Қазақстан республикасы ауыл шаруашылығы министрлігі

-Кесте. Шымкент қаласы бойынша колорадо қоңызына жазғы зерттеудің 16.07.2021 жылғы мәліметі

жүктеу/скачать 1.09 Mb. бет 17/29 Дата 25.02.2023 өлшемі 1.09 Mb. #470041

Бұл бет үшін навигация:

• Сары тат (Желтая ржавчина - Puccinia striiformis West.) Септориоз (Септориоз – Septoria nodorum Berk.) Тат және септориоз
• 20-Кесте. Шымкент қаласы бойынша күздік және жаздық бидай алқаптарындағы тат және септориоз ауруларының таралуы туралы 02.06.2021 жылғы қорытынды мәлімет
• Залалданғаны Барлық өңделгені
• Тат ауруы Септориоз ауруы
• С.і. даму деңгейі Өңдеуге жатады
• Барлығы 20.04 02.06
• 21-Кесте. Шымкент қаласы бойынша қияр (ақ ұнтақ) ауруларын зерттеудің 07.07.2021 жылғы қорытынды мәлімет
• Барлығы 29.06 07.07 0,05
• Ауыл шаруашылық дақылдары арамшөптерінің 2021 жылы дамуы мен таралуы

19-Кесте. Шымкент қаласы бойынша колорадо қоңызына жазғы зерттеудің 16.07.2021 жылғы мәліметі (мың га) қ/с Аудан аттары Зерттеу мерзімі Зерттелгені Таралымы ЭЗШ-нен асқа-ны 2021ж. өң-деу бол-жамы Баста-луы Аяқта-луы Жос-пар Нақты Бар- лығы С.і: өсімдікке орналасуы,% 5-ке дейін 10-ға дейін 20-ға дейін 30-ға дейін 30-дан жоғары 1 Абай 11.05 0,2 0,1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 Әл-Фараби 0 0 3 Еңбекші 08.06 0,1 0,061 0 0 0 0 0 0 0 0 4 Қаратау 15.05 0,2 0,03 0 0 0 0 0 0 0 0 Барлығы 11.05 0,5 0,191 0 0 0 0 0 0 0 0 Ауыл шаруашылық дақылдары ауруларының 2021 жылы дамуы мен таралуы Сары тат (Желтая ржавчина - Puccinia striiformis West.) Септориоз (Септориоз – Septoria nodorum Berk.) Тат және септориоз аурулары дәнді дақылдардың ішіндегі аса қауіпті аурулар болып саналады. Ауру таралған кезінде көптеген егістік алқаптарына таралып, егін түсіміне көптеген шығын келтіреді. Споралары алыс қашықтыққа желмен ұшып барып аурудың кенеттен пайда болуына себепкер болады. Тат саңырауқұлақтары өсімдіктердегі ассимилияциялық процесстерді бұзып, фотосинтезді азайтады, тыныс алу мен булануды жиілетеді. Тат аурумен зақымдағанда шығын 50% жоғары болуы мүмкін.Септориоз ауруының белгілері бидай жапырақтарында ұзынша-ақ ашық-қоңыр дақтардың үстінде қара пикнидтер пайда болады. Жаңбыр және шық арқылы кониидиялары залалдандырады. Аурудың дамуына салқын, ылғалды ауа райы ықпал етеді. Тат және септориоз ауруларымен күресуде дәнді дақылдардың төзімді және ауруды қабылдамайтын сорттарын өсірудің үлкен мәні бар. Қажетті мөлшерде минералды тыңайтқыштармен қоректендіру, жерді айдау кезінде 25-35 см-ден кем етіп айдамау, тұқымдарды ауруларға қарсы қолданатын препараттармен сапалы түрде дәрілеп отырудың да зор маңызы бар. 2021 жылға Шымкент қаласы бойынша аудандардағы өндірістік кооперативтер, шаруа қожалықтары және басқа да ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірумен айналысатын агробірлестіктерде жалпы егілген дәнді дақылдардың ерекше қауіпті тат, септориоз ауруларын мониторингтіканықтау үшін 2,0 мың гектар ақ егіс алқабы жоспарланған. Мониторингтік зерттеу жүргізілген дәнді дақылдар алқаптарының нақты жоспар бойынша зерттелгені 2,0 мың гектарды құрады, ауру белгілері Шымкент қаласы аумағында анықталмады және 02.06.2021 жылы қорытынды мәлімет берілді. 20-Кесте. Шымкент қаласы бойынша күздік және жаздық бидай алқаптарындағы тат және септориоз ауруларының таралуы туралы 02.06.2021 жылғы қорытынды мәлімет (мың га) қ/с Аудан аттары Зерттеу мерзімі Зерттелге- ні Залалданғаны Барлық өңделгені Жоспар Нақты Барлығы Тат ауруы Септориоз ауруы Басталуы Аяқталуы Барлығы С.і. даму деңгейі Өңдеуге жатады Барлығы С.і: даму деңгейі Хим.өңдеу 2021 ж. Бастапқы төмен орта жоғары бастапқы төме орта жоғары 1 Абай 29.04 02.06 1,2 1,14 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 Әл-Фараби 0 0 3 Еңбекші 20.04 28.05 0,5 0,5 4 Қаратау 20.04 15.05 0,3 0,36 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Барлығы__20.04__02.06'>Барлығы 20.04 02.06 2,0 2,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Қияр аурулары Бақша (қауын) ақ ұнтақ ауруы (Мучнистая роса дыни - Sphaerotheca fuliginea) Көкөніс, бақша дақылдарының жазғы зерттеу жұмыстарының қаладағы аудандар бойынша жоспары - 0,15 мың га. Зерттеу жұмыстары: Абай, Еңбекші, Қаратау аудандарында жүргізілді, ауру түрлері анықталған жоқ. Бақшаның ақ ұнтақ ауруы - бақша дақылдарының жапырағының асты-үстіне ақ ұнтақты жабық жамылған түрінде білінеді. Ауру басталған кезде жапырақтың әр жерінде дақ болып шығады. Ауру дамып таралған сайын дақтар өзара бірігіп жапырақтың көлемін түгелімен жауып алады. Ауруды жою үшін фунгициттерді қолданып отырады. 21-Кесте. Шымкент қаласы бойынша қияр (ақ ұнтақ) ауруларын зерттеудің 07.07.2021 жылғы қорытынды мәлімет(мың га) Аудандар аттары Зерттеу мерзімі Зерттелгені Қоныстанғаны: ЭЗШ асқа-ны Өң- дел-гені Бар- лығы Соның ішінде: 1 м2 жерде дана төмен Орта жоғары басталуы аяқталуы Жоспар нақты Абай 29.06 02.07 0,02 0,02 0 0 0 0 0 0 Әл-Фараби 0 0 Еңбекші 03.07 07.07 0,02 0,02 0 0 0 0 0 0 Қаратау 01.07 01.07 0,01 0,01 0 0 0 0 0 0 Барлығы 29.06 07.07 0,05 0,05 0 0 0 0 0 0 Ауыл шаруашылық дақылдары арамшөптерінің 2021 жылы дамуы мен таралуы Егіншілік мәдениетін көтеруде ауыл шаруашылық жерлерінің арамшөптермен көп көлемде ластануы оның қалыпты дамуына кедергі келтіреді. Егіс алқаптарының көп көлемде арамшөптермен ластануының басты себептері: ауыспалы егіс жүйесінің сақталмауы, топырақтың уақытында өңделмеуі, тұқымның уақытылы тазалап себілмеуі. Егістіктен алынатын өнімге арамшөптер елеулі зиян келтіреді. Ауылшарашылық дақылдарына қарағанда арамшөптер күшті тамырлары арқылы суды көп мөлшерде пайдаланады. Көптеген арамшөптер қара сұлы, қыша, түймедақ және т.б. арамшөптер әр түрлі өсу кезеңінде ылғалды да басқа дақылдарға қарғанда 1,5–2 есе көп мөлшерде қолданылады. Сонымен қатар топырақтағы қоректік заттарды да бойларына сіңіреді. Арамшөптер көбінесе мәдени дақылдарда оның ішінде ақ егіс, мақсары, жүгері, көкөніс, ақтүйнек алқаптарында жиі кездеседі. Жиі кездесетін арамшөптер бір жылдық астық тұқымдастар. Арамшөптер алуан түрлі болуларына қарамастан биологиялық ерекшеліктері ұқсас болып келеді. Арамшөптерге қарсы тиімді күрес шараларын жүргізу үшін, оларды биологиялық белгілері бойынша жүктеу қажет. Арамшөптер көбеюі, таралуы және қайта өсу ерекшеліктері өніп – өсу орны мен мамандануы және жүйелік жағдайы бойынша жіктеледі. Олар көбеюі, таралуы мен қайта өсу ерекшеліктері бойынша 3 биологиялық типке бөлінеді: тұқымды аз жылдықтар, вегетативтік аз жылдықтар және көпжылдықтар. Тұқымдық аз жылдықтар тұқым, жеміс және жеміс шоғыры арқылы көбейеді, бір рет жеміс беріп, содан соң тіршілігін мүлде тоқтатады. Бір жылдық және екі жылдық болып топқа бөлінеді. Бір жыл тіршілік ететін арамшөптер төрт топқа бөлінеді: ерте шығатын жаздық, кеш шығатын жаздық, күздік және қыстап шығатын. Ерте шығатын жаздық (қара сұлы, алабұта, көкпек) арамшөптер жаздық дақылдардың егісін (бидай, арпа, мақсары т.б) өте қатты ластайды. Кеш шығатын жаздық арамшөптер: итқонақ, тауық тарысы. Кеш пісетін жаздық дақылдардың егісін ластайды. Ерте және әсіресе кеш шығатын жаздық (көкпек, алабұта, қызылқұйрық) арамшөптердің көбісі аңыздық арамшөп болып табылады, яғни олар жиын-теріннен соң, тұқым бере отырып өніп-өседі. Күздік арамшөптер күздік дақылдар егісін жиірек ластайды, жақсы қыстап шығады, сөйтіп келер жылы жеміс береді. Арамшөптердің қыстайтын түрлері (жұмыршақ, егістік қанат жеміс) күздік түрлеріне қарағанда көктемде өскін бере отырып, қалыпты өсіп, жеміс салады. Екі жылдық арамшөптер (түйежоңышқа, т.б) екі жыл тіршілік етеді: бірінші жылы арамшөптің тұқымынан вегетативті мүшелері құралады, екінші жылы жеміс беріп, кейін тіршілігін тоқтаталы. Арамшөптердің өсімдік бұтағына (ақтүйнек және басқа да өсімдіктердегі арамсояу) немесе тамырға (ақтүйнек, қызанақ және т.б сұңғыла) жабысып тоғышарлы және жартылай тоғышарлар (үлкен сылдырмақ, кеш пісетін қандауыр) тіршілік ететін түрлері де болады. Вегетативтік азжылдықтар тұқыммен және вегатативті мүшелері арқылы көбейеді, тарайды және қайта өседі. Әр өсімдіктің тіршілік ету ұзақтығы әдетте екі жылдан аспайды. Олар жаздық, күздік, қыстап шығатын және екіжылдық топшаларға бөлінеді. жүктеу/скачать 1.09 Mb. Достарыңызбен бөлісу: