Бағдарламасы «Омыртқасыздар зоологиясы»

Семей

1.ӘЗЕРЛЕГЕН

2.1. Биология кафедрасында отырысында

«____»___________ 20___ж.№____хаттама
Кафедра меңгерушісі_______Тлеубаева А.В.
2.2. Жаратылыстану ғылымдар факультетінің оқу-әдістемелік бюросының отырысында

«____»___________ 20___ж. №____ хаттама

3. БЕКІТІЛДІ

Университетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында басып шығаруға мақұлданған және ұсынылған

«____»___________ 20___ж. №____ хаттама

1.	Жалпы ережелер
2.	Пәннің мазмұны және сабақ түрлері бойынша сағаттарды бөлу
3.	Пәнді оқып білу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар
4.	Курс форматы
5.	Курс саясаты
6.	Баға қоюдың саясаты
7.	Әдебиет тізімі

Қуанышбаева Меруерт Галымовна, биология ғылымдарының кандидаты‚ доцент

Биология кафедрасы

Байланыс ақпараты – тел: 34-90-19, оқу ғимараты № 3, кабинет № 112

Сабақ өткізу орны – дәрісхана № 122

Берілген пән бойынша кредиттер саны - 2

«Омыртқасыздар зоологиясы» пәні бакалавр дайындау барысында маңызды орын алады және «Биология» мамандығында оқитын студенттер үшін негізгі пәндер блогының міндетті бөлігі болып табылады, өйткені, студенттерге профессионалды жұмыс барысында көп нәрсені біліп, істей алу тиіс.

1.4 Пәнді оқып-білудің негізгі міндеті:

Зоологияның міндеттері – жануарлардың негізгі типтерінің және кластарының өкілдерімен таныстыру, олардың морфологиясын, физиологиясын, экологиясын, этологиясын, көбеюін, дамуын, маңызын, филогениясын оқып білу. Халықаралық ғылыми терминдерді меңгерту. Зертханалық құралдармен жұмыс істеуді үйретіп, тірі организмдерді бақылап, объектілермен өз бетімен жұмыс істеуге дағдыландыру.

Жануарлар әлемінің алуан түрлілігіне және оларды зерттеу әдістерінің ерекшеліктеріне байланысты зоология екі үлкен бөлімге бөлінеді: омыртқалылар зоологиясы – хордалылар типіне жататын жануарларға қатысты деректерді біріктіреді және омыртқасыздар зоологиясы – жануарлар дүниесінің қалған 22 типтерін зерттеумен айналысады. Осы ұсынылып отырған оқу-әдістемелік кешені омыртқасыздар зоологиясын оқуға арналған.

Пәнді оқып-білудің нәтижесінде студент мыналарды:

• 
  өздік жұмыстарды белсендіру;
  
• 
  білім сапасын көтеру;
  
• 
  омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың эволюциясындағы тіршілік құрылымының барлық деңгейлерін және негізгі этаптарын білу;
  
• 
  омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың барлық таксономиялық рангілерін білу;
  
• 
  жануарларды анықтау бойынша практикалық дағдыларды меңгеру;
  
• 
  объектілерді морфологиялық зерттеудің қарапайым әдістемелерін білу.
  

1.6.1 Жалпы биология

1.6.2 Жануарлар экологиясы

1.6.3 Палеозоология

1.6.6 Жануарлар ұлпалары
1.7 Курстың постреквизиттері:

1.7.1 Зоогеография

1.7.2 Омыртқасыздар зоологиясының үлкен практикумы

1.7.3 Гидробиология

1.7.4 Топырақ биологиясы

1.7.5 Педагогикалық практика.

Омыртақсыздар зоологиясы курсын оқыту өзара байланысты төрт форманы қажет етеді: дәріс, зертханалық сабақ, ОСӨЖ-оқытушының студентпен өздік жұмысы, және СӨЖ- студенттің өздік жұмысы.

Дәрістер конспектілері материалды игеруге негіз болып табылады. Дәрісте конспект жазуға әрбір студент міндетті. Конспекті оқулықтардан және оқу құралдарынаналынған материалмен толықтырып, жазып алған өте пайдалы. Конспекті лектор беретін кеңестер кезінде де толықтыруға болады. Зертханалық сабағына дайындалуда келесі қажет болады: зертханалық сабақтың тақырыбына сәйкес оқу құралдардан және дәріс материалы бойынша ұсынылған теориялық материалдарды зерттеу; практикум немесе нақты әдістемелік нұсқаулардан жұмыстың мазмұнымен, қажетті құралдар, реактивтер, ыдыспен танысу; алғашқы сабаққа жіберілу алыңған соң жеке тапсырма орындау; қорытындысымен орындалған жұмыстың есебін жазу және оны қорғау. ОСӨЖ және СӨЖ күнделікті және міндетті дайындықты талап етеді, нақты тапсырма бойынша орындалады және күнделікті оқытушымен тексеріледі. Аудиториядан тыс өздік жұмыста студенттер әдебиетпен жұмыс істеп, үй тапсырмасын орындап, зертханалық сабақтарға дайындалады.
4 КУРС ФОРМАТЫ

«Омыртақсыздар зоологиясы» – 2 кредит.

Курс бойынша 50 минуттық дәріс, 50 минуттық практикалық сабақ және 50 минуттық ОСӨЖ аптасына 1 рет болады. Дәрістерге, зертханалық сабаққа, ОСӨЖ-ге қатысуға студент міндетті. Себепсіз босатылған сабақтар қайталап оқытылмайды. Жазбаша үй тапсырмалары (ЖҮТ) көрсетілген уақытта өткізілмесе, қабылданбайды, сондықтан студент белгілі бір балын жоғалтады. Зертханалық сабақтар студентті өздігінен жұмыс істеуге үйретеді, ойлау қабілетін арттырады, сондықтан сабаққа нұсқаудағы сұрақтарға толық жауап беріп және тәжірибе жүргізу үшін кейбір жануарларды анықтамалық кітаптан тауып, жазып келуі керек. Сол жағдайда ғана тәжірибелік жұмысқа толық қорытынды жасауға болады. Сабаққа дайын емес студент практикалық сабаққа жіберілмейді, қосымша сабақ жүргізілмейді.

Студентпәнді оқып-білу үрдісінде белсенді және өздік қабілеттерін көрсету міндетті, қалып келу, себепсіз сабақтан қалу, дер уақытта жұмыстарды тапсырмау және оқу үрдісінде пассивті болуда баллдарды алу түрінде штрафтар салынады.

Пән бойынша емтихан бағасы модульдар бойынша, межелік бақылау бойынша және соңғы аттестация бойынша (60%) көрсеткіштер мен емтихан нәтижесінің (40%) қосынды балы түрінде қорытылады, қосындысы 100% құрайды.

Апта және бақылау түрлері бойынша баллдардың таратылуы кестеде келтірілген
«Омыртақсыздар зоологиясы» пәні бойынша балдардың таратылуы

2 кесте

Студенттердің білім бағалау шкаласы:

2) Кестені толтыр. Бірклеткалылардың салыстырмалы сипаттамасы.

3) Кестені толтыр. Бір клеткалылардың қоректену ерекшеліктері.

4) Бірклеткалы жануарлардың көбею тәсілдері.

2) Губкалардың клеткалық элементтерін ата және әрқайсысының қызметтерін көрсет.

3) Губкалардың көбею жолдары қандай?

4) Кестені толтыр. Гидраның клеткалық құрылысы.

2) Кейбір ауылшаруашылық өсімдіктерінің түсімінің төмендеуіне нематодтардың да әсері бар. Өсімдіктерде паразиттік тіршілік ететін нематодтар туралы не айтуға болады?

3) Суретте қандай құрттың даму циклі берілген? Суреттегі сандардың жанына атауларын жаз.


4) Кестені толтыр. Еркін және паразиттік тіршілік ететін жалпақ құрттарды салыстыру.

Жалпақ құрттар сипаттамасы	Ақ сұлама	Өгіз солитері	Бауыр сорғыш құрт
Жалпақ құрттар класы
Тіршілік ету орны
Дене жабыны
Қоректенуі және ас қорытуы
Дене мөлшері және пішіні
Тыныс алуы
Зәр шығаруы
Жүйке жүйесі
Сезім мүшелері
Көбеюі

4 тапсырма: Буынаяқтылар типі.
1) Шаянтәрізділердің буынаяқтылардан басқа кластарынан бөліп тұратын негізгі белгілері.

2) Улы және зиянды өрмекшітәрізділер.

3) Кестені толтыр. Өрмекші мен бунақденеліні салыстыру.

Сипаттамасы	Крест-өрмекші	Зауза қоңызы
Тіршілік әрекеттері және таралуы
Дене бөліктері
Аяқ сандары
Аяқтарының орналасуы
Ас қорыту жүйесінің және қоректенуінің ерекшеліктері
Тыныс алу жүйесінің ерекшеліктері
Көбеюі және дамуы

4) Кестені толтыр. Адам денсаулығына зиян келтіретін бунақденелілер.

1. 
   Казенас В.Л., Чильдебаев М.К., Николаев Г.В., Жданко А.Б., Митяев И.Д., Джанокмен К.А., Кащеев В.А., Есенбекова П.А., Кадырбеков Р.Х., Ященко Р.В., Златанов Б.В. Насекомые. Энциклопедия (Серия «Животные Казахстана»). - Алматы: Атамұра, 2010. -368 с.
   

2. 
   Дәуітбаева К.Ә. Омыртқасыздар зооологиясы. – Алматы, 2003. Т. 1, 2.
   
3. 
   Догель В.А. Зоология беспозвоночных. – М., 1981.
   
4. 
   Түсіпова К.Т. Омыртқасыздар зоологиясы. – Алматы, 1998, 1999. Т. 1, 2.
   
5. 
   Натали В.Ф. Зоология беспозвоночных. – М., 1981.
   
6. 
   Курс зоологии. Зоология беспозвоночных. В 2-х томах. – М., 1961, 1966.
   
7. 
   Омыртқасыздар зоологиясы пәнінен студенттердің өз бетінше дайындалуына арналған оқу құралы /Салина Р.М., Дәуітбаева К.Ә., Сатыбалдиева Г.Қ., Исадықов Н.С. –Алматы, 1999.
   
8. 
   Жизнь животных. Т. 1-3, М., 1969.
   
9. 
   Блинников В.И. Зоология с основами экологии. –М., 1990.
   
10. 
    Рыков Н.А. Зоология с основами экологии. -–М., 1981.