Қазақстан.Еңбек құқығы.Жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері
Еңбек құқығы:1.жұмыскер мен қызметкердің тікелей еңбек ету жағдайы бойынша жұмыс беруші атынан əрекет ететін əкімшілікпен қатынасты реттейді;2.өндірісті басқаруға жұмыскердің қатысу,еңбек жағдайын тағайындау мен қолдану жағдайы бойынша əкімшіліктің еңбек ұжыммен қатынасын реттейді;3.еңбек дауларын қарастыру бойынша қатынастарды реттейді.
Жұмыскердің:
1) осы Кодексте көзделген тəртіппен жəне жағдайларда еңбек шартын жасасуға, өзгертуге, толықтыруға, тоқтатуға;
2) жұмыс берушіден еңбек, ұжымдық шарттардың, келісімдердің, жұмыс беруші актілерінің талаптарын орындауды талап етуге;
3) еңбек қауіпсіздігіне жəне еңбекті қорғауға;
4) еңбек жағдайлары мен еңбекті қорғаудың жай-күйі туралы толық жəне анық ақпарат алуға;
5) еңбек, ұжымдық шарттардың талаптарына сəйкес уақтылы жəне толық көлемде жалақы төленуіне;
Жұмыс берушінің негізгі құқықтары мен міндеттері
. Жұмыс беруші:
- жұмысқа қабылдау кезінде таңдау еркіндігіне;
- қызметкерлермен еңбек шартын өзгертуге, толықтыруға жəне бұзуға;
- өз өкілеттігі шегінде жұмыс берушінің актілерін шығаруға;
- қызметкерлерден еңбек тəртіптемесі ережелерінің жəне басқа да актілерінің орындалуын талап етуге;
- қызметкерлерді көтермелеуге, оларға тəртіптік жаза қолдануға
- қызметкерлерді материалдық жауапкершілікке тартуға;
- еңбек саласындағы өзінің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау мақсатында сотқа жүгінуге;
- қызметкерге сынақ мерзімін белгілеуге құқылы.
Қазақстан
1)біржолғы зейнетақы төлемі–Заңда белгіленген тəртіппен салымшы (алушы) тұрғын үй жағдайларын жақсарту жəне (немесе) емделуге ақы төлеу мақсатында бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан алып қоятын, міндетті зейнетақы жарналары жəне (немесе) міндетті кəсіптік зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы жинақтарының сомасы.
2)ең төмен зейнетақы – республикалық бюджет туралы заңда тиiстi қаржы жылына белгiленген ең төмен зейнетақы мөлшерi;
3)жеке зейнетақы шоты – Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес салымшының (зейнетақы төлемдерiн алушының) міндетті зейнетақы жарналары не міндетті кəсіптік зейнетақы жарналары не ерікті зейнетақы жарналары, инвестициялық табысы, өсiмпұл жəне өзге де түсiмдер есепке алынатын жəне зейнетақы төлемдері жүргізілетін жеке атаулы шоты;
Экологияны пайдалану құқығы
ҚР “Қоршаған ортаны қорғау туралы” Заңына сəйкес табиғатты пайдалану-адамның шаруашылық жəне өзге де қызметінде табиғи ресурстарды пайдалану.Экологияны пайдалану құқығы объективті мағынада-табиғат объектілерін пайдалану мен қоршаған ортаның қорғау жөніндегі қатынастарды реттейтін құқықтық нормалардың жиынтығы болып табылады.Субъективті мағынада экологияны пайдалану-бұл адамның əр алуан өмірлік қажеттерін қанағаттандыру үшін табиғат объектілерін пайдалану жөніндегі табиғат пайдаланушылардың заңмен белгіленген құқықтары мен міндеттерінің жиынтығы.Мемлекет жер учаскесін азаматқа пайдалануға беру, бұндағы мақсат - крестьяндық шаруалық жүргізу - жер пайдалану құқығы актісі əкімдікпен берілетінін көрсетеді. Берілген объектілермен учаскілерді мақсатына сай пайдаланбағандығы заң бұзушылық болып табылады жəне табиғат пайдалану құқығын тоқтатумен алып қоюға əкеп соқтырады.Əрбір азаматтың жəне ҚР-ң аумағында тұратын азаматтығы жоқ адамның, сондай-ақ шетелдіктердің аз өмірі мен денсаулығына қолайлы қоршаған ортаға, оның жай-күйі туралы дұрыс ақпарат алуға, қоршаған ортаны қорғау туралы заңдардың бұзылуы салдарынан өз денсаулығы мен мүлкіне келтірген залалдың өтеуін алуға құқығы бар.
|
Франция.Еңбек құқығы.Жұмыс берушінің құқықтары мен міндеттері
Францияның еңбек құқығы Францияныңның Конституциясына негізделген.Еңбек құқығын министр бақылайды.Еңбек туралы Заң жұмыскердің өз құқығын қорғау мен міндеттері туралы минималды стандарттарды құрайды жəне жұмыс берушінің талаптарына сай.
Жұмыскердің:
1) Еңбек кітапшасында жұмысшының негізгі құжаттары, отбасылық жағдайы,айлығы жайлы ақпаратты, сыйақылары жəне жұмыстағы міндеттері жайлы толық көрсетілуі керек:
2) заң жүзінде,90 жұмыс күні сынау мерзімі болып табылады. Осы уакыт арасында жұмыскер маңызсыз себептермен жұмыстан шығуы мүмкін;
3)жұмыс беруші себепсіз келісімді шұғыл тоқтату кезінде жұмыскер 50% жалақысын алуға құқылы
4)8 сағаттан артық жұмыс істемеуге құқылы.
Жұмыс берушінің негізгі құқықтары мен міндеттері
Жұмыс берушінің негізгі құқықтары мен міндеттері
-жұмыс беруші жұмыскердің жеке құжаттарымен толық таныс болуы қажет жəне келісімді жұмыскерге толық таныстыруға міндетті;
-жұмыскер өз міндетін толық атқара алмаған жағдайда жұмыс беруші сынау мерзімін 12 айға дейін шегеруге немесе ұзартуға құқылы;
-жұмыс беруші жұмысшыны дөрекі қарым- қатынасы үшін жұмыстан шығаруға құқылы;
-жұмыс беруші жұмыстан шығару туралы шешімді 15 күннен кем емес уақыт аралығында жұмысшыға ескертуге міндетті;
-сынау уақытын жұмыс беруші 1 жұмыскерге 1-ақ рет ұзартуға мүмкіндігі бар;
-жұмыс беруші əр жұмыскерге сақтандыру үшін төлеуі қажет
Франция
Францияның əлеуметтік қамсыздандыру жүйесі зейнетақы, жұмыссыздық жəне мүгедектік негізінде берілетін жəрдемақыны құрайды.Əлеуметтік жағдайларына қарасақ халқының 32% жұмыссыз.2019 жылдың аяғына қарай Аргентинаның сыртқы қарыздары 275.83 млрд долларды құрады.2006 жылғы ақпараттарға сүйенсек халықтың 10.1%-ы кедейдлерді құрайды. Налымдардың зерттеуінше бұл сандар жылдан- жылға өсуі мүмкін делінген.
Экологияны пайдалану құқығы
Францияда қоршаған ортаның пайдалану үлкен маңызға ие . Франция орманды жерлерінің 70% пайызынан айырылып қалған болатын.Франция орман шаруашылығын басқарудың нақты саясатының жоқтығына қарамастан, елде орман шаруашылығына инвестициялар туралы жəне табиғи ормандарды қоршаған ортаны қорғаудың ең төменгі стандарттары туралы заңдар қабылданды, соған қарамастан бұл мəселе бойынша заңнамалық ұстанымды білдіреді
|
