ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ЭКОНОМИКА, ҚАРЖЫ ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ САУДА УНИВЕРСИТЕТІ
«Экономика, басқару және құқық» факультеті
«Маркетинг және құқық» кафедрасы
«БЕКІТЕМІН»
университеттің Ғылыми
кеңесінің төрағасы
п.ғ.д., профессор
_____Абдыманапов С.А.
хаттама № 7 «14» ақпан 2013 жыл
МЕМЛЕКЕТТІК ЖҮЙЕЛІ ЕМТИХАН
БАҒДАРЛАМАСЫ
5В051100 – «Маркетинг» мамандығы бойынша
Астана, 2013
Мемлекеттік емтихан бағдарламасы (мемлекеттік қорытынды аттестация) білім берудің Мемлекеттік жалпыға білім беру стандарты негізінде, «Маркетинг» мамандығының типтік жоспарына сәйкес, типовым учебным программам дисциплин «Маркетинг», «Маркетингті басқару», «Маркетингті зерттеу» пәндерінің типтік оқу бағдарламалары мен берілген пәндер бойынша оқу жұмыс бағдарламалары негізінде құрастырылған.
«Маркетинг және құқық» кафедрасының отырысынды талқыланған.
Хаттама № 4 «27» қараша 2012 ж.
Кафедрасының меңгерушісі Каменова М.Ж.
Факультет кеңесінің мәжілісінде мақұлданған
Хаттама № 7 «11» қаңтар 2013 ж.
Декан э.ғ.д. __________________ Шуленбаева Ф.А.
-
пән «Маркетинг»
Маркетингтің теориялық негіздері мен концепциялары
Маркетинг пайда болуының және дамуының алғы шарттары.
Маркетингтің мәні. Маркетингтің мәнің анықтайтын әр түрлі тәсілдер.
Маркетингтің рыноктық ғылым ретіндегі әлеуметтік-экономикалық мазмұны, спецификасы және дамуы. Маркетингтің негізгі ұғымдары.
«Сатушы рыногы» және «сатып алушылар рыногы» жағдайларындағы маркетинг іс-әрекеттерінің ерекшеліктері.
Маркетингтің мақсаттары, міндеттері, принциптері және атқаратын қызметтері. Маркетинг кешенінің негізгі құрамдары. «4-Р» түсінігі, оның құрылымы.
Маркетингтің негізгі концепциялары: өндірістік, тауарлы (өнім), коммерциялық күштерді интенсивтендіру (өткізу), маркетинг және әлеуметтік-этикалық маркетинг. Олардың мәні, ерекшеліктері және қолдану шарттары.
Маркетингтің түрлері мен типтері. Сұранысқа байланысты маркетингтің түрлері: конверсиялық, дамытушы, ремаркетинг, демеуші, демаркетинг, қарсы әрекет етуші, синхромаркетинг.
Маркетинг теориясын оқыту, дамыту және республиканың кәсіпорындар, ұйымдар, фирмалар іс-әрекеттеріне енгізу қажеттілігі. Шетелдік және отандық кәсіпорындардың тәжірибелік іскерліктеріне маркетинг концепцияларын қолдану.
Маркетингтік зерттеулер
Маркетингтік ақпарат жүйесі түсінігі. Маркетигтік ақпаратты жіктеу.
Бастапқы және екінші ретті ақпарат, оның артықшылықтары мен кемшіліктері. Маркетингтік ақпарат жүйесінің құрамдастары.
Маркетинг зерттеулерінің ұғымы, оның ролі мен қажеттілігі.
Маркетинг зерттеу жүргізу принциптері. Маркетинг зерттеу мақсаттары, нысаналары және типтері.
Маркетинг зерттеулерінің негізгі бағыттары.
Маркетинг зерттеулері ережелері мен тәртіптері: зерттеу жоспарын өндеу, зерттеу жоспарын жүзеге асыру, зерттеу нәтижелерін бейнелеу және тұжырымдау.
Маркетинг зерттеулерінің әдістері: бақылау, тәжірибе, сауалдама.
Маркетинг зерттеулерінің құралдары: сауалдама, механикалық және электронды құралдар.
Байланыс тәсілдері: пошта, техникалық құралдар, жеке байланыс жолдары.
Шетелдік және отандық тәжірибеде маркетинг зерттеулерін жүргізу ерекшеліктері.
Бенчмаркинг мәні. Бенчмаркинг түрлері мен принциптері.
Маркетинг ортасы
Маркетинг іс-әрекеттерін жүргізу ортасының түсінігі. Маркетинг ортасының құрамдас бөліктері.
Микроорта және оның құрамдастары. Бәсекелестік орта ұғымы. Бәсеке сипаты: таза бәсеке, монополистік бәсеке, олигополистік бәсеке. Бәсеке түрлері: функционалды, түрлі, тауар, бағалы, бағадан тыс, арамзалық. Рыноктағы алған үлесіне байланысты бәсекелестерді жіктеу: озаттар, озаттыққа үміткерлер, ізбасарлар, рыноктың қуысында жайғасқандар. Кәсіпорындардың бәсекедегі стратегиялары.
Фирманың жабдықтаушыларымен қарым-қатынасын зерттеу. Жабдықтаушылар түрлері. Жабдықтаушыларға қойылатын маркетинг талаптары. Делдалдар ұғымы және олардың түрлері: сауда, маркетинг қызметін көрсететін мекемелер, қаржы-несие мекемелері, тауар жылжытуды ұйымдастырушы фирма-мамандар.
Клиентуралық рыноктар түрлері. Тауар рыноктарын жіктеу.
Рынокты талдау түсінігі. Рынокты кешенді талдау құрамдастары: сұранысты, конъюктураны, сыйымдылықты, рынок құрылымын, тұтынушылардың мінез-құлқын зерттеу.
Сұраныс түсінігі. Сұраныс түрлері. Сұраныс көлемін анықтау.
Зерттеу мерзімдері. Конъюктуралық шолу. Рынок сыйымдылығы мен үлесінің қозғалысына әсер ететін факторлар.
Медиаорта: ішкі, жергілікті байланыс аудиятариялары, мемлекеттік мекемелер байланыс аудиториялары, қаржы топтары, іс-әрекет жүргізетін азаматтық топтар, ұйымдары, көпшілік бұқара, бұқаралық ақпарат құралдарының байланыс аудиториялары. Байланыс аудиториялар түрлері.
Фирма әрекетінің макроортасы және оның негізгі факторлары: демографиялық, экономикалық, табиғи, ғылыми-техникалық, саяси, мәдени. Кәсіпорынның іс-әрекеттеріне макроорта факторларының әсерін зерттеу.
Кәсіпорынның ішкі ортасын зерттеу. Кәсіпорынның ішкі ортасын зерттеу. Кәсіпорынның мүмкіндігін талдау: өндіріс, тарату, жылжыту, менеджмент, қаржы, басқарудың ұйымдық құрылымы. Кәсіпорындарда маркетингті ұйымдастыру.
Тұтынушылардың тауар рыногындағы мінез-құлығы
«Қажеттілік» ұғымы. Қажеттілік түрлері: қажеттіліктің тарихи орнына қарай, қанағаттандыру деңгейіне сәйкес, қалыптасу қарқынына қарай және т.б. Қажеттіліктерді өлшеу негіздері: оңтайлы тұтыну теориясы (физиологиялық, функционалыды, тұрмыс үдерістері, әулуметтік талаптары), экономилақ теориялар (шекті пайдалық теориясы, икемділік теориясы, З.Фрейд, А.Маслоу уәждеме теориялары) және мінез-құлықтың эмоционалды уәждері.
Тұтынушылар түрлері. Тұтынушылар түрлерінің араларындағы негізгі айырмашылықтар.
Соңғы тұтынушылардың мінез-құлқыларының ерекшеліктері. Соңғы тұтынушының мінез-құлқы үрдісіне әсер ететін негізгі факторлар. Соңғы тұтынушымен сатып алу туралы шешім қабылдау үрдісі: мәселені ұғыну, ақпарат іздеу, ақпаратты бағалау, сатып алу туралы шешім қабылдау үрдісі: мәселені ұғыну, ақпарат іздеу, ақпаратты бағалау, сатып алу туралы шешім қабылдау, сатыпалған затқа реакция.
Кәсіпорын-тұтынушылардың сатып алудағы мінез-құлқының ерекшеліктері. Сатып алу туралы шешім қабылдау үрдісіне есепке алынатын факторлар. Кәсіпорын-тұтынушылардың мінез-құлқына әсер ететін негізгі факторлар.
Өнеркәсіп тауарларын сатып алу туралы шешім қабылдау үрдісі: мәселені ұғыну және оны сипаттау, жабдықтаушыларды іздеу, ұсыныс іздеу, жабдықтаушыны тандау, тапсырыс беру, жабдықтаушының жұмысын бағалау.
Аралық сатушылар және мемлекеттік мекемелері рынгындағы тұтынушылар мінез-құлықтарының ерекшеліктері.
Рынокты сегменттеу
Рынокты сегменттеудің мәні, мағынасы және белгілері. Рынокты маркетингтік талдау. Рынок конъюнктурасы: түсінігі, зерттеу деңгейлері. Рынок сыйымдылығы: түсінігі, деңгейлері. Рынок сыйымдылығын бағалау. Рынок үлесін анықтау.
Парето заңының мәні. Сегменттеу түрлері: макросегменттеу, микросегменттеу, терең сегменттеу, енінен сегменттеу, алдын ала және соңғы сегменттеу. Сегменттеу артықшылықтары.
Тұтынушылар рыногын сегменттеудің негізгі принциптері: географиялық, демографиялық, әлеументтік-экономикалық, психографиялық, мінез-құлықтық.
Өнеркәсіп тауарлары рыногын сегменттеудің негізгі принциптері: географиялық, экономикалық, технологиялық, және т.б.
Нысаналы рынокты таңдау бағыттары.
Рынокты қамтудың маркетингтік стратегиялары: дифференциалданбаған, дифференциалданған, шоғырланған.
Тауарды рынокта жайғастыру үрдісі. Тауардың рынокта жайғастыру кезіндегі әрекеттер тізбегі. Жайғастыру стратегиялары.
Маркетинг жүйесіндегі тауар
Экономикалық теория және маркетингтегі тауар түсінігі. Тауар деңгейлері: нақты, кеңейтілген, жинақталған, жалпыланған. Тауарларды жіктеу: дәстүрлі және дәстүрлі емес. Тұтыну тауарларын жіктеу. Өнеркәсіп тауарларын жіктеу. Халықаралық сауда жүйесінде тауарларды жіктеу.
Тауардың өміршендік кезеңі қағидасы. Тауардың өміршендік кезеңдерінің сатылары: еңгізу, өсу, кемеліне жету, құлдырау. Тауардың өміршендік кезеңінің түрлері. Тауардың өміршендік кезеңін созу әдістері.
Жаңа тауар ұғымы және оның мәні. Жаңалық деңгейінің түсінігі. Жаңа тауарды жасау үрдісі: идеялар жинау, идеяларды іріктеу, жаңа тауар тұжырымдамасын тексеру, экономикалық сараптама жүргізу, өнімді өңдеу, байқау маркетингісі, өндірісті коммерциялық дамыту.
Маркетингтегі тауар саясаты
Тауар саясатының мәні, мақсаттары және міндеттері.
Ассортименттік саясат. Ассортимент түсінігі. Тауар ассортиментінің құрамдастары. Тауар номенклатурасы, сипаттамалары. Ассортиментті қалыптастырудың негізгі аспектілері.
Тауарды таңбалау. Тауар белгісі және оның мәні. Тауар-белгі тәжірибесінің негізгі ұғымдары. Тауарды таңбалаудың принциптері мен әдістері. Тауардың орамы. Орам түсінігі, мағынасы, атқаратын қызметтері. Орамды өңдеу кезінде қойылатын талаптар.
Тауардың бәсекелік қабілеттілігі түсінігі және оны анықтау белгілері.
Тауардың бәсекелік қабілеттілігін анықтау әдістері. Тауардың бәсекелік қабілеттілігі параметрлары. Тауар сапасы түсінігі және оның құрамдастары. Тауардың бәсекелік қабілеттілігін қамтамасыз ету жүйесіндегі стандарттау және сертификаттау.
Брэндинг мәні. Брэндинг түрлері. Брэнд құру принциптері және оларды басқару.
Маркетингтегі баға саясаты
Баға түсінігі, оның атқаратын қызметтері: есеп жүргізу, ынталандыру, бөлу, сұраныс пен ұсынысты тепе-теңдеу, өндірісті оңтайлы орналастыру белгісі. Баға түрлері және олардың сипаттамалары.
Баға белгілеуге әсер ететін факторлар: тұтынушылар, мемлекет, тауар қозғалысына қатысушылар, бәсеке ортасы, шығындар.
Бағаның жылжу шекарасы. Бағаның максималды шегі. Икемділік түсінігі және оның түрлері. Баға мен сұраныс көлемінің байланысы. Сұраныстың әр түрлі икемділік кезінде тұтынушылардың бағаға реакциясы. Бағаның минималды шекарасы.
Бағаны белгілеу кезеңдері. Баға белгілеу мақсатын қою: рынокта озаттық, күнделікті табысты максималдау, өмір сүруді қамтамасыз ету, тауар сапасы жағынан жетекші орын алу.
Сұраныс, тауар құндылығы, шығындар, бәсеке деңгейіне бағытталу негізінде баға белгілеу әдістерін таңдау. Тақ баға белгілеу, тізбекті баға белгілеу.
Баға белгілеу стратегиялары: жаңа тауарға, бәсекеге байланысты, тауар ассортименті шеңберінде, айналым шығындарын есепке алумен және т.б.
Бағаны рыноктық түзету, психологиялық баға белгілеу, бағаны төмендету.
Кемсітушілік бағалар: түсінігі, оларды қолдану факторлары және шарттары.
Түпкі бағаны белгілеу: психологиялық тартымды, стандартты, өзгеретін, біртұтас, икемді.
Маркетинг жүйесіндегі тарату саясаты
Тарату арналары: түсінігі, мәні, атқаратын қызметтері. Тарату арналарының сипаттамалары: деңгейі, ұзындығы, ені.
Өткізу статегиялары: қарқынды, ірікті, эксклюзивті. Өткізу стратегияларының артықшылықтары мен кемшіліктері. Іріктеп өткізудегі делдалдарды таңдау белгілері. Дәстүрлі тарату арнасы. Интегралды тарату арнасы. Франшиза түсінігі, түрлері. Тауар қозғалысының түсінігі және қызметтері. Сервистік қызмет көрсету. Сервис түсінігі. Қызмет кешені, сервис жағдайлары, сервистік қызмет көрсету түрлері мен құрылымдары жайындағы шешімдер.
Көтерме сауда, оның мәні мен мағынасы. Көтерме сауда атқаратын қызметтері. Көтерме сауда түрлері: тұтынушы мен өндіруші арасындағы тікелей байланыс, рынок субъектілерінің делдалдар арқылы байланыстары (бартер айырбасы, аукцион саудасы, тауар биржасы, көтерме жәрменкесі). Көтерме делдалдарды жіктеу.
Бөлшек сауда ұғымы, оның атқаратын қызметтері және түрлері. Бөлшек сауда ұйымдарын жіктеу. Дүкен түрлері. Дүкенсіз бөлшек сауда. Бөлшек саудагерлердің негізгі маркетингтік шешімдері. Мерчендайзинг түсінігі және мәні.
Маркетингтегі коммуникациялық саясат
Коммуникация жүйесі түсінігі. Маркетингттік коммуникация үрдесінің үлгісі, оның элементтері мен сатылары. Коммуникация арналары: коммуникацияның жеке және жеке емес арналары.
Жылжыту жоспары. Жылжыту қаржысын анықтау. Жылжыту қаржасын өңдеу әдістерінің ұтымды жақтары мен кемшіліктері.
Жылжыту құралдары: жарнама, арнайы сату, қоғаммен байланыс, өткізуді ынталандыру.
Жеке сатудың маңызы, ролі мен ерекшелектері. Жеке сатудың артықшылықтары мен кемшіліктері. Жеке сатуды жүзеге асыру құралдары. Жеке араласу стратегиясында сауда персоналының міндеттері.
Жарнаманың мәні. Қоғаммен байланыс түсінігі. Пайда болу тарихы. Атқаратын міндеттері, қолдану салалары, байланыс әдістері. Пресс-релиз құрастыру ережелері. Өткізуді ынталандыру: түсінігі, ерекшеліктері, түрлері. Өткізуді ынталандыру бағдарламасын өңдеу. Тұтынушыларды ынталандыру әдістері.
Маркетинг жүйесіндегі жарнама
Жарнама, оның мәні, ерекшеліктері, атқаратын қызметтері және түрлері. Жарнама тарату құралдары: баспа, пошта арқылы , экрандық, сыртқы, баспасөздегі, хабар тарату құралдарындағы жарнама, көлік жарнамасы. Тауарды тарату арналарын таңдау белгілері.
Жарнама қызметінің кезеңдері. Жарнама қызметің жоспарлау.
Жарнамалық кампания түсінігі. Жарнамалық кампанияны ұйымдастыру және жүргізу. Жарнамалық шаралардың тиімділігін анықтау.
Жарнамалық агенстволардың қызметі: олардың түрлері, қызметтері. Медиа-байинг. Жарнамалық агенстволардың жұмыстарының ерекшеліктері.
ҚР-ғы жарнамалық қызметінің дамуы.
Маркетингті жоспарлау және бақылау
Маркетингті жоспарлаудың ролі және артықшылықтары. Маркетинг жоспарын тиімді құруға әсер ететін факторлар. Маркетинг жоспарын құру деңгейлері: корпорациялық, стратегиялық бизнес бірліктері (СББ), кәсіпорындар, өнімдер, жеке рыноктар. Маркетинг жоспарын жіктеу. Оларды жіктеу белгілері: іс-әрекет ету мерзімі, маңыздылығы және жасау әдістері. Маркетингтің жалпы, біріккен және арнайы жоспары. Стратегиялық және тактикалық жоспарлар.
Маркетингтік жоспарлаудың әдістері және кезеңдері. «Жоғарыдан төмен», «төменнен жоғары» және қарама-қарсы жоспарлау.
Стратегиялық жоспарлау мәні. Стратегиялық жоспарлау үрдісі. Маркетингтегі стратегиялық жоспарлаудың ерекшеліктері және міндеттері.
Маркетинг стратегиясын қалыптастыру.
Маркетинг стратегиясын өңдеу үшін қолданатын үлгілер. Тауар/рынок мүмкіндіктері қалыптамасы, «рынок үлесі өсу» қалыптамасы. М. Портердің бәсекеге үлгілері. PIMS – талдау.
Маркетинг бюджетін құру. Маркетинг бюджетін анықтау әдістері.
Маркетингтік бақылау. Маркетингтік бақылау типтері. Маркетинг ревизиясы. Маркетинг аудиті.
Халықаралық маркетинг
Халықаралық маркетинг ұғымы. Халықарлық маркетингтің ролі мен мағынасы.
Халықаралық фирмалар, олардың ерекшеліктері. Сыртқы рынокта маркетингті қолдану факторлары.
Халықаралық маркетинг ортасы. Халықаралық сауда жүйесі. Сыртқы рыноктың экономикалық, құқықтық және мәдени ортасы, олардың халықаралық маркетингке әсер етуі.
Халықаралық маркетинг стратегияларын жасап дайындау. Халықаралық қызмет түрлері. Стандарттау дәрежесі. Маркетинг кешенін жасау.
Халықаралық маркетинг-микс. Тауарды жоспарлау стратегиялары. Тауарды сыртқы рынокта тарату стратегиялары. Халықаралық маркетингтегі баға стратегиялары. Тауарды жылжыту стратегиялары.
Қызметтер және бейкоммерциялық әрекеттің маркетингі
Қызмет ұғымы. Қызметтердің негізгі сипаттамалары. Қызметтерді жіктеу. Қызметтер маркетингінің кешенін жасап дайындау ерекшеліктері.
Қызметтер рыногын сегменттеу. Қызметтер аясында бәсекелік басымдылықтар. Қызметтер саласында өндіріс, жылжыту, тарату және баға белгілеу ерекшеліктері.
Бейкоммерциялық әрекеттер аясындағы маркетинг. Бейкоммерциялық ұйымдар. Бейкоммерциялық маркетингтегі айырбас үрдісі.
Ұйымдар маркетингі, оның элементтері. Қоғам пікірін қалыптастыру.
Саяси маркетинг, эго-маркетинг, өзіндік маркетинг: түсінігі, ерекшеліктері.
Орындар маркетингі, оның анықтамасы және негізгі түрлері.
Идеялар маркетингі, оның мәні. Қоғамдық маркетинг. Қоғамдық маркетингті жоспарлау үрдісі.
Ұсынылған әдебиеттер
-
Каменова М.Ж. Маркетинг: Учебник / М.Ж. Каменова. – Астана: BG PRINT, 2010.
-
Котлер Ф. Основы маркетинга. Краткий курс. М.: Изд-во «Вильямс», 2007.
-
Маркетинг: активные методы обучения: учебное пособие/ Т.Н. Парамонова, А.О.Блинов, Е.Н. Шереметьева, Г.В. Погодина. - М: КНОРУС,2007.
-
Мазилкина Е.И. Маркетинг в отраслях и сферах деятельности: Учебник / Е.И. Мазилкина. – М.: Изд-во - Торговая корпорация «Дашков и К», 2008.
-
Багтев Г.Л., Тарасевич В.М. Маркетинг. Учебник для вузов. 3 –е переработанное и дополненное издание. М.: 2009
-
Котлер Ф. Маркетинг менеджмент./ Ф. Котлер, К.Л. Келлер. – 12-е изд. Санкт – Питербург: Питер, 2006.
-
Каменова Н.Г. Маркетинговые исследования: учебное пособие / Н.Г. Каменова, В.А. Поляков – М.: Вузовский учебник, 2005.
-
Барышев А.Ф. Маркетинг: учебник для среднего профессионального образования / А.Ф. Барышев.4-е изд., стереотип. Академия,2006.
-
Калька И.Р. Маркетинг / И.Р. Калька, А.Массен.М.: Омега-Л, 2007.
-
Синяева И.М. Маркетинг в коммерции: учебник для вузов / И.М. Синяева, С.В. Земляк, В.В. Синяев, под ред. Л.П. Дашкова. – М.: Издат. – Торговая корпорация «Дашков и К», 2007.
-
Черчилль Г.А. Маркетинговые исследования: Учебник / Г.А. Черчилль, Г. Браун.- 5 –е изд. Санкт – Питербург: Питер, 2007.
12. Андрейченко Н.В., Ахлюстина И.С., Горшенева О.В., Жук Е.С. Учебное пособие. Издательство «Феникс»М.: 2009
-
www.aup.ru – административно- управленческий персонал
-
пән «Маркетингті басқару»
Маркетингтің ұйымдастырушылық құрылымы.
Маркетинг тұжырымдамаларының эволюциясы. Маркетингтің дамуындағы тенденциялар және жаңашыл бағыттар. «Маркетингті басқару» басқа пәндермен байланысы. Маркетингтік тұжырымдаманың эволюциясы.
Кәсіпорындағы маркетингтік қызметтің типтік жағдай, оның міндеттері. Фирманы басқарудағы стратегиялық құрылым және мазмұны.
Фирманың бәсекелестік артықшылықтарын құру. Жедел және стратегиялық басқару: салыстыру және талдау. Бизнестің стратегиялық бірлігі, оның мәні. Фирманың миссиясы және мақсаттары. Фирманың бәсекелестік ұстанымы. Стратегиялық және жедел басқарудың басты ерекшеліктері.
«Бизнестің стратегиялық бірлігі» ұғымы. Сегменттің белгілері. СЕБ құрылымы. Стратегиялық шешiмдердiң деңгейi және стратегиялардың түрлерi. Фирма миссиясының философиясы. Фирманың бір топ қызметкерлерінің мүдделері. Жоспарлар мен мақсаттардың мағынасы. «Мақсаттар ағашы» мінездеме.Мақсатты ұйымның классификациясы және маңыздылығы. Мақсаттарға талаптар.
Маркетинг кызметінің жұмысшыларын ынталандыру, оқыту және таңдау әдістері. Фирманың ішкі потенциалын бағалау және талдау.
Фирма миссиясының ағымдық түзетуі. Ұйымдастыру мәдениетi және оның мазмұны. Ұйымдастыру мәдениеттерiнiң түрлерi. Басқарудың және өндірістік ұйымдастырушылық процессінің әдісі. Дағдылар және үш деңгейлі міндет және олардың бағасы. Ұйымдастыру мәдениетінің мәні. Ұлттар мотивациясы және оның түрлері. Фирмада мәдениеттің функциялары. Субмәдениеттер. Қарсымәдениеттер.
Басқару процессінің ұйымдастыру әдісі: өкілеттктерді үлестіру, басқару стилі, мотвация. Өндірістік процессті ұйымдастыру әдісі: шығын және тиімділік факторларға ықпал ету. СЕБ маркетинг қызметінің бағасының көрсеткіштері. Шығынсыздық нүктесі және оның анықталу формуласы.
Маркетингтің тиімділігін бағалау. Сыртқы ортаны талдау.
Фирманың сыртқы ортасын талдаудың мақсаты мен мәні. Мезоорта: талдау және оның мақсаты. Мегаорта, оның мазмұны. Фирманың бәсекелестік артықшылықтарын талдау. Фирманың стратегиялық мақсатты қызметін таңдау.
ППР жүйесі. Маркетингті операциондық және стратегиялық жоспарлау.
Маркетингті жоспарлаудың мәні мен маңыдылығы. Маркетингтік жоспарлау – жалпы корпоративті жоспарлау бөлігі ретінде. Маркетингтік жоспарлардың түрлері және оның құрылымы. Маркетингтік жоспарлаудың үдерісі және оның кезеңдері. Бюджеттеу үдерісі. Маркетинг бюджеті. Маркетинг бюджетін жоспарлау әдістері.
Кәсіпорынның қаржылық-экономикалық жағдайын талдау. Маркетинг интеграциялық қызмет ретінде.
Фирманы басқару жүйесінің түсінігі. Фирма басқару жүйесін дамыту кезеңдері. Бизнесті дамытудың қазіргі жүйесінің түсінігі және басқару философиясы. Фирманы басқару жүйесінің кезеңдері: көптеп өндіру, көптеп тұтыну, потиндустриалды кезең. Бизнес дамуының қазіргі кезеңі: сыртқы орта мінездемесі, басқару философиясы, стратегиялық маркетинг, макси маркетинг.
Шаруашылық субъектілердің маркетингтік қызметін басқаруды ұйымдастыру. Маркетингті басқару мазмұны.
Маркетингті басқару мәні. Маркетингті басқарудың қағидаттары: құныдылық-бағытталған, концептуальді-реттеулік, тактикалық талдау және жобалық. Кәсіпорындағы маркетинг қызметі. Кәсіпорындағы маркетингтің функцианалдық байланыстары. Маркетингті басқарудың мәні: басқарудың объектісі мен субъектісі. Маркетингті басқарудың әдістері, мақсаты және технологиясы. Маркетингті басқарудың тактикасы мен стратегиясы.
Маркетингтік зерттеулерді ұйымдастыру. Маркетингті басқаруды стратегиялық талдау әдістері.
Маркетинтік зерттеулер: мәні мен жүргізу әдістері.Экономикалық көрсеткіштерді болжамдау әдістері. Маркетингті басқарудағы шешімдерді қабылдау. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу әдістері. Экономикалық көрсеткіштердің дамуының өткен жылдағы динамика туралы мәліметтер негізінде болжамдау мәні. Казульді болжам. Сапалық болжау.
Тауарды позициялау және нарықты сегменттеу. Корпоративті деңгейдегі маркетингті басқару.
Фирманың нарықтық мінез-құлқы стратегиясын жобалау жөніндегі бар көзқарастар. Эталондқ стратегиялар. Фирманың бәсекелестік стратегиялары. Біріккен стратегиялар. Диверсификация стратегиясы. Фирманның позициялық стратегиясы. Фирманың корпоротивті стратегияны таңдау. Негізгі стратегиялардың сипаттамасы және фирманың дамуы мен өсуіне деген төрт көзқарас. Фирманың бәеклестік стратегияларының мазмұны. Біріккен стратегар мәні.
Маркетинг-микс жүйесін ұйымдастыру. Функцияналдық деңгейдегі маркетингті басқару.
Функцианалды деңгейде маркетингті басқарудың мәні. Мақсатты нарықты таңдау стратегиясы. Позициялау стратегиясы. Тауардың бар болуының стратегиясы. Нарықты сегменттеу. Стратегиялық көзқарастың негізгі үш нұсқаларды негіздерінде мақсатты нарықты таңдау. Д. Абельдің үш өлшемді матрицасы.
Тауар саясатын басқару. Құрылымдық деңгейдегі өнімдік маркетингтік стратегия.
Тауарлық стратегиялар. «Тауарды жылжытудың индивидуалды кешені», «таарлық желі» түсініктері. Марка және маркалық стратегиялар. Керекті сапаны қамтамасыз ету.
Маркетингтегі баға саясатын басқару. Құрылымдық деңгейдегі бағалық маркетингтік стратегия.
Бағалық стратегияны таңдау үдерісі. Нарықтық бағабелгілеу заңы. Тауар бағасын анықтау. Бағабелгілеу мақсаттары. Бағабелгілу стратегиясының негізі. Негізгі бағаны анықтау. Шығынсыздықты талдау.
Өнімді өткізуді ұйымдастыру. Құрылымдық деңгейдегі тарату стратегиясы.
Таратудың мәні мен түсінігі. Тұтынушыларды жаулап алу интенсивтілігін анықтау. Тарату жолының ұзындығын анықтау. Жол ұйымдастырушылық формасын таңдау: көлденең маркетингтік жүйе, тіке маркетингтік жүйе және т.б. Жол қатысушылары: көтерме сауда фирмалары, агенттер мен брокерлер, т.б.
Өнімді жылжытуды ұйымдастыру. Құрылымдық деңгейдегі жылжыту стратегиясы.
Коммуникациялық жүйе және оның мақсаты. Тұтынушы мінез-құлқы. Өткізуудің міндеттері мен құралдары. Маркетинг позицисынан қарағанда тұтынушы. Тұтынудың төрт негізгі кезеңдері. Тұтынушының шешім қабылдауының кешенді моделі. Өтикізу бюджетін анықтау.
Маркетингті бақылау әдістері. Маркетингтік аудит, бағалау және бақылау.
Маркетингтік қызметті бақылаудың міндеттері. Жедел бақылау. Стратегиялық бақылау. Марокетингтің сыртқы және ішкі аудиті. Маркетингтік бақывлауды тағайындау. Маркетингті бақылаудың деңгейлері.
Ұсынылған әдебиеттер
1. Данько Т. П. Управление маркетингом. – М.: Инфра- М., 1997
2. Дойль П. Маркетинг-менеджмент и стратегии. – М.: Питер, 2002
3. Диксон П. Управление маркетингом. - М.: Бином, 1998
4. Котлер Ф. Маркетинг менеджмент – СПб.: Питер Ком, 1998
5. Котлер Ф. Маркетинг менеджмент. Экспресс курс – СПб.: Питер, 2001
6. Ламбен Ж. Стратегический маркетинг. Европейская перспектива. Перевод с французского. СПб., изд. дом “М и М”, 1997
7. Березин М. Маркетинг сегодня – М.: Менеджмент, 1996
8. Беляевский И.К. Маркетинговые исследования: информация, анализ, прогноз: Учебное пособие. – М.: Финансы и статистика, 2001
9. Брендинг: Новые технологии в России. 2-е изд. Санкт-Петербург: Питер, 2004
10. Годин А. М. Брендинг: Учебное пособие / А. М. Годин - 2-е изд., перераб. и доп. М.: Издательско-торговая корпорация «Дашков и К», 2006
11. Дихтль, Хершген Х. Практический маркетинг – М.: Высшая школа, 1996
12. Завьялов П.С. Маркетинг в схемах, рисунках, таблицах. - М.: изд. дом «ИНФРА-М», 1999
13. Касаткина Е. А. Теоретические аспекты маркетинговой политики зарубежных компаний – М.: Юность, 2001.
14. Ковалев А. И. Промышленный маркетинг. В 2-х частях – М.: Центр экономики и маркетинга, 2002
15. Липсиц И. В. Коммерческое ценообразование: Учебник / И. В. Липсиц – М.: Бек, 2000
16. Лебедев О. Т., Филлипова Т. Ю. Основы маркетинга. Уч. пособие. – СПб.: Изд. дом «МиМ», 1997
17. Левешко Р. Анализ эффективности рекламы – Вира: Альтерпрес, 2001
18. Маслова Т. Д. Маркетинг- учебник для вузов Т. Д. Маслова, С. Г. 23. Божук, М.Н. Ковалик – 2-е изд. и доп. – Санкт-Петербург: Питер, 2005
19. Моисеева Н.К., Конышева М.В. Управление маркетингом: теория, практика, информационные технологии. – М.: Финансы и статистика, 2005
20. Шив Чарьз Д. Курс МВА по маркетингу – М.: Альпина Паблишер, 2003
3 пән «Маркетингтік зерттеу»
Маркетингтік зертеулердің мәні, маңызы, жіктелуі, негізі бағыттары мен қағидалары. Маркетингтік зерттеулердегі ақпарат: мәні, қағидалары мен жіктелуі, маркетинг ақпарат көздері мен талдау түрлері
Маркетингтік зерттеулердің негізгі факторлар.Маркетингтің ақпараттық базасы. Маркетингтік зерттеулер үрдісі.
Маркетингтік ақпарат жүйесі мен қазіргі кездегі ақпараттық технологиялар. Маркетингтік зерттеулердің үрдісі
Маркетингтік ақпарат жүйесі.Маркетингтік ақпарат жүйесін құрайтын қосымша жүйелер: Ішкі есеп жүйесі. Сыртқы ағымдық маркетингтік ақпаратты жинау жүйесі. Маркетингтік зерттеулер жүйесі. Маркетингтік ақпаратты талдау жүйесі
Бірінші ретті ақпаратты жинау әдістері: сауалнама, бақылау және эксперемент. Іріктеме түсінігі мен іріктеме жоспорын әзірлеу.Зертеу жоспарын әзірлеу
Зерттеу мақсатын құру және проблеманы анықтау.Ақпарат көздерін іріктеу. қосымша мәліметтерді жинау. негізгі мәліметтерді жинау.Ақпараттарды жинау әдістері (бақылау, эксперемент, иммитациялық модельдеу, сауалнама)
Ақпатты талдау әдістері
Болжау. Зерттеуді жүргізу туралы есеп берудің мазмұны. Маркетингтік зерттеудік зерттеулерді жүргузу әдістері мен түрлері
Зерттеу бойынша сұраныс жүргізу және олардың проблемасын шешу.Тұтынушылармен байланыс тәсілі: почтамен жіберілетін анкета;телефон арқылы интервью;тікелей, жеке, топтық интервью.
Маркетингтік зерттеулерді жургізудің жалпы әдістері: кабинеттік, егістік, байқау сауда- саттық пен іскерлік қарым-қатынастар құру
Нарықтық сұраныстың мәні және оған әсер ететін факторлар.Нарықтық потенциал ұғымы және оның көрсеткіштері
ESOMAR жіктеуі бойынша маркетингтік зерттеулерді жүргізу әдістері: саңдық және панельдік. Маркетингтік зерттеулерді жүргізудің ұйымдастыру формалары
Маркетинг зерттеулердің негізгі әдістемелері.Өндірістік – техникалық зерттеу жүргізу және ұйымдастыру формалары
Маркетинг агенттіктердің нысандары мен ұйымдастыру. Маркетингтік зерттеулерге қатысатын адамдардың функционалдық міндеттері
Ағымдық нарықтық сұранысты анықтау және ұйымдастыру.Сұранысты анықтаудың басты индикаторы.
Егістік зерттеулерді ұйымдастырып, есеп беруді әзірлеу
Мемлекеттік басқару органдары;Мемлекеттік статистикалық есеп органдары;Министерствалар мен ведомствалар;
Маркетингтік зерттеулердің этикасы
Кәсіпорындар;Жоғарғы оқу орындары мен ғылыми-зерттеу мекемелері;Сатулар, биржалар, аукциондар; Арнайы бақылаулар;
Маркетингтік зерттеулерге қатысушылардың қарым-қатынастары
Олардың заттарын сатып алу арқылы; Олардың арнайы «ашық есік» күндері мен арнайы көремелеріне қатысу арқылы; Олардың басылымдағы есептерін оқу арқылы және акционерлер жиналысына қатысу арқылы;
Маркетингтік зерттеулердің этикалық кодекстері: ESOMAR, американдық маркетингтік ассоциация
Олардың бұрынғы және қазіргі қызметкерлерімен, дилерларымен, дистрибьюторларымен, жабдықтаушыларымен, фрахт операциясы (фрахт – ол тасымал үшін төленетін төлем немесе арнайы жүктасығыш көлікке тиеліп тасылып бара жатқан жүк, сондай-ақ, сол тасымал үрдісінің өзі) бойынша агенттерімен сөйлесу арқылы;
Кәсіби ассоциациялардың құжаттары мен газеттерін оқу арқылы.
Нарық шарттарын зерттеу мен талдау
Сұрастырылатын тұлғаларды таңдау.Аудиториямен байланыс тәсілі: почтамен жіберілетін анкета;Телефон арқылы интервью; Тікелей, жеке, топтық интервью.
Маркетинг кешендің зерттеудің ерекшеліктері
Сұрау жүргізудің мақсатын анықтау;Қаржыландыру мәселесін шешу; Анкета құрастыру және оның сапасын анықтау;
Тауарды зерттеу: зерттеу бағыттары мен әдістері. Баға қалыптастыруды зерттеу
Респонденттердің санын және іріктеу ережелерін анықтау; Анкета бланктерін көбейту; Тірекуші – анкетерлерді іріктеу және оқыту;
Тауарды таратудың маркетингтік зерттеулері:бағыттары мен қолданылған әдістері Тауар мен жылжыту қызметін медиазерттеу
Сұрау жүргізу ережелерін және анкеталаудың нәтижелерін өңдеу әдісітерін анықтау; Есеп құрастыру және оны жетекшілерге ұсыны.
Ұсынылған әдебиеттер
-
Котлер Ф. Основы маркетинга: Пер. с англ./Общ. ред. и вступ. ст. Е.М. Пеньковой. - М.: Прогресс, 1990. - 736с.
-
Годин А.М. Маркетинг: Учебно-методическое пособие. – 2-е изд. – М.: Издательский Дом «Дашков и К˚», 2001.-212 с.
-
Басовский Л.Е. Маркетинг: Курс лекций. - М.:ИНФРА-М, 2001. – 219 с.- (Серия «Высшее образование»).
-
Алтынбаев Б.А., Истаева А.А. Основы маркетинга: Учебное пособие/ Под.ред. д.э.н., проф. Н.К.Мамырова.- Алматы: Экономика, 2002.-166 с.
-
Куигг Б., Виснер Б. Как правильно продавать! / Пер. с англ. под. ред. Т.А. Лукичевой. - СПб. : Издательский Дом «Нева», 2004.- 576 с.
-
Котлер Ф., Триас де Без Ф. Новые маркетинговые технологии. Методики создания гениальных идей/ Пер. с англ. под. ред. Т.Р. Тэор. - СПб.: Издательский Дом «Нева», 2004. – 192 с.
-
Божук С.Г., Ковалик Л.Н. Маркетинговые исследования – СПб.: Питер, 2004. – 304 с.: ил.- (Серия «Маркетинг для профессионалов»).
-
Василенко Е.И. Маркетинг: Экзаменационные ответы/ Серия «Сдаем экзамен». – Ростов н/Д: Феникс, 2004. – 352 с.
-
Мак-Куэрри Э.Ф. Методы маркетингового исследования. – СПб.: Питер, 2005. – 176 с.
-
Маркетинг : Учебник для вузов/ Под ред. Проф. Г.А. Васильева. – М.: ЮНИТИ – ДАНА, 2005. – 208 с.
-
Кочарян Е.С. Маркетинговые исследования: Конспект лекций. – М.: Приор-издат, 2005. – 112 с.
-
Дюсембекова Ж.М. Маркетинговые исследования: Учебное пособие. – Алматы: Экономика, 2005. – 320 с.
-
Рахимбаев А.Б., Бельгибаев А.К. Теория и практика маркетинга: Учебное пособие. - Алматы: «Юридическая литература», 2007 – 375 с.
-
Океанова З.К. Маркетинг: учеб. – М.: ТК Велби, Изд-во Проспект, 2007. – 424 с.
-
Законы РК: "О земле", "О налогах и других обязательных платежах в бюджет", "О товарных биржах", "О банкротстве", "О страховании", "О государственной поддержке предпринимательства".
Бақылау сұрақтары
5В051100 «Маркетинг» мамандығы бойынша мемлекеттік емтиханға дайындық сұрақтары
Маркетинг пәні бойынша мемлекеттік емтихан сұрақтары
-
Маркетинг қағидалары мен қызметтері. Маркетинг қызметтерінің мазмұны. Маркетинг жүйесінің мақсаты.
-
Маркетингтік ақпараттарды құрайтын жүйелердің негізі. Тиімді маркетингті қалыптастыруда ақпараттардың орны.
-
Маркетингтік зерттеуллердің түрлері. Маркетингтік зерттеулерді жүргізу кезеңдері.
-
Маркетингтік зерттеулердің ақпараттар көздері. Ақпараттарды жинау әдістері.
-
Фирманың маркетингтік ортасы. Фирманың қызмет етуіндегі микро және макро орта факторлары.
-
Тұтыну мінез құлқы үлгілері. Тұтынушылық мінез құлыққа әсер ететін факторлар. Сатып алу шешімдерін қабылдау алғышарттары.
-
Нарықты сегменттеудің мәні. Нарықты мақсатты сегменттеуді таңдау.
-
Тұтынушы нарықтарын сегменттеудің негізгі қағидалары. Сегменттеу критерилері.
-
Әртүрлі факторлар ескерілген нарық стратегиясын таңдау. Жоғары тартымды нарық сегментін анықтау.
-
Нарықта тауардың жандануы. Нарықта тауарды бәсекелестік жағдаймен қамтамасыз етудің факторлары. Инновациялық саясат.
-
Тауар саясатының мәні, «маркетинг - микс» жүйесіндегі орны.
-
Тауар маркетинг жүйесіндегі нысан ретінде. Тауарларды жіктеу.
-
Тауарлардың өмірлік циклі. Тауарлардың өмірлік циклінің кезеңдерін сипаттау және оның ұзарту.
-
Ассортимен саясаты. Тауар ассортиментінің тереңдігі мен кеңдігі.
-
Жаңа тауар стратегиясын жасау. Жаңашылдықты жасаудың негізгі кезеңдері.
-
Тауар маркасы. Тауар белгісі. Тауар орамын жасау.
-
«маркетинг - микс» жүйесіндегі тауардың баға саясаты. Әртүрлі нарық түрлеріндегі бағабелгілеу.
-
Бағабелгілеу әдістері. Тауар бағасына әсер ететін факторлар.
-
Баға стратегиясының түрлері. Жаңа тауар және тауарға баға.
-
Баға белгілеу әдістерін таңдау.«орташа шығындар қосу пайда» әдісі бойынша баға есебі.
-
Тұтынушыларрға бағытталған бағаны анықтау. Бәсекелестерге бағытталған баға.
-
«маркетинг -микс»жүйесіндегі өткізу саясатының орны. Өткізудің жүйесі және негізгі әдістері.
-
Өткізу саясатын жоспарлау. Тауар қозғалысы арналарының қызметтері.
-
Тауарларды өткізу арналары. Делдалдардың түрлері мен саны. Өткізу арналарын таңдауды анықтау факторлары.
-
Байланыс саясатының мәні. Маркетингтік байланыстар жүйесі. Тиімді байланыстарды дайындау кезеңдері.
-
Маркетигтік ақпараттарды таратуды таңдау. Жеке және жалпы байланыстар арналары.
-
Ынталандыру жүйесінің элементтерін таңдау. Ынталандыру бюджетін дайындау.
-
Ынталандыру бюджетін есептеу әдістері. Бюджетті аудару әдістерінің артықшылықтары мен кемшілктері.
-
Жарнама және оның байланыс саясатындағы орны. Жарнама түрлері. Жарнама бағдарламаларын бағалау.
-
«Жарнама жөніндегі» ҚР Заңы. Кәсіпорынның маркетингтік қызметіндегі жарнамаға заңның әсері.
-
Брендинг мәні. Бренд дайындаудың стартатегиялық бағыттары.
-
Бағаны белгілеу амалдарын таңдау: шығындар негізінде, сұранысқа байланысты, бәсекелестерге байланысты.
Маркетингті басқару
-
Маркетингті басқарудың мәні: қызметті басқару, сұранысты басқару.
-
Кәсіпорындағы маркетингтік қызметтің байланыстары: өндіріс – маркетинг, қаржы – маркетинг, кадр – маркетинг, жабдықтау – маркетинг.
-
Маркетинг саласындағы мамандарға кәсіби біліктілік талаптары. Маркетингтік қызмет персоналдарын таңдау және оқыту.
-
Маркетинг мамандығының қызметтік міндеттері. Маркетинг қызмет персоналдарын ынталандыру.
-
Нарық мүмкіндіктерін талдауда жағдайлық талдау: SWOT –талдау, STEP – талдау.
-
Кәсіпорынның маркетингтік талдауы. Портфельді стратегия.
-
Өсу стратегиясы. Ансоффа матрицасы.
-
Бәсекелестер стратегиясы. Бәскелестердің артық жетістіктері.
-
Қызмет стратегиясы. Нарықты сегменттеу.
-
Маркетинг жүйесінде тауарды басқару .
-
Бағаны басқару. Маркетинг құралы ретіндегі бағаның ерекшеліктері.
-
Маркетинг жүйесіндегі басқаруды бөлу. Болу арналарын қалыптастыру.
-
Қозғалысты басқару. Маркетингтің желілік арналары.
-
Тікелей маркетинг. Маркетинг компьютер желісіндегі.
Маркетингтік зерттеу
-
Маркетингтік басқарудағы маркетингтік зерттеудің ролі
-
Маркетингтік зерттеуді жүргізу қағидалары мен әддістері
-
Маркетингтік зерттеудің кезеңдерінің мәні
-
Ақпараттар көздерін таңдау
-
Маркетигтік ақпараттардың құрамы мен спецификасы
-
Маркетингтік ақпараттарды жинау әдістері.
-
Қолданбалы маркетингтік зерттеудің нысаны мен технологиясы
-
Нарық шарттарын зерттеу және талдау.
-
Нарықты тану әдістері.
-
Халықаралық маркетингтік зерттеудің ерекшеліктері мен ұйымдастыру.
Кафедра меңгерушісі: _____________________ Каменова М.Ж.
Достарыңызбен бөлісу: |