2008 жылғы қаңтар-маусымдағы өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуының

Өңірлерде:

- ірі қалалардың құрылыс салуын тәртіпке келтіру, қала құрылысының агломерациялары мен қазіргі заманғы нормалары мен талаптарын қалыптастыруды ескере отырып, дамуы мен өсуін есепке алу мақсатында олардың бас жоспарын жетілдіру жөніндегі жұмыстар;

- экономикалық іс-шараларды жандандыру және әлеуметтік инфрақұрылымды дамыту;

- экологиясы қолайсыз және ауылдық аумақтар проблемаларын шешуге бағытталған кешенді шараларды іске асыру жұмыстары жүргізіліп жатыр.

Қаралып отырған кезеңде жалпы алғанда өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуының оң серпіні байқалып отыр.

2008 жылғы қаңтар-маусымда 2007 жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда өнеркәсіп өндірісі көлемінің өсуі республиканың 12 өңірінде байқалды. Ең көп өсімге Атырау (23,0%), Жамбыл (11,1%) және Павлодар (9,2%) облыстары қол жеткізді. Мұның өзінде 4 өңір өнеркәсіп өндірісінің республикалық деңгейінен асып түсті. Өнеркәсіп өнімі өндірісінің төмендеуі Қарағанды (5,2%), Қызылорда (1,7%) облыстарында, сондай-ақ Астана мен Алматы қалаларында (тиісінше 14,9% и на 9,1%) байқалды.

Облыстар, Астана және Алматы қалалары әкімдіктерінің мәліметтері бойынша 2008 жылдың қаңтар-мамырындағы өңірлердің әлеуметтік-экономикалық дамуы мынадай болып келеді.

2008 жылдың бірінші жартыжылдығында Ақмола облысында қолданыстағы бағамен 61,8 млрд.теңгенің өнеркәсіптік өнімдері өндірілді. Нақты көлемнің индексі (НКИ) – 100,2%.

Өнеркәсіптің құрылымында тау-кен саласындағы өнімнің үлесі жалпы өндіріс көлемінде 12,3%, өндеу өнеркәсібінде 72,1%, электр қуатын, газ бен су өндіруде және бөлуде 15,6% құрайды.

Ерейментау ауданында «Кұлағер-Тас» ЖШС қуаттылығы жылында

«Алексеевка доломит руднигі» АҚ ССТӨБ бөлімшемен 30,2% доломит өндіруі көбейтілді, оның тұтынушысы «Арселор Миттал Темиртау» (Қарағанды) болады.

Сонымен бірге, «КамАЗ-Инжиниринг» АҚ үлкен жүкті автомобильдер шығаруын 1,8 есеге қысқартты. өндірістің төмендеудің негізгі себебі шығарылатын өнімнің сұраныс азайтуы тұтынушылардың төлем қабілетсіздігімен, екінші деңгейге жататын банктармен несие беру қысқартуымен байланысты.

Облыстың өнеркәсіптік кәсіпорындарында (шағын кәсіпкерлік субъектілерін қоспағанда) 508 жұмыс орны ашылды.

2008 жылдың 1 шілде жағдай бойынша 15 өнеркәсіптік кәсіпорындар халықаралык стандарттарға сәйкес сертификат алды, жылдың аяғына дейін облыста 10 өнеркәсіптік кәсіпорындары менеджмент сапасының жүйесін еңгізеді.

Ақтөбе облысында өнеркәсіптік өнім өндірісінің көлемі 461,8 млрд. теңгені құрады, нақты көлем индексі – 100,9%.

Таукен өндіру өнеркәсібінде өндіріс көлемі 142,1 млрд. теңгеге ұлғайды және 348,1 млрд. теңгені құрады. Газ, хром рудалары, мыс рудасы және концентраты , натрия биохромат және т.б. өндіру көлемдері ұлғайды.

Өңдеу өнеркәсібі көлемі 100 миллиардқа жақындап ағымдағы жылдың 6 ай қорытындысы бойынша 96,8 млрд. теңгені құрады.

«30 корпоративті көшбасшы» бағдарламасы шеңберінде сәйкес тізімге қосылған құны 443,0 млрд. теңге болатын «серпінді» жобаларды жүзеге асыруда жұмыстар жалғасуда.

Олардың ішінен ағымдағы жылы мыс рудасын байыту бойынша Көктау КБК 2 кезегі, және «Восход» кенорнында хром рудаларын байыту бойынша КБК құрылысын іске қосу жоспарлануда.

Өткен жылы пайдалануға берілген Жаңажол ГӨЗ, 1 кезегін өзіндік электр қуатымен қамтамасыз ету үшін қуаттылығы 45 МВт ГТЭС салынып жатыр.

Қуаттылығы 360 МВт ГТЭС-пен бірге электрометалургиялық зауытының құрлысын жобалау жүргізілуде. ГТЭС құрылысы аяқталды. Электр қуатын беру схемасы әзірленді. Зауыттың ЖСҚ әзірлеу аяқталу кезеңінде.

Электр энергиясын, газды және суды өндіру және бөлу 3,8 млрд. теңге өсіп 16,8 млрд. теңгені құрады.

Алматы облысында қазіргі бағамен 138,8 млрд. теңгенің өнімі өндірілді, нақты көлемінің индексі 2007 жылдың сәйкес мерзіміне 102,3% құрады.

42 жаңа объектілерді іске қосу және 8 объектіні кеңейту есебінен 1,2 мың жаңа жұмыс орындары ашылды

2008 жылдың қаңтар-маусым айында Атырау облысында өнеркәсiп өнiмiнің көлемi қолданыстағы бағамен 1217,1 млрд.теңгені құрады, өндiрiлген өнiмнiң нақты көлем индексi – 123%.

Өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлеміндегі үлес салмағы 93% құрайтын тау-кен өнеркәсiбiнде 1132,1 млрд.теңге сомасына өнiм өндiрiлдi, бұл 2007 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 27,3% құрайды.

Облыс бойынша 11 млн. тонна мұнай өндiрілді немесе 2007 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 127,8%-ды құрады, ілеспе мұнай газы – 4637,5 млн. текше метр (130,6%).

Сонымен қатар «Теңiзшевройл» ЖШС-гі 8,9 млн. тонна мұнай өндірді, бұл өткен жылдың тиісті кезеңінен 1,3 есеге артық, ілеспе мұнай газы – 4574,9 млн. текше метр (128,5 %).

2008 жылдың қаңтар-маусымында Жамбыл облысында 61,1 млрд. теңгенің өнеркәсіп өнімі өндірілді, өнімнің физикалық көлем индексі 2007 жылдың тиісті кезеңіне 111,1%-ды құрады. Тау-кен өндіру өнеркәсібінде өндіріс көлемінің 0,4%-ға, өңдеу өнеркәсібінде – 6,6%-ға, электр энергиясын, газ бен суды өңдеу мен таратуда – 33,1%-ға өсуіне қол жеткізілді.

Облыста табиғи газ, газ конденсатын, фосфор шикізатын, барит кені мен концентраттарын, тас көмір, натрий триполифосфатын, ортофосфор қышқылын, бензин, құрылыс материалдарын, ет, шұжық, өнімдерін, ыстық нан, қант, консервіленген көкөністер, электр қуатын өндіру көлемдерінің арту үрдісі сақталуда.

Сонымен бірге, машина жасау, резина және пластмасса бұйымдары өндірісінде (тапсырыстардың жеткіліксіздігі), былғары аяқ киім саласында (шикізаттың жеткіліксіздігі), түсті металл өндірісінде («Ақбақай ТМК» АҚ-да өндірілетін кеннің құрамындағы алтынның аздығынан), «Минералды тыңайтқыштар» ЖШС-де минералды тыңайтқыштарды өндіруде (минералды тыңайтқыштар өндірісінің күкірт қышқылымен қамтамасыз етілмеуі) өндіріс көлемдері қысқарды.

2008 жылдың қаңтар-наурызында Батыс Қазақстан облысының өнеркәсібі қолданылып жүрген бағамен 550,7 млрд. теңгенің өнімін өндірді, ол өнімнің нақты көлем индексі бойынша 2007 жылдың тиісті деңгейімен салыстырғанда 3,2%-ға көп.

Облыстың өнеркәсіп саясаты, жалпы республикадағыдай өңдеу өнеркәсібінің тұрақты өсуіне және дамуына бағытталып отыр. Саланың үлесіне өнеркәсіптің нақты секторы өнімі көлемінің 6,3% тиесілі. Өндеу өнеркәсібі кәсіпорындары 34,5 млрд. теңгенің өнімін өндірді, ол 2007 жылдың тиісті кезеңінен 12,9% көп (нақты көлем индексі бойынша).

Салалар бойынша: металлургия өнеркәсібі 1,5 есеге, мұнай өнімдерін өңдеу 15,6%-ға, тамақ өнімдерінің өндірісі 8,5%-ға ұлғаюы есебінен өсімге қол жеткізілді.

Машина жасау саласы кәсіпорындарымен 3,9 млрд. теңгенің өнімі өндірілді, ол 2007 жылдың қаңтар-маусымынан 29,7% аз. Сонымене бірге, тұрба құбырлық арматура өндірісі 56,9% төмендеді.

Металлургия өнеркәсібі және дайын металл бұйымдары өндірісінде 1,6 есеге өсу байқалды. Ұнтау шарлары өндірісі 3,7 есеге, басқа метал құрастырмалары өндірісі 1,7 есеге, бейінді табақтар (профлисты) – 24,6% өсті. Құрылыс металл құрастырмалары жинағының өндірісі 31%, тауарлы бетон - 2% төмендеді.

Мұнай өнімдерін қайта өңдеу көлемі 20,3 млрд. теңге құрады. 251,9 мың тонна дистилят отыны өндірілді, ол 2007 жылдың қаңтар-маусамынан 15,8% көп .

Басқа металл емес минералдық өнімдер өндіру көлемі 1,7 млрд. теңгені құрады, ол 2007 жылдың тиісті деңгейінен 11,2% көп.

Тігін өнеркәсібінде ер адамның сыртқы киімін 27%, әйел адамның сыртқы киімін – 37,7%, жайма төсек 18,5% тігу азаюы есебінен өндіріс көлемі 21,8% төмендеді. Әйел адамның жұмыс киімін тігудің 5 есеге, ер адамның жұмыс киімін тігу 54% көбейді.

Тамақ өнімдерін өндіретін кәсіпорындар 5,0 млрд. теңгенің өнімін өндірді, ол 2007 жылдың қаңтар-маусымынан 8,5% көп. Арақ өндірісі 41,4%, макарон өнімдері – 29,9%, сыра өндірісі 19,3%, ет және ішек-қарын өнімдері – 19%, шұжық өнімдері – 14,7%, ұн – 13,1% ұлғайды. Сүт – 39,2%, ірімшік пен сүзбе – 20,3%, дайындалған және қалбырланған балық – 43,1% өндірісі төмендеді.

Электр энергиясын өндіру көлемі 17,2%, табиғи су – 3,8% өсті.

Қарағанды облысында өнеркәсіп өнімінің көлемі 474,8 млрд. теңгені құрады.

Өнеркәсіп өнімінің нақты көлемінің индексі 94,8%-ды құрады. Нақты көлем индексінің төмендеуінің негізгі себебі тазартылған мыс өндіру көлемінің төмендеуі болып табылады, бұл «Қазақмыс Корпорация» ЖШС мыс рудасын қазу көлемінің қысқаруымен байланысты.

Облыс өнеркәсібінің 84,9% өңдеуші өнеркәсіптің үлесіне келеді. Өндірілген өнім көлемі 403,1 млрд. теңгені құрады.

Қарағанды облысында 2008 жылдың басында 11 жаңа өндіріс ашылды. Облыста 1,1 мың жаңа жұмыс орыны құрылды.

Жыл басынан аймақтық деңгейде 3 жаңа инновациялық бағыттағы өндіріс енгізілді, оның 90-на жұмыс орыны құрылды, инвестициялық сома 1,075 млрд. теңгені құрады.

2008 жылдың қаңтар-маусым айлары ішінде Қостанай облысында 153,0 млрд.теңге сомасында өнім шығарылған. Нақты көлемінің индексі 101,6% құрады, соның ішінде тау кен өндіру өнеркәсібінің нақты көлемінің индексі - 99%.

Өткен жылдың ұқсас мерзімімен салыстырғанда агломерациялық темір кенді өндіру – 4,3 пайызға, темір - 10,1 пайызға, бокситтер – 7 пайызға көбейді. 2008 жылдың мамыр-маусым айларында 7,8 мың тонна мыс концентраты бөлінген.

Алайда 2007 жылға қарағанда агломерацияланбаған темір кен - 24,2%-ға азайды («Оркен» ЖШС «МиталлСтилТемиртау» АҚ өнімін аз сатып алды), асбест - 15,2% («Костанайские минералы» АҚ өндірісінің төмендеуі), шекемтастар – 9,8% («ССГПО» АҚ өндірісінің төмендеуі).

Өткен жылға қарағанда 2008 жылдың қаңтар-маусым айларында кондитерлік өнімдер – 7,8%, нан - 3,4%, ұн - 1%, ет және ішек-қарын - 0,1%, сары май - 11,5%, шұжық өнімдері - 13,5%, алкогольсыз ішімдіктер өндірісі - 27,5%, сүт және кілегей - 17,9%, Доре ерітіндісі – 3,1 есе көбейтілді.

Өткен 2007 жылдың қаңтар-маусым айларына қарағанда электр энергиясы 2,6% көбейтілді.

2008 жылдың қаңтар-маусымында Қызылорда облысының өнеркәсіп кәсіпорындары қолданыстағы бағамен 507,5 млрд. теңгенің өнімін өндіріп, 2007 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 98,3 % құрады.

Оның ішінде таукен өндіру өнеркәсібінде 491,4 млрд. теңгенің өнімі өндірілді немесе 2007 жылдың осы кезеңімен салыстырғанда 2,2 % кем. Шикі мұнай өндіру 5591,4 мың. тоннаны құрады немесе 2007 жылдың сәйкес кезеңіне 96,6 %.

2008 жылдың қаңтар-маусым айларында Маңғыстау облысының өнеркәсіп кәсіпорындарымен, үй шаруашылығы секторын да қосқанда 770,1 млрд. теңгенің қолданыстағы бағаның өнімі өндірілді. 2008 жылдың есептік кезеңіндегі нақты көлем индексі 101,3% құрады.

Өсу қарқын тау-кен өндіру саласындағы нақты көлемнің индексі 100,9% (725,9 млрд. теңге өнім өндірілген немесе облыста өндірілетін өнеркәсіп өнімінің жалпы көлемінің 94,2%) құрайды.

Облыс бойынша есептік кезеңде 8,9 млн. тонна мұнай өндірілді немесе 2007 жылдың каңтар-маусым айларымен салыстырғанда 100,2% құрайды.

Өңдеуші өнеркәсіпте 255,0 млрд. теңгеге өнім өндірілді, бұл өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлемінен 74,6%-ды құрайды. Металлургиялық өнеркәсіп өнімін өндіру және дайын металдық бұйымдар өндірісінің көлемі 18,9%-ға, машина және құрал-жабдықтар – 37,1%-ға, мұнай өнімдері – 0,1%-ға, тоқыма және тігін өнеркәсібі – 8,6%-ға, целлюлозалық-қағаз өнеркәсібі – 8,6%-ға өсті. Жер балшық өндірісінің көлемі 799,7 мың тоннаға дейін (105,3%) өсті, 644 мың тонна (102,2%) ферроқорытпа өндірілді.

2008 жылғы қаңтар-маусымда Солтүстік Қазақстан облысының өнеркәсіптік кәсіпорындарымен 28,4 млрд. теңгеге өнімдер өндірілген, бұл 2007 жылғы қаңтар- маусымнан 4,5%-ға жоғары. Өнеркәсіпті өңдеуде өндірілген өнім 20,3 млрд теңге немесе 2007 жылғы қаңтар-маусым деңгейіне 101%.

2008 жылдың қаңтар-маусымында Оңтүстік Қазақстан облысында 88,9 млрд. теңгеге өнеркәсіп өнімі өндірілді, немесе өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 100,6% құрады.

Облыстағы өндірілген өнеркәсіп өнімі көлемінің 6,2% үлесін құрайтын тау-кен өндіру саласында өнім өндіру көлемі – 12,2% өсіп, 10,9 млрд. теңгенің өнімі өндірілді.

Өңдеу өнеркәсібі (үлесі 75,2%) өнімінің нақты көлем индексі – 100,4%, немесе өнім көлемі 66,8 млрд. теңгені құрады.

Өндіріс көлемінің машина жасау өндірісінде – 16,1%-ға едәуір артуы орын алды.

Аса маңызды өнімдердің ішінде керосин өндіру – 67,0%-ға (өндірілгені 134 мың тонна), мазут – 16,2% (365,9 мың тонна), трансформаторлар – 35% (987,4 мың кВа), электр қуаты – 15% (681,8 млн. кВт/сағ), жылу энергиясы – 8,5% (1192,6 мың Гкал), мақта талшығы – 4,0% (54,5 мың тонна), мақта-мата жіптері – 23,8% (6,6 мың тонна), макарон өнімдері – 5,7% (8,4 мың тонна) өндіру артқан.

Ағымдағы жылдың басынан Алматы қаласында 182,5 млрд. теңге сомасынан жоғары өнеркәсіптік өнім өндірілді, яғни өткен жылдың сәйкес кезеңінен 9,1%-ға төмен.

Едәуір құлдырау басқа да металл емес минералды өнімдер өндірісінде, машиналар мен жабдықтар, химиялық өнеркәсіпте байқалады.

Астана қаласының өнеркәсіп секторын өңдеуші өнеркәсібі (82,0 %) және электр қуатын, газ бен суды өндіру және бөлу кәсіпорындары (18,0 %) құрайды.

Жыл басынан бастап қаланың өнеркәсіп кәсіпорындары 52,1 млрд. теңге сомасына өнім өндірді және қызмет көрсетті. Нақты көлем индексі 2007 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 85,1% құрады, бұл өндеуші өнеркәсіпте өнім шығару көлемінің 26% төмендеуінен туындады.

2008 жылдың қаңтар-маусымда 2007 жылғы осы кезеңмен салыстырғанда ет өндіру көлемінің өсуі Астана қаласынан басқа барлық облыстарда байқалды. Ет өндіру көлемінің едәуір өсіміне Солтүстік Қазақстан (8,9%-ға), Ақтөбе (6,7%-ға), Шығыс Қазақстан (5,1%-ға) және Оңтүстік Қазақстан (4,8%-ға) облыстары жетті. Ет өндіру қарқынының төмендеуі Астана қаласында (66,7%-ға) байқалды. Алматы қаласында ет өндіру көлемі 2007 жылдың қаңтар-маусымдағы деңгейінде сақталды.

2007 жылдың қаңтар-маусыммен салыстырғанда сүт өндірісінің өсуі Астана мен Алматы қалаларынан басқа республиканың барлық облыстарында байқалды. Сүт өндіру көлемінің аса жоғары өсімі Оңтүстік Қазақстан (9,5%), Қарағанды (7,8%), Қостанай және Қызылорда (әрқайсысында 6,5%-дан) облыстарында байқалды. Оның өндірісінің төмендеуі Астана мен Алматы қалаларында, тиісінше 9,1% және 24,2%-ға байқалды. Маңғыстау және Павлодар облыстарында сүт өндіру көлемі 2007 жылдың қаңтар-маусымдағы деңгейде сақталды.

2008 жылғы қаңтар-маусымда 2007 жылғы сәйкес кезеңмен салыстырғанда жұмыртқа өндірісінің өсуі Қазақстанның 10 өңірінде байқалды. Өсімнің жоғарғы қарқыны Маңғыстау (33,3 %) және Алматы (31,2) облыстарында болды. Оның едәуір төмендеуі Қызылорда (57,0 %) облысында байқалды. Астана және Алматы қалаларында жұмыртқа өндіру көлемдері 2007 жылдың қаңтар-маусымдағы деңгейде сақталды.

Инвестицияның өсуі республиканың барлық өңірлерінде байқалды. Айтарлықтай өсім Жамбыл (2,4 есе), Қызылорда (1,6 есе), Ақмола (1,5 есе), Батыс Қазақстан (1,4 есе)және Ақтөбе (28,8%) облыстарында тіркелді. Өсудің жоғарғы қарқындары Солтүстік Қазақстан, Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Қазақстан және Алматы облыстарында байқалды.

Едәуір белсенді тұрғын үй құрлысы Шығыс Қазақстан (1,5 есе), Солтүстік Қазақстан (43,6 есе) және Ақмола (39,9%-ға) облыстарында және Астана (17,2%-ға) қаласында жүргізілуде.

Тұрғын үйлерді пайдалануға беру көлемінің төмендеуі Қызылорда (7,9%), Оңтүстік Қазақстан (49,0%) облыстарында және Алматы (32,1%-ға) қаласында болды.

Тұтыну бағаларының индексі. 2008 жылғы маусымда тұтыну бағаларының индексі 2007 жылдың желтоқсанымен салыстырғанда 105,7%-ды құрады. Азық-түлік тауарларының бағалары 8,1%-ға, азық-түлікке емес тауарлар бағасы - 3,8%-ға және ақылы қызметтер бағасы - 4,2%-ға өсті.

2008 жылғы маусымда желтоқсанмен салыстырғанда бағаның ең жоғарға өсімі Шығыс Қазақстан (7,1%), Павлодар (6,9%), Қызылорда (6,3%), Ақмола (5,9%) және Батыс Қазақстан (5,4%) облыстарында, сондай-ақ Астана және Алматы қалаларында (тиісінше 6,2% және 6,5%-ға) тіркелді.

2008 жылғы қаңтар-маусымда тұтыну тауарлары мен қызмет көрсетулер бағасы 2007 жылғы қаңтар-маусыммен салыстырғанда 19,1%-ға өсті. Бағаның ең жоғарға өсімі Оңтүстік Қазақстан (23,2%), Маңғыстау (20,1%), Жамбыл (19,3%), Алматы және Павлодар (әрқайсысында 19,1%), Солтүстік Қазақстан (18,1%) облыстарында, сондай-ақ Астана және Алматы қалаларында (тиісінше 20,0% және 26,3% байқалды.

2008 жылғы қаңтар-маусымда өткен жылғы тиісті кезеңмен салыстырғанда азық-түлік тауарларына бағаның өсуі республиканың барлық өңірлерінде байқалды. Бағаның едәуір өсуі Маңғыстау (33,4%), Жамбыл (29,3%), Солтүстік Қазақстан (28,8%), Оңтүстік Қазақстан (27,6%), Қостанай (27,1%) және Шығыс Қазақстан (26,9%) облыстарында, сондай-ақ Астана және Алматы қалаларында тиісінше 29,7% және 38,6% байқалды.