Бүл
сөйлемдер
келесі
сұрақтарға
жауап
6epefli:What?
УіЫсЪЗҚандай?
олар басыңқылы
сөйлемдермен келесі жалғаулық сөздер арқылы
байланысады:
Есімдіктер - who? кім?
whom? кімді? whose? кімнің? which?
that?
Және үстеу сөздер:
when? Қашан?where? цайда?
Мысалы: The man who was here yesterday is a painter.
Кеше мұнда болтан адам суретші.
I have found the book which I was looking for.
Мен іздегеп жүрген кітапты тауып алдым.
Пысықтауыш бағыныңқы сөйлем.
Adverbial Clauses
Пысықтауыш бағыныңқылы сөйлемдер
мағынасына қарай келесі
пысықтауыш сөйлемдерге бөлінеді.
1.
Мезгіл
2. Мекен
3. Себеп-салдар
4. Нәтиже
5.
Қимыл-сын
6. Қарсылықты
7. Мақсат
8. Шартты
Мезгіл бағынынкы сөйлемдер.
(Adverbial clauses of time)
Мезгіл бағыныңқы сөйлемдер келесі сұрақтарға жауап береді.
When? Қашан? Since when? Қашаннан бері? How long? Қандаи
үзац?
б
¥
л
сөйлемдер басыңқы сөйлемдермен
келесі жалғаулықтар арқылы
байланысады.
Аныктауыш бағыныңқы сөйлемдер.
“Attributive clauses”
55
When? цсаиан?
W hile
сол екі арада, as ңалайда, мүмкіндігінше, after
-кейін,
before -
дейін, till, untill -
дейін, since, as soon as..
Мекен бағы ны цқы сөйлемдер.
(Adverbial clauses of place).
Мекен бағыныңқы сөйлемдер келесі сұрақтарға жауап береді:
W here?
Қайда?
From where?
Қай жацтан? Олар басыңқы
сөйлемдермен келесі жалғаулық сөздер арқылы байланысады
Where? Қайда? Wherever,қайда болса да.
Мысалы: He went where the doctor sent him.
Ол дәрігер жіберген жерге барды.
Себеп-салдар бағы ны нкы сөйлемдер.
(Adverbial clauses of cause).
Себеп-салдар багыныңқы сөйлемдер Why? деген сұраққа жауап
береді. Олар негізгі сөйлемдермен келесі жалғаулық сөздер арқылы
жалғасады: because, as, since, for.
As there were no porters, we had to carry the luggage ourselves.
Жүк тасушылар болмағандықтан, жүгімізді өзімізге алып жүруге тура
келді.
Қимыл-сын багы ны ңқы сөйлемдер.
(Adverbial clauses of manner).
Қимыл-сын бағыныңқы сөйлемдердің қимыл-амалы how?
(қалай) деген сұракка жауап береді.
Олар басыңқы
сөйлемдер мен келесі жалғаулық сөздер арқылы
байланысады.as, as if, that.
Мыс: You answer as if you did not know this rule.
Сіз мына ережені білмейтіндей жауап бересің.
Нәтиже бағы ны ңқы сөйлемдер.
(Adverbial clauses of result).
Нәтиже бағыныңқы сөйлемдер басыңқы сөйлемдермен келесі
жалғаулық сөздер арқылы байланысады: so that, so.
Мыс: He went to the lecture early so that he got a good seat.
Ол лекцияға ерте барғандықтан жаксы орынға отырды.
56
Қарсылықгы бағыныңқы сөйлемдер
басыңқы сөйлемдер мен
келесі жалғаулық сөздер аркылы байланысады:
Though (although), in spite of the fact that, not with - standing that,
whoever, no matter what, no matter how.
Мысалы:Tthough (although) it was only nine o’clock, there were few
people in the streets-Сағат тоғыз болғанына
қарамастан көшеде адам
аз болды.
Достарыңызбен бөлісу: 
