Әож 11. Темірбай М. Р. Қарту студенті (пск-19-1 тобы) Ғылыми жетекші Қарту аға оқытушысы Икишева А. О
жүктеу/скачать 215.33 Kb.
|
|
ӘОЖ 711.4 Темірбай М. Р. – ҚарТУ студенті (ПСК-19-1 тобы) Ғылыми жетекші – ҚарТУ аға оқытушысы Икишева А. О. АҚЫЛДЫ ҚАЛА 2021 жылдың соңына қарай жер шарындағы халық саны 7,9 млрд адамды құрайды. Біріккен Ұлттар Ұйымының веб-сайтында жарияланған есеп бойынша қазір әлем халқының шамамен 56% қалаларда тұрады. Болашақтағы халық санының барлық дерлік өсімі 2030 жылы әлем халқының 60%-ын және 2050 жылға қарай шамамен 68%-ды құрайтын қалалардың өсуінен болады. Бұл көрсеткіш неғұрлым артатын болса, ірі салаларды басқару соғұрлым қиындайды. Осы кезде ақылды қалалар дамыған елдерге әкімшілік істерін басқаруға жәрдемдеспек. «Ақылды қала» – бұл ішкі қалалық процестерді басқаруды жеңілдететін және тұрғындардың өмірін жайлы әрі қауіпсіз ететін интернет-заттармен өзара байланысты ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (АКТ) жүйесі. "Ақылды" қала дегеніміз не? Елестетіп көріңіз: сіз смартфонды алып, арнайы қосымшаны ашып, мысалы, қалада көлік қозғалысы қиын жерлерді көресіз, жақын тұрақта бос орындар, автобустар мен микроавтобустардың қозғалысын бақылау бар-жоғын біле аласыз. Сіз бағдаршамның жасыл сигналын бірнеше шақырым қашықтықта сұрай аласыз, полиция немесе жедел жәрдем шақырып, оның бағытын қадағалай аласыз, қала әкімшілігімен байланысып, мәселені шешу процесін бақылай аласыз (мысалы, жолдағы шұңқыр, құлаған ағаш немесе жоғалған кәріз люгі), қалалық Wi-Fi желісіне үнемі қосылып тұрсаңыз болғаны. Әрі қарай-көбірек: қала сіздің денсаулығыңыздың жағдайын басқара алады, мүмкін мұндай қосымшаны әлеуметтік өзара әрекеттесу үшін де қолдануға болады. Парниктік газдардың атмосфераға шығарылуын бақылау, қала тұрғындарының қоқысты кәдеге жарату бағдарламаларына қатысуы, күн батареяларын орнату және олардың энергиясын өмірдің түрлі салаларында пайдалану, тек дрондар жұмыс істейтін жеткізу қызметі, мұның бәрі керемет көрінеді. Алайда, "ақылды" қалаларға арналған шешімдердің басым бөлігі әлемнің ірі мегаполистерінде енгізілген. Сондықтан "ақылды қала" өз азаматтарымен қарапайым "операциялық" қарым-қатынасқа қарағанда проблемаларды шешуге дайын. Алайда, терминнің өзі өз ерекшелігінде түсініксіз болып қалады, сондықтан көптеген түсіндірулер мен талқылауларды қамтиды. "Ақылды қала" брендімен көптеген технологиялар енгізілгендіктен, "ақылды қаланың" нақты анықтамасын тұжырымдау қиын. Дикин мен Аль-уар "ақылды қала" анықтамасына үлкен әсер ететін төрт факторды қамтитын тізімді ұсынады: 1) қоғам мен қалаларда электронды және сандық технологиялардың үлкен жиынтығын қолдану; 2) аймақтағы өмір мен жұмыс ортасын өзгерту үшін АКТ қолдану; 3) мемлекеттік жүйелерге осындай технологияларды енгізу; 4) инновациялар мен білімді арттыру мақсатында АКТ мен адамдарды біріктіретін аумақтандыру тәжірибесі. "Ақылды" қалалар не үшін қажет? "Ақылды" қалалардың басты мақсаты – қала инфрақұрылымының жұмыс істеуін неғұрлым тиімді, ал қала тұрғындарының тұрмысын – ыңғайлы және қауіпсіз ету үшін адам өмірінің барлық салаларында жаңа технологияларды енгізу. Барлық тұрғындарды байланыстыратын бірыңғай ақпараттық желі сізге біреуді (баланы, қарт туысты, мүмкіндігі шектеулі жанды) жоғалтпауға немесе өзіңізге жоғалмауға көмектеседі, сондай-ақ қалалық ортадағы өзгерістер туралы үнемі хабардар болуға, құқық қорғау жүйесімен, әкімшілікпен және басқа қалалықтармен өзара әрекеттесуге көмектеседі. Ақылды қала үшін 60-тан астам технологиялық шешімдер бар. Мысалы: ақылды аялдамалар – өз автобусыңызды күтіп, қалалық Wi-Fi-ға қосылуға, сенсорлық экранда жаңалықтарды көруге, навигацияны пайдалануға, телефонды зарядтауға, машинадан сусын сатып алуға, жылытылатын орындықтарға отыруға, қажетті автобустың орналасқан жерін көруге болады; ауыл шаруашылығына арналған ақылды техника - бұл техниканы қашықтан басқару, олардың жағдайын және жұмысын бақылау және т.б. Қолданылған әдебиеттер: 1. https://www.un.org/development/desa/ru/news/population/2018-world-urbanization-prospects.html 2. https://ru.wikipedia.org/wiki/Умный_город жүктеу/скачать 215.33 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|