Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі павлодар мемлекеттік педагогикалық институты
жүктеу/скачать 0.88 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- №12 ДӘРІС Калькалау мен бейнелеу аудармасы
| Трансформация себептері:
1. Лексика-семантикалық: - негізгі тіл мен аударма тіліндегі сөз мағыналарының көлемдері сәйкес болмауы (got a bread?- капуста бар ма? I’ve got 400 quids (Бэл) Менде 400 фунттай бар) - дифференциялық (біркелкі) мен дифференциялық емес- (hand, arm – қол; foot, leg – аяқ; blue - көк, көгілдер) - әр түрлі тіларалық қатынас – (соғыста жеңу; жеңу, неке қию, әскери әрекет жасау) - негізгі тіл мен аударма тіліндегі лексикалық бірліктердің болмауы (the West Wind blew him in the face - суық жел) 2. Грамматикалық: - негізгі тіл мен аударма тіліндегі сөздердің орын тәртібі әр түрлі болуы; - синтаксистік құрылымдардың амбиваленттігі (екі мағыналылығы) Сұрақтарға жауап беріңіз 1. Аударма кезіндегі трансформациясының түрлерің атап кетіңіз: тілдің әр турлі деңгейінде аударманың қандай түрлері айқындалады, әр түрге мағынасын жауап беріңіз? 2. Транскрипция мен транслитерация дегеніміз не, мысалдар келтіріңіз? 3. Әріптік аударма дегеңіміз не, мысал келтіріңіз? 4. Сөзбе-сөз аударма дегеңіміз не, ол қай салаларда қолданылады? 5. Контекстуальдық ауысымдарға қандай ауысымдар жатады? 48 №12 ДӘРІС Калькалау мен бейнелеу аудармасы Бұлар трансформация типтеріне жатады. Калькалау – түпнұсқаның лексикалық бірліктер құрылымы бөлшектерін – морфема немесе сөздердің (кейде тұрақты сөз тіркестерін) аударма тіліне (АТ) лексикалық баламаларымен ауыстыру жолымен өтетін аударма тәсілі. Саяси, ғылыми және мәдени салаларындағы сөз тіркестерінің көптеген саны тәжірибе жүзінде калькіге жатады: Ел басы- Head of the government- глава правительства Supreme Court- Жоғары Сот-Верховный суд Mixed laws-Аралас заңдар- смешанные законы Non-confidence vote-вотум недоверия- сеңімсіз қалып және т.б. Калькалаудың транскрипциядан айырмашылығы - әрқашан да оның аударма тіліне негізгі түрін ауыстыруда жай механикалық операция болмауында; көбіне кейбір трансформацияларға жүгінуге тура келеді. Біріншіден, бұл септік формаларын, сөз тіркестеріндегі сөздер санын, аффикстерді, сөздер тәртібін, сөздердің морфологиялық, немесе синтаксистік дәрежелерін өзгерткеніне қатысты. Мысалы, skinheads немесе skinheaded деген ағылшын сөздері калькалауға оның семантикалық сөз мағынасының өзгерумен, не жалпы трансформациямен (мысалы, тазбасты) байланысты; two-thirds majority деген ағылшын сөйлемі орыс тілінде, мысалы «үштен-екіден көп дауыс» калька бола тұра, трансформацияның морфологиялық пен синтаксистік түрлерін қалайды. Ағылшын тіліндегі кейбір аффикстер орыс тілде сын есім болатын дербес ерекшеліктерге сәйкес келеді, бұл да керекті трансформацияларды калькалау үрдесіне ендіреді, мысалы: maldistribution of costs - қаражатты дұрыс бөлмеу; maltreatment - жақсы емдеу емес, non-taxable income-салық салынбайтын кіріс. Жалпы, калькалауға терминдер, кең қолданылатын сөз бен сөз тіркестері тап болады, мысалы: жүктеу/скачать 0.88 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|