4. Метанолиз -метанол көмегімен қалдықтардың деструкциясы
жүктеу/скачать 21.44 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қалдықсыз технологиялық жүйе бұл шаруашылық іс әрекеттер нәтиесінде қоршаған ортаға зиянды әсерін тигізбейтін бөлек өндіріс немесе өндірістер жиынтығы. Қалдықтарды энергияға айналдыру
- Энергияны қалдықтардан өндіру
|
Қалдықсыз технология – бұл өнімді өндірудің тәсілі энергия мен шикзат кезеңінде кешенді және әбден орынды түрде пайдаланылады. Атап айтқанда: шикзат ресурыстары — өндіріс -тұтыну — қайталама шикзат ресурыстары, яғни, кез келген қоршаған ортаға болатын әсерлер оның қалыпты жұмыс істеуін бұзбайды. Қазір планетаның әрбір тұрғынына, орташа алғанда, жылына 20 т. жуық шикізат өндіріледі, ол 800 т. су мен 2.5 кВт энергияны қолданумен азық-түлік өнімдеріне өңделеді де шамамен 90-98 % қалдыққа кетеді. Сонымен қатар, тұрмыстық қалдықтардың үлесі бір адамға жылына 0,3-0,6 т. асады. Қалғандары өнеркәсіптік қалдықтар. Алынатын және қайта өңделетін шикізаттың ауқымдары бойынша — 100 Гт/жылына — адамның шаруашылық қызметі планетаның жаңа тау қызметінен артты — 10 Гт/жылына. Сонымен қатар, шикізат пен энергияны пайдаланудағы ысырапшылық адамның шаруашылық қызметінде әр түрлі есті шектерден шығуы артады. айта өңдеу не үшін қажет? Экономикалық жағынан тиімді себебі, алғашқы өңдеумен салыстырғанда 21% аз энергия жұмсалады Қазіргі таңда полимерлі шикізаттың жетіспеушілігі нәтижесінде қайта өңдеу қажет Мысалы: 1 кг қоқыстан (полиэтилентерефталат ПЭТФ, полипропилен ПП, полиэтилен высокого давления ПВД, полиэтилен низкого давления ПНД) 0,8 кг екіншілік өнім алуға болады Табиғатқа кері әсерін тигізіп, топырақта жылдар бойы сақталады Қайта өңдеудің әдістері: 1. Пиролиз – оттегінің қатысуымен немесе оттексіз заттың термиялық ыдырауы 72. Гидролиз процесі экстримальды температура немесе қысым көмегімен жүзеге осады. Пиролиз процесіне қарағанда энергия жағынан тиімді 8 3. Гликолиз –Жоғары температура және қысым арқылы этиленгликоль және катализатор көмегімен таза өнім алу. Артықшылығы: экономикалық тиімді 9 4. Метанолиз –метанол көмегімен қалдықтардың деструкциясы. 10 5. Механикалық рециклинг – екіншілік қайта өңдеу (ешқандай арнайы қымбат құрылғы қажет етпейді). Атап айтқанда, қалдығы аз ресурс ұнемдеуші технолоғияны енгізу жалпы бірқатар талаптарды ұсынады: · оның барлық компоненттерін пайдалана отырып, шикізатты кешенді түрде өңдеу (жасап шығару); · жоғары технологиялық автоматтандырылған жүйеге ғылыми сыйымдылықты енгізу; электроникаландыру мен роботтаыдыру; автоматтандыру негізінде өндірістік процестерді қарқындандыру (интенсификация); · өндірістік қалдықтарды барынша азайту кезінде материалдар ағынының кезеңділігі мен тұйықтылығы; · жеке операциялардың технологиялық процестерге бөлінүін азайту, шикізаттан соңғы өнімге дейін ауысусатысының аралық санын қысқарту; — үздіксіз процестерді қолдану мен технологиялык кезеңдер уақытын қысқарту; · энергия мен табиғи ресурстарды тұтыну үлесін қысқарту, бастапқы ресурстарды қайта өңделген ресурстар мен барынша алмастыру, жанама өнімдер мен қалдықтардың негізгі процестерге қайта айналуы, артық энергияны қалпына келтіру; · энергия ресурстарының барлық әлеуетін барынша пайдалануды қамтамасыз ететін құрастырылған энерготехнологиялық процстерді қолдану; · қалдықтарды залалсыздандыру жолымен табиғи күйіне дейін жеткізу немесе пайдалану мүмкіндігін қамтамасыз ететін биологиялық процестерді және физика-химиялық базасының негізінде экологиялық биотехнологияны енгізу; · өндіріс пен тұтыну, табиғатты пайдалану саласын қамтитын интегралды технологияны құру. «Қалдықсыз өндірістің» маңызды ережесін белгілеу — шикізаттың барлық компоненттерін ұтымды және кешенді түрдепайдалану. Сонымен, өндірістің қоршаған ортаға сөзсіз болатын ықпал етуі оның қалыпты жұмыс істеуінбұзбайды. Қоршаған ортаға соншама түсетін салмақ жол берілген экологиялық мөлшерден аспайтынын тиісінше ескеру қажет. Қалдықсыз өндірісті құру ұзақ мерзімге созылатын процесс. Сонымен қатар,өзара байланысты бірқатар технологиялық, экономикалық, ұйымдастырушылық және басқа да күрделі міндеттердің шешімін талап етеді Қалдықсыз технологиялық жүйе бұл шаруашылық іс әрекеттер нәтиесінде қоршаған ортаға зиянды әсерін тигізбейтін бөлек өндіріс немесе өндірістер жиынтығы. Қалдықтарды энергияға айналдыру (ағылш. waste-to-energy, WtE) немесе Энергияны қалдықтардан өндіру (ағылш. energy-from-waste, Efw) — қалдықтардың бастапқы өңдеуінен электр және/немесе жылу түрінде энергия өндіру процесі болып табылады. Қалдықтарды энергияға айналдыру энергияны қалпына келтіру нысаны болып табылады. Қалдықтарды энергияға айналдыру процестерінің көбісі электр қуатын және / немесе жылуды қоқысты жағу арқылы тікелей шығарады, немесе метан, метанол, этанол секілді немесе синтетикалық отын секілді жанғыш отын тауарларын шығарады. Әлемдік тәжірибеде қоқысты сұрыптау мен қайта өңдеу белгілі бір жүйеге келгелі қашан. Мысалы, Швецияда қоқыс қалдықтары электр қуаты ретінде пайдаланылса, әлемнің ең таза елінің бірі саналатын Сингапурда қоқыстардың 90 пайызы қайта өңделеді. Дамыған елдердің бірқатарында қоқыс қалдықтарын қайта іске жарату экономика дамуының қозғаушы күшіне айналып, қаншама адамды тұрақты жұмыспен қамтып отыр. Мысалы, Германияда күл-қоқыстың 30 пайызы, Жапонияда 30 пайызы, АҚШ-та 27 пайызы, ал Швейцарияда 25 пайызы қайта өңделіп, кәдеге жаратылады. Әсіресе Үндістанның 14 миллион тұрғыны бар Мумбай қаласында шығарылған қоқысты пайдаға асыруға жергілікті тұрғындар аянбай атсалысып, тұрақты кәсіп еткен. Ал, біздің елде қалдықты сұрыптап, жаңа өнімдер алу әлі күнге дейін табыс көзіне айналмай отыр. жүктеу/скачать 21.44 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|