Бөж тақырыбы: Қатты қалдықтармен қоршаған ортаның ластануын сараптау. Кафедра: «Химиялық технологиялар және экология»
жүктеу/скачать 155.12 Kb.
|
|
«СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы УНИВЕРСИТЕТІ» КеАҚ БӨЖ Тақырыбы: Қатты қалдықтармен қоршаған ортаның ластануын сараптау. Кафедра: «Химиялық технологиялар және экология» Тобы: БЖ-901 Орындаған: Әділ Асыл Есілұлы Тексерген: Ашакаева Р. У. Семей 2022 Жоспар: Кіріспе Қалдықтар және олардың түрлері Қатты қалдықтарды қайта өңдеу Пайдаланылған әдебиеттер Кіріспе
Қатты қалдықтарға жататындар: 1) жанбайтын қалдықтар : металлдар, шыны, керамика, құрылыс қалдықтары және т. б. Бұл түрдің қалдықтарының құрамына сонымен қатар тара кіреді, яғни радиоактивті препараттарды қаптау үшін қолданатын қап, қолданысқа жарамсыз құралдар, инситрументтер, машиналардың детальі, металды жиһаз, металды құрылыс конструкциялары, штукатурка және басқа құрылыс материалдары, кейде ірігабаритті (крупногабаритные) конструкциялар және құралдар. 2) Жанғыш қалдықтар : ағаш, пластмасса , резина, полихлорвенильді өнім, текстиль және т. б, жатады. Мұндай типтегі қалдықтарға сонымен қатар қолдануға жарамсыз ағаш және пластмассадан жасалған құралдар, жиһаз, арнайы киім, қағаз, ағаштан жасалған құрылыс конструкциялары және т.б. жатады. Отандық стандарт бойынша «Зиянды заттар классификациясы және ортақ қауіпсіздік талаптары», барлық өндіріс қалдықтары қауіптілігі бойынша 4 классқа жіктеледі: бірінші классқа – аса қауіпті, екінші классқа – жоғары қауіпті, үшінші классқа – орташа қауіпті, ал төртінші классқа –қауіптілігі аз қалдықтар жатады. Тұрмыстық немесе коммуналдық - адамдар шығаратын, сондай-ақ адам қызметінің нәтижесінде пайда болатын сұйық және қатты қалдықтардың үлкен саны. Бұл бүлінген немесе мерзімі өткен тамақ, есірткі, тұрмыстық заттар және басқа да қоқыс болуы мүмкін. Өнеркәсіптік - кез-келген өнімді өндіру, өндіріс жұмыстары нәтижесінде пайда болатын және өз қасиеттерін толығымен немесе ішінара жоғалтқан шикізат қалдықтары. Өнеркәсіп сұйық және қатты болуы мүмкін. Қатты өнеркәсіптік: металдар мен қорытпалар, ағаш, пластмасса, шаң, полиуретанды көбік, полистирол көбік, полиэтилен және басқалар. Құрылыс - құрылыс және әрлеу материалдарын (бояу, лак, оқшаулау және т.б.) өндіру нәтижесінде, ғимараттар мен құрылыстарды салу кезінде, сондай-ақ монтаждау, безендіру, қаптау және жөндеу жұмыстары кезінде пайда болады. Құрылыс (қатты да, сұйық та) жарамды, жарамсыз, ақаулы, артық, сынған және ақаулы тауарлар мен материалдар болуы мүмкін: металл профильдері, металл және нейлон құбырлары, гипсокартон, гипс талшығы, цемент қосылған және басқа да парақтар. Сонымен қатар, әр түрлі химиялық заттар (лактар, бояулар, желімдер, еріткіштер, антифриз, антифунгальды және қорғаныш қоспалар мен агенттер). Радиоактивтілік - әртүрлі радиоактивті материалдар мен заттарды өндіру және пайдалану. Радиоактивтілік - әртүрлі радиоактивті материалдар мен заттарды өндіру және пайдалану. Өнеркәсіптік және ауылшаруашылық. Әдетте бұл улы және уытты емес. Уытты - бұл тірі жанға зиянды немесе улы түрде әсер етуі мүмкін заттар. Ресейде улы заттардың үлкен мөлшері бар, олар мақсатты күшін жоғалтты. Олар үлкен сақтау орындарын алады. Ең ластанған - Орал өңірі. Свердлов облысында 40 миллиард тоннаға жуық түрлі қалдықтар жинақталған. Жыл сайын 150-ден 170 миллион тоннаға дейін түзіледі, олардың кейбіреулері улы болып табылады. Шағын бөлігі ғана қайта өңделіп, зиянсыз шығарылады. Қоршаған ортаға қатты жүктеме бар, бұл миллиондаған тұрғындарға қауіп төндіреді. Планета қоқысқа толы болды. Тұрмыстық қатты қалдықтар әртүрлі: ағаш, картон және қағаз, тоқыма, былғары мен сүйектер, резеңке мен металдар, тастар, шыны және пластмассалар. Қоқысты шіріту - көптеген микроорганизмдер үшін инфекциялар мен ауруларды тудыратын қолайлы орта. Қалдықтарды екінші өмірге беруге немесе ішінара жоюға болады. Тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жаратудың осындай жолдары бар: жану, жерлеу қайта өңдеу немесе қайта өңдеу, компостинг пиролиз. Сұрыпталған қоқыс қайта өңделеді. Күрес жолдары келесідей. Қағаз және пластмасса қалдықтары толығымен қайта өңделеді және қайта пайдаланылады. Резеңке ұсақталып, үгіндіге айналады, содан кейін қолдануды табыңыз. Вагондардың астынан шиналар өңделіп, еден төсеніштері жасалады. Органикалық шикізат ауыл шаруашылығында қолданылады. Тұрмыстық және мобильді құрылғылар бөлшектерге бөлшектелген, олардан пластик пен түймелер қайта өңделіп, металл балқытылған. Кейбір қалдықтардың ыдырауы кезінде метан шығады. Ол ғарышты жылытуға балама энергия ретінде қолданылады. Қайта өңдеу мәселесі де бар, өйткені барлық қалаларда қалдықтарды қайта өңдейтін кәсіпорындар жұмыс істемейді. Қазіргі кезеңдегі ғылым мен техниканың даму деңгейіне сәйкес әбден жетілдірілген технологияның жоқтығына байланысты, оларды өндеп құнды өнімдер алу әзірше жолға қойылмаған, сондықтан бұларды сақтауға, жоюға, тасуға, көмуге, зиянсыз түрде айналдыруға көптеген қаражат, энергия, уақыт жұмсалып отыр. Қалдықтарды қайта өңдеу және қайталама қолдану масштабтарының арттыруы қалдықтарды мүлде жоюының экологиялық зардаптарының азаюына әкеледі. Қалдықтарды көму полигондары табиғи қорғаудағы ғимараттар болып табылады, ал орталық жинақтау, залалсыздандыру және утильденбейтін қалдықтарды сақтауға сақтауға арналғандықтан қорғалады. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 1. С.В.Дуденков, В.А.Зайцев идр. «Охрана природы и воспроизводство природных ресурсов», т.15, Москва, 1984 г. 2.wikipedia.org 3.”Қазақстанның экологиялық проблемалары” кітабы жүктеу/скачать 155.12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|