Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ
ТжКББ факультеті
Терапия бакалавриат кафедрасы
«БЕКІТЕМІН»
ТжКББ факультет деканы
Отыншиев М.Ә.
«____»_________2012 ж.
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
«КОММУНИКАЦИЯ НЕГІЗДЕРІ»
0304000 – «СТОМАТОЛОГИЯ» МАМАНДЫҒЫ
0304023 - «Дантист» біліктілігі
Сағат көлемі - 54
Шымкент 2012 ж.
Жұмыс бағдарламасы 0304023 - «Дантист» біліктілігі, 0304000 – «Стоматология» мамандығына арналған «коммуникация негіздері» атты типтік бағдарламасы негізінде құрастырылды, Астана 2010 ж.
Жұмыс бағдарламасы терапия бакалавриат кафедра мәжілісінде талқыланды
Кафедра меңгерушісі, проф. Бекмурзаева Э.К.
Хаттама № _____
«_____» _______________ 20 ж.
Әдістемелік кеңес мәжілісінде қаралып бекітілді
Әдістемелік кеңестің төрайымы Джуманкулова Н.Р.
Хаттама № _____
«_____» _______________ 20 ж.
1 Түсіндірме
0304000 – «Стоматология» мамандығы 0304023 - «Дантист» біліктілігі бойынша МЖМБС (Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартын) енгізуге байланысты «Коммуникация негіздері» пәні бойынша жаңа үлгілік оқу бағдарламасын дайындау қажеттігі туды.
Пәннің міндеті:
- кәсіби қызмет барысында медицина қызметкерлерінің науқастармен, олардың туыстарымен және өз әріптестерімен нәтижелі қарым қатынасын құрастыру үшін қажетті дағдыларды қалыптастыру және дамыту.
Пәннің міндеттері:
- коммуникативтік дағдылар, коммуникативтік процесстер, коммуникативтік құзіреттілік туралы түсініктерді білім алушылардың меңгеріп алуы;
- медицина қызметкерлерінің пациенттерге психологиялық көмек және қолдау көрсету барысында дұрыс шешімге келу үшін пациенттің жеке тұлғасын, оның психикасының ерекшеліктерін, оның әртүрлі ауруларға тәлімдік әрекетін зерттеу;
- медицина қызметкерлерінің тек қана пациенттермен ғана емес сонымен қатар олардың жанұясымен және әріптестерімен кәсіптік және қақтығыссыз қатынаста болуының негізгі принциптерін зерттеу;
- медицина қызметкерлерінің жеке тұлғасын, оның әр жерлердегі (үйде, емханада, ауруханада) және әртүрлі жағдайлардағы пациенттермен қарым-қатынасын зерттеу.
2 Пәннің тақырыптық жоспары
№
р/с
|
Оқытудың күндізгі формасындағы оқу сағатының көлемі (54 сағат)
|
|
Бөлімдер мен тақырыптардың атауы
|
Бекітілген деңгей
|
|
|
Барлығы
|
Теория
|
Практика
|
1
|
1 Бөлім. «Тілдесудің коммуникативті жағы».
|
|
|
|
2
|
Тақырып 1.1 Коммуникативті процесс және коммуникативті дағдылар туралы ұғым.
|
2
|
2
|
|
3
|
Тақырып 1.2 Медицина қызметкерлерінің коммуникативті біліктілігі.
|
2
|
2
|
|
4
|
2 Бөлім. Тиімді тілдесудің жалпы қағидалары.
|
|
|
|
5
|
Тақырып 2.1 Вербальды және вербальды емес коммуникация.
|
4
|
2
|
2
|
6
|
Тақырып 2.2 Адамның адамды қабылдауының механизмдері.
|
4
|
2
|
2
|
7
|
3 Бөлім. Медицина қызметкерлерінің науқаспен тиімді тілдесуіне кедергі келтіретін тосқауылдар.
|
|
|
|
8.
|
Тақырып 3.1 Коммуникативті және өздщік тосқауылдар.
|
2
|
2
|
|
9.
|
Тақырып 3.2 Қақтығыстардың пайда болуына себептес факторлар және оларды шешу жолдары.
|
2
|
2
|
|
10.
|
4 Бөлім. Психодиагностика.
|
|
|
|
11.
|
Тақырып 4.1 Сауалнама тәсілінің негізгі мінездемелері және оның әртүрлері.
|
4
|
2
|
2
|
12.
|
Тақырып 4.2 Медициналық интервью, ұғымы және құрылымы.
|
4
|
2
|
2
|
13.
|
5 Бөлім. Науқас психологиясы.
|
|
|
|
14.
|
Тақырып 5.1 Науқас психикасының ерекшеліктері. Дерттің ішкі кескіндемесі.
|
2
|
2
|
|
15.
|
Тақырып 5.2 Дертке көзқарастың түрлері және науқастың дертке психикалық (мінез-құлықтық) серпілісі.
|
2
|
2
|
|
16.
|
Тақырып 5.3 Психологиялық ерекшеліктері бар және психикалық бұзушылықтары бар науқастармен қарым-қатынас.
|
4
|
2
|
2
|
17.
|
Тақырып 5.4 Тілдік және мәдени ерекшеліктері бар науқастармен қарым-қатынас жасау.
|
3
|
2
|
1
|
18.
|
Тақырып 5.5 Есту, көру және сөйлеу бұзушылықтары бар науқастармен қарым-қатынас жасау.
|
3
|
2
|
1
|
19.
|
Тақырып 5.6 Бейәлеуметтік және қауіпті мінезді науқастармен қарым-қатынас жасау.
|
4
|
2
|
2
|
20.
|
Тақырып 5.7 Әртүрлі жастағы науқастармен қарым-қатынас жасау.
|
4
|
2
|
2
|
21.
|
6 Бөлім. Медицина қызметкерлерінің тұлғасы.
|
|
|
|
22.
|
Тақырып 6.1 Медицина қызметкерлерінің тұлғасына қойылатын психологиялық талаптар.
|
2
|
2
|
|
23.
|
Тақырып 6.2 Медициналық қызметкері науқасы арасындағы қарым-қатынас.
|
2
|
2
|
|
24.
|
Тақырып 6.3 Кәсіби маңызды қасиеттері және менеджерлерді дайындау.
|
2
|
2
|
|
25.
|
Дифференциалдық сынақ
|
2
|
|
2
|
|
Барлығы:
|
54
|
36
|
18
|
3. Пәннің оқу бағдарламасының мазмұны
1 бөлім Тілдесудің коммуникативті жағы
1.1 тақырып Коммуникативті процесс және коммуникативті дағдылар туралы ұғым.
Оқу ақпараты: Коммуникативті процесстің негізгі элементтері. Коммуникативті процессстің тиімділігіне әсер ететін факторлар. Коммуникативті дағдылар ұғымына анықтама беру. Медицина қызметкері жұмысындағы коммуникативті дағдылардың маңыздылығы.
Тема 1.2 Коммуникативная компетентность медицинского работника.
Оқу ақпараты: Понятие о коммуникативной компетентности. Психологические характеристики, формирующие коммуникативную компетентность медицинского работника: аффилиация, эмоциональная стабильность, эмпатия, сенситивность, рефлексия. Профессиональная адаптация, профессиональный имидж.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-понятие «коммуникативной компетентности»
-психологические характеристики, формирующие коммуникативную компетентность
|
-определять признаки эмоциональной напряженности и выявлять причины возникновения их
-конструировать имидж – образ человека с гуманистическим и эстетическим содержанием
|
Тиімді тілдесудің жалпы қағидалары
Тема 2.1 Вербальная и невербальная коммуникация.
Оқу ақпараты:
Основные принципы общения. Вербальное общение. Невербальное общение: визуальный контакт, жесты, мимика, позы, голос и интонация. Допустимые и недопустимые формы вербального общения медицинского работника с пациентом; установление взаимопонимания и доверия между медицинским работником и пациентом с помощью вербальных и невербальных средств общения. Приобретение навыков активного и пассивного слушания.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-принципы и виды общения
|
-установить взаимопонимание и доверие между медицинским работником и пациентом с помощью вербальных и невербальных средств общения.
|
Тема 2.2 Механизмы восприятия человека человеком.
Оқу ақпараты: Понятие социальной установки личности. Неадекватные установки, стереотипы, убеждения, предрассудки, мешающие эффективному общению медицинского работника с пациентом. Эффект «проецирования», эффект «первичности», эффект «ореола», эффект «последней информации».
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-социальные установки личности
|
-определить особенности личности, мешающие эффективному общению медицинского работника с пациентом.
|
Раздел 3. Барьеры, препятствующие эффективному общению медицинского работника с пациентом.
Тема 3.1 Коммуникативные и личные барьеры.
Оқу ақпараты: Коммуникативные барьеры: фонетический, семантический, стилистический, логический; барьеры социокультурного различия и барьеры отношений.
Личные барьеры, причины возникновения. Психологические особенности, снижающие коммуникативную компетентность медицинского работника: тревожность, депрессивность, интровертированность. Организационные барьеры, недостаток времени, загруженность работой.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-виды коммуникативных барьеров
-причины возникновения личных барьеров и организационных барьеров
|
-определять психологические особенности, снижающие коммуникативную компетентность медицинского работника
|
Тема 3.2 Факторы возникновения конфликтов и пути их разрешения.
Оқу ақпараты: Истоки конфликтов. Характереологические особенности человека, провоцирующие конфликт. Уровни конфликтов: стычки, столкновения, кризисы. Конфликт как барьер общения. Пути выхода из конфликта. Основные принципы профилактики конфликтов.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-истоки и уровни конфликтов
-принципы профилактики конфликтов
|
-найти пути выхода из конфликта
|
Раздел 4. Психодиагностика.
Тема 4.1 Основные характеристики метода опроса и его разновидности.
Оқу ақпараты: Опрос как способ получения информации. Цель опроса. Виды опроса: интервью, опросники-анкеты, личностные опросники. Виды интервью: свободное, структурированное. Разница между тестированием и шкалированием. Общие рекомендации для проведения беседы медицинского работника и пациента..
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-способы получения информации
|
-провести беседу с пациентом
|
Тема 4.2 Медицинское интервью, понятие, структура.
Оқу ақпараты: Понятие, структура медицинского интервью. Введение в медицинское интервью. Опрос пациента. Завершение медицинского интервью.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-структуру медицинского интервью
|
-подготовиться к опросу пациента,
-определить причины обращения пациента к медицинскому работнику;
-завершить медицинское интервью.
|
Раздел 5. Психология пациента.
Тема 5.1 Особенности психики пациента. Внутренняя картина болезни.
Оқу ақпараты: Изменения всех составляющих личности пациента под влиянием заболевания. Понятие о внутренней картине болезни (ВКБ). Структура, уровни ВКБ: сенситивный, эмоциональный, интеллектуальный.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-структуру и уровни ВКБ
|
-определить изменения личности пациента под влиянием заболевания.
|
Тема 5.2 Типы отношения к болезни и психические (поведенческие) реакции больных на заболевание.
Оқу ақпараты: Классификация реакция пациентов на болезнь: нормальная, пренебрежительная, отрицающая, ипохондрическая, нозофобная, нозофильная, реакция «ухода в болезнь», аггравация, симуляция, диссимуляция.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-классификацию реакций пациентов на болезнь
|
-разбираться в поведенческих реакциях пациентов на заболевание
|
Тема 5.3 Общение с пациентами с психологическими особенностями и психическими нарушениями.
Оқу ақпараты: Общение с пациентами, имеющие психологические особенности и психические нарушения: агрессивность, враждебность, тревожность, депрессия, истерия, навязчивые страхи, неврозы, деменция, пациенты с тяжелыми заболеваниями.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-особенности общения с пациентами с нарушениями психики
|
-наладить контакт с пациентами, страдающими нарушением психики
|
Тема 5.4 Общение с пациентами с языковыми и культурными различиями.
Оқу ақпараты:
Общение медицинского работника с пациентами, имеющие собственную культуру, логику, стиль, язык; социальные, политические, религиозные и профессиональные различия.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-особенности общения с пациентами с социо-культурными различиями
|
-наладить контакт с пациентами с социо-культурными различиями
|
Тема 5.5 Особенности общения с пациентами с нарушениями слуха, зрения, речи.
Оқу ақпараты: Общение с пациентами, испытывающими затруднения в общении: глухие, слепые, немые пациенты, пациенты с нарушениями слуха, зрения, речи.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-особенности общения с пациентами, имеющие нарушения слуха, зрения, речи.
|
-наладить контакт с пациентами, имеющие нарушения слуха, зрения, речи.
|
Тема 5.6 Общение с пациентами с асоциальным и рискованным поведением.
Оқу ақпараты: Общение медицинского работника с пациентами, нарушающие социальные нормы (уголовные, административные, семейные). Общение медицинского работника с пациентами, имеющие сексуальные расстройства, ВИЧ-инфицированными.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-особенности общения с пациентами с асоциальным и рискованным поведением
|
-наладить контакт с пациентами, с асоциальным и рискованным поведением
|
Тема 5.7 Общение с пациентами разного возраста.
Оқу ақпараты: Особенности общения медицинского работника с детьми, подростками, пожилыми пациентами. При общении учитывать физиологические, социальные и психологические условия, определяющие специфику возраста.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-особенности общения с пациентами разного возраста
|
-наладить контакт с пациентами, разного возраста
|
Раздел 6. Личность медицинского работника.
Тема 6.1 Психологические требования к личности медицинского работника.
Оқу ақпараты: Роль и ответственность медицинского работника в обществе. Психологические требования к личности медицинского работника. Влияние личностных качеств медицинского работника на эффективность коммуникативного процесса.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-роль и ответственность медицинского работника в обществе.
|
-использовать личностные качества медицинского работника на эффективность общения
-вырабатывать общую точку зрения по какому-либо вопросу с использованием механизма обратной связи
-соотносить внешние признаки человека с его личностными характеристиками
|
Тема 6.2 Профессиональная деформация медицинского работника.
Оқу ақпараты:
Профессиональный стресс – «стресс общения», или «синдром выгорания». Факторы, определяющие возникновения и развития синдрома профессионального выгорания; взаимодействия с пациентами, родственниками пациентов; характер «выгорающих ситуаций», контакты с коллегами и руководством и т.д.
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-причины развития синдрома профессионального выгорания
|
-провести беседу по причинам и профилактике эмоционального профессионального выгорания.
|
Тема 6.3 Профессионально важные качества и подготовка менеджеров.
Оқу ақпараты: Лидерские качества медицинского работника. Общие принципы управления мотивацией работников. Повышение заинтересованности в результатах трудовой деятельности, обеспечение бесконфликтного завершения профессионального пути (профессиональное долголетие).
Білім алушылар білуі керек
|
Білім алушылар істей білуі керек
|
-общие принципы управления мотивацией работников.
|
-определять лидерские качества медицинского работника
-прогнозировать поступки человека
-принимать решение и использовать самоуправление в решении проблем
|
4 Әдебиеттер және оқу құралдары
Негізгі әдебиеттер:
Орыс тілінде:
1. «Пропедевтика внутренних болезней», Малов Ю.С., - Феникс, 2000.
2. «Внутренние болезни», Маколкин В.И., - Москва, 2000.
3. Внутренние болезни. Н.И. Федюкович - Ростов-на-Дону, 2001.
4. Сесіринское дело в терапии. А.Д. Филиппова. - Феникс, 2002.
5. Терапия для фельдшера. В. Смдлева, Р.В. Ападиакос, Л.Г. Ярмашева. «Феникс». - Ростов на Дону, 2001.
Мемлекеттік тілде:
1. Ііші «іурулар пропедевтикасы С.Қ. Асауова, Г.Т. Нуратдинова - Кызылорда, 2009.
2. Ішкі аурулар. А.А. Оспанова. - Шымкент, 2008.
3. Ішкі аурулар пропедевтикасы. С.К. Муратбекова, А.Т. Кенжебаева. - Көкшетау, 2007.
4. Ішкі аурулар пропедевтикасы. Б.Н. Айтмембет. 2005.
5. Ішкі аурулар пропедевтикасы. 1, 2 бөлім. Қ.А. Жаманкұлов. - Ақтебе, 2004.
6. Ішкі аурулар. 1-2 том. Б.С. Қалимурзина. - Алматы, 2000.
Қосымша әдебиеттер:
Орыс тілінде:
1. Основы клинической диагностики: руководство + СБ. - 2-е изд., перераб. и доп. А.Г. Чучалин, Е.В. Бобков - М., 2008. - 584 с.
2. Исследование обьективного статуса больного. В.К. Султанов. - СПб., 1996.
3. Пропедевтика внутренних болезней, Василенко В.Х., - Москва, 1989.
4. Общый уход за больными, Мухина С.А., - Москва, 1989.
Мемлекеттік тілде:
1. Мейірбике ісінің негіздері. С Қ. Мұратбекова. - Астана, 2007.
2. Терапиядағы медбикелік іс. С.К. Муратбекова, А.Т. Кенжебаева, Л.Б. Абдрахманова. - Көкшетау, 2006.
Оқу құралдары:
1. Дидаі стикалық және көрнекі құралдар;
2. Плакаттар жиынтығы;
3. Приборлар, құрал-жабдықтар және аспаптар;
4. Тестердің электронды жинағы;
5. Оқу - әдістемелік құралдар;
6. ТҚО (бейне магнитофон, компьютер);
7. Интернет-технологиялар.
Достарыңызбен бөлісу: |