Орындаған:Еркінбек Рамазан,Қасым Көнебай ТМО 21-07
Kazakh agrotechical university named Saken Seifullin
Technical faculty
Nur-Sultan 2022
- Ерік ұғым ретінде де, нақты болмыстық құбылыс ретінде де тарихи сипатқа ие.
- Ежелгі және ортағасырдағы ерік ұғымы былай түсіндіріледі:ежелгі қоғамда адам еркі жөнінде тіпті сөз болмаған, оның орнына «даналық мұраты» ұғымын қолданған. Адамның қылық әрекеттері табиғат пен өмірдің ақыл бастауларына және логика қағидаларына бағынады деп түсінген
- Ерік табиғатын бұлай түсіндірудің себебі сол заманда қалыптасқан қоғамның адам әрекет-қылығының негізі оның өзінде екенін мойындамаудан. Әр адам бабалардан жеткен нәсілдіктің ізі ғана деп қабылдаған. Мұндай сипаттан қауымның кейбір мүшелерінің ғана ажыратылуға құқы болған, мысалы, бабалар аруағы және ол дүниемен тілдесетін бақсы-балгер, от пен металды бағындарған темірші, өзін қоғамға қарсы қойған қарақшы–қанішер т.б.
1
- Күйзелу-мөлшерден тыс ширақтылық деген сияқты бірнеше мағынаны қамтитын жалпылама сөзбен айтылған адамның ерекше күйі.
- Ғылымға ең алғаш осы ұғымды енгізген канадалық физиолог Ганс Селье. Оның анықтамасы бойынша, стресс - өте жағымсыз әсерлерге жауап ретінде туған организмнің қалыпсыз бейімделу әрекеттерінің жинағы.
- Стресс кезеңі үшке бөлінеді:
- 1)үрейлену - жағымсыз тітіркендіргіш әсер еткен сәтте туатын жауаптың алғашқы кезеңі. Таңырқау іспетті сезім пайда болады.
- 2) төзімділік – жағымсыз тітіркендіргіш әсеріне беріліп кетпей, оған төзу реакциясы туады. Бұл кезде гипоталамус-гипофиз жүйесінің ықпалымен бүйрек үсті безінің гормондарының мөлшері қанда тез мөлшерде көбейіп кетеді.
- 3) әлсіреу – бейімделу қорының мүмкіндігі азайып, таусылады, сондықтан психологияда дезадаптация (бейімделудің нашарлап жойылуы) пайда болады.
- Стрестің көпке созылған ауыр түрі адамды жүдетіп, қайғыға батырады
2
Ерік - Ол адамның мінез-құлқын сапалы түрде меңгере білуі.Бір мақсатқа жетуде бір іс-қимылды атқарып қиындықтарды еңсере білу.Адамдардың іс-қимылдары екіге бөлінеді:
- 1)Еріксіз іс әрекеттер(түшкіру,жөтелу, т.б)
- 2)Ерікті іс әрекеттер(қарапайым іс қимылдар яғни күнделікті іс әрекеттер мысалы:түсіп қалған кілтті көтеріп алу сияқты.ерекше ерлік(оққа денесін тосу)
- Күрделі тарихи қызмет(мемлекет құру және т.б)
3
4
5
Ерік сапалары - 1)Табандылық
- 2)Ұстамдылық
- 3)Шыдамдылық
- 4)Төзімділік
- 5)Ерлік
- 6)Тоқтамға келгіштік
- 7)Тәртіптілік
- Табандылық-мінез құлқын белгілі бір мақсатқа сай бағыттап,бақылап отыратын ерік қасиеті.
- Тәртіптілік-адам өз қимыл іс әрекетін,ойы және тілегін әр уақытта ұжымды бағындыра білу.
- Шыдамдылық-адамның алға қойған мақсатына қиыншылққа қарамастан орындауға ұмтылу.
- Ерлік-адамның алға қойған мақсатына қандай тәсілмен болмасын жетуі.
- Ұстамдылық-оқыс қимыл іс әрекет,немесе қозғалыстар,орынсыз сөйлеу басқа өабілеттерден бойын тежей білу.
- Тоқтамға келгіштік-белгілі бір қиын кезеңде қажетті шешім тауып оны орындай білу.
Қорытынды - Қорытындылай келе стресс адам денсаулығына зиян процесс екенін білдік.оның әсерінен көптеген ауыруларға шалдығатынымызды түсіндік.сонымен қатар еріктің бірнеше қатар қасиеттері бар,ол бізде болу қажет екендігі.
Назарларыңызға рахмет!!!!
Достарыңызбен бөлісу: |
