2. Пелопонесс соғысы
жүктеу/скачать 15.46 Kb.
|
|
2.Пелопонесс соғысы Пелопоннес соғысы біздің заманымызға дейін 431-404 жылдар аралығында орын алған. Ежелгі Греция тарихына Афина мен Спарта арасындағы ең ірі қақтығыс ретінде енді. Соғысқа екі одақтың әрқайсысының бөлігі болған көптеген саясат тартылды. Қарсылық 27 жылға созылып, бүкіл грек халқы үшін апатты болды. Қақтығыстың басты себебі ол Спарта мен Афины арасында бітіспес қайшылықтар ұзақ уақыт болғанына байланысты . Негізінен, олар осынау ірі ежелгі саясаттардың мемлекеттіліктің әртүрлі формасына байланысты болды. Афинада демократия орнады. 5 ғасырда бұл саясат өзінің шарықтау шегіне жетті: мүсін, сәулет өнері, ғылым, Афина әдебиеті бүкіл Грецияға үлгі болды. Спартаның мемлекеттік жүйесі, керісінше, екі патша басқарған құл иеленуші олигархиялық республика болды. Спартадағы билік мұрагерлік болды, ақсақалдар кеңесінің құрамына ең асыл және күшті отбасылардың өкілдері кірді.Ірі мемлекеттер өздерінің айналасында ұқсас саяси жүйе үстемдік ететін саясат одақтарын құрады. Спарта Пелопоннес одағын, ал Афинаны – Делиандықтарды басқарды. Дәстүрлі түрде Пелопоннес соғысы екі үлкен кезеңге бөлінеді: Архидамовтың соғысы – Спарта патшасы Архидам II құрметіне өз атауын алды. Спартандықтар Аттикаға тұрақты әскери жорықтар жасады, ал Афина барлық күштерін теңізге шоғырландырып, Пелопоннес жағалауын басқарды. Бұл кезеңнің аяқталу күні біздің дәуірімізге дейінгі 421 жыл болды. Д., Никиев шартына қол қойылған кезде. Ион соғысы – Пелопоннес соғысының соңғы кезеңі. Бейбітшілік келісімі Пелопоннестегі әскери қақтығыстың қайта басталуымен бұзылды. 415 жж. E. Афинылықтар Сиракузаға шабуыл жасауға өз күштерін жіберді, бірақ олар толығымен жеңілді. Афинаның жеңілуі соғыстың соңғы кезеңіне әкелді. Парсыдан қомақты қаржылай көмек алған Спарта Афиныға тәуелді күшті флот құрып, саясатты қолдай алды. Осылайша, Спарта билеушілері Афины мемлекетінің билігін түбегейлі бұзып, оны Эгей теңізіндегі артықшылығынан айырды. Афины флотының жойылуы б.з.б 405 ж бұл соғысты тоқтатты, ал келесі жылы Афина капитуляциялауға мәжбүр болды. 27 жылға созылған соғыс Грециядағы саяси жағдайды түбегейлі өзгертті. Оған ресми түрде екі ірі саясат қатысқанына қарамастан, іс жүзінде Элладаның көптеген басқа қалалары осы ұзаққа созылған қақтығысқа тартылды. Пелопоннес соғысының тікелей салдары соғысушы мемлекеттердің аумағында үй шаруашылықтарының толық күйреуі және жалпы кедейшілік, әлеуметтік шиеленістің өсуі және жиі азаматтық соғыстар болды. 6.Ежелгі Үнді мәдениеті Негізінен Үнді мемлекеті - таң ғажайып ел, тіпті мыңдаған жылдарға ұласқан мәдениет, дәстүрлерін қазіргі таңға дейін өзгеріссіз ұрпағына жеткізе білген бірде-бір ел десекте артық болмайды. Индия, оның тарихы және мәдениеті қазіргі бар мәдениеттерге мағыналы түрде ықпалын тигізуде. Үндістан - Оңтүстік Азияда орналасқан мемлекет. Үндістан – өзінің аса бай мәдениетімен және ежелгі өркениетімен әйгілі ел. Ол – терең тамырлы философияның, мол өзіндік ізгі рухани мұраның, сыры да, сыны да сақталған әдет-ғұрыптар мен дәстүрдің, жер-жаһанға әйгілі махаббат күмбезі Тәж-Махал, Лотосхрам сынды сәулеттік жауһарлардың, терең қайнарлы би мен саздың, ғажайып үнді киносы мен жұпар иісті үнді шайының елі. Ол – “барлық халықтардың жүрегін біртұтас өмірдің ырғағында тоғыстырған” Үндістанның “Халықтың жан жүрегі” мемлекеттік Әнұранынан әр түрліліктегі бірлестіктің үлгісі. Ежелгі Үндістан – адамзат өркениетінің жоғары деңгейдегі мәдениетінің ежелгі ошақтарының бірі болып табылады. Үнді мәдениеті мен ғылымы біздің заманымызға дейінгі IV –IIғ.ғ. – б.з. VІІІ ғ. өркендеді. Осы кезеңде есептеудің ондық жүйесі, цифрлерді жазу түрі мысалы, кейінірек өзгертілген түрде араб цифрі деп аталға) жасалды. Квадрат және куб түбірлерді шығару, “р” санын есептеу (3.1416…), арифметикалық және геометриялық прогрессиялар, тригонометрия мен алгебра негіздері белгілі болған. Астрономдар жылды 12 айға бөлген, әр айда 30 күннен болған, жылдар 6 маусымға бөлінді. Әр бес жыл сайын 13-інші ай қосылып отырды. Жер шарының әр алуан ендіктерінде күн мен түн ұзақтығының айырмашылығы белгілі болды. Ежелгі үнді астрономдары Жердің шар тәрізді екендігін білді, оның өз осінің бойымен айналатындығын болжады. Химияны білу қышқылдар, бояулар, дәрілер, иіс су, цемент, тұздар жасауға, металдарды білу сынаптан күрделі аппараттар дайындауға мүмкіндік берді. Б.з. дейінгі ІІ мыңжылдықтың аяғы - І мыңжылдықтың басынан бізге ежелгі үнді діни әдебиеті –Веда ескерткіштері жеткен. Шамамен б.з. дейінгі 800 жылы пайда болған упанишадтар индоарийцтердің діни түсініктерінің дамуында келесі қадам болып табылады. Эпикалық әдебиеттің негізгі ескерткіштері “Махабхарата” мен “Рамаяна” болды, олар б.з. бірінші ғасырларында санскритте жазылған, бірақ олар б.з. дейінгі IV ғасырда пайда болған.Айта кетейін бүгінгі күнге дейін Рамаяна мейрам болып тойланып келе жатыр . жүктеу/скачать 15.46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|