№5 боөЖ «Жобалардағы компьютерлік сызба бөлшектерінің орындалуы»

Жұмыстың мақсаты: Сызудың стандартына сәйкес бөлшектің сыбасын 
құру әдісін
үйрену. 
Тапсырма: 1. А4 форматтағы үш түрдегі берілген бөлшектің суретін 
сызу. 
2.Штриховка тәсілін қолдана отырып, керекті қиықты 
орындау. 
3.ЕСКД шартына сәйкес сызбаны сызу 
4. А4формат қиығындай болатын бөлшектің изометриялық 
жобасын құру . 

 
 
Зертханалық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқалар 
 
Бастапқы әрекет: 

1. Жақтауы А4 болатын сызу-прототипін жүктеу . 
2. Бірнеше жұмыс қабаттарын құру үшін: OSN (КОНТУР), OSI (ОСЬТЕР),
RAZM (ӨЛШЕМДЕР), HATCH (ШТРИХОВКА), ISOPLANE (ИЗОӨЛШЕМ). 
3. Object Snap (Нысанды байланыс) және Dimension (Өлшемдері) құрал-
жабдықтар панелін қосу. 

 Сызбаны тізбектей құру:
1. Ағымдағы қабатты құру үшін OSI (ОСЬТЕР) және Line (Қиық) 
командасының көмегімен үш жобалы бөлшектің осьтік сызығын құрастыру. 
2. OSN (КОНТУР) қабатын қосып және бейненің жобалық байланысын 
сақтай отырп, жіңішке сызықтарды құру түрін орындау қажет. Барлық құру 
ортоганальді режимді қолданып және (@ 40<30) полярлы координатқа 
сәйкес координат мәнінің кіріс форматын қолданып жүзеге асады. 
3. 
Ағымдағы қабатқа HATCH (ШТРИХОВКА) береміз және Draw 
(Сызу) 

Hatch… (Штриховка…) түсірмелі мәзірінен немесе - Draw (Сызу) 
құрал-жабдықтар панеліндегі Hatch (Штриховка) пиктограммасындағы 
Bhatch (Кштрих) командасының көмегімен бөлшектің қиық аймағын 
шриховкалау,
Boundary Hatch (Штриховка шекарасы) диалогтық терезесіндегі Bhatch 
(Кштрих) командасын шақырып, төмендегіні орнатамыз: 


Pattern аймағында: (Өрнек:) 
– ANSI131 – қиықта материалдың 
графикалық мәні. Ол үшін келесі 
батырманы 
басу 
керек 
басқа 
диалогтық 
терезені 
ашатын 
көпнүтелі әр түрлі шаблонның 
графикалық мысалымен сәйкес 
келетін американдық стандарт– 
ANSI және еуропалық – ISO, 
қолданушы 
құрған 
жоба 
қызметінің әр түрлі түрі үшін 

Angle аймағында: (Бұрыш:) –
мәні 
0. 
Түрдік 
шаблонды 
қолдануда сызықтық бұрылу бұрышы береміз және басқа бұрышқа контурды 
толтыру үшін диалогтық терезедегі Angle опциясындағы бұрылу 
шаблонынан бұрыш беруіміз қажет; 

Scale: (Масштаб:) аймағында – мәні 1. Scale штриховка опциясы сізге 
таңдалған бейненің тығыздығынт өзгертуге мүмкіндік береді, яғни, бір 
материалдан оырндалатын аралас бөлшектерді, мысалы: штриховканың 
бірдей бейнесін алатын металлды қамтамассыз етеді. 

- 
нысанның контурын анықтайтын таңдау 
жақтаулардан және т.б тұрады, нысандарды жинақтан жоюға, толтыруға 
және т.б болады. После завершения выбора объектов AutoCAD нысанын 
таңдауды аяқтағаннан кейін таңдалған бейне штриховкасын орындайды; 

- мына батырманы басу контурды алдын-ала құру үшін 
сызба аймағын дұрыс таңдауды қамтамассыз етеді, олардың батырмасын 

көрсете отырып және тышқанның сол жақ батырмасын баса отырып. Осыдан 
кейін AutoCAD автоматты түрде уақытша контурды анықтайды және 
штриховканы орындайды. 
4. RAZM (ӨЛШЕМДЕРІ) ағымдағы қабатын құру, Dimension 
(Өлшемдері) 

Style… (Стиль…) түсірмелі мәзірінде өлшемді стиль құру
немесе пиктограммамен тышқанды шерту. 
Dimension (Өлшемдері) құрал-жабдықтар панелі. Dimension Style 
Manager (Өлшемді стиль диспетчері) диалогтық терезесі ашылады

батырма New… (Жаңа…) 

диалоговое окно Create New Dimension Style 
(Өлшеудің жаңа стилін құру) диалогтық терезесі 

батырмасы Continue 
(Жалғастыру) 

Modify Dimension Style (Өлшеудің жаңа стилі:) диалогтық 
терезе, онда мыналар бойынша құру жүргізіледі: 

5-ке тең бағдар өлшемі; 

0 – мәніне тең келетін нысанның сызығын құру; 

Мәтіннің биіктігін 3.5 ке тең етіп алу; 

1.3 мәніне тең өлшемді сызықтан жол қалтыру; 

мәтінді түзеу –ISO стандарты; 

мәтіннің дәлдік өлшемі – 0. 
5. контурдың айналу сызығының қалыңдығы – 0.7, өлшемді, осьті және 
сызық штриховкасын – 0.25 деп аламыз. Экранда сызық қалыңдығын 
бейнелеу үшін күй жолындағы LWT (ВЕСЛИН) режимді қосамыз. 
6. Басты жазбаны толтыру және суретті сақтау . 
7. Бөлшектердің изометриялық жобасын құру үшін жақтауы А4 сызба-
прототипін қайта енгіземіз. Изометрлік режимді құру үшін Tools (Құралдар) 

Drafting Settings… (Сызу парметрі…) мәзірін құрамыз. Изометрлік 
байланыс орнататын байланыс параметрінің диалогтық терезесі ашылады. 
Бөлшектердің изометрлік сызбасын орындау, ішкі конфигурацияның жақсы 
көрінуі үшін Х және У ось аралығындағы ¼ бөлшекті алдынан қию қажет. 
Жазықтыққа түскен бөлшектің жартысын штрихтау қажет. Алынған бейненің 
қалыңдығын 0,7 деп алып, контур жүргізіміз. Басты жазбаны толтыру және 
сызбаны сақтау. 

Қосымша А 
№5 БОӨЖ-ге нұсқаулар