Фирманың неоклассикалық теориясы. Бұл
теория бойынша фирма өз
пайдасын
максималдауды көздейтін және қызметі өндірістік
функциямен анықталатын технологиялық бірлік
ретінде қарастырылады.
• Фирманың басты міндеті болып өндіріс шығында
рын минималды деңгейге жеткізетін өндірісі ауқым
ы мен ресурстардың оңтайлы үйлесімділігін таба бі
лу және өндірістің тиімділігін анықтау табылады. Ф
ирманың неоклассикалық тұжырымдамасы нарықт
ың тиімділігін, ондағы ақпараттың толықтылығын,
бағаның автоматты реттеушілік рөлін, экономикалы
қ субъектілердің ұтымды тәртіптерін фирмалар көл
емі мен шығындар деңгейінің бірдей болуын есепке
алады.
• Фирманың институционалдық теориясы.
Бұл теория бойынша фирма нарықтық
белгісіздік пен тәуекел жағдайында іс-әрекет
жасайтын күрделі сатылы құрылым болып
табылады. Фирманың нарықтағы тәртібі
ақпараттық толық еместігі жүйесінде
қарастырылады және басты назарға фирма
табиғатының және оның дамуының алуан
түрлілігінің себептері туралы мәселелер
алынады. Фирма табиғатын талдаудың
негізіне нарықтық белгісіздік жағдайында
келісімдерді жүзеге асыруда туындайтын
трансакциондық шығындардың орын алуы
туралы алғышарттар қойылады.
• Фирма осындай шығындарды қысқарта отырып, нарықтық және әкімшіліктік жолдармен ресурстарды оңтайлы үйлестірудің неше түрлі
әдістерін қолдана алуы тиіс. Нарықтық жол кезінде баға механизмі есепке алынады, ал әкімшіліктік жол кезінде баға механизмі
ескерілмейді. Бұл жерде фирманың құрылымы ресурстарды нарықтық тұрғыдан үйлестірудің шығындары мен оларды әкімшіліктік басқару
тұрғысынан бөлу шығындары арасындағы арақатынаспен анықталады. Нәтижесінде, фирманың өзі ресурстарды нарықтық әдіспен тиімді
орналастырудың баламасы ретінде қарастырылады. Демек, нарық ресурстарды тиімді бөлудің жалғыз ғана әдісі деген белгісінен
айырылады. Осындай бағыттың құндылығы фирманың қолданатын ресурсының ерекшелігіне байланысты дұрыс шешім қабылдауы
нарықтың өзі қамтамасыз ете алмайтын өндірістік тиімді әдісті ұйымдастыра алу қабілеттілігін түсіндіруден анық көрінеді. Сондықтанда,
фирманың пайда табудағы табиғаты трансакциондық және басқарушылық шығындарды салыстырудан ғана емес, оның ерекше ресурстарды
қолдана алу қабілетіне де тәуелді болып табылады.
• Фирма теориясы тұтынушылар
Достарыңызбен бөлісу: |