Коллоквиум
Атмосферадағы озон қабаты жэне оның жағдайы
Бұл ультракүлгін сәулелерді сіңіретін оттегінің ерекше формаларынан тұратын жердің ауа қабаты, ол өте біркелкі орналасқан. Күннің ультракүлгін сәулеленуінің күшті әсерінен жердің ауа қабығы тұратын оттегі молекулалары өзіне үшінші оттегі атомын бекітті, осылайша озон алынады, атмосферадағы озонның көп мөлшері біз үшін үлкен плюс.
2.Қышқыл жаңбыр туралы жалпы түсінік.
Қышқылдық жаңбыр – құрамында қышқыл оксидтері (әдетте күкірт немесе азот) бар жауын-шашынның жалпы атауы. Оның үстіне, бұл міндетті түрде сұйықтық болуы мүмкін емес, сонымен қатар тұман, қар, бұршақ, шаң немесе газдар болуы мүмкін - соңғы жағдайда «құрғақ тұндыру» термині қолданылады. «Қышқылды жаңбыр» терминін 1872 жылы шотланд химигі Роберт Ангус Смит енгізген.
3.Қышқыл жаңбырдын түзілуіне әкелетін атмосферада өтетін химиялык реакциялар.
Қышқыл жаңбыр деп рН 5,7-ден төмен жауын-шашынды айтады. Бұл атмосферадағы көмірқышқыл газы (СО2) сияқты табиғи заттардың жаңбыр суымен әрекеттесетініне байланысты. Бұл әлсіз көмір қышқылын түзеді (CO2 + H2O -> H2CO3). Бір аймақтағы жаңбыр суының қышқылдығы (рН) басқа аймақтағы жаңбыр суының қышқылдығынан өзгеше болуы мүмкін.
4.Қышқыл жаңбырдың қоршаган ортаға әсері.
Қышқыл жаңбырдың қоршаған ортаға әсері. су объектілерінің экожүйесі өзгеруде, бұл балықтар мен балдырлардың қырылуына әкеліп соғады ... Қышқылды жаңбырлар өсімдіктер мен жануарлар дүниесінің жай-күйіне ғана емес, сонымен қатар адам өміріне де теріс әсер етеді. Малдың, кәсіптік балық түрлерінің және ауылшаруашылық дақылдарының қырылуы елдің экономикалық жағдайына кері әсерін тигізуде.
5.Газтэрізді ластағыштар шыгарындыларын тазалау әдістерін жіктеу.
Газды тазартудың физика-химиялық әдістері. Газ тәріздес ластаушы заттар өнеркәсіптік шығарындылардан физика-химиялық немесе химиялық әдістер арқылы жойылады. Газ тәріздес ластаушы заттарды жоюдың бес негізгі әдісі бар: абсорбция, адсорбция, конденсация, жанғыш ластаушы заттарды жағу және химиялық өңдеу.
6.Экологнялық кауіпті заттар және калдықгар.
1. Қауіпті қалдықтар – құрамында қауіпті қасиеттері бар (уыттылық, жарылыс қаупі, радиоактивтілік, өрт қауіптілігі, жоғары реактивтілік) қауіпті заттардан тұратын және қоршаған ортаға және адам денсаулығына жалғыз немесе басқа заттармен жанасқанда тікелей немесе ықтимал қауіп төндіруі мүмкін қалдықтар. заттар (ЕК ҚР 1-бабының 1-тармағының 21-тармақшасы).
7.Өндірістік қалдыктар.
Өнеркәсіптік қалдықтар – бұл өз сапасын жоғалтқан материалдардың, шикізаттың және басқа элементтердің қалдықтары. Қалдықтардың көзі кәсіпорынның ерекшелігіне байланысты (металлургиялық, жеңіл, ауыр, химиялық). Олар әртүрлі салаларда қалыптасады, бірақ болашақта олар жойылады немесе қайта пайдаланылады.
Өнеркәсіптік қатты қалдықтар
Өндірістік қалдықтардың түрлері әртүрлі:
аппараттық құрал;
пластик;
күл және шлак;
былғары;
резеңке;
шыны;
ағаш;
жүн;
қағаз және картон;
құрылыс материалдары;
тоқыма;
тамақ қалдықтары және т.б.
Барлық осы санаттағы қоқыс қоршаған ортаға орасан зор зиян келтіреді, ал егер композицияда улану, сынап және басқа да зиянды заттар болса, бұл қоршаған ортаға қауіпті арттырады.
8.Химиялық қалдыктардың жіктелуі.
Қауіпті жүктер туралы заңға сәйкес қалдықтарды жіктеу
«Қауіпті жүктер туралы» Заңға сәйкес қалдықтарды бағалаудың негізі осы материалдарда болуы мүмкін қауіпті қасиеттер болып табылады:
Тұтанғыштық (жанғыштық)
Тотықтырғыш қасиеттері
Уыттылық
Коррозиялық (каустикалық)
Сумен жанасқанда жанғыш газдардың түзілуі Жұқпалы және патогендік материалдармен ластануы Радиоактивтілік
Судың ластану қасиеттері Қауіпті шаң түзілуі
Қауіпті жүктердің сыныптарына одан әрі бөлу заттар тізімдерін пайдалана отырып жүзеге асырылуы мүмкін. Бұл тізімдер тек жақсы сипатталған заттарды ғана емес (мысалы, бензин, bp 60-100 ° C), сонымен қатар толық сипаттамасы жоқ заттардың жалпы санаттарын, мысалы, мұнай өнімдерін қамтиды. Қауіпті қалдықтарды жіктеу және бағалау олардың физикалық-химиялық қасиеттеріне (қатты / сұйық, қайнау температурасы, тұтану температурасы, уыттылық деректері) сәйкес жүзеге асырылады.
12 апта:
Литосферанын химиялык экологиясы
Литосфераның химиялык кұрамы.
Магматикалық, түнбалық, метаморфтық таулы жыныстар. Табигаттағы топырактың жалпы ерекшеліктері.
Топырақтың химиялық кұрамы жэне оның ластануы.
Химиялык заттардын топырақтың беткі кабатындағы миграциясы.
Мифация формалары.
Химия¬лык тыңайткыштармен топырактьщ ластану мәселелері
7.
Жер шарын салыстырмалы түрде жұқа, біртұтас қатты қабық түрінде көмкеріп жатқан литосфера — географиялық қабықтың маңызды құрамдас бөлігі болып табылады. Литосфераның жоғарғы бөлігі болып табылатын жер қыртысының 90%-дан астамын 8 химиялық элемент: оттек, кремний, алюминий, темір, кальций, натрий, калий, магний құрайды (2-кестені қараңдар).
Тектоника ғылымында ұзақ уақыт бойы жер қыртысының платформалық-геосинклинальдық дамуы жайлы тұжырымдама басым болып келді. Бұл тұжырымдама бойынша, материктік жер қыртысы салыстырмалы түрде тұрақты бөліктерге — платформаларға және қозғалмалы бөліктерге — геосинклинальдарға жіктеледі. Жер қыртысының үздіксіз дамуы нәтижесінде геосинклинальдар платформаларға айналады, бұл процесс екі кезеңде жүзеге асады. Ұзаққа созылған алғашқы кезеңде қатты майысып, су басқан жер қыртысының ойыстарында қалыңдығы 15—20 км-ге жететін шөгінді жыныстар жиналады.
8 Метаморфтық тау жыныстары (грек. metamorpho – өзгеру), метаморфизм әсерінен пайда болады. Егер метаморфизмде бастапқы тау жыныстарының химиялық құрамы өзгеріске ұшырамаса, онда қалыптасқан Метаморфтық тау жыныстарын метаморфиттер, ал өзгеріске түскендерін метасоматиттер деп атайды.
Метаморфтық тау жыныстары геологиялық қалыптасу жағдайына қарай катаклаздық, жапсар-термалық, аймақтық және метасоматоздық болады. Катаклаздық Метаморфтық тау жыныстары тектоникалық қозғалыстарға байланысты туатын қысымның әсерінен қалыптасады. Уатылу дәрежесіне қарай олардың тектоникалық брекчиялар, катаклазиттер, милониттер сынды түрлері пайда болады. Жапсар-термалық Метаморфтық тау жыныстары интрузиялардың сыртында жылудың әсерінен қалыптасады. Онда силикатты тау жыныстары мүйіз тастарға, карбонаттылар мәрмәрлерге, кремнийлілер кварциттерге айналады. Олардың минералдық құрамы бастапқы тау жыныстарының құрамы мен температурасына байланысты әр түрлі болып келеді.
Аймақтық метаморфизмде жылудың, қысымның, ерітінділердің әсерінен тақтатастар, гнейстер, гранулиттер, амфиболиттер, мәрмәрлер, кварциттер, мигматиттер, эклогиттерқалыптасады. Оларға тақтатастық, сирек шомбал бітім, әркелкі түйірлі құрылым, кордиерит, андалузит, силлиманит, кианит, ставролит, омфацит, альмандин, пироп сияқты типоморфтық минералдар тән.
9Топырақтың химиялық құрамына - тыңайтқыштар мен зиянкестерге, арам шөптерге, ауруларға қарсы әртүрлі химиялық заттар қолданылатын ауыл шаруашылығы да әсер етеді. Қазіргі кезде ауыл шаруашылығы процесіндегі зат айналымға түсетін заттардың мөлшері өнеркәсіп орындарынан бөлінетін заттардан кем түспейді. Айта кетерлігі, тыңайтқыштар мен улы химикаттарды қолдану жылдан-жылға артып келеді. Ал топырақтың құнарлылығы алынған өнім мен ондағы өсетін өсімдіктердің түрлік құрамына байланысты. Қазіргі кездегі топырақты ластаушыларының негізгі көздері мыналар:
|