Дене шынықтыру және спорт Адам физиологиясы

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті

Пәнді оқыту бағдарламасы

050108 Дене шынықтыру және спорт

Адам физиологиясы (жалпы және жас ерекшеліктері)

аға оқытушысы

Шарипова А.К.

№ 1 хат. 20.08.2010 ж. кафедра отырысында қарастырылған және ұсынылған

Кафедра меңгерушісі _______________ Ж.М.Исимбеков

Павлодар

Пән 6 семестрде 15 апта аралығында оқылады. Жалпы сағат көлемі – 135, оның ішінде 22,5 дәріс, 15 тәжірибелік, 7,5 зертханалық және 90 сағат СӨЖ сағаттары қарастырылады. Бақылау түрі – емтихан.

Шарипова Айнагуль Каировна

Аға оқытушы

Биология және экология кафедрасы, Ломов к.64, А-корпус, А-356 аудитория

телефон 8(7182) 67-36-68
3 Пәннің еңбек сыйымдылығы

Семестр	Кредиттар саны	Аудиториялық сабақ түрлері бойынша қарым-қатынас сағаттарының саны						Студенттің өздік жұмысының сағат саны		Бақылау нысаны
		барлы-ғы	дәріс	практи-ка	зертха-налық	студия-лық	жеке	барлығы	СРСП
6	3	45	22,5	15	7,5	-	-	90		емтихан
Бар-лығы	135

4 Пәннің мақсаты және тапсырмасы

Адам анатомиясының жасқа сай ерекшеліктері пәнінің мақсаты адам организмінің құрылысы, пішіні мен дамуының жас ерекшеліктері мен өзгерістерін зерттеу болып табылады

Пән оқытудың негізгі міндеттері

• 
  студенттерде диалектика- материалистік көзқарасты қалыптастыруға мүмкіндік жасайды,
  

• 
  жалпы биологиялық , теориялық және әдістемелік дайындықты кеңейту,
  
• 
  адам организмінің құрылысы, оның барлық деңгейде ұйымдасуы туралы терең білім алу,
  

Курсты оқыту нәтижесінде Сіз міндетті түрде мүше құрылымының, оның қызметіне байланысты өзгеруі туралы, жас ерекшеліктерін, біртұтас органдар жүйесінің құрылысының жалпы белгілірі мен зерттеудің анатомиялық әдістерін білуге тиіссіз.

- тірі адамда негізгі анатомиялық түзілістерді - сүйек бұдырын, байламдар бағытын, бұлшық ет топографияның, олардың тамырлар мен перифериялық нервтерді, құрылыс бөлшектердін жеке сүйек препараттарында көрсету арқылы анықтауын;

- алған білімдерді тәжірибелік жұмыста пен басқа да биологялық циклдағы пәндерді оқығанда және одан ары мамандық бойынша жұмыс істегенде қолдану.
6 Перереквизиттер

Цитология және гистология, омыртқалылар зоологиясы, генетика, биохимия, экология, валеология.

Адам және жануарлар физиологогиясы, жеке даму биологиясы, палеонтологияның және эволюция ілімінің негіздері

Дене шынығуы – денсаулықтың әлеуметтік көрсеткіші. Антропометрлік зерттеулер нғтижелерінің адамның жасына қарай киімдерін, оқу мен спорт құралдарын дұрыс анықтап білуге тигізетін іс жүзіндегі кµмегі.

Жүйке жүйесінің ақпаратты қабылдау, өндеу, өткізу, түрлеше организм реакцияларын ұйымдастыру жғне психикалық қызметтерін атқару кездеріндегі рөлі. Жүйке талшықтарының жас ерекшеліктері жғне олардың миелинденуіне байланыстылығы.

Шартты рефлекторлық әрекеттің жасқа сай ерекшеліктері. Қалыптасу жылдамдығы, деңгейі және шартты рефлекстердің тұрақтылығы. Еліктеру рефлексі. Бірінші жғне екінші сигналдар жүйесі, олардың өзара әрекеттесуінің жас ерекшеліктері.

Көз қарашығының рефлекстері. Көздің әр түрлі қашықтықтан анық көру қабілеттінің жас ерекшеліктері. Көру өткірлігінің жас ерекшеліктері. Көру өрісін анықтау және оның жас ерекшеліктері. Терідегі тактилдік, суық, ыстық, ауырсыну нүктелерін санау.

Ішкі секреция бездері. Гормондар. Жыныстық жетілу стадиалары. Сонѓы жыныстық белгілердің дамуы. Жыныстық жетілудің физиологиялық және әлеуметтік аспектері (қырлары).

Дене бітімі қалыптасуы. Көкірек клеткасыныњ деформациясы. Жалпақтабандылық. Тұру, отыру, жүру кезінде дененің дұрыс қалпын сақтау. Жиһаздарға, шеберханаларға қойылатын гигиеналық талаптар.

Жасөспірімдердіњ артериалық қан қысымың өлшеу. Қанның систолалық және минуттік көлемін есептеу жолымен анықтау. Адам қанның топтарың және резус-факторын анықтау.

Спирометрия. Тыныс алуды ерікті реттеудің жас ерекшеліктері. Тыныс алудың типтері. Тыныс алу жүйесі аурулардың алдын алу шарлары.

Сілекей ферменттерініњ кµмегімен крахмалдыњ ыдырауына тғжірибе жүргізу. Асқазан сөлінің даму деңгейін бағалау жолдары. Тамақтану нормасы. Тамақтанудың тәртібі мен реті.

Теріге күтім жасау жолдары. Шаш пен тырнақ гигиенасы. Шаңғы тебу, коньки мен шанада сырғанау үшін жел жылдамдығы мен ауаның теріс температурасына төзімділік шегі. Күю мен өсу кезіндегі дәргерге дейінгі алғашқы көмек.

1. 
   Постнатальды дамудың бастапқы кезеңінде шартсыз немесе сыртқы тежелудің ерекшеліктері.
   
2. 
   Есту анализаторы және оның балада дамуы.
   
3. 
   Балалар мен жасөспірімдерде тірек- қимыл аппаратының бұзылуы және оны алдын алу.
   
4. 
   Валеология – денсаулық туралы ғылым.
   
5. 
   Экология және адам денсаулыѓы.
   
6. 
   Тиімді тамақтану - денсаулықтың маңызды факторы.
   
7. 
   Өрбіту денсаулығы және жанұя.
   

Мамандықтын оқу жоспарының көшірмесі

1. 
   Дүйсембин Қ.Д., Алиакбарова З.М. Жасқа сай физиология жғне мектеп гигиенасы. А.: Дәуір, 2003
   
2. 
   Петришина О.А., Попова Е.П. Бастауыш мектеп жасындағы балалар анатомиясы, физиологиясы және гигиенасы. А.: Мектеп, 1984
   
3. 
   Жұмабаев С. Жас ерекшелік физиологиясы мен мектеп гигиенасы. А.: Республикалық баспа кабинеті, 1996
   
4. 
   Возрастная физиология (под ред. В.Н.Никитина) - Л.: Наука, 1975
   
5. 
   Ермолаев Ю.А. Возрастная физиология – М.: Высшая школа, 1985
   

6. 
   Кольцова М.М. Формирование сигнальных систем действительности у ребенка. – М.: 1968
   
7. 
   Маркосян А.Н. Вопросы возрастной физиологии. – М.: Просвещение, 1974
   
8. 
   Брехман И.И. Введение в валеологию – науку о здоровье. – Л.: 1987
   
9. 
   Брехман И.И. Проблемы обучения человека здоровью. Валеология. Владивосток, 1995
   
10. 
    Камалиев М.А. Проблемы здоровья населения Казахстана и пути их решения. Алматы, 1994
    
11. 
    Сатпаева Х. Валеология. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, “Ғылым”, 1998
    
12. 
    Винников Я.А. Эволюция органов чувств. – Л.: Наука, 1971
    
13. 
    Кабанов А.Н., Чабовская А.П. Анатомия, физиология и гигиена детей дошкольного возраста. – М.: Просвещение, 1975
    
14. 
    Медицинская энциклопедия.
    
15. 
    Хрипкова А.Г. и другие. Возрастная физиология и гигиена. – М.: Просвещение, 1990
    

1. 
   Валеология денсаулық туралы ғылым
   
2. 
   Денсаулықтың құрамдағы бөліктері деген қазақ мақалының ғылыми негіздемесі. “Бірінші байлық - денсаулық”
   
3. 
   Қазақстандағы техногендік, биохимиялық жаѓдайлар жғне ел денсаулығы
   
4. 
   Биологиялық ырғақ жғне денсаулық
   
5. 
   Өмір салты және денсаулық
   
6. 
   Өскелең буынның бүгінгі денсаулыѓы – егеменді Қазақстанның ертеңі
   
7. 
   Ұзақ ғұмырдың негізі – еңбек
   
8. 
   Дәрісіз денсаулық
   
9. 
   Студенттер денсаулығын кешенді әлеуметік, гигиеналық тұғында зерттеулер
   
10. 
    Гиподинамия және оныњ зардабы
    
11. 
    Тиімді тамақтанудың ғылыми негіздері
    
12. 
    Денсаулыққа қатерлі негізі факторлар
    
13. 
    Жыныс тғрбиесінің ғылыми негіздері
    
14. 
    Эмоция, стресс (ширығу) жғне денсаулық
    
15. 
    Жұқтырылған иммундық тапшылык синдромы – XXI ғасырдыњ обасы
    
16. 
    Дене тәрбиесі – дертті және күйзелісті жеңудің ұтымды жолы
    
17. 
    Журек ауруының алдын алу шаралары
    
18. 
    Бос уақыт және жастар өмірі
    
19. 
    Медициналық, педагогикалық тәрбие және жастарды отбасы өміріне дайындау
    
20. 
    Нашақорлықтың зардаптары
    
21. 
    Тағы да темекі шегудің келесі жөнінде
    

Ағымдағы үлгерімді бақылау іс - шараларының күнтізбелік кестесі

1 рейтинг (6 семестр)

Апта

1

2

3

4

5

6

7

8

Барлығы

Апта бойнша жоғары балл

13

12

13

12

100

Дәріске қатысу және дайындық

СӨЖ түрі

ҮТ1

ҮТ 2

ҮТ3

ҮТ4

ҮТ5

ҮТ6

ҮТ7

ҮТ8

16

Бақылау түрі

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Мак. балл

2

2

2

2

2

2

2

2

Тәжірибелік сабақтарға қатысу және дайындалу

СӨЖ түрі

ТС1

ТС1

ТС2

ТС3

ТС4

ТС5

ТС5

ТС6

48

Бақылау түрі

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

Мак. балл

6

6

6

6

6

6

6

6

СӨЖМ

СӨЖ түрі

СӨЖМ1

СӨЖМ1

СӨЖМ2

СӨЖМ2

СӨЖМ3

СӨЖМ3

СӨЖМ4

СӨЖМ4

36

Бақылау түрі

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

Мак. балл

5

4

5

4

5

4

5

4

Курс тақырыптары бойынша межелік бақылау

Бақылау түрі

МБ

100

Мак. балл

100

2 рейтинг (6 семестр)

Апта

9

10

11

12

13

14

15

Барлығы

Апта бойнша жоғары балл

14

15

14

15

14

15

13

100

Дәріске қатысу және дайындығы

СӨЖ түрі

ҮТ 9

ҮТ10

ҮТ11

ҮТ12

ҮТ13

ҮТ14

ҮТ15

21

Бақылау түрі

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Қ

Мак. балл

3

3

3

3

3

3

3

Тәжірибе сабақтарына қатысуы және дайындалуы

СӨЖ түрі

ТС6

ТС7

ТС7

ТС8

ТС9

ТС9

ТС10

42

Бақылау түрі

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

КЖ

Мак. балл

6

6

6

6

6

6

6

Рефератты дайындау және қорғау

СӨЖ түрі

СӨЖМ5

СӨЖМ5

СӨЖМ6

СӨЖМ6

СӨЖМ7

СӨЖМ7

СӨЖМ8

37

Бақылау түрі

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

АЖ

Мак. балл

5

6

5

6

5

6

4

Курс тақырыптары бойынша межелік бақылау

Бақылау түрі

МБ

100

Мак. Балл

100

емтихан

100

Шартты белгілер: ҮТ 1 – үй тапсырмасы № 1, Қ – сабаққа қатысу, ТС 1 – тәжірибелік сабақ №1, КЖ – конспект тексеру және сұрақтарға жауап беру, АЖ- ауызша жауап беру, МБ- межелік бақылау.
Бақылау түрлеріне сәйкес мөлшер үлесі

№	Қорытынды бақылау түрі	Бақылау түрлері	Үлестері
1	Емтихан	Емтихан	0,4
		Ағымдағы үлгерімінің бақылау	0,6

Курстың саясаты

Студенттер сабақты босатпай, мұқият әрбір сабаққа дайындалып, бағдарлама бойынша барлық тәжірибелік тапсырмалар мен өзіндік жұмыс жоспарын дер кезінде орындап, мұғалімнің берген тапсырмаларын тиянақты, сапалы жасап, оқу бағдарламасына сәйкес көрсетілген барлық бақылау түрлерін толық тапсыру қажет.

Сабақ босатқан, үлгерімі нашар студенттер өз тәртібіне жауапты болулары қажет. Себебсіз сабақ босатқандары үшін, студент қатаң тәртіпке шақырылады да, олардың бағалау рейтингтеріне зардабы тиеді. Олардың оқу көрсеткіштерінің балдары қысқартылады:

- дәріс, тәжрибелік сабақттарын босатқаны үшін – 1 балл (1 сабаққа) кесіледі;

- әрбір тәжрибелік сабаққа дайындалмау - 2 балл кесіледі;

- кез келген ереже бұзушылық аудиториядан шығару мен баллды төмендетуге әкеледі – 1 балл кесіледі;

Семестрде 2 межелік бақылау қарастырылған. 50 сұрақтан құралған тест әдісімен жүргізіледі.

Қорытынды бақылау – емтихан, тест сұрақтарына жауап беру арқылы жүргізіледі.

Көрсетілген талаптар тек қана студенттердің алған білімінің сапасын жоғарлатуға бағытталған.

Курстың саясатына сәйкес студенттердің оқуға деген ынтасы мен қатнасы университет тәртібімен саясатына сәйкес болу керек.

Соңғы қорытынды баға төмендегідей негіздер бойынша қойылады:

1. 
   сабаққа қатысу және дәріс конспектісін тексеру.
   
2. 
   дәріс, тәжрибелік, өздік жұмыстарға белсенді қатысып, жауап беру.
   
3. 
   білімді тесттік бақылау бойынша тексеру.
   
4. 
   емтиханда алынған балл
   

Білімді бағалау баллдық-рейтингті жүйемен жүргізіледі, күнтізбелік шаралар бойынша студент өз бағасын өзі шығарып алады. Өзіңе керекті балл жинау үшін тәжрибелік сабақтарға белсенді қатысу. Егер осы айтылған жағдайлар жасалмаса студен семестрдың соңында, өткен тақырыптардың барлығын айтуғы тиіс, сонда ғана барып сынаққа жіберіледі.

Семестр бойы білімді бағалау жүргізіледі. Жұмыстарды тапсыру күнтізбелік шаралар бойынша уақытында тапсырылуы тиіс.

жүктеу/скачать 237.57 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: