Әдістемелік ұсыныстар мен нұСҚаулар

мен нұсқаулардың алғашқы парағы

Павлодар

мен нұсқауларды

бекіту парағы

бекіту

ОЖ жөніндегі проректор

__________ Н.Э.Пфейфер

«___»___________20 ж.

Пәнді меңгеруге арналған

Геожүйелерді геоэкологиялық бағалау пәнінен пәні бойынша

6М060900 – География мамандығының магистранттары үшін
География және туризм кафедрасы

« » 20 ж., хаттама № кафедра мәжілісінде ұсынылды

Химиялық технология және жаратылыстану факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды « » 20 ж., хаттама №

ОӘК төрағасы __________________ Р.Ж. Нұрғожин
ОӘБ МАҚҰЛДАНДЫ

ОӘБ бастығы __________ Е.Н.Жуманкулова «____» ___________ 20 ж.

Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды «_____»______________20__ж. Хаттама №____

Теориялық курстың мазмұны
Тақырып 1. Кіріспе. Геожүйелерді геоэкологиялық бағалау пәні, міндеттері мен мақсаты.

Бақылау сұрақтары:

1. 
   Геоэкологиялық бағалау географиялық жүйелерді зерттеуші пән ретінде?
   
2. 
   Пәннің мақсаты мен міндеттері қандай?
   
3. 
   Пәннің зерттеу әдістерін атаңыз?
   

Табиғи және антропогендік жүйелер туралы түсінік. Табиғи-антропогендік жүйелердің әсерінен болатын геоэкологиялық мәселелер, оның ерекшеліктері және салдарлары.

1. 
   Ландшафт күрделілігі, табиғи-антропогендік геожүйелерді басқару.
   
2. 
   Табиғи-антропогендік жүйелердің әсерінен болатын геоэкологиялық мәселелерін атаңыз?
   
3. 
   Геоэкологиялық мәселелер ерекшеліктерін және салдарларын атаңыз?
   

Табиғи және антропогендік ландшафтар туралы түсінік. Радициалық баланс теңдеуі және оны құраушылар. Жылу балансының теңдеуі. Су балансының теңдеуі. Ландшафтағы химиялық элементтердің миграциясы.

1. 
   Табиғи және антропогендік ландшафтар туралы не білесіз?
   
2. 
   Радициалық баланс теңдеуі және оны құраушылар қалай жіктеледі?
   
3. 
   Жылу балансының теңдеуі қандай?
   
4. 
   Су балансының теңдеуі қандай?
   
5. 
   Ландшафтағы химиялық элементтердің миграциясын сипатта.
   

Геоэкологиялық зерттеулердің негізгі әдістері, олардың пайда болуы, дамуы және оған байланысты қалыптасқан ұстанымдар.

1. 
   Геоэкологиялық зерттеулердің негізгі әдістері қандай?
   
2. 
   Геоэкологиялық зерттеулердің пайда болуын айтыңыз?
   
3. 
   Геоэкологиялық зерттеулердің дамуы және оған байланысты қалыптасқан ұстанымдар қандай?
   

Геожүйе дамуының концептуалды сызбасы. «Геожүйелер таралуы» құрылымы. Ландшафты басқару және реттеу.

1. 
   «Геожүйелер таралуы» құрылымын сипатта.
   
2. 
   Геожүйе дамуының концептуалды сызбасын сипаттап бер.
   
3. 
   Педагогикалық технологиялардың классификациясын атап, сипатта.
   
4. 
   Ландшафты басқару және реттеу қалай ұйымдастырылады?
   

Антропогендік геожүйе тұрақтылығы. Бұзылған компоненттердің өзара байланыстылығы. Табиғи ортаға антропогендік әсерді бағалау.

1. 
   Антропогендік геожүйе тұрақтылығы деген не?
   
2. 
   Бұзылған компоненттердің өзара байланыстылығы қандай?
   
3. 
   Табиғи ортаға антропогендік әсерді бағалау қалай жүргізіледі?
   

Антропогендік геожүйе тұрақтылығы. Бұзылған компоненттердің өзара байланыстылығы. Табиғи ортаға антропогендік әсерді бағалау.

4. 
   Антропогендік геожүйе тұрақтылығы деген не?
   
5. 
   Бұзылған компоненттердің өзара байланыстылығы қандай?
   
6. 
   Табиғи ортаға антропогендік әсерді бағалау қалай жүргізіледі?
   

Геожүйелердің даму динамикасы, геожүйелердің тұрақтылық деңгейлері мен өзіндік дамуы.

1. 
   Геожүйелердің даму динамикасы деген не?
   
2. 
   Геожүйелердің тұрақтылық деңгейлерін ата?
   
3. 
   Геожүйелердің өзіндік дамуы қандай?
   

Ландшафтық зоналылық. Ландшафтар жасы. ТТК тұрақтылығы мен өзіндік дамуы, өзін-өзі реттеуі, ТТК динамикасының күйі: тәуліктік, маусымдық, жылдық, ғасырлық және т.б. ландшафт нұсқалары: жер үсті, қос мекенді, су, мұз, түпкі (су асты). Ландшафт динамикасының түрлері: хорологиялық, генетикалық, уақыттық, бағытталған.

1. 
   Геожүйелердің динамикасы қалай жүреді?
   
2. 
   Ландшафтар жасы деген не?
   
3. 
   ТТК динамикасының күйі: тәуліктік, маусымдық, жылдық, ғасырлық қалай жүреді?
   
4. 
   Ландшафт нұсқаларын атаңыз?
   
5. 
   Ландшафт динамикасының түрлерін атаңыз?
   

Табиғи ортаны геоэкологиялық бағалаудың негізгі қызметі және басты ұйымдастырылу деңгейлері.

1. Геоэкологиялық бағалаудың ұйымдастырылу деңгейлері қандай?

2. Табиғи ортаны геоэкологиялық бағалаудың негізгі қызметі қандай?

3. Табиғи ортаны геоэкологиялық бағалаудың басты ұйымдастырылу деңгейлері қандай?

Геожүйелердің жеке және типологиялық бірліктері. Геожүйелердің жергілікті, аймақтық және ғаламдық деңгейлері. Эпифациялар, геомерлер. Нуклеарлы геожүйелер.

1. Геожүйелер иерархиясын атап, сипатта.

2. Геожүйелердің жеке және типологиялық бірліктері қандай?

3. Геожүйелердің жергілікті, аймақтық және ғаламдық деңгейлерін сипатта?

4. 
   Эпифациялар, геомерлер, нуклеарлы геожүйелер дегеніміз не?
   

Геоэкологиялық аудандастыру және карталауды жүргізу негіздері мен ұстанымдары.

1. 
   Геоэкологиялық аудандастыруды сипатта.
   
2. 
   Геоэкологиялық карталауды жүргізу негіздері мен ұстанымдарын айтып беріңіз.
   

Геожүйелердің қалыптасу кезеңдері.

1. 
   Геожүйе тарихы дегеніміз не?
   
2. 
   Геожүйелердің қалыптасу кезеңдерін атаңыз.
   

Әлеуметтік-экологиялық факторлар, олардың геосфераға әсерін бағалау негіздері және тұрақты даму.

1. 
   Әлеуметтік-экологиялық факторлар қандай?
   
2. 
   Әлеуметтік-экологиялық факторлар геосфераға әсерін бағалау негіздері және тұрақты даму кезеңдерін атаңыз.
   

Әлеуметтік-экологиялық факторлар, олардың геосфераға әсерін бағалау негіздері және тұрақты даму.

1. 
   Әлеуметтік-экологиялық факторлар қандай?
   
2. 
   Әлеуметтік-экологиялық факторлар геосфераға әсерін бағалау негіздері және тұрақты даму кезеңдерін атаңыз.
   

Геожүйені оқудағы ландшафтық зерттеу әдістері.

1. 
   Қазіргі геожүйелер принциптерінің ретроспективті талдануы деген не?
   
2. 
   Геожүйені оқудағы ландшафтық зерттеу әдістері қандай?
   

1. Чигаркин А.В. Геоэкология и охрана природы Казахстана. – Алматы: «Қазақ университеті», 2003. – 338 с.

2. Царегородцева А.Г. Пойменные ландшафты Павлодарского Прииртышья. Учебное пособие. Павлодар, ПГУ, 2003.

3. Информационный экологический бюллетень Республики Казахстан. Итоговый выпуск. – Алматы: Мин-во природных ресурсов и охраны окружающей среды, 1998-2002.

5. 
   Сапаров Қ.Т. Топонимиканың геоэкологиялық негіздері: оқу құралы. Павлодар: С.Торайғыров атындағы ПМУ, Кереку баспасы, 2007 – 129 б.
   

5. 
   Алиева Ж.Н. Туризмология негіздері: Оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2004. – 172 б.
   
6. 
   Бейсенова Ә., Самақова А., Т. Есполов, Ж. Шілдебаев. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. – Алматы: «Ғылым», 2004. – 328 б.