Дерекқор, деректер базасы
жүктеу/скачать 0.83 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дерекқор, деректер базасы
- Бұрын болған кесте
- Мәліметтерді кеңейту кестесі
|
Деректер базасын басқару жүйесі – бұл қолданушыларға деректер базасын анықтауға, құруға және сүйеуге мүмкіндік беретін, сонымен бірге оған қадағаланытын рұқсатты беретін бағдарламалық қамтама. ДББЖ қолданушының қолданбалы бағдарламалары және деректер базасымен өзара әрекеттесіп, келесі мүмкіндіктерге ие: Деректер базасын анықтау, әдетте деректер базасын анықтау тілі (DDL — Data Definition Language) арқылы іске асырылады. DDL тілі қолданушыларға деректер типін және олардың құрылымын көрсету құралдарын, сонымен бірге деректер базасында сақталатын ақпараттар үшін шектеулер қою құралдарын ұсынады. Кесте деректер қорының негізі болып табылады. MS Access-те бүкіл ақпарат кестелерде беріледі. Формалар-форма терезесінде кестелерді енгізу мен көру үшін қолданылады. Олар экран-да бейнеленген ақпараттың көлемін шектеуге мүмкіндік береді және оны тиісті түрде көрсе-теді. Шебердің көмегімен форманы, оған алдын-ала құрылған шоблонның біріне сәйкес ор-наластырып берілген кестенің өрістерін енгізе отырып, құруға, яғни форманың конструкто-ры көмегімен кез-келген күрделі дәрежедегі формаларды құруға болады. Есесп берулер деректер қорында бар ақпаратты бейнелеу үшін қолданылады. Есеп беру-лер конструкторының көмегімен деректер тобын, өрістер тобын және есептелінетін өрістер-ді, оларды сәйкес жасайтын өз есеп берулерімізді дайындай аламыз. 3. 4. Дерекқор, деректер базасы (франц. base, грек. basіs – негіз) – ұзақ мерзімге сақтауға (әдетте, компьютердің жадында), өңдеуге және күнделікті қолдануға арналған деректердің (мәліметтердің) реттелген жиынтығы. Жазба деректерді реттелген жүйеге келтіру адамзат мәдениетінің ажырамас белгісі болып табылады. Компьютерлік дерекқордың негізін түрлі кестелер, каталогтар, телефондық кітаптар, күнтізбелер, карталар мен атластар, әртүрлі картотекалар, анықтамалық басылымдар, құжаттар, т.б. құруы мүмкін. Ақпарат қорын бір жерге шоғырландыру (ЭЕМ-нің жадында) ақпараттарды сақтауды әрі оны толықтырып отыруды қамтамасыз етеді; ал орталық ЭЕМ-мен желілік байланыс арқылы ақпаратты тұрақты әрі жылдам алуға болады. Компьютерлік дерекқор деректерді сақтауды, реттеуді, іздеуді және ЭЕМ-нің сыртқы құрылғыларына жіберуді қамтамасыз ететін белгілі бір файлдық жүйеге сүйенеді. Пайдаланушылар мен дерекқор арасындағы қарым-қатынас дерекқорды басқару жүйесі арқылы жүзеге асырылады. 5. Егер де ешбір кілттік емес атрибуттар кілттің бөлігіне тәуелді болмаса, реляциялық кесте екінші қалыпты формада болады. Осылайша, екінші қалыпты форма бастапқы кілт құрамдас болған жағдайда, былайша айтқанда, бірнеше атрибуттардың жиыны болған жағдайда ғана бұзылуы мүмкін. Мысалы, келесі кесте, Реляциялық кесте, егер кез келген шектеу шарты бар болу (доменнің) облысының анықтамасы мен кілттерден шығатын болса облыс/кілт қалыпты формасына ие болады. 6. Бұрын болған кесте (таблица предшествования; precedence table) — негізгі программа сөйлемінің жеке элементтерін өндеудің логикалық кезегін анықтайтын компилятордың көмекші кестесі. Мәліметтерді кеңейту кестесі (таблица расширения данных) — файлды ашу кезінде операциялық жүйемен жасалатын кесте. Бұл кестенің өр элементі файлға балінген қатар жолдар топтарын анықтайды. 7. Деректер базасын жобалау 3 кезеңнен тұрады. Осы кезеңдер автоматтандырылған экономикалық ақпараттық жүйенің кез-келген циклінің өмірлік сатысын ескереді. Деректер базасын жобалауда 2 тәсілі бар: - синтактикалық – пәндік аймақтың белгілі ұйымдық құрылымына бағдарлауланған (ориентирован), яғни қолданушылардың сұрауларына қатысты. - семантикалық – ақпараттың мағыналық сипаттамасына бағдарлауланған – «шынайы әлем» тәсілі. Осы тәсіл көп таралған. Пәндік аймақтың (ПО) шекараларының өзгеруі ескеріледі. Синтактикалық және семантикалық тәсілдерге бөліну шартты түрде және ДБ жобалаудың 1-ші кезеңінде актуальді болады, себебі пәндік аймақты зерттеуде және көрсетуде әр тәсілдің өзінің құралдары, методтары және модельдері болады. Деректерді бейнелеудің деңгейлері мен деректер базасын жобалау кезеңдерінің өзара байланысты әр деңгей мен кезеңде орындалатын әрекеттердің сипаттамасы, нәтижесінде алынатын модельдер 1.3 суретте көрсетілген. 8. Сыртқы кілттің әрбір мәні сілтеме жасалған немесе бастапқы кестенің бастапқы кілтінің мәнімен сәйкес келуі керек. Сыртқы кілті бар жолды екінші кестеге тек егер ол мән бастапқы кестеде болған жағдайда ғана енгізуге болады. Егер қатардың жаңартылуына немесе жойылуына байланысты кілт мәні бастапқы кестеде өзгерсе, онда осы сыртқы кілтпен қосалқы кестелердегі барлық жолдар тиісінше жаңартылуы немесе жойылуы керек. 9. 10. 11. 12. 13. 14. жүктеу/скачать 0.83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|