындауды үйрету.Оқу орны шеңберінде инженерлік графика студенттерге конструкторлық құжаттаманы орындау мен ресімдеу ережелері бойынша бастапқы білі беру.

Пәннің міндеттері: геометриялық денелердің кескіндерін жазықтықтарда тұрғызу тәсілдерін оқу; жазықтықтардағы кескіндер арқылы геометриялық денелердің қасиеттерін оқу; кеңістіктік есептерді жазықтықтардағы кескіндері бойынша шешу және зерттеу тәсілдерін оқу; инженерлік сызбаларды орындауға қажет стандарттарды оқу, компьютерлік графиканың негізгі тәсілдерін меңгеру.

Пәнді игеруде студенттер білуге тиісті:

- проекциялау әдісінің теория негізін, КҚБЖ (Конструкторлық қүжаттаманың бірыңгай жүйесі) негізгі талаптарын білуі керек;

күрделілігі орташа тетіктер мен қүрама бірліктердің заттарын, сызбаларының кескіндерін оқу;

• 
  аксонометриялық, комплексті кескіндердің теориялық негіздері;
  
• 
  заттың көрінісін салу тәсілі және оларды сызба құрастыруға;
  
• 
  сызбаларды және текстілі құжаттарды орындау ережелері.
  

- комплексті сызбалар мен әртүрлі орналасу және өлшем есептерін шығару;

- сызу қүралдарының көмегімен не көмексіз (эскиз) және компьютерлік жүйесін қолданып әртүрлі геометриялық мүсіндердің кескіндерін салу;

- сызбаның көмегімен тетіктің түлғасын және өлшемдерін анықтай алады;

- кеңістегі мүсіндерді сызбалары және компьютерлік жүйесі арқылы оқи алады;

- тетіктердің, қүрама сызбалардың және жалпы түрдегі сызбалардың нобайлары мен жүмыс сызбаларын орындау;

- конструкторлық қүжаттаманы өндірістік қүжат ретінде қабылдау;

кеңістіктік бейнелермен ойлау дағдыларын иелену керек.

Сызу, геометрия, ақпараттану – мектеп бағдарламасы көлемінде.

Пәннің тақырыптық жоспары						Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.2/10
ПӘННІҢ ТЕМАТИКАЛЫҚ ЖОСПАРЫ
№ т/б	Тақырыптың аталуы			Сағаттың саны
				Дәріс.			Тәж.	Зерт	ОӨЖ
1	2			3			4	5	6
1	Кіріспе. Проекциялау тәсілдері. Нүкте			1			1		2
2	БКҚЖ-нің сызбаларды графикалап орындаудың басты ережелері			1			1		3
3	Түзу сызық проекциялары, .			2			1		3
4	Жазықтық, сызбадағы түрлендіру тәсілдері			3			1		4
5	Көпқырлылар және айналу беттері. Қисық сызықтар			2			1		5
6	Денедерді салу – көріністер, тіліктер, қималар. Бетті проекциялау						2		5
7	Беттердің, жазықтықтардың және түзу сызықтардың өзара орналасуы			2			1		5
8	Көпжақты, қисық беттердің жазбалары			2			1		3
9	Сандық белгілер						1		2
10	Ажырайтын және ажырамайтын біріктірулер.						1		2
11	Құрастыру сызба						2		4
12	Схемалар						1		2
13	Аксонометриялық проекциялар			2			1		5
14	Компьютерлік графикаға кіріспе. АutoCAD жұмыс принципі. Негізгі түсініктері. ЖАЖ АutoCAD графикасымен танысу.							3	5
15	Редакциялау командалары. Сызбаны орындау құралдары							3	5
16	Объектілердің қасиеттері. Жұмыс ортасын дайындау.№1 Зертханалық жұмыс							3	5
17	Екі өлшемдік объектінің сызу құралдары.№2 Зертханалық жұмыс							3	5
18	Үш өлшемдік құрулар. кеңістік графика. Парақ кеңістігі. №3 Зертханалық жұмыс							3	5
	№1 Графикалық жұмыс «Геометриялық бөліктерді проекциялау»								5
	№2 Графикалық жұмыс «Беттердің жазықтықпен қию»								5
	№3 Графикалық жұмыс «Көріністер»								5
	№4 Графикалық жұмыс «Тіліктер»								5
	Пән бойынша қорытынды:			15			15	15	90

1тақырып. Кіріспе. Проекциялау тәсілдері. Нүкте

Сызба геометрия және инженерлік графика пәнінің негізгі даму кезеңдері. Маманның кәсіпқой білім алудағы пәннің атқаратын орны. Проекция тәсілі.Проекциялардың үш жазықтығы жүйесіндегі нүкте. Нүктенің кешенді сызбасы.Нүктемен сызықтың өзара орналасуы.
2 тақырып. БКҚЖ-нің сызбаларды графикалап орындаудың басты ережелері

Негізгі жазу, пішім, масштаб, сызықтар, сызба қарыптар, қима, тілік орындалғанда графикалық сызықшалау, өлшем қою.

Түзу нүктесі, түзудің дербес орналасуы, екі түзудің өзара орналасуы.

Жазықтықтың басты сызықтар. Жазықтықтың сызбада берілуі. Жалпы және дербес орналасқан жазықтықтар. Нүктелердің, түзу сызықтарының және жазықтықтардың өзара орналасуы, екі жазьщтықтың өзара орналасуы.

Көпжақты беттерді кескіндеу. Көпжақты беттердің нүктелері мен түзулері. Түзу сызықтың көпжақты беттермен қиылысу нүктесін түрғызу және көпжақты беттердің жазыктықпен қиылысу сызығын түрғызу. Қисық беттер, қисық беттерді талдау. Қисық беттердің жасалуы, анықтауышы, сызбада берілуі.

7 тақырып. Беттердің, жазықтықтардың және түзу сызықтардың өзара орналасуы

Беттерінің қиылысуы. Қисық беттердің өзара қиылысуы. Көмекші жазықтықпен қиып өту тәсілі.

Жазылмайтын беттердің жуық жазбалары.

Жалпы жағдайлар аксонометриялық остар бойынша бұрмалау коэффи-циенттер. Аксонометриялық остардың көріністері. Тік бұрышты аксономет-рияның түрлері.

1тақырып. Кіріспе. Проекциялау тәсілдері. Нүкте

Проекциялау тәсілдері. Центрлік, параллель және тікбүрыштап проекциялау, олардың қасиеттері. Сызбаның қайтымдылығы. Нүкте проекциясы.
2 тақырып. БКҚЖ-нің сызбаларды графикалап орындаудың басты ережелері

МЕСТ 2.301-68 сызба форматы. МЕСТ 2.302-68 масштабы. МЕСТ 2.303-68 сызба сызықтары. МЕСТ 2.304-81 сызба шрифттары. МЕСТ 2.307-68 өлшемдерді қою. №1 Графикалық жұмыс «Геометриялық бөліктерді проекциялау» А3 форматы.

Нүкте мен түзудің, екі түзудің өзара орналасуы, бәсекелесуші нүктелер. Жалпы жағыдайдағы түзу сызықтар. Жеке жағыдайдағы түзу сызықтар.Түзу сызықтардың өзара орналасуы

Жазықтықта жатқан нүктелерді түзулерді салуға есеп шығару. Горизонтальды және фронтальды салу. Метрлік ёсептер..

Көпқжақтылардың кесіндісін салу және жазықтықтың айналу бетімен қиылысуы. Кескіннің нақты мәнін салу. Түйіндестіру. Циркульдық кисық сызықтар (овалдар). №2 Графикалық жұмыс «Беттердің жазықтықпен қию». А3 форматы.

Көріністер, тіліктер және қималар. Техникалық пішіндерді салу, өлшемдерін салу. МЕСТ 2.305-68 негізгі түрлері. Басты түрін таңдау. № 3 Графикалық жұмыс «Көріністер». Заттың көрінісіне қарап үш көрінісі салу, өлшемдерін қою. А3 форматы. № 4 Графикалық жұмыс «Тіліктер». Заттың екі көрінісіне қарап үшінші көрінісін салу, керекті жай кескіндерді салу, өлшемдерді қою. Екі түрі бөлшектің сызбасын салу, көрсетілген күрделі қималарды орындау, өлшемдерін қою. А3 форматы.

Екінші ретті айналу беттері қиылысуының жеке жағдайлары. Позициялық есептер.

8 тақырып. Көпжақты, қисық беттердің жазбалары

Жалпы алгоритм. Призманың, пирамиданың, конустың, цилиндрдің жазбаларды салу ерекшеліктері.
9 тақырып. Сандық белгілер

Сандық белгілері бар проекциялар, негізгі түсініктер, анықтамалар.
10 тақырып. Ажырайтын және ажырамайтын біріктірулер.

Біріктіру бөлшектері және бүрандалы біріктірулер. Қүбырлық, шпондық, шлицтік, пісірмелі біріктірулер, дәнекерлесу, желімдеу, олардың шартты белгілері.

Қүрастыру сызбасы. Сызбаның жалпы түрі. Сызбаның жалпы түрін оқу және бөлшектеу. Тетіктер мен құрама бірліктердің сызбаларын орындау ережелері. Нобайлар, сипат тізімі, сұлба. Бұйымның құрама сызбасын салу және конструкторлық құжаттар жиынтығын ресімдеу.

Схемалар түрлері. Схемаларды оқу және орындау. Кинематикалық, гидравликалық, пневматикалық, электірлік, технологиялық, принципиалдық схемалар.

Тік бұрышты және қисықбұрышты аксонометрияның түрлері.

14 тақырып. Кіріспе. Аuto CAD, Corel Draw Adobe Photo Shop программалар пакеттері. АutoCAD жұмыс принципі. Негізгі түсініктері. ЖАЖ АutoCAD графикасымен танысу.

Графикалық жүйе Auto CAD-қа үқсас, оның ерекшелігі мен жүмыс қасиеті. Нүкте координаталарын енгізу әдістері. Сурет салу режимдеры. Графикалық примитивтер. Өлшемдеу: сызықты және бүрыштык өлшемдерді салу, коридинаттық және радиалды өлшемдер. Штрихтау.
15 тақырып. Геометриялық модельдеу және олармен шешілетін міндеттер. Сызбаны орындау құралдары

Ортақ редакциялау команд ал ары: көшіру, орын ауыстыру, жою, массивтер, айналы көшірме, бүрылу, масштабтау және т.б. күрделі примитивтарды редакциялаудың арнайы командалары.Объектіні таңдау. Сызба элементтерін редакциялау; өшіру, көшіру, орын ауыстыру, бұру, объектіні бөлу. Қаламмен жұмыс істеу. Объектіні масштабтау.

Түсі, сызық түрі мен масштаб, қабат, түзудің салмағы, гиперсілтеме. Стильдер: мәтіндік стильдер, өлшем стильдер, мультисызық стильдері. Стандарттар. Блоктар мен сыртқы сілтемелер. Сызба параметірін ретке келтіру. Өлшем бірліктер, сызба шегі, бояуды орындау. «Бағыт - қашықтық» тәсілімен нүктені беру. Сызбада өлшемдер салу. № 1 Зертханалық жұмыс «Негізгі жазбамен рамка». А4 формат.

Денелерді реакциялау. Тетіктерді қатты денелі модельдеуҚисықсызықты кесінді, қисықтар, нүктелер. Жағдайдың жазу жолымен жұмыс істеу. Тексті құрау және оны редакциялау. №2 Зертханалық жұмыс «Сызбаның геометриялық бөлігі» А4 формат.

Қүру жазықтықтары мен координаттар жүйелері. Беттер мен торлар. Аймақтар. Денелер. Денелерді қүру. Тіліктер және қималар. Штрихтау, қабаттар, блоктар, басу стильдері. №3 Зертханалық жұмыс «Техникалық бөлшектің сызбасы». Конструкциялық түзу. Шаблондағы бейнелердің орындауы. Штрихталған облыстардың ерекше жағдайлар. А4 формат.

Сөж мазмұны № СӨЖ түрі Есеп беру түрі Бақылау түрі Сағат саны 1 Дәріс сабақтарына дайындық Сабақта жұмыс істеу, қатысу 10 2 Тәжірибелік жұмыстарына дайындық Жұмыс дәптері Графикалық жұмыстар Сабаққа қатысуы Графикалық жұмыстарды көрсету 23 3 Тәжірибелік жұмыстарын қорғау Графикалық жұмыстар Жұмыстарды қорғау 15 4 Зертханалық жұмыстарға дайындық Зертханалық жұмыстар Жұмыстарды көрсету 15 5 Зертханалық жұмыстарын қорғау Зертханалық жұмыстар Жұмыстарды қорғау 15 6 Бақылау шараларға дайындалу МБ1, МБ2 тесттер 12 Барлығы 90

Мамандықтың жұмыс бабындағы оқу жоспарынан үзінді көшірме Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.1/10 5В010700 «Бейнелеу өнepi және сызу» мамандықтың жұмыс бабындағы оқу жоспарынан үзінді көшірме Пәннің атауы «Инженерлік сызба» Оқу түрі Бақылау түрi Тәлімгердің жұмыс көлемі (сағ) Курс және семестр бойынша бөлу (сағ) Барлығы Емтихан Сынақ Кж КЖ ЕГЖ бж. Жалпы Ауд СӨЖ Дәріс Тәж. Зертх. СӨЖ Жалпы орта білім негізінде күндізгі оқу 3 135 45 90 15 15 15 90 Әдебиет Негізгі: 1 БКҚЖ-нің МЕСТ-тары. Сызба орындаудың ортақ ережелері. М., 1984. – 189 с. 2 Вяткин Г.П. Машиностроительное черчение. М.: 1985. – 365 с. 3 Гордон В.О., Семенцов–Огиевский М.А. Курс начертательной геометрии. Левицкиий В.С. Машиностроительное черчение. М.: 1988.–184 с. 4 Есмуханов Ж.М. Краткий конспект лекций по начертательной геометрии. Алматы, 1994. – 211 с. 5 Лагерь А.И., Колесникова С.Б. Инженерная графика. М., 1985. 6 Полищук Н.Н., Савельева В.А. Самоучитель Аuto CAD 2000. АutoLISP. Учебное пособие. – М.: ДМК, 2000. – 310 с. 7 Фролов С.А. Курс начертательной геометрии. – М.: 1983.- 198 с. 8 Чуприн А.И. Аuto CAD 2002. Трехмерное проектирование. СПб. 2002. – 212 с. Қосымша: 9 Ануръев В.И. Справочник конструктора-машиностроителя. М.: 1979. – 159 с. 10 Бубенников А.Н. Начертательная геометрия. М.; 1986. – 258 с. 11 Власов М.П. Инженерная графика. Машиностроительное черчение. М.: 1979.- 321 с. 12 Павлова А.А. Начертательная геометрия. – М.: 2001. – 211 с.

Инженерлік сызба