Білім алушыларды PISA – 2022 халықаралық зерттеуіне дайындауға арналған тапсырмалар
01.03.2022 ж
Тапсырма №1. «Найзағай». Найзағай – табиғаттың аса апатты құбылыстарының бірі. Бұл электр разрядтары, бұлттардың жаны мен іштерінде пайда болып күн күркіреуімен бірге жүріп тұрады. (дыбыстың қозғалу жылдамдығы 330 м/с). Найзағайдың бұлттары будақ бұлттардан пайда болады. Бірінші кезеңде алдымен олар бұлттың даму кезеңінен өтеді, содан кейін ыдырау үдерісі жүреді (жауын шашын түседі, электр разрядттары босатылады) Найзағайлы бұлттардың пайда болуы үшін жоғарыға бағытталған ауа массалары қажет. Табиғи толқауылды кесіп өту үшін ауа массалары жоғарыға қарай бағытталады, бұлттар пайда болады. Атмосфералық фронттар шекараларында да бұлттар пайда болады, өткені суық ауа массалары жылы ауаны жоғарыға қарай көтереді.
1 сұрақ. Найзағай. Неліктен найзағай күн күркіреумен бірге жүреді? * 1 балл
Найзағай өте жоғары температуралармен қоса жүреді, сол себептен қасындағы ауа қатты қызады. Ыстық ауа көлемін ұлғайтады, сол себептен вибрация күші де көбейеді. Ал күннің күркіреуі найзағайдың зарядтарының ыдырау кезіндегі бөлінетін дыбыстық вибрация.
Найзағай өте төмен температуралармен қоса жүреді. Ауа көлемін ұлғайтады, сол себептен вибрация күші де көбейеді. Ал күннің күркіреуі найзағайдың зарядтарының ыдырау кезіндегі бөлінетін дыбыстық вибрация.
Найзағай өте жоғары температуралармен қоса жүреді, сол себептен қасындағы ауа қатты қызады. Ыстық ауа көлемін ұлғаймайды, сол себептен вибрация күші де көбейеді. Ал күннің күркіреуі найзағайдың зарядтарының ыдырау кезіндегі бөлінетін дыбыстық вибрация.
2 сұрақ. Найзағай. Найзағайдың пайда болуының дұрыс логикалық тізбектілігін ретімен орналастырылған жауабын белгілеңдер. * 1 балл
Күн күркіреуі естілді, жақын арада найзағайды көреміз.
Найзағай жарқырады, күн күркіреді, жаңбыр жауды.
Қатты күн күркіреді, аспанда найзағай жарқырады, сол сәтте аспанда қара бұлттар төнді.
Достарыңызбен бөлісу: |