«Біліктілікті көтеру – оқытушының және педагогикалық ұжымның кәсіби дамуының негізгі құралы»

Медицинский колледж «Семей» г. Семей

med.college_semey
«Біліктілікті көтеру – оқытушының және педагогикалық ұжымның кәсіби дамуының негізгі құралы»
Білім беруді ақпараттандыру жағдайында педагог мамандардың біліктілігін көтеру – бүгінгі күннің негізгі міндеттерінің біріне айналып отыр.

Сондықтан педагог мамандардың біліктілігін көтеруді ақпараттандыру туралы тұжырымдама, стандарт және оқу-тақырыптық жоспарларын жасақтау қажет. Аталған қажеттілікті шешу барысында педагог мамандардың біліктілігін ақпараттық технологияны өз қызметтеріне пайдалану саласы бойынша тұжырымдама, модульдік жұмыс бағдарламалары жасақталды. Сонымен бірге білім беруді ақпараттандыру жағдайында педагог мамандардың ақпараттық сауаттылығын, ақпараттық мәдениетін және ақпараттық құзырлығы сияқты қабілеттіліктерді қалыптастыру мәселесі бүгінгі күннің өзекті мәселесіне айналып отыр. Біліктілік – бұл білімдегі, тәжірибедегі, берілген білімді меңгерудегі бейімділік, құндылықты бейнелейтін жалпы қабілеттілік.

1.Педагог қызметкерлердің біліктілігін артырудың жаңа жүйесін жасау.

2.Үздік қазақстандық және халықаралық тәжірибе негізінде педагог қызметкерлердің біліктілігін арттырудың мазмұнын модернизациялау.

3. Жоғары оқу орындары мен колледждің педагогикалық мамандықтарындағы оқытушылардың біліктілігін арттырудың инновациялық жүйесін дамыту.

4. Білім сапасын қамтамасыз ететін біліктілікті арттыру жүйесінің тиімді жұмыс жасауына қажетті жағдайлар тудыру.

Осы қайшылықтарды шешу мақсатында біз біліктілікті арттыру институты тарапынан курстарды өткізу, әдістемелік көмек көрсету және т.б. жұмыс бағыттары бойынша мынадай педагогикалық шарттар кешенін есепке алуды ұсынамыз. Олар:

1) педагог тұлғасын педагогикалық қызметтің құндылықтарына бағыттау;

2) педагогикалық мәдениетті дамыту және жетілдіру;

3) педагогтардың өз қызметінің әмбебап сипатын, кәсіби білімі мен іскерлігін қызметтің басқа да салаларында қолдану мүмкіндігін ұғынуы;

4) қосымша кәсіптік білім жүйесіне педагогтарды ендіру;

5) кәсіби шеберлікті жетілдіру мақсатын белгілеумен байланысты жетістікке жету ситуациясын тудыру.

Педагогтың өзі үшін ізденудің ерекшелігі:

•әріптестер үшін ерекшелігі;

•оқушылармен шығармашылықпен жұмыс жүргізу бағытының дәрежесі;

•әлеуметтік тапсырыстар, ата-аналар сұраныстарының дәрежесі;

•білім беру жүйесіндегі шығармашылық ізденіске дем берушінің әрекет дәрежесі;

•барлық аймақтық білім беру жүйелерін дамытудағы тәжірибелер ерекшелігі. Практикалық (танымдық) кезең-таңдалған жаңа инновациялық процестің, соған сәйкес тәжірибелердің өзектілігін ашық сабақтар, семинарлар, мастер-кластар арқылы ұжым мүшелерінің әрқайсысының өзінің педагогикалық әрекетіне сәйкестендірілуі қажет. Бақылау-бағалау кезеңі-мұғалімдердің жеке таңдаған әдістемелік тақырыптары мен педагогикалық ұжымның инновациялық технологияны іске асырудағы жұмысының нәтижесін қорытындылау қажет. Осыған сәйкес колледждішілік біліктілікті көтеру жұмысын ұйымдастырудың екі түрін айтуға болады.

1.Мәдени ынтымақтастық (ынтымақтастық мәдениеті).

2.Жасанды әріптестік, яғни колледж әкімшілігінің ұйымдастыруымен бақылауының нәтижесінде дайындалған бағдарламаны орындау.

Мәдени ынтымақтастық-екі жақты түсіністікке негізделген тәлімгерлік тұрғыда іске асады. Өзара сенім мен қолдауға сүйеніп мұғалімдер ортақ мақсатты анықтап, оған жетудің мүмкіндіктерін бірігіп қарастырады. Біздің ойымызша, қазір мұғалімнің қажеті мен білім мекемесінің дамуына ең қолайлы біліктілікті жетілдіру түрі – мәдени ынтымақтастық. Өйткені, мұғалімнің педагогикалық шеберлігінің кәсіби деңгейі санасының өсу-тек білім жинақтау процесі ғана емес, педагогикалық әрекеттің жаңа түрін игеру жаңа технологияның мәнісін терең түсіну болып табылмақ. Әдістемелік жұмыстың бұлай қайта бағдарлануы-мұғалімнің кәсіби-тұлғалық сипаттамасының, түйінді концепциялар мен педагогикалық шығармашылығының қалыптасуы үшін қажетті процесс. Сондықтан білім мекемелерінде біліктіліктің кең көлемді және әр түрлі негізде мұғалімдердің өздігінен сапалы түрде жетілуі, өзінің кәсіби біліктілікті деңгейін көтеруі үшін мүмкін жалпы болатын мәдени даму ортасын қалыптастыру қажеттілігі туындайды. Колледжішілік біліктілікті жетілдіру жұмысының негізгі принциптері төмендегіше болуы керек:

- мұғалімнің жеке тұлғалық қасиетіне бағытталуы;

- педагог маманның кәсіби мотивациясы;

- әкімшілік пен педагогтың арасындағы ізгілікті қарым-қатынас;

- мұғалім еңбегінің нәтижесі мен кезекті білікті перманенті ( үздіксіз көтеруін) түрде қадағалап (мониторинг) бағалау.

Сондықтан, білім беру мекемесі деңгейінде өткізілетін біліктілікті көтеру жұмысын сол мекеме үшін бірыңғай ғылыми-әдістемелік тақырыпта өткізу керек деп есептеймін, өйткені ортақ проблема-колледжді дамытып, білім беру жұмысын жақсартудың басты көзі болады. Мұнымен қатар, ортақ тақырыптарға біріккен кіші шығармашылық топтар арқылы жүргізуге болады. Облыс колледждерінде тәжірибе осындай кіші шығармашыл-зерттеуші топтардың өнімді жұмыс істей алатынын көрсетті. Өйткені, әр топтың құрамы тек өзара ынтымақтастық пікірлестерден құралды. Таңдаған тақырыптарын кәсіби әдістемелік құштарлықпен игеру соңы зерттеушілік-ізденіс жұмыстарына ұласады. Мұның өзі педагог маманның кәсіби өсуіне үлкен әсерін тигізеді. Енді біліктілікті көтеру процесі жүретін колледждің осы процесі басқару қызметін (функциясын) талдап көрейік. А.М.Моисеевтің пікірінше ондай колледждің басқару (функциясын) қызметін үш топқа бөлуге болады:

1.Колледждің өз міндетін тұрақты атқаруына қолайлы жағдай туғыза отырып басқару.

2.Колледждегі инновациялық процестер мен колледждің жалпы даму процесін басқару.

3.Колледжішілік басқарудың өзін-өзі дамыту процесін басқару. Бұл топтардың әрқайсысының колледжішілік біліктілікті көтеру жұмысын ұйымдастырып, дамытуды атқаратын өзіндік қызмет міндеті бар. Колледждің өз міндетін тұрақтылықпен атқарылуына қолайлы жағдай туғыза отырып басқару функциясына: -Колледждің ішкі қызмет жүйесі бағдарлаған маңызды құндылықтарды, принциптер мен ұмтылыстарды анықтап, келісу жұмысын ұйымдастыру. -Колледждегі педагог кадрлармен жүргізілетін жұмысты жоспарлау, ұйымдастыру және бақылау. Колледждегі педагог кадрлармен карьералық өсуін жоспарлау.

-Педагог кадрларды аттестациялау жұмысын жоспарлау және өткізу.

-Колледждегі озық педагогикалық тәжірибені жинақтау және тарату. Ал, колледждегі инновациялық процестер мен колледждің инновациялық бағытта дамуын басқарудың біліктілікті көтеру жұмысымен байланысы төмендегіше сипатталады;

-Озық педагогикалық тәжірибені жүйелі талдау және бағалау

-Колледжде «қабілеттілік кризисі» жағдаятын туындатып соған сәйкес мінез-құлықтық мотивацияны ынталандыру.

-Колледждегі білім сапасын жақсартудың нормативтерін жасауды ұйымдастыру. -Инновациялық қызметті ұйымдастыру тәжірибесін зерттеу және жинақтау жұмысын ұйымдастыру.

-Колледждің инновациялық дамуына үлес қосқан педагогтарды ынталандыру (марапаттау);

-Инновациялық әрекеттік тиімділікті талдау мен бағалау. Соңғы топтағы өзін-өзі дамытуды колледжішілік басқаруды реттеу төмендегі мәселелерді қамтуы тиіс: -өзіндік басқару тәжірибесін талдау мен жинақтау;

-Колледжді басқару мәселелері бойынша зертттеу мен эсперимент жұмыстарын ұйымдастыру;

-Колледждегі оқытушылардың арасынан басқару жұмысына бейім бір қабілетті педагогтарды басқару ісіне дайындау (резерв);

-Колледж әкімшілігі басшылары өзгерген жағдайда басқарудың сабақтастық саясатын қамтамасыз ету;

- Колледж әкімшілгінің колледж ішіндегі біліктілікті жетілдіруін ұйымдастыру.

Пайдаланған әдебиеттер:

1.Қазақстан Республикасының бiлiм беру жүйесiн 2010 жылға дейiн дамытудың Мемлекеттiк бағдарламасы.

2.Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұжырымдамасы

3.Бiлiм беру жүйесiн 2003-2005 жылға дейiн ақпараттандырудың Мемлекеттiк бағдарламасы.

4.Информатика (Мемлекеттiк жалпыға мiндеттi бiлiм стандарты) Алматы, 2003 ж.