Абдразаков б. Б
Мемлекетті халықаралық тану және мемлекеттер сабақтастығы
жүктеу/скачать 0.88 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Декларативтік теория бойынша тану
- Конститутивтік теория бойынша
| Мемлекетті халықаралық тану және мемлекеттер сабақтастығы.
Халақаралық тану мәселесін қарастыратын болсақ, халықаралық құқықтану – бұл танылып жатқан мемлекетпен заңды қатынастарға түсу үшін қажетті акт. Танылып жатқан (мемлекет) жақ болып табылуы мүмкін жаңадан пайда болған мемлекет, жаңа үкімет, тәуелсіздігі үшін күресіп жатқан халықтар мен ұлттар, ұлт-азаттық көтеріліс, халықаралық ұйымдар. Халақаралық құқық теориясында тану туралы екі теория бар: Декларативтік теория; Конститутивтік теория. Декларативтік теория бойынша тану белгілі бір халықаралық құқық субъектісінің пайда болғанын айтады. Бірақ үлкен заңды маңызы жоқ. Өйткені мемлекеттің халықаралық құқықтың субъектісі ретінде пайда болуы тануға байланысты емес. Конститутивтік теория бойынша мемлекет тек оны басқа мемлекеттер таныған кезде ғана халықаралық құқықтың субъектісі болады. Бұл теория мемлекеттердің басты белгісі – мемлекеттік егемендігінің маңызын төмендетеді. Мемлекет басқа мемлекеттердің еркіне, қалауына байланысты пайда болады. Кез келген мемлекет жаңадан пайда болғанда халықаралық танылу құқығы бар. Бұл БҰҰ-ның жарғысында жазылған. Мемлекеттерді тану жазбаша насанда болады. Танылып жатқан мемлекет ол тануды дипломатиялық нота арқылы белгілейді. Мысалы, Қазахстан Республикасының дипломатиялық нота арқылы ең бірінші Туркия мемлекеті таныды. Халықаралық тану нысандар: Заңды тану Фактілік тану Немесе, Де-юре Де-факто Ад хос (ad hоs) Де-юре тануы – бұл толық көлемде тану. Бұл танымды қайтып алуға болмайды. Бұндай таным кезінде танылып жатқан мемлекетпен немесе танылып жатқан үкіметпен толық көлемде толық көлемде дипломатиялық, консулдық және басқа да қатынастар орнатылады. Де-факто – бұл жартылай тану. Бұндай таным кезінде дипломатиялық қатынас орнатылмайды, тек консулдық немесе сауда қатынастары орнатылады. Әдетте бұндай тану уақытша, де-юре танымына өтпелі таным болып табылады. Сонымен қатар, бұндай таным қайтарылуы мүмкін. Әдетте жаңа мемлекетті танығандай емес, жаңа үкіметті танығанда қолданылады. Аdhоs – бұл уақытша белгілі байланысты тану. Мұндай таным кезінде мемлекет танығысы келмесе де, тануға мәжбүр болады. Мысалы, өз азаматтарын сауда жағынан қорғау. жүктеу/скачать 0.88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|