A ішкі лингвистика

D) «Дарвин теориясы және тіл білімі».

A) Қытай.

B) Үндістан.

C) Египет.

D) Греция.

E) Рим.
37. Қыпшақ тайпасының түлегі, «Екінші ұстаз», «Шығыс Аристотелі», «Мұсылман Ренессансының» көрнекті өкілі кім:

A) Абу-Наср Әл-Фараби.

C) Ихван Ас-Сафа.

D) Әбу Әли ибн – Сина.

E) В. Г. Ахвмдианид.

A) «Құтадғу білік».

B) «Түркі тілдерінің сөздігі».

C) «Хазрати Момлам».

D) «Түрікше – арабша тәжіма».

E) «Диуани лұғат ат-түрік».

39. Ш. Ш. Уалиханов қай жылдар аралығында өмір сүрген:

A) 1835-1975.

B) 1895-1935.

C) 1865-1905.

D) 1835-1865.

E) 1845-1905.
40. Алғашқы оқу құралының авторы, тұңғыш педагог-ағартушы:

A) Ы. Алтынсарин.

B) А. Байтұрсынов.

C) М. Жұмабаев.

D) С. Торайғыров.

E) Ж. Аймауытов.

A) Ш.Уәлиханов.

B) Х.Досмұхамедов.

C) М.Дулатов.

D) С.Сейфуллин.

E) Ы. Алтынсарин.

42. В. Гумбольдт қай жылдар аралығында өмір сүрген:

A) 1767-1837.

B) 1676-1767.

C) 1767-1835.

E) 1635-1768.

A) Сөз.

B) Тіл.

D) Ғылым.

E) Білім.
44. Дыбыстық жүйе өзгерістерін ескермей сипаттау және зерттеу қалай аталады:

A) Статика.

C) Тарих.

D) Тіл.

E) Дивергенция.

A) Корреспонденция.

B) Альтернация.

C) Коррениция.

D) Альтернат.

E) Дивергенция.

A) 25.

C) 23.

E) 28.
47. Славян тіл білімінің ең көрнекті өкілі:

A) В. Гумбольдт.

B) Г. Штейнталь.

C) В. И Даль.

D) А. А. Потебня.

E) А. Шлейхер.
48. «Ареалдық тіл білімінің» отаны қай ел:

A) Германия.

B) АҚШ.

C) Италия.

E) Франция.

A) 1841 жылы.

B) 1831жылы.

C) 1951жылы.

E) 1971жылы.

A) Кенематика.

B) Форма.

C) Плераматика.

D) Кенема.

E) Плерма.

A) Екіге.

B) Беске.

C) Төртке.

D) Үшке.

E) Жетіге.

A) И. И. Шредер.

C) М. Мащтоц.

D) О. Ерзнкаций.

E) С. Сюнеций.

A) «Құтадғу білік».

B) «Түркі тілдерінің сөздігі».

C) «Шахнаме».

D) «Түрікше – арабша тәжіма».

E) «Диуани Лұғат ат Түрік».

A) Кодзики.

B) Нихон-секи.

C) Син сэндзике.

D) Кокин-сю.

E) Гогану – синсэ.

55. «Аналогия туралы» атты трактаттың авторы:

A) Аристотель.

B) Аль-Фараби.

C) Ю. Цезарь.

D) М. Т. Варрон.

E) Л. Карр.
56. «Александрия грамматистер мектебінің» отаны қай ел:

A) Қытай.

B) Үндістан.

C) Египет.

E) Рим.
57. Қытай тіл білімінің тарихын 3 дәуірге бөлген қай ғалым:

A) Ван Ли.

C) Сюнь Куан.

D) Шо Вэнь.

E) Ду Фу.

A) Ш. Уәлиханов.

C) В. В. Радлов.

D) Н. И. Ильминский.

E) И. Н. Березин.

A) Тілді дұрыс қолдану мен дұрыс сөйлеу ережелерін зерттеу.

B) Жазба ескерткіштер тілін зерттеу.

C) Лексикология, синтаксис салаларын зерттеу.

D) Зат пен оның атауы арасындағы байланысты зерттеу.

E) Жазу тілі мен сөйлеу тілі арақаттынасын зерттеу.

A) Гуру.

C) Панини.

D) Б.де Куртене.

E) Хрисипп.

A) Атау - зат табиғатына сәйкес, табиғат туындысы.

B) Сөз атап отырған заттың шығаратын дыбысынан құралады және сөздер табиғи дыбыстар арқылы заттың ішкі мәнін білдіреді.

C) Зат пен атау байланысы – шартты, кездейсоқтық байланыс.

D) Зат пен атау байланыссыз, атау қолданыста жүріп, әдетке айналады.

E) Атау адамдардың өзара келісуінен пайда болған.

A) Қазақ тілі.

B) Латын тілі.

C) Орыс тілі.

D) Әдеби тіл.

E) Араб тілі.

63. Бағдат қаласы лингвистерінің ұстанған бағыты:

A) Пуристік тенденцияны ұстанды.

B) Эклектикалық бағытты ұстанды.

C) Тілдік жүйе заңдылыққа бағынбайды деген пікірге қосылды.

D) Аналогистерге қосылды.

E) Аномалистерді жақтады.
64. Жасанды халықаралық тілдердің 600 жобасы жасалып, адамдарға қызмет еткен Эсперанто, Идо секілді тілдердің өріс алуы қай кезеңге тән:

A) Орта ғасыр.

B) Жаңа заман.

C) Қайта өрлеу.

D) ХIХ ғасыр.

E) Ежелгі дәуір.

A) Ф.Боб пен В. Гумбольд.

B) А. Арно мен К. Лансло.

C) Ф. Шлегель мен А. Шлегель.

D) Ф. Де Соссюр мен Б. де Куртене

E) А. Потт пен А. Кун.

A) Герман тілдерінің латын, грек тілдерімен ұқсастығын алғаш айқындады.

B) Салыстырмалы тарихи әдісті герман тілдеріне, соның ішінде неміс тіліне қолданды.

C) Тіл философиясын негіздеді.

D) Салысмтырмалы-тарихи әдісті ашты.

E) Тұңғыш тарихи сөздік жазды.

A) Р.Раск.

B) Ф. Бопп.

D) М. Мюлллер.

E) Я. Гримм.
68. Инкорпоративті тіл дегеніміз қандай тіл:

A) Аглютинативті.

B) Флективті.

C) Түбір тіл.

D) Аморфты.

E) Полисинтетикалық.

A) Конфуций; Аристотель; Платон; Демокрит.

B) Әбу Насыр әл-Фараби; Әбу Әли ибн Сина; Махмұд Қашқари.

C) Френсис Бэккон; Джон Локк; Рене Декарт; Гофрид Вельгельм Лейбнец.

E) Антуан Мейе; Жозеф Вандриес; Шарль Балли; Альбер Сешэ; Эмиль Бенвенист.

A) Зат пен атау ажырамас бірлікте болу керек.

B) Фонетика, грамматика, синтаксис.

C) Санскрит тілінің грамматикасы.

D) Пор-Рояль грамматикасы.

E) Универсалды символикалық тіл жасау болды.

71. “Дивану лұғат ат-түрік” энциклопедиясының авторы:

A) Әбу Насыр Әл-Фараби.

B) Әбу Әли ибн Сина.

C) Махмұд ибн ал-Хусейін ибн Мұхамед әл- Қашқари.

D) Әлішер Науаи.

E) Әбу Хайан әл-Гарнати.

72. Тіл біліміндегі натуралистік бағыттың негізін салушы:

A) Рамус Раск (1787-1832).

B) Якоб Гримм (1785-1863).

C) Франц Бопп (1791-1867).

D) Вильгельм Гумбольдт (1767-1835).

E) Август Шлейхер (1821-1868).

73. “Жас грамматистер мектебінің” негізін салушылар:

A) Ф.Ф.Фортунатов; А.А. Шахматов; А.М. Пешковский.

B) А. Шлейхер; Ч. Дарвин; В. Гумбольдт.

C) Гейман Штейнталь; Мориц Лацарус; Вильгельм Вундт.

D) Герман Остхоф; Карл Бругман; Герман Пауль; Бертольд Дельбрюк; Август Лескин.

E) Б. де Куртенэ; Н.В. Крушевский; В.А. Богордицкий.

74. “Пуристік” тенденцияны ұстанған мектеп:

A) “Жас грамматистер мектебі”.

B) “Легистер философиялық мектебі”.

C) “Басра лингвистикалық мектебі”.

D) “Александриялық грамматистер мектебі”.

E) “Куфа лингвистикалық мектебі”.

75. Неміс лингвисі - Г.Лейбництің негізгі идеясы болған:

A) Логикалық ғылым.

B) Жасанды тіл құрастыру.

C) Универсалды символикалық тіл жасау.

D) Философиялық тіл жасау.

E) Универсалды грамматика жазуын бастау.

76. “Жас грамматистер мектебінің” екінші атауы:

A) “Легистер философиялық мектебі”.

B) “Лейпциг тіл білімі мектебі”.

C) “Басра лингвистикалық мектебі”.

D) “Александриялық грамматистер мектебі”.

E) “Куфа лиегвистикалық мектебі”.

77. Ф.де.Соссюрдің “Тіл-сөйлеу әрекетінің әлеуметтік жемісі” деген ілімін ұстанған- француз лингвистикасының атасы:

A) Шарль Балли.

B) Гуго Шухардт.

C) Бенедотте Кроче.

D) Вильгельм Гумбольдт.

E) Антуан Мейе.

78. “Ареалдық тіл білімі” бағытының негізін салушы итальян лингвистері:

A) В. Брендель; Х. Ульдалль.

B) Г. Шухардт; Г. Штейнталь.

C) Б. де Куртенэ; Н.В. Крушевский.

D) Джулио Бертони; Метто Бартоли.

E) Вилем Матезиус; Джулио Бертони.
79. Салыстырмалы-тарихи әдістің Даниядағы ірі өкілі:

A) Расмус Раск.

B) Конфуций.

C) Август Шлейхер.

D) Әбу Насыр Әл-Фараби.

E) Шарль Балли.
80. Психологизм бағытының ірі өкілдері:

A) А. Шлейхер; Ч. Дарвин; В. Гумбольдт.

B) Гейман Штейнталь; Мориц Лацарус; Вильгельм Вундт; Александр Афанасьевич Потебня.

C) Әбу Насыр әл-Фараби; Әбу Әли ибн Сина; Махмұд Қашқари.

D) Конфуций; Аристотель; Платон; Демокрит.

E) Антуан Мейе; Жозеф Вандриес; Шарль Балли; Альбер Сешэ; Эмиль Бенвенист.

81. В.Гумбольдтың классификациясы бойынша “аморфты тіл” деген термин нені білдіреді:

A) Аморфты тілді өлі тілдер деп атайды.

B) Аморфты тілді универсалды символикалық тіл деп атайды.

C) Аморфты тілді философиялық тіл деп атайды.

D) Аморфты тілді даралаушы (изолирующий) тіл деп атайды.

E) Аморфты тілді канондық тіл деп атайды.

82. Орта ғасыр лингвистикасында киелі және қасиетті тіл немесе Пайғамбар тілі деп есептелген тіл:

A) Философиялық тіл.

B) Аморфты тіл.

C) Даралаушы (изолирующий) тіл.

D) Канондық тіл.

E) Жасанды тіл.
83. XX ғасырдың басындағы обьективті идеализмнің ірі өкілі:

A) Э Гуссерля..

B) Вильгельм Вундт.

C) Бенедотте Кроче.

D) Рамус Раск.

E) Мориц Лацарус.
84. “Қазақ хрестоматиясы” оқулығының авторы:

A) В.В. Радлов.

B) Ы. Алтынсарин.

C) С. Мұқанов.

D) О.Н. Бетлингк.

E) Ш. Уәлиханов.
85. Қайта өрлеу дәуірінің лингвистикасы қай ғасырларды қамтиды:

A) XX ғасыр.

B) V-XV ғасыр.

C) XV-XVIII ғасыр.

D) б.д. V ғасырына дейін.

E) XIX ғасыр.

86. Прага лингвистикалық мектебінің негізін салушы чех германисі:

A) Джулиано Бонфантелер.

B) Вилем Матезиус.

C) Гуго Шухардт.

D) Антуан Мейе

E) Франц Боас.
87. Россиядағы нағыз ғылыми “түркология” қай кезеңнен басталды:

A) XIX ғасырдың II жартысынан басталады.

B) XIX ғасырдың I жартысынан басталады.

C) XIX ғасырдан басталады.

D) XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басынан басталады.

E) XVII ғасырдан басталады.

88. Ат қою немесе атау теориясы дегеніміз не:

A) Даму кезеңі.

B) Тіл білімінің алғашқы іргетасы саналатын теория.

C) Ежелгі дәуір тіл білімі туралы теория тіл ғылымының.

D) Зат атауларының пайда болу себептерін түсіндіретін теория.

E) Лингвистикаға қатысты ой-пікірдің бастамасы.
89. Грамматикалық өнер немесе жазу өнері деп нені айтамыз:

A) Жазба ескерткіштер тілі.

B) Тілді дұрыс қолдану ережесін белгілейтін сала.

C) Тіл ғылымының тарихын кезеңдерге бөлу.

D) Көне ғылымдардың бірі.

E) Дыбысқа еліктеу теориясы.

90. «Филология» термині нені білдіреді:

A) «Сөзді дұрыс қолдану».

B) «Сөзді құбылтып қолдану».

C) «Сөзді сүю».

D) «Сөз туралы ілім».

E) «Сөздер сөйлейді».

91. Көне Қытай иероглифі қандай стильдерге бөлінген:

A) Сөз мағынасы және фонология.

B) Иероглиф құрылысы мен этимология.

C) Дыбыс, таңба, сөз стильдері.

D) Таңбаларды оқу, қолдану жолдары.

E) Уставтық, жартылай уставтық, жылдам жазу.

92. «Веда» аталатын жазба ескерткіштер кімдікі:

A) Көне Үндістан.

B) Көне Қытай.

C) Ежелгі Греция.

D) Ежелгі Рим.

E) Орта ғасырлық.

93. Ежелгі Греция тіл білімі қандай кезеңдерге бөлінеді:

A) Грециялық және римдік.

B) Ежелгі және жаңа.

C) Философиялық және филологиялық.

D) Жыл санауымызға дейін.

E) Біздің жыл санауымыздан кейін.

94. Көне Грециядағы тілдің шығуы туралы қандай теорияларға негізделді:

A) Ат қою теориясы мен грамматикалық өнер теориясы.

B) Дыбысқа еліктеу теориясы және келісім теориясы.

C) Философия және логика ғылымдарының теориясы.

D) Шешендік өнер теориясы.

E) «Сөзді дұрыс қолдану» теориясы.

95. «Аномалистер» қандай бағытты ұстанды:

A) «Заттың атауы оның табиғатына сәйкес жаратылыстан берілген».

B) «Тілдік элементтің барлығы белгілі бір заңдылыққа бағынады».

C) «Грамматикалық ілім философия мен логика ғылымдарымен тығыз байланысты».

D) «Есім мен етістіктің байланысты сөйлемде ғана көрінеді».

E) «Зат пен оның атауы, грамматикалық категориялар мен логикалық категориялар арасында ұқсастық, заңдылық жоқ».

96. Канондық тіл дегеніміз не:

A) Әр ұлттың тілі.

B) Әр халықтың тілі.

C) Барлығына ортақ тіл.

D) Жазбалар тілі.

E) Баршаға міндетті тіл

97. Араб халифаты дәуірі:

A) Б.з.д. Ү-ҮІ ғасырлар.

B) Б.з.б. ҮІІ-ҮІІІ ғасырлар.

C) Ежелгі дәуір.

D) Көне дәуір.

E) Біздің заманымыздағы дәуір.

98. Арабтардың лингвистикалық еңбектеріне объект болған тілдер:

A) Қытай, үнді, латын.

B) Санскрит тілі.

C) Түркі, монғол, парсы.

D) Қыпшақ тілі.

E) Нахв, сарф, тәжуид.

99. Араб тілтану мектептері қалай аталады:

A) Басра, Куфа, Бағдат мектептері.

B) Мәскеу, Қазан мектептері.

C) Женева, Прага мектептері.

D) Лондон, Лейпциг мектептері.

E) Натуралистер, психологтар, жас грамматистер.

100. «Универсалды грамматиканың» авторы кім:

A) Френсис Бэкон.

B) Вильгельм Лейбниц.

C) Рене Декарт.

D) Михаил Ломоносов.

E) Пор-Рояль монастырының ғалымдары.

101. Салыстырмалы-тарихи әдістің негізін салған кім:

A) Иоганн Гердер.

B) Жан жак Руссо.

C) Антуан Арно.

D) Франс Бопп.

E) Колод Лансло.

102. Салыстырмалы-типологиялық әдіс немесе типологиялық тіл білімінің өкілдері:

A) Фридрих Шлегель,Вильгельм Гумбольдт.

B) Расмус Раск, Якоб Гримм.

C) М.Мюллер, А.Шлейхер.

D) А.Потебня, В.Вундт.

E) Ф.Фортунатов, А.Шахматов.

103. В.Гумбольдттың тіл философиясы неге негізделді:

A) Тілдің пайда болу себептерін ашуға.

B) Тілдің қоғам өміріндегі орны мен қызметін анықтауға.

C) Тілдің философия, логикамен байланысын көрсетуге.

D) Тілдерді салыстыра зерттеуге.

E) Тілдердің туыстығын дәлелдеуге.

104. «Натуралистік ағым» өкілдерінің тіл туралы түсінігі:

A) «Тіл – биологиялық организм, тілде даму деген болмайды, тек биологиялық өсу болады».

B) «Тіл адамдардың рухани өмірімен тығыз байланысты».

C) «Грамматика дүние жүзіндегі тілдің барлығына ортақ болу керек».

D) «Тілдер флективті және агглютинативті деген екі топқа бөлінеді».

E) «Тіл – қатынас құралы».
105. «Психологиялық тіл білімінің» көзқарастары:

A) «Формасыз тіл болмайды, оның көріну жолдары әр тілде әр түрлі болады».

B) «Морфологиялық белгілер – тілдегі ұсақ жүйелердің ішіндегі тұрақтысы».

C) «Тілдің дамуындағы құбылыстар халықтың психологиясына байланысты. Халық психологиясы тілдің ішкі формаларын анықтайды».

D) «Тілде даму деген болмайды».

E) «Тіл ойды білдіретін мағына мен қарым-қатынас».

106. «Жас грамматистер» бағытының негізінде Ресейде қандай мектептер қалыптасты:

A) Шахматов мектебі.

B) Пешковский мектебі.

C) Фортунатов мектебі.

D) Бодуэн де Куртенэ мектебі.

E) Мәскеу және Қазан лингвистері мектептері.

107. Орыс түркологтарын атаңыз:

A) Фортунатов, Шахматов, Пешковский.

B) Радлов, Ильминский, Катаринский, Мелиоранский.

C) Трубецкой, Якобсон, Бартоли.

D) Ф.де Соссюр, Б.де Куртенэ.

E) Ельмслев, Блумфилд, Хомский.
108. Тіл және оның даму заңдары туралы ғылым қалай аталады:

жүктеу/скачать 0.64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: