3. Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти фанин ўрганишнинг ўзига хос зарурият ҳам сабаблари бор.
Биринчидан, бугунги кунда дунёда демократия, демократик жамият тўғрисида белгили илмий концепциялар ишлаб чиқилган. Уларда демократик жамиятнинг кўриниши, асослари, яшаш ва ривожланишнинг умумий эътиборга олинган қонуниятлари ҳам да ўнинг ҳар бир мамлакат, халқнинг миллий-маънавий хусусиятлари билан боғлиқ томонлари борган сари кенг кўламда ўз кўринишин топмақда.
Бугунги күнда дунёнинг 160дан ортиқ мамлакатларида демократик тузумлар умум инсоний ҳам миллий қадрият сифатида қарор топгани эътиборга олинмақда. Ҳозирги даврда, демократия инсон турмуш тарзининг энг қулайли ривожланиш эканин дерлик ҳамма мақул кўриши ҳам ўнинг дунёвий кўламга эга бўлганлиги демократияни фан сифатида ўрганишни тақоза қилаяпти.
Иккинчидан, Ўзбекистонда барпо этилаётган демократик жамият – ўнинг ўзига хос хусусиятларин аниқлаш, ўрганиш зарурлиги ҳам ушбу қонуният билан боғлиқ. Ижтимоий-гуманитар ҳам ижтимоий-сиёсий фанлар қаторида ўнинг махсус фан сифатида ўқитилиши дунёдаги демократик ўзгаришлар билан боғлиқ умумий қонуний асосларга эга бўлганлиги сабабли ўни ҳисобга олиш зарур.
4. Ҳар бир мустақил мамлакат, ўзининг ривожланиш йўлини ҳам барпо этаётган жамиятин билишга, ўнинг қонуниятларин аниқлаб олишга ўз олдига заруриятни талаб қилади. Уша қарашдан, ҳозирги вақтда ижтимоий-сиёсий фанлар тизимида ҳуқуқий демократик мамлакат ҳам фуқаролик жамият асосларин шакллантиришга тўғридан-тўғри тегишли бўлган масалаларни илмий томандан аниқ бир воқеа сифатида, тўлиқ ўрганувчи фан шаклланмаган. Фикримизча, Ўзбекистонда демократик жамият қуриш назарияси ва амалиёти фани уша жараённи тўлиқ қамраб олиш имканиятига эга. Сабаби, бу фан энг аввал дунё цивилизациясининг тарихий тажрибаларига асосланган ҳолда, мамлакатимизнинг ўзига хос хусусиятларидан келиб чиқиб, адолатли демократик мамлакат ҳам очиқ фуқаролик жамиятин қуришнинг фақат гина назарий масалаларин ўрганиб қуймай, балким ўнинг амалий томонларин ўрганади.
5. Мустақиллик Ўзбекистон халқи ҳаётида янги тарихий даврни бошлаб беради. Бу даврнинг мазмуни Ўзбекистонда демократик жамият қуришнинг «ўзбек модели» билан ажралмас боғлиқ. Ҳозирги вазиятда, янги мустақил мамлакатлар қаторида Ўзбкистон Республикаси олдинда турган умумий вазифани қўйидагиларда кўриш мумкин: ўнинг мазмун-моҳияти ҳам асосий тамойиллари Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 1 моддасида ифодаланган бўлиб, «Ўзбекистон суверен демократик республика. Давлатнинг «Ўзбекистон Республикаси» ҳам «Ўзбекистон» деган атамалари бир маънони англатади» дейилган. Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти И.А.Каримов асарларида биз барпо этаётган демократик жамиятнинг бошқа жамиятлардан фарқи ўзига хослиги ва такрорланмаслиги илмий-назарий томондан асосланиб берилган.
Достарыңызбен бөлісу: |