Саланың даму жағдайына SWOT- талдау

• 
  Қала бойынша ең үлкен «Алатау» шағын ауданында дене шынықтыру -сауықтыру кешенінің болмауы.
  
• 
  Қысқы спорт түрлерінен жаттықтырушы - мамандардың жетіспеушілігі.
  
• 
  Қалада спорттық ашық алаңдардың жетіспеушілігі.
  

Текелі қаласы қарқынды дамып келе жатқан аймақ. Экономикасының негізгі бағыты өнеркәсіпке айқындалғанына қарамастан, қалада туристік сала едәуір қарқынды дамып келеді.

Текелі қаласы өзінің орналасқан жерінің арқасында Жетісу аймағындағы туризм дамуының орталықтарының бірі бола алады. Қала тікелей (Қора, Шажа, Текелі) тау өзендерінің қосылған жерінде орналасқан, өзендер өзінің бастауын Жоңғар Алатауының мұздықтарынан алады.

Текелі қаласының қолайлы табиғи жағдайы мен айналасында тау беткейлерінің көп болуы, заманауи жоғары сапалы, бәсекеге қабілетті туристік кешендер құрып, экономиканың аралас салаларын дамытуға кең мүмкіндіктер береді.

Мониторинг деректері бойынша туризм инфрақұрылымнын 10 объектісі, соның ішінде 5 қонақ үй, 2 қонақ үйшіктері, «Текелі » санаториі, «Бастау» балалар - сауықтыру лагері, балалар мен жасөспірімдердің туризм және өлкетану орталығы жұмыс істейді. Статистика органдарының мәліметі бойынша 2014 жылы орналастыру орындарының саны 6 бірлікті құрап, олармен 32699 күндік-төсек жалға берілді, бұл 2012 жылғы көрсеткішпен салыстырғанда 120 % -ға артық.

Қала кәсіпорындарының көрсеткен қызметінің құны 107,5 млн. теңгені құрады, бұл 2012 жылғы (69,0 млн. теңге) көрсеткішпен салыстырғанда 1,5 есеге жоғары.

2014 жылы Текелі қаласының туристтік кәсіпорындарының азаматтарға ішкі туризммен қызмет көрсетуі 3433 адамды құрады, бұл 2012 жылдың (3106 адамға) көрсеткішімен салыстырғанда 10,5% артық.

Қалада туроператорлық қызмет көрсетуге лицензиясы бар үш кәсіпорын туристік қызмет атқарады: «СТеК» ЖШС, «STTEK TRAVEL» ЖШС, «Арман» ЖШС.

Орталықпен 5 туристік экскурсиялық бағыт дамытылған:

- «Бұрқан-Бұлақ» - Қора шатқалына экскурсия.

- «Семиреченский лягушкозуб» - Черкасай шатқалының жоғары жағына экскурсия.

- «Поющий бархан» - «Алтын-Емел» ұлттық бағына экскурсия .

- «Сақ корғандары» - Есікке экскурсия.

- «Шымбұлақ шатқалы» -«Балдырған» орман питомнигіне экскурсия.

Туризм саласының мамандарын дайындау Текелі қаласының № 17 кәсіптік колледжінде жүзеге асырылады. Колледжде «Туризм нұсқаушысы, саяхат жүргізушісі», «қонақ үй қызметі шаруашылығын ұйымдастырушы» мамандықтары бар. Орталық Азия университетінің құрылысы жоспарлануда.

• 
  туристік объектілерге коммуникациялық жүйелердің жоқтығы;
  
• 
  туристік азық-түлік бағасының жоғары болуы;
  
• 
  қаланың туристік мүмкіндіктеріне имиджді- жарнамалау жұмыстарының аздығы мен туристік ақпараттық жарнама жұмыстарының жеткілікті көлемінің жоқтығы.
  

Текелі қаласында мемлекеттік тіл саясатын жүзеге асыру үшін қажетті жағдайлар жасалған. Іс жүргізуді мемлекеттік тілде жүргізу үшін қажет әдістемелік, анықтамалық материалдарымен, сөздіктермен және басқа да көрнекіліктермен қамту жақсаруда. Мемлекеттік тілді оқыту орталықтары үшін қазақ тілінің электрондық оқулықтары шығарылды.

Жергілікті басқару органдарында кадрлық әлеует қалыптасып, материалдық-техникалық база құрылған. Мемлекеттік қызметкерлерге мемлекеттік тілді үйрету үшін барлық жағдайлар жасалған. Қалада қазіргі заман талабына сай 1 мемлекеттік тілді оқыту орталығы жұмыс істейді.

Мәдениет және тілдерді дамыту бөлімімен тоқсан сайын мемлекеттік мекемелердегі мемлекеттік тілде жүргізілетін құжаттар айналымына мониторинг жүргізіледі.

2014 жылы мемлекеттік тілді меңгерген ересек тұрғындардың үлесі 75,9 құрады (2012 жылы 61,3 құраса).

Іс жүргізуде мемлекеттік тілмен қатар, ресми түрде орыс тілі де қолданылады. Сондай-ақ, ағылшын тілін үйрену үшін де жағдайлар жасалынуда.

Мониторинг талдауымен қалалық өкімдік, қалалық маслихат, 15 мемлекеттік мекеме, 21 бюджеттік ұйым қамтылған. Мемлекеттік ұйымдардағы құжат айналымының жалпы көлемінен, мемлекеттік тілде іс жүргізудің үлесі 2012 жылғы 98,5%-дан 2014 жылы 99,1%-ға өскен.

Қазақ тілінде оқытатын мектептердің саны біреу, 2014 жылы аралас мектептер – 4, қазақ тілді мектеп – 1, орыс тіліді мектептер -3. 2015 жылы орыс тілді мектеп – 1, қазақ тілді мектеп -1, аралас мектептер – 6.

2012-2014 жылдары тіл саясаты саласында, нақтырақ сыртқы жарнамада заңнама нормаларын бұзушылық болған жоқ.

Қала кәсіпорындары, мекемелері мен ұйымдарында мемлекеттік тілді оқыту бойынша кабинеттер жұмыс істейді.

Қазір 6 ай ішінде, 96 сағаттық бағдарламамен 50 адамға сапалы білім беруге, ал 1 жылда 100 тыңдаушыны оқытытын мүмкіндіктеріміз бар. Сонымен қатар мемлекеттік тілді білу деңгейін анықтау мен бағалау мақсатында, мемлекеттік тілді оқыту орталықтарында «ҚАЗТЕСТ» бағдарламасы енгізілген.

Бүгінгі таңда тестілеумен 1256 адам қамтылған.

Қалада мемлекеттік тілді электронды ақпараттандыру құралдарына енгізу бойынша жұмытар жүргізілуде.

Мемлекеттік органдардың ақпараттық инфрақұрылымын дамыту мақсатында «Электронды құжатайналым» ақпараттық жүйесі енгізілді. «Қазақтелеком» АҚ негізінде бірыңғай ақпарат таратушы орта құрылған. Бұл жүйеге әкімшіліктің 9 бөлімі мен қалалық әкімдік қосылған.

• 
  Қол жеткізген жетістіктерге қарамастан, мемлекеттік тілді жүзеге асыру әлеуеті барлық қоғамдық өмірде әлі жеткіліксіз екендігін айту қажет;
  
• 
  Әлеуметтік-коммуникативтік қызметтердегі мемлекеттік тілдің шоғырлану деңгейінің жеткіліксіз болуы.
  

Есепті кезеңде (2012-2014 жж.) полиция қызметкерлері үшін белгіленген негізгі міндеттеріне сәйкес, Текелі қаласының ішкі істер бөлімімен, қылмыстардың алдын алуға және қылмысқа қарсы күреске бағытталған шаралар қабылдады.

Қылмыстардың жалпы санының өсуіне қарамастан, ауыр және аса ауыр түрлерінің төмендегені (2012ж-39,2014ж-33) жедел жағдайдың тұрақтылығын айғақтайды.

Тіркелген адам өлтіру оқиғаларының саны (2012ж. – 3, 2014ж. - 4), мен денеге ауыр жарақат келтіру (2012ж. – 4,2014ж.-7) фактілері өскен.

Қылмыстар мен құқық бұзушылықтардың алдын алу шаралары нәтижесінде тіркелген қарақшылық шабуылдар саны (2012 жылы – 5, 2014 жылы - 1), тонау (2012 жылы – 25, 2014 жылы -15) азайды.

Жүргізген талдаудың нәтижесі көрсеткендей зорлық-зомбылық қылмыстардың негізгі себептері, әлеуметтік-экономикалық жағдайының қиындығы, жұмыстың жоқтығы мен айтылған қылмыстардың көпшілігі алкогольдік мас күйінде жасалынатындығы болып табылады.

Соңғы 3 жылда кәмелетке толмағандардың (16-дан 20-ға дейін) жасаған құқық бұзушылықтарының азайғандығы байқалыған, сондай-ақ (2012ж – 7,4, 2014- 5,6) олардың үлес салмағы да төмендеген.

2014 жылы қоғамдық орындарда 103 қылмыс жасалып, 2012 жылға (93) қарағанда 10,7 %-ға көп, көшелерде жасалған қылмыстардың саны 2,9 % -ға (68-дан 70-ке) дейін өскен.

Біреудің мүлкін ұрлау мен бұзақылық күрделі мәселе болып табылады. 2012 жылмен салыстырғанда ұрлық 39,0%-ға ( 252-ден 291ге), бұзақылық 30,0 % -ға (27ден-51ге) өскен.

Сонымен қатар, 2014 жылдың қортындысы бойынша бөтеннің мүлкін ұрлауды ашу 21,6 % -ға ( 44,1 % -дан 65,7 % -ға дейін), бұзақылықты ашу 16,5% -ға (80,0 % -дан 96,5 % -ға дейін) артқан.

Жалпы қылмысты ашу 74,6% (2012ж – 53,9%), ауыр және аса ауыр қылмысты ашу–89,7% (2012г. – 74,2) құрады.

Қаланың жолдарындағы жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету шаралар қабылдануда.

2014 жылдың қортындысы бойынша 10 жол-көлік оқиғасы тіркеліп (2012ж –11; 10,0%-ға азайған), онда 1 адам қаза тауып( 2012ж. –5; 4,0%-ға азайған), 9 адам зардап шеккен( 2012ж. – 11; 22,2%-ға азайған).

Жол көлік оқиғалары өсуінің негізгі себептері болып жылдамдықты асыру мен қарсы беткі жолаққа шығу болып табылады.

Жол қозғалысы қауіпсіздігін қамтамасыз ету мен апаттылықты төмендету мақсатында, тұрақты негізде жедел -профилактикалық іс-шаралар мен рейдтер өткізіледі.

2014 жылы қабылданған шаралар нәтижесінде 617 жол жүру ережелерiн бұзушылық анықталған (2012ж. – 392), олардың 60 (2012ж. – 61) мас күйінде көлік жүргізгендер.

Бүгінгі күні қабылданған іс-шаралар нәтижесінде қала жолдарындағы жол көлік оқиғалары санының қысқаруының оң үрдісі бар екенін атап өткен жөн.

2014 жылдың қортындысы бойынша қала аумағында жылдамдықты асыру салдарынан болатын жол көлік оқиғалары 2012 жылмен салыстырғанда 16,6 % -ға (12-ден 10ға) төмендеп, қайтыс болғандар 50,0 % -ға (2ден - 1ге) төмендеген.

Ішкі істер органдарының жұмысының анықтау, тергеу және қылмыстың алдын алу әдістері үнемі жетілдіріліп жатқанын атап өткен жөн. Қылмыс пен құқық бұзушылықтың алдын алудың жаңа тәсілдері іс жүзінде қолданылуда.

Алдымызға қойылған міндеттерді табысты орындау мақсатында, жергілікті атқарушы органдардың қолдауымен, қанша жылдан бері сыртқы және жедел қызметтердің материалды - техникалық жабдықталуы сұрақтары оң шешімін табуда.

Қабылданған ұйымдастырушылық шаралар мен көрсетілген көмек нәтижесінде әкімшілік полиция мен тергеу, анықтау және қылмыстық тергеу сияқты қызметтің негізгі бағыты бойнша белгілі бір оң көрсеткіштерге қол жеткізілді.

2012-2020 жылдардағы моноқалаларды дамыту бағдарламасына сәйкес (2018 ж) Текелі қаласында шағын жедел басқару орталығын құру жоспарланған.

Қала аумағында 268 бейне бақылау камералары орнатылған.

• 
  Қала аумағында бейнебақылау жүйесін кеңейту.
  

Текелі қаласының, табиғи геологиялық - таулы және геодинамикалық жағдайлары облыс аймағының жер сілкіністері, гидрологиялық қауіптерге (су тасқыны, сел, қар көшкіні, көшкін) байланысты төтенше жағдай құбылыстары мен дала өрттерінің қауіпі жоғары.

Есепті кезеңде қала аумағында 50 табиғи және техногендік сипаттағы жағдайлар тіркеліп, 11 адам жарақаттанып, 4 адам қаза тапты. Материалдық залал 2,2 млн. теңге құрады.

Қала аумағына және нысандар мен халық үшін қатер фокторының басымдылығы маусымдық тасқын мен селдің жүруі.

Текелі қаласының аумағында су тасқыны қауіпі жоғары 25 учаскелер айқындалып. Су басатын аймақтарға 2 елді мекендерді қамтитын көлік автомобиль жолдары кіреді.

Қалада жыл сайын материалдық шығыны 1,0 млн. теңгеден астам болатын 30 астам өрт оқиғасы тіркеледі. Есептегі кезеңде 120 өрт оқиғасы болып, соның салдарынан 13 адам қайтыс болып, 13 адам жарақат алды. Өрт салдарынан болған шығын көлемі – 6,9 млн. теңгені құрады.

Халықтың қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қалада (1975-1976 жылдары салынған) 12 қорғаныс құрылыстары бар.

Құрбандарының саны, келтірілген залал сомасы, қамтыған аумақ мөлшері мен оларға қарсы қорғануы ең қиын табиғи апат жер сілкіністері болып табылады.

Жер сілкінісінің ықтимал теріс салдарына қарсы іс-әрекет үшін мектепке дейінгі оқыту ғимараттарына сейсмикалық нығайту жұмыстары жүргізілді.
Саланың даму жағдайына SWOT-талдау:

Мықты жақтары (S) Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлардың дер кезінде алдын алу үшін барлық деңгейдегі азаматтық қорғаныс пен төтенше жағдайлар қызметтерін ауа райы болжамымен жедел ақпараттық камтамасыз етуді ұйымдастыру. тасқынға қауіпті аймақтарды уақтылы анықтау үшін қаладағы тасқынға ең бейім аймақтарға жыл сайын визуалды тексеру жүргізу.

Мүмкіндіктері (O) Зілзалаларға, төтенше жағдайлар мен апаттарға қарсы инфрақұрылымның қолжетімділігін арттыру жөніндегі кешенді шаралар қабылдау. Жергілікті бюджет есебінен қаланы ескерту жүйесін кезең-кезеңмен жаңғырту және қаланың төтенше жағдайлар бөлімінің өндірістік және шаруашылық құрал-саймандарын, технологиялық жабдықтарын қайта жабдықтау. Денсаулық сақтау мекемесінің сейсмикалық жағдайын күшейту. Қора өзенінің арнасын 0,2 км кеңейтіп, тереңдету.

Әлсіз жақтары (W) жер сілкінісінің ықтимал теріс салдарына қарсы іс-қимыл саласы ең проблем болып табылады Көктем уақытындағы су деңгейінің көтерілу кезеңінде Қора озенінің оң жағалауын су шайп кетеді. Қаланың, төтенше жағдайлар бөлімі күштерінің материалдық-техникалық құралдармен жабдықталуының төмендігі төтенше жағдайды жою кезінде, бөлек және жетуі қиын аудандардың тұрғындарын қорғап, көмек беруге мүмкіндік бермейді

Қатерлері (T) Зілзалаларға, төтенше жағдайлар мен апаттарға қарсы инфрақұрылым құрылысының аяқталмауы. Сел қауіпі бар өзендер мен морендық көлдерінің автоматты мониторинг жүйесінің жоқтығы.

4. 
   Тұрғын үй-каммуналдық шаруашылығы
   

Текелі қаласы мен Рудничный ауылдық округінде ТГПУТ телекоммуникация жүйесінде 4 сандық телефон станциясы қолданылуда. 2014 жылыға станцияның жалпы орнатылған сыйымдылығы 6703 нөмір, оның ішінде 216 нөмір Рудничный ауылдық округінде, бұл 2012 жылмен салыстырғанда 304 нөмірге артық (2012 жылы – 6399 нөмір).

100 адамға шаққандағы телефонның тығыздылығы 17 бірлікті құрайды, бұл 2012 жылмен салыстырғанда 2 бірлікке аз (2012 жылы 19 бірлік).

Коммутацияланған кіру мүмкіндігі барларды қоса алғанда интернет қолданушылардың барлығы 2128 бірлікті құрады, бұл 2012 жылмен салыстырғанда 968 қолданушыға артық.

Есепті кезеңге ID TV қолданушылардың саны 336 бірлікті құрады, бұл 2012 жылмен салыстырғанда 136 артық (2012 жылы бұл қызметті қолданушылар -200 бірлік).

2014 жылы SIP телефондарының (ID Phone) қолданушылары 97 бірлікті құрады, бұл 2013 жылмен салыстырғанда 37 бірлікке артық (2013 жылы бұл қызметті қолданушылар – 60 бірлік).