11. Даршын итмұрын және итмұрын жемістерінің ерекше макроскопиялық белгілерін көрсетіңіз. Сыртқы белгілер. Тұтас шикізат



бет1/3
Дата20.10.2022
өлшемі18.96 Kb.
#463035
түріСабақ
  1   2   3
11-15


11. Даршын итмұрын және итмұрын жемістерінің ерекше макроскопиялық белгілерін көрсетіңіз.
Сыртқы белгілер. Тұтас шикізат. Тұтас, әр түрлі пішіндегі цинарродиялардың гүл шоқтары мен сабақтарынан тазартылған: сфералық, жұмыртқа тәрізді немесе сопақшадан қатты ұзартылған фузиформаға дейін; жеміс ұзындығы – 0,7 – 3 см, диаметрі 0,6 – 1,7 см.Жемістің жоғарғы жағында шағын дөңгелек тесік немесе бесбұрышты платформа болады. Жемістер өскен етті, піскен кезде шырынды ыдыстан (гипантий) және оның қуысында жабылған көптеген жеміс жидектерден - жаңғақтардан тұрады. Кептірілген жемістердің қабырғалары қатты, сынғыш, сыртқы беті жылтыр, сирек күңгірт, азды-көпті мыжылған. Жемістер ішінде ұзын, өте қатты қылшық түктермен қапталған. Жаңғақтар кішкентай, ұзынша, шеттері әлсіз көрінеді.
Жемістің түсі сарғыш-қызылдан қоңыр-қызылға дейін, жаңғақтары ашық сары, кейде қоңыр-қоңыр. Иісі жоқ. Су сығындысының дәмі қышқыл-тәтті, аздап тұтқыр.
ұсақталған шикізат. Бір жағы мыжылған, екінші жағы қатты қылшық түктермен жабылған, 5 мм саңылаулары бар електен өтетін әртүрлі пішіндегі гипантий кесектері.
Шикізатты үлкейткіш әйнекпен (10х) немесе стереомикроскоппен (16х) зерттегенде, шетінен аздап сығылған бүтін немесе ұсақталған ұзынша жеміс-жаңғақ тәрізді гипантий фрагменттері, кейде жиектері мен сабағының сынықтары көрінеді. Гипантий бөлшектерінің түсі сарғыш-қызылдан қоңыр-қызылға, қызыл-қоңыр және қызыл-қараға дейін. Жаңғақтардың түсі ашық сары немесе қоңыр-сары. Гүл шоғырлары мен сабақтарының түсі сұр-жасылдан қоңыр-жасыл және қою қоңырға дейін. Иісі жоқ. Су сығындысының дәмі қышқыл-тәтті, аздап тұтқыр.
Ұнтақ. 2 мм електен өтетін гипантий бөлшектерінің, жаңғақтардың және кейде гүл шоқтары мен сабақтарының бөліктерінің қоспасы. Ашық сары және қоңыр дақтары бар сарғыш-қызылдан қоңыр-қызылға дейін түсі. Иісі жоқ. Су сығындысының дәмі қышқыл-тәтті, аздап тұтқыр.
12. Итмұрынның өсетін жерлері мен негізгі жинау аймақтарын атаңыз. Шикізаттарды сатып алу кезеңдерін атап, олардың әрқайсысын теориялық негіздеу.
Биіктігі 2 метр. Бұталары тікенекті. Итмұрын жер шарының қоңыржай және субтропикалық аймақтарының барлық жерлерінде өседі. 500-ге жуық түрі бар. Табиғатта таулы-тасты жерлерде, беткейлерде, орманда, су жағалауында өседі. Табиғи түрі Қазақстанның барлық тау бөктерлерінде өседі. Итмұрынның екпе түрлерінің барлығын дерлік раушан (роза) деп атайды. Халық арасында итмұрынның «жабайы раушан» деген атауы кеңінен қолданылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет