Буын сөз күрамындағы бір немесе бірнеше дыбыстардың тобы. Мысалы: қа-ла-мыз-дa, бі-ле-тін-де-рі-міз-дің
жүктеу/скачать 21.5 Kb.
|
| Буын
Буын - сөз күрамындағы бір немесе бірнеше дыбыстардың тобы. Мысалы: қа-ла-мыз-дa, бі-ле-тін-де-рі-міз-дің. Буынның негізгі белгілері 1. Жеке тұрып, дауысты дыбыс өзі бір буын құрайды: а-па, ө-рік. 2. Дауыссыз дыбыстар жеке тұрып буын кұрай алмайды. 3. Сөзде неше дауысты дыбыс болса, сонша буын болады: е-рек-ше. Мұнда үш дауысты дыбыс, үш буын бар. 4. «Екі дауыссыз бір буында қатар келетін болса, дауыстының соңынан ғана келеді. Еш уақытта алдындп екі дауыссыз қатар келмейді» (Қ. Жұбанов. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер А., 1999, 373-бет). Сөзді буынға б(>лу жөнінде ғалым Қ. Жұбанов: «Дауысты дыбыстан сон квА ген дауыссызды елемей өте шығып (үйткені дауыстының соңында дауыссыз болмай да қалады, біреу де, екеу щ бола береді), әрбір дауыстының алдыңғы жағына біВ дауыссыз тастап бөле береміз», - дейді (сонда, 373-бет). Буын түрлері 1. Ашық буын - бір ғана дауысты дыбыстан түратым немесе дауыссыздан басталып, дауыстыға аяңталатыц буын. Мысалы: ә-ке. ба-na. ба-га-ла-са т.б 2. Туйық буын - дауыстыдан басталып, дауыссызға аякталатын буын. Мысалы: ap, ул, уқ, ант т.б. 3. Иітеу буын - дауыссыздан басталып, дауыссызға аякталатын буын. Мысалы: бес, сөз, дoc-тың т.б. жүктеу/скачать 21.5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|