Бекітемін Тарих және шетелдік студенттермен жұмыс факультетінің деканы

Бекітемін Тарих және шетелдік студенттермен жұмыс факультетінің деканы ____________________Б.С. Жұмағұлов «_____» _____________2015 ж.

Алматы,

• 
  Қазақстан Республикасының 2007 жылдың 27 шілдесіндегі «Білім туралы» заңы;
  
• 
  Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2011 жылдың 17 маусымындағы № 261 бұйрығымен бекітілген магистратура мен докторантураға қатысты «Қазақстан Республикасындағы жалпыға міндетті мемлекеттік білім стандарты;
  
• 
  Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылдың 19 қаңтарындағы № 109 қаулысымен бекітілген «Жоғары оқу орнынан кейінгі кәсіби оқу бағдарламаларын жүзеге асыратын білім беру ұйымдарына қабылдаудың үлгі ережесі;
  
• 
  ҚР БжҒМ 2013 ж. 10 сәуіріндегі «Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру мамандықтары бойынша үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» № 158 бұйрығымен бекітілген «6M011400–Тарих» мамандығының үлгілік оқу жоспары негізінде даярланды.
  

т.ғ.к., доцент Тілеубаев Ш.Б.,

т.ғ.к., доцент Қалыбекова М.Ч.

«Әлеуметтік тарих» кафедрасының мәжілісінде талқыланып, қабылданды: № 9 хаттама, «28 » сәуір 2015 ж.

ЕЖЕЛГІ ҚАЗАҚСТАН

Қазақстан аумағындағы тас ғасыры. Дәуірлерге бөлу. Қазіргі археологиялық зерттеулер және олардың нәтижелері. Оңтүстік, Солтүстік –Шығыс Қазақстандағы палеолит ескерткіштері. Қазақстан территориясындағы Мезолит және Неолит. Ежелгі адамның шаруашылық және қоғамдық өмірінің эволюциясы.

Қазақстан аумағындағы сақ тайпасының одақтары. Орта Азиядағы біріккен сақтардың, сарматтардың және басқа автохтонды тайпалардың этногенезі жайлы тарихи деректер. Қоныстануы. Шаруашылық және қоғамдық құрылысы. Сақтардың көрші мемлекеттермен қарым-қатынасы. (Иран, Қытай) Сақ мәдениеті. Әлем тарихындағы көшпенділердің ролі.

Үйсіндердің ерте мемлекеттік бірлестігі. Үйсіндер жайлы деректер (Қытай деректері). Үйсіндердің пайда болуы жайлы пікірлер. Үйсіндердің қоныстану территориясы. Әлеуметтік-экономикалық тарихы және әскери – саяси ұйымы. Үйсіндер «ҰЛЫ ЖІБЕК ЖОЛЫНДА». Үйсін мәдениеті.

ҚАЗАҚСТАН ОРТА ҒАСЫРЛАРДА

Қыпшақ хандығы. «Дешті қыпшақ». Қыпшақтардың этникалық тарихының негізгі кезеңдері. Шығу тегі және ішкі этникалық құрамы, қоныстануы. Қыпшақтардың Орталық Азия және Оңтүстік-Шығыс Европаның көршілес халықтарымен саяси қарым-қатынасы. Моңғол жаулап алуына дейінгі кезеңдегі қыпшақтардың қоғамдық құрылысы мен мемлекеттілігік формасы. Қыпшақтардың қазақ халқының қалыптасуындағы ролі.

Қазақстан Алтын Орда құрамында. Алтын Орданың этникалық-саяси құрылымы және мемлекеттік-әкімшілік құрылысы. Алтын Орда мемлекеттеріндегі ұлыстық жүйенің қалыптасуы. Тақ үшін талас. Алтын Орданың халықаралық байланыстары. Алтын Орданың Евразиядағы тарихи оқиғаларға әсері.

XIV-XVғғ. басындағы Қазақстанның саяси дамуы. Ақ Орда. ХҮІ-ХҮ ғғ. Қазақстан аумағындағы мемлекеттер. Шығыс Дешті Қыпшақ пен Жетісудағы саяси жағдай, этникалық-мәдени даму. ХІҮ ғ. Ақ Орда. Ақ Орданың мемлекеттік және әкімшілік құрылысы.

Қазақ хандығының және халқының қалыптасуы: кезеңдері, ерекшеліктері, проблемалар. Қазақ мемлекеттілігі туралы қазіргі пікір таластар. Жәнібек пен Керей хан ұлысының Жетісуға көшіп келуі (1459). Қазақ мемлекеттілігінің құрылуы. Жәнібек пен Керей билігінің өзбек-қазақ ұлысында беки түсуі.

Қазақ халқының құрамына енген этникалық компоненттер. Мырза (Мұхаммед) Хайдар Дулатидың (1500-1551) «Тарихи Рашидиі» Қазақ хандығының ерте тарихы жөнінде. Тарихи әдебиеттегі «қазақ» этнонимі. Өтеміш қажының «шыңғыс-наме» шығармасы қазақ халқының қалыптасуы тарихын зерттеудегі негізгі дерек.

Тәуке хан басқарған дәуірдегіқазақ хандығының нығаюы. Тәуке ханның заңдары (1680-1715). «Жеті Жарғы». Тәуке хан тұсында билердің ықпалының күшеюі. Тәуке ханның үш жүзді біріктіру әрекеті. Қазақстанның Орта Азия, Сібір хандықтарымен қарым-қатынасы. Қазақстанның Ресеймен дипломатиялық байланыстары.
ІІІ Бөлім

ҚАЗАҚСТАН РЕСЕЙ ИМПЕРИЯСЫНЫҢ ҚҰРАМЫНДА

Абылай хан - саясаткер және дипломат. Абылайдың (Әбілмансұрдың) әскери және мемлекеттік қызметінің басталуы. Оның ішкі және сыртқы саяси ұстанымдары. Абылай – мәмлегер. Жоңғариямен, Қытаймен, Ресеймен қарым-қатынастары. Жоңғарияның талқандалуы. Шығыс Қазақстан мен Іле өңіріндегі тарихи қазақ жерлерінің қайтарылуы. Қазақстанның тәуелсіздігі жолындағы күресте Абылайдың тарихи орны.

Кенесары Қасымұлы басшылығымен болған қазақтардың отаршылдыққа қарсы күресі. Қазақтардың 1837-1847 жж. Кенесары Қасымұлы басқарған көтерілісі: қозғаушы күштері, барысы, негізгі кезеңдері және жеңілу себептері. Біртұтас мемлекеттілікті қайта қалпына келтіру жолындағы күрес. Кенесары хан тарихи әдебиетте.

Қазақстанның Ресейге қосылу мәселесі: процестің мәні, мәселеге жаңаша көзқарас. Қазақстанның Ресейге қосылуының тарихнамасы. Ресей империясының бейбіт және әскери отарлау әдістері. Отарлаудың экономикалық, әскери, дипломатиялық, рухани қырлары мен іске асу барысы. Ресейдің Қазақстандағы ықпалының нығаюының салыстырмалы талдауы.

Патшалық биліктің қоныс аудару саясаты. Жергілікті халықтың жерін тартып алу. Қазақ жерін Ф.Щербина, В.Кузнецов, П.Румянцев экспедицияларының тексеруі. Қоныс аудару туралы заңдар және оның сипаты. «Село тұрғындары мен мещан-жер өңдеушілерді қоныстандыру туралы» Уақытша ережелердің (6 маусым 1904 ж. Және 9 шілде 1919 ж.). «Ақмола, Семей, Торғай, Орал облыстарындағы қоныстанушыларға, сондай-ақ мемлекеттік қажеттіліктерге арналған мемлекеттік жер қорын анықтау тәртібі жөнінде» деген заңдардың мазмұны. Столыпиннің аграрлық реформасы және Қазақстандағы «жерден ығыстыру» саясатының жүзеге асырылуы, оның қазақтардың шаруашылығының дәстүрлі тәсіліне ықпалы. Қазақстандағы қоныстандыру қозғалысы тарихи әдебиетте.

XIX ғ. екінші жартысы - XX ғ. басындағы Қазақстандағы халыққа білім берудің дамуы. 1867-1868 жж. реформадан кейінгі халық ағарту ісінің жағдайы. Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин және А.Құнанбаевтың ағартушылық қызметі. Мектеп жүйесінің дамуы. Орта арнаулы және діни оқу орындары. Қазақ жастары Ресей және Европа жоғары оқу орындарында.

Ұлттық – демократиялық интеллигенцияның патшалықтың отаршылдық саясатына қарсы күресі (1905-1910жж). Ұлттық-демократиялық қозғалыстың өрістеуі және Қазақстандағы әлеуметтік қарама-қарсылықтың шиеленісуі. Қазақстардың алғашқы съездері және қазақ зиялыларының қызметі. Қазақтың саяси баспасөзінің дүниеге келуі. «Айқап» журналы мен «Қазақ» газетінің идеялық-саяси мазмұны. Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсынов, М.Дулатовтың қызметі. Марксистік, либералдық-демократиялық, кадеттік топтар мен ағымдардың пайда болуы. «Үш жүздің» бағдарламасы. Мемелекеттік Думаға сайлауға қазақтардың қатысуы.

1916 ж. Қазақстандағы ұлт- азаттық көтеріліс. 1916 ж. 25 маусымдағы Жарлық. 1916 ж. Көтеріліс, оның себептері, қозғаушы күштері, басталуы, барысы және негізгі кезеңдері. Көтерілісшілер әскерін ұйымдастырушылар А.Иманов, Т.Бокин, Б.Әшекейұлы, К.Көкімбайұлы, Ә.Жанбосынұлы және т.б. қызметі. Үкіметтін жазалау шаралары. Көтерілісшілердің әскери өнері. Көтерілістің жеңілу себептері және тарихи маңызы. Қазақтардың Қытайға, Ауғанстанға ауа көшуі.

1916 ж. көтеріліске қазақ зиялыларының көзқарасы. Қазақстанның тарихнамасындағы 1916 ж. көтеріліске баға берудегі жаңа көзқарастар.

«Алаш» партиясының құрылуы және оның қызметі. «Алаш» тарихнамасы. Бірінші жалпықазақ съезі және «Алаш» партиясының құрылуы. Партияның бағдарламалық қағидалары. «Алаш» партиясының белді қайраткерлері және оның қызметі.

ҚАЗІРГІ ЗАМАНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН

Қазақстан Азамат соғысы жылдарында: соғыс майдандарының құрылуы, күштердің арасалмағы. Қазақстанның оңтүстігінеде, солтүстік-шығысында Кеңес өкімеиінің құлатылуы. Қазақстан әскери қимылдар жылдарында. Өлкенің батысы мен оңтүстігіндегі оқиғалар. Жетісу, Орал, Ақтөбе, Түркістан майдандарының құрылуы. «Ақ» және «қызыл» террор. Соғыс кезіндегі саяси партиялар мен қозғалыстар. Жергілікті жерлердегі «ақтар» мен «қызылдардың» идеологиясы, саясаты. Азамат соғысының әлеуметтік-экономикалық, саяси нәтижелері.

1920-1930 жж. Казақстандағы ұлттық-мемлекеттік құрылыс. Революциялық комитеттің құрылуы және оның қызметі. Ревкомнан Кеңестерге өту. 1920 ж. 26 тамызда ҚазАКСР-інің құрылуы. Өлкедегі кеңестік мемлекеттік құрылыс. ҚАКСР-нің құрамына қазақ жерлерін біріктіру және осы жөніндегі айтыс-тартыстар. Территориялық әкімшілік бөлініс. Демографиялық ахуал. 1926 ж. санақ нәтижелері.

1930-шы жылдардағы Қазақстанның қоғамдық-саяси өмірі. Жергілікті халықты отырықшылыққа күштеп көшіру туралы сталиндік саясат, ірі «бай-феодалдардың» шаруашылығын тәркілеу. 1932-1933 жж. Қазақстандағы ашаршылық. XX ғ. 30-шы жылдарындағы Қазақстандағы шаруалардың қарсыласу қозғалысы: нәтижелері, салдары, көлемі мен аумағы.

Қазақстанға халықтардың күштеп көшірілуі (депортациялануы). Ұлы Отан соғысы қарсаңындағы халықтарды Қазақстанға депортациялау. Идеологиялық саяси террордың одан әрі қанат жаюы. Қуғын-сүргінге ұшыраған халықтардың Қазақстанға күштеп көшірілуі және оларды орналастыру. 30-шы жылдардың екінші жартысынан адамдарды этникалық тегіне қарай депортациялаудың орын алуы. Қазақстандағы поляктар: орналасқан жерлері, саны, көшіру этаптары. Кәріс халқан депортациялау. Әзірбайжан, күрд, түрік, армяндарды 1937-1939 жж. көшіріп алып келу. Қазақстанның халық саны мен этникалық құрамының өзгерістері. 1939 ж. санақ.

Ұлы Отан соғысы жылдарында Қазақстанда әскери бөлімдер мен құрамалардың құрылуы. Ұлттық әскери құрамаларды құру. Қазақстан жерінде құрылған 195 және 196-ны атқыштар дивизиясы және оның жүріп өткен әскери жолы. 310 мен 314 атқыштар дивизиясы. 38 кейіннен 73-ші гвардиялық дивизиясы және т.б. Ұлттық әскери бөлімдер мен құрамалардың соғыс жылдарындағы ерлігі мен маңызы.

Қазақстандағы тың және тыңайған жерлерді игеру: әлеуметтік- экономикалық салдары. Шауашылықтағы жағдай. Тыңайған жерлерді игеруге бағыт алу. Қазақстандағы тың және тыңайған жерлерді игеруге қазіргі тарихи баға мен көзқарас. Тыңды игерудің экономикалық, экологиялық, этнодемографиялық салдарлары.

1986 жылғы желтоқсан көтерілісі: себептері және салдары. Демократияландыру мен жариялылық. Қайта құрудың басталуы, оның сипаты. Республикадағы қоғамдық-саяси ахуал. Алматыдағы Желтоқсан оқиғалары (1986) оның себептері мен салдарлары. Желтоқсан оқиғасы төңірегіндегі пікір таластар.

Қазақстан Республикасы - егеменді тәуелсіз мемлекет: проблемалар, дамудың бағыттары. Қазақ КСР-інің әтуелсіздігі туралы декларацияның қабылдануы. Президенттік басқаруды енгізу. Заң шығару билігі. ҚР Конституциясы. Экономикалық, әлеуметтік даму мәселелері мен проблемалары. Сыртқы саясатты қалыптастыру. ҚР халықаралық байланыстары. Дамудың басым бағыттарын анықтау мен оларды іске асыру барысы.

Қазақстан халықтары Ассамблеясының қазіргі кезеңдег ролі мен маңызы. Қазақстандағы ұлттық саясат. ҚР – көп ұлтты және көп концессиялар өмір сүретін мемлекет факторын қабылдау және жүзеге асыру. 1995 ж. Қазақстан халықтары Ассамблеясының құрылуы. Ассамблеяны құрудағы мақсат және оның Ережесі. Ассамблеясының сессиялары. Жалпықазақстандық отансүйгіштік сезімін қалыптастыру барысы. Қазақстан халықтарының мәдени дамуы.

«Антикалық қоғам» оның белгілері мен ерекшеліктері. Греция мен Рим мемлекетінің мемлекеттік құрылысы, саяси, экономикалық, әлеуметтік және мәдени дамуы. Демократия, халық билігі, сот істері, заңдар және оларды жүзеге асыру жолдары. Сыртқы және ішкі саясаты. Антикалық өркениеттің өзіне тән белгілері мен ерекшелігі. Антикалық өркениет ескерткіштері, мұралары.

Еуропада ХVІІ ғасырда мемлекеттердің бірінші орынға шығу үшін таласы және дипломатия. Генрих ІV пен Ришельдің дипломатиясындағы «негізгі шекара» және «саяси тепе-теңдік» принциптері. 1648 ж.Вестфаль бейбіт келісімі. ХVІІ ғ. екінші жартысындағы Людовик ХІV дипломатиясы. Француздардың үстемдік кезеңі.

1879 ж. австро-герман одағы. 1882 жылғы Үштік Одақтың құрылуы. Француз-орыс одағының құрылуы (1891-1893 жж.). 1902 ж. ағылшын-жапондық одақ. Антантаның құрылуы(1904ж.). 1907 жылғы ағылшын-орыс келісімі. Үштік Антантаның құрылуы.

Еуропаның бөлшектенуі (Маршалл жоспары, ГФР мен ГДР құрылуы). Әскери-саяси блоктардың құрылуы: НАТО, АНЗЮС, СЕАТО, СЕНТО, Бағдат пактісі, ОВД. Бейбітшілік мәселесі және Еуропалық бірлестік (СБСЕ). Атом бомбасын қолданбау мәселесі, 60-80 жылдардағы қарулануды шектеу және жаппай қарулануды тоқтату мәселесі.

Қоғамдық прогресс түсінігі. Нақты тарихи жағдайларда оның көрініс беруі, пайда болуы. Прогресс критерийлері.

«Қырғи-қабақ соғыс» саясатының басталуы және оның кезеңдері. Қоғамның қарама-қарсы екі қоғамдық-саяси жүйеге бөлінуі. Екі жүйе арасындағы бақталастық пен жаппай қарулану саясаты. АҚШ пен КСРО арасындағы шиеленістер және екі мемлекет арасындағы қарым-қатнастың еуропалық елдерге тигізген әсері. «Қырғи-қабақ соғыс» саясаты кезіндегі КСРО-ның сыртқы саясаты. КСРО-ның ыдырауы. «Қырғи-қабақ соғыс» саясатының жойылуы.

БҰҰ құрылу себептері. Оның ұйымдастырушылық принциптері. БҰҰ - ның халықаралық ұйымдары: ЮНЕСКО, МВФ, МАГЭТЭ. БҰҰ-ның халықаралық шиеленістерді шешу барысындағы рөлі.

Таяу Шығыстағы шиеленістердің пайда болуының негізгі себептері мен сипаты. Оның негізі. Оны шешу жолдары. Таяу Шығыс шиеленісін болдырмау бағытындағы атқарылып жатқан істер.

Гуманитарлық ғылымдардағы тарихтың алатын орны. Қоғамдағы тарихтың алатын орны. «Қоғам» түсінігі. Адам және қоғам. Тарих пен қоғамның қарым-қатынасы.

«Жаңа саяси революциялар» ұғымы. Жаңа саяси революцияларды кезеңдерге бөлу. Жаңа саяси революция - тұтынушылық экономикадан өндірушілік шаруашылыққа өту ретінде.

О.Шпенглер мен А.Тоинби - дүниежүзілік тарихты өркениет тұрғысынан қарау теориясының негізін салушы көрнекті қайраткерлер. Локалдық өркениеттер теориясының мазмұны.

Тарихтағы жеке адамның орны туралы Хлодвиг (б.з.466-511 жж.) және Ұлы Карл (б.з. 742-814 жж.) өміріне сипаттама бере отырып түсіндіру. Олардың көзқарастары, идеясы мен қоғамның дамуына қосқан үлестері.

Қазіргі кездегі экологиялық проблема. Халықаралық терроризм мәселесі. СПИД. Қайыршылық пен саяси құқықтың бұзылуы. Демография. Жұмыссыздық. Наркомания.

Исламдық фундаментализмнің қалыптасуының негізі. Оның негізгі ағымдары мен бағыттары. Исламдық фундаментализммен күресудің жолдары.

Оқыту методикасының педагогикалық пәндер жүйесінде алатын орны. Тарихты оқытуда методикалық жүйенің қалыптасуы. Методиканың ғылым ретінде қалыптасуын анықтайтын факторлар. «Тарихты оқыту методикасының» тарихи және әлеуметтік-саяси пәндермен байланысы. Тарихты оқыту үдерісіндегі зерттеу әдістері. Мектеп оқушыларын оқыту және тәрбиелеу процесінде тарих пәнінің алатын орны. ҚР мектепте тарихтан білім берудің қазіргі құрылымы.

Мектеп тарих сабағын оқытуда оқушылар қызығушылығын арттыру және оны дамыту. Тарихты оқыту мотивациясы. Оқушылармен жұмысты ұйымдастыруда орын алатын жеке-психологиялық факторлар. Оқушылардың шығармашылық қызметі. Мұғалім мен оқушылардың жеке тұлғалық қарым-қатынасы.

Мектепте тарих сабағын оқытудың мақсаты. Білім берудегі мақсат. Дамытуға бағытталған мақсат. Тарихи білім берудің тәрбилік мәні.

Қазақстанда тарихты оқыту методикасының дамуы. Революцияға дейінгі мектептердегі методиканың дамуы. Методиканың кеңес кезеңіндегі дамуы. Тарихтан сабақ беру әдістемесінің қазіргі мәселелері мен тарих ғылымының дамуының тенденциясы.

Тарихтан сабақ берудің бағдарламалары, стандарттары мен тарихты оқыту методикасы жөніндегі оқулықтар. Тарих бойынша бағдарламаның құрылымдық компоненттері. Білім берудің мазмұны. Бағдарламалардың түсінік хаттары. Мәселенің негізгі ұғымдары, идеялары мен мәселелері. Базалық және балама бағдарламалар.

Тарих оқулығы – оқытудың маңызды құралы ретінде. Тарих оқулығының құрылымдық компоненттері. Оқулық мәтіні. Мәтіннен тыс компоненттер. Оқулықтың әдістемелік аппараты. Базалық және балама оқулықтар. Сабақ уақытындағы оқулықпен жұмыс. Үй тапсырмасын орындауда оқулықпен жұмыс.

Мектепте тарихты оқытудың әдістері мен тәсілдері. Оқыту әдістерін сараптау. Оқыту қызметіндегі әдіс-тәсілдер - тарихи-әдістемелік категория ретінде. Тарихи материалдарды оқытудағы образды-эмоционалдық тәсілдер.

Фактілік материалдарды оқыту тәсілдері. Оқиғалы-фактілер. Құбылыс - факт ретінде. Үдеріс - факт ретінде. Адамдар образы.

Теориялық материалдарды игеруді үйрету тәсілдері. Теориялық материалдарды ауызша мазмұндауға үйрету әдістері. Теориялық материалдарды жазбаша және кескіндеу (жоспар, тезси, кесте, логикалық схема және т.б.) арқылы мазмұндау. Теориялық материалдарды ұғыну, талдау, қорыту.

Картографиялық материалдарды оқыту құралдары мен әдістері. Тарих бойынша карталарды классификациялау. Танымдық картографиялық тапсырмаларды типтеу. Картамен жұмыс.

Хронологияны оқыту құралдары мен тәсілдері. Хронологияны оқыту әдістерінің спецификасы. Хронологиялық кешендерді құру. Отандық және жалпы тарих оқиғалары мен құбылыстарын өзара байланыста оқыту.

Тарихты оқытуда тарихи деректің ролі. Деректану - әлем шындығын тануда маңызды әдіс ретінде Деректану: әлемдік танымның ерекше әдісі. Деректегі объективтілік пен субъективтілік. Тарихи шындық пен дерек, дерек пен тарихшы арасындағы диалектикалық байланыс механизмі. Тарихи танымның ретроспективті сипаты. Ақпарат туралы білім беруде тарихи дерек түсінігі. Пәнаралық байланыс бағытында тарихи деректі анықтау.

Дерек: мәдениет феномені және танымның реалды нысаны. Дерек: гуманитарлық ғылымдар жүйесіндегі антропологиялық бағдар (ориентир).

Бұқаралық деректер жөнінде түсінік. Тарихи деректер эволюциясы. Деректердің негізгі тенденциясы. Деректанудың негізгі методологиялық принциптері. Тарихи деректерді классификациялау проблемасы.

Тарих сабағындағы деректермен жұмыс. Тарихты оқытуда құжаттардың мен мәнi ролі. Тарихты оқытуда қолданылатын құжаттық материалдың негiзгi түрлерi. Оқушылардың тарихи құжаттармен жұмыс iстеу тәсiлдерi. Құжаттық материалдарды жiктеу. Тарихи құжаттар мен мәлiметтердi зерттеу методикасы. Мәлiметтi конспектiлеу. Тарихи мәлiметтердiң сипаты: авторы, жасалу уақыты, жанры, негiзгi идеялары, тақырыптары мен көркемдiк ерекшелiктерiн анықтау.

Тарих сабағында деректік материалдар және көркем әдебиетпен жұмыс істеу әдістері. Жазба деректердің түрлері. Оларды қолдану әдістері. Тарихты оқытуда көркем әдебиетті қолдану әдістері.

Тарихты оқытуда көрнекiлiк құралдарын пайдалану. Тарихты көрнекiлiк құралдармен оқытудың функциясы мен мәнi. Тарих кiтаптарындағы иллюстарциямен жұмыс iстеу тәсiлдерi. Тарихты оқытудағы шартты көрнекiлік. Пәндiк көрнекiлiк және оның танымдық құндылығы. Қолданбалы көрнекiлiк және оның эстетикалық құндылығы. Шартты-графикалық құндылық және оқушылардың ойлау қабiлетiн жетiлдiрудегi шартты белгiлердiң маңызы. Картамен жұмыс. Тарихи карта - оқушылардың тарихи процестер байланыстарын ұғынудағы қажет әрi маңызды көрнекiлiк құрал. «Картаны оқу» шеберлiгі, картамен жұмыс iстеу методикасы. Шартты белгiлер, символдар және шартты тыныс белгiлері.

Тарихты оқыту жұмыстарын ұйымдастыру формалары. Сабақ – оқыту жұмысын ұйымдастырудың негiзгi формасы. Тарихи тақырыптың мазмұны, бөлiмi, курс жүйесiндегi сабақтың орны. Сабақ – оқушы мен мұғалiм iскерлiгiнiң, методикалық тәсiлдердiң, мазмұнының жиынтығы. Қазiргi тарих сабағына қойылатын талаптар. Тарих сабағын оқытудың түрлері. Оқыту процесiнде барлық сыныптарды қамтитын, жан-жақты сабақты өткiзу ерекшелiктерi.

Мұғалiм баяндаған жаңа материалды түсiну сабақтары. Дағды мен шеберлiктi қалыптастыру, бiлiмдiлiктi тексеру сабақтары. Жалпылама немесе қайталама-жалпылау сабақтары. Бiлiмдiлiк пен шеберлiктi тексеру сабақтары. Семинар сабақтар. Ықпалдастық сабақтар. Тарих сабағының дидактикалық жабдықтары. Тарих сабағында мұғалiмнiң даярлануы. Тақырыптық және күнделікті сабақ жоспары. Сабақтың жұмыс жоспары мен оның негiзгi компоненттерi. Сабақты бағалау критерийлері. Тарихты сабақтан тыс оқытуды ұйымдастыру формалары - факультативтер, тарихи үйiрмелер, тарихи олимпиядалар «КВН», конференциялар, пiкiрсайыстар. Жоғарғы сыныптардағы семинар және практикалық сабақтар. Оқу саяхаттары, кеңестерi, сынақтар. Оқу экскурсиялары, косультациялар, сынақ.

Тарихты оқытуда жаңа әдістеді қолдану. Ойын түрінде білім беру – тарихты оқытудың белсенді оқыту әдісі ретінде. Іскерлік ойындар, тарихи күрестер, театр түріндегі қойылымдар, конкурстар. Сабақ – жарыс, сабақ – саяхат ретінде. Өлкетанулық ойындар. Оқыту процесінде ойын түрінде білім беру технологиясы. Педагог, оқушы қызметінің алгоритмі. Сабақ өткізудің жаңа формасы: мазмұны, құрылымы, ұйымдастырылуы.

Оқытудың нәтижелері. Оқушылардың білімі мен біліктілігін тексеру әдістері, тәсілдері және оның түрлері, формалары.

1. 
   Қазақстан ғалымдары мен ойшылдары (ІХ – ХІІ ғғ.). Әбу Насыр әл-Фараби, Жүсіп Баласағұн, Махмұд Қашқари, Қожа Ахмет Яссауи және т.б.
   
2. 
   Қазақ хандығы мен қазақ халқының құрылуы: кезеңдері мен ерекшеліктері, проблемалары.
   
3. 
   Тәуке ханның тұсында Қазақ хандығының нығаюы. «Жеті Жарғы».
   
4. 
   Қазақстанның XV-XVII ғ.ғ. ғалымдары: Мұхамед Хайдар Дулати, Қадырғали Жалайыр және басқалар.
   
5. 
   Абылай хан - саясаткер және дипломат.
   
6. 
   Қазақ халқының ХҮІІ – ХҮІІІ ғ. бірінші ширегіндегі жоңғар агрессиясына қарсы азаттық күресі.
   
7. 
   ХІХ ғасырдағы Қазақстан мәдениеті. «Зар-Заман» мектебі.
   
8. 
   ХІХ ғ. екінші жартысы – ХХ ғ. басындағы патшалықтың Қазақстандағы қоныс аудару саясаты.
   
9. 
   Қазақстанның Ресейге қосылуы: үрдістің мәні, мәселені бағалаудағы қазіргі критерийлер.
   
10. 
    Кенесары Қасымұлы бастаған қазақтардың отарлыққа қарсы күресі. Мәселенің тарихнамасы.
    
11. 
    Ресей үкіметінің ХІХ ғ. бірінші жартысындағы Қазақстандағы әкімшілік реформалары.
    
12. 
    Қазақстандағы ХІХ ғ. бірінші жартысындағы ұлт-азаттық қозғалыстар. Мәселенің тарихнамасы.
    
13. 
    Қазақстанда халыққа білім берудің қалыптасуы және дамуы (ХІХ ғ. екінші жартысы –ХХ ғ.басы).
    
14. 
    Қазақстандағы 1916 жылғы көтеріліс: бағалануы, зерттеу бағыттары.
    
15. 
    ХХ ғасырдың басындағы ұлт-азаттық қозғалыстағы қазақ зиялыларының орны мен рөлі.
    
16. 
    Қазақстандағы 1917 жылғы Ақпан: тарихи тәжірибе мен сабақтар.
    
17. 
    1917 жылғы Желтоқсандағы Жалпықазақ сиезі. Алаш Орда үкіметі.
    
18. 
    ХХ ғ. 20-30-шы жылдарындағы мәдени қайта құрулар. Мәдениеттің большевиктік
    

19. 
    Қазақстан ауылшаруашылығын күштеп ұжымдастыру және оның салдары.
    
20. 
    1937-1938 жылдардағы жаппай саяси қуғын-сүргін және оның салдары.
    
21. 
    Қазақстанға халықтардың күштеп көшірілуі (депортациялануы).
    
22. 
    Қазақстан хрущевтік реформалар жылдарында. Тың және тыңайған жерлерді игеру: салдары мен сабақтары.
    
23. 
    1931-1933 жылдардағы аштық: экономикалық және демографиялық салдары.
    
24. 
    Алматыдағы 1986 жылғы көтеріліс: себептері мен салдары. Қазақстандағы қоғамдық-саяси өмірді қайта құрудың проблемалары.
    
25. 
    Қазақстанның нарықтық қатынастарға көшуінің негізгі кезеңдері. Проблемалары мен қайшылықтары, жетістіктері және нәтижелері.
    

1. 
   Жаңа замандағы Еуропа қоғамының әлеуметтік құрылымы.
   
2. 
   XVI ғ. екінші жартысы – XVII ғ. басындағы Батыс Еуропадағы абсолютизм. Абсолютизмнің ұлттық түрінің қалыптасу ерекшелігі (Англия, Франция, Германия, Испания).
   
3. 
   XVI – XIX ғғ. буржуазиялық революциялар: ұқсастықтары және ерекшеліктері.
   
4. 
   XIX ғ. –XX ғ. басында Еуропа мен Америкада индустриалды қоғамның даму мәселелері.
   
5. 
   Фашизм тарихи феномен ретінде.
   
6. 
   Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Европадағы интеграция.
   
7. 
   XVIII ғ. Француз буржуазиялық революциясы.
   
8. 
   Антигитлерлік коалицияның құрылуы, эволюциясы және ыдырауы. «Қырғи қабақ соғыстың» басталуы.
   
9. 
   АҚШ-тағы мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық саясат тұжырымдарының Ф. Рузвельттен - Р. Рейганға дейінгі аралықтағы эволюциясы (1933 – 1988 ж.ж.).
   
10. 
    Еуропадағы экономикалық және саяси интеграция.
    
11. 
    Италиядағы фашистік билік: қалыптасуы, ішкі саясатының негізгі бағыттары және құлауы.
    
12. 
    Германиядағы фашистік билік: қалыптасуы, ішкі саясатының негізгі бағыттары және құлауы.
    
13. 
    Еуропаның жаңа замандағы экономикалық дамуы.
    
14. 
    Ұлтшыл-социализмнің ішкі саясатының негізгі бағыттары. Соғыстан кейінгі Германиядағы «өткенді артта қалдыру» мәселелері.
    
15. 
    XX ғ. екінші жартысы –XXI ғ. басындағы социал-демократияның эволюциясы.
    
16. 
    Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі стратегиялық қаруларды шектеу мәселелері.
    
17. 
    Халықаралық қатынастардың Версаль-Вашингтон және Ялта-Потсдам жүйелері: салыстырмалы талдау.
    
18. 
    XX ғ. екінші жартысы –XXI ғ. басындағы трансатлантикалық қатынастар.
    
19. 
    Ұлыбританияның саяси жүйесінің эволюциясы ( ХIХ ғ. соңы – ХХ ғ.).
    
20. 
    Жаңа және қазіргі замандағы АҚШ-тың екі партиялық саяси жүйесінің эволюциясы.
    
21. 
    Екінші дүниежүзілік соғыстан кейінгі Еуропадағы интеграция
    
22. 
    XIX ғ. соңы –XXI ғ. басындағы Германия мәселесі
    
23. 
    Екінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі Орталық және Оңтүстік-Шығыс Еуропадағы Қарсылық қозғалысы
    
24. 
    Адамзаттың қазіргі кездегі мәселелері
    
25. 
    Техно-ақпараттық революция. Постиндустриалдық қоғам
    

1. Тарихты оқыту әдістемесі бойынша стандарттар, бағдарламалар және оқулықтар

2. Тарих оқулығы – оқытудың маңызды құралы ретінде

3. Мектепте тарихты оқытудың әдістері мен тәсілдері

4. Фактілік материалдарды оқытудың тәсілдері

5. Теориялық материалдарды оқытудың әдістері

6. Картографиялық материалдарды оқытудың оқытудың әдістері мен тәсілдері

7. Хронологияны оқытудың әдістері мен тәсілдері

8. Сабақ уақытында оқулықпен жұмыс істеу әдістері

9. Мұғалімнің сабаққа даярлануы

10. Дерек - мәдениет және танымның шынайы нысаны ретінде

11. Дерек гуманитарлық ғылымдардың антропологиялық бағдары (ориентир) ретінде

12. Мектепте тарихты оқытудың әдістері мен тәсілдері

13. Тарихи дерек және тарихи факт

14. Тарихи материалдарды оқытудың дәстүрлі емес тәсілдері

15. Деректанудың негізгі методологиялық принциптері

16. Тарихты оқытудың гностикалық қызметі (бағдарламаларды оқу, жоспарлау, оқу материалдарын сараптау)

17.Тарихты оқытуда қолданылатын көрнекіліктер

18. Оқыту процесінің нәтижелілігі

19. Тарихты оқытуда оқушылардың қызығушылығын арттыру

20. Мектепте тарихты оқытудың мақсаты

21.Тарихты оқыту методикасы және отандық тарихтың даму тенденциясы мен қазіргі проблемалар

22. Қазақстанда тарихты оқыту методикасының дамуы

23. «Тарихты оқыту методикасы» пәні мен оның міндеті

24. Тарих сабағында тарихи деректер мен құжаттарды қолдану

25. Тарихты оқытуда көрнекі құралдарды қолдану

26. Тарихты оқытуда құжаттардың мәні мен маңызы

27. Тарих сабағы бойынша оқу жұмысын ұйымдастыру формалары

28. Тарихты оқытуда жаңа әдістерді қолдану

29. Тарих сабағында көркем әдебиет және деректік материалдармен жұмыс істеу әдістері