Француз ағартушылығының гуманитарлық ғылымдардың дамуындағы орны мен рөлі

ФРАНЦУЗ 
АҒАРТУШЫЛЫҒЫНЫҢ 
ГУМАНИТАРЛЫҚ 
ҒЫЛЫМДАРДЫҢ 
ДАМУЫНДАҒЫ ОРНЫ МЕН 
РӨЛІ 
Орындаған: Азатқызы Альфия
Курс/мамандық: 2-курс, мәдениеттану 
Қабылдаған: Аликбаева М. 

АҒАРТУ ФИЛОСОФИЯСЫНЫҢ 
ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
ФРАНЦУЗ АҒАРТУ ФИЛОСОФИЯСЫ
• Ағартушылар парасат, зерде мүмкіндігі арқылы 
бұрыннан қалыптасқан діни, метафизикалық, 
схоластикалық ой-өрістен құтылу қажеттігін 
көрсетті. Ағартушылардың «Sapere aude!» 
(«Даналыққа ұмтыл!») ұраны тарихи дәуірдің 
парасатқа деген терең сенімін көрсетеді. 
• Ағарту дәуірінің өкілдері: 
Францияда (18 ғ.) – Ф.Вольтер, энциклопедистер, Ж.-
Ж.Руссо, Ш.Монтескье, 
Д.Дидро т.б., Германияда – Г.Лессинг, И.Гердер; 
АҚШ-та (19 ғ.) – Т.Джефферсон, Б.Франклин; 
Ресейде – А.Радищев, В.Белинский, Н.Чернышевский, 
А.Герцен. 
2 

Ағарту иделогиясы мен антиклерикализм 
идеяларының дамуы. 
Философияда деистік материализмнің өріс болып, 
оның материя мен қозғалыстың бірлігі- дуализмге 
негізделуі. 
Философияның обьективті және субьективті иделаизмге 
қарсы шығып, табиғи ғылымдармен бірлігін көрсетті. 
Буржуазиялық 18-19 ғғ. Әлеуметтік философиясы 
капиталистік қатынастарға өтуін және қоғамдық келісім 
теориясын негіздеді.
20ГГ 
Презентация 
3 

ФРАНЦУЗ ФИЛОСОФИЯСЫНДА 3 БАҒЫТ 
БАР: 
Деистік философия 
1) Құдайды терістеді; 
2) Құдайды тек бастама ретінде 
қарастыру, оның адам мен табиғат 
процестеріне араласпауын көрсету. 
Өкілдері: Вольтер, Монтескье, Руссо, 
Кондильяк. 
Атеистік-материалистік философия 
1)
Құдайды барлық формада терістеу; 
2)
Дүние мен адамның пайда болуын 
материалистік тұрғыда қарастыру; 
3)
Таным мәселелінде эмпиризмді мақұлдау. 
Өкілдері: Ламетри, Дидро, Гельвеций, Гольбах 
Утопистер-социалистер(коммунистер) 
философиясы 
XVIII ғ. Ортасында пайда болды. Басты мәселесі- 
әлеуметтік әділдік пен теңдікке негізделген идеялық 
қоғамды қалыптастыру. 
Өкілдері: Р.Оуэн, А.Сен-Симон. 
20ГГ 
4 

Ф.ВОЛЬТЕР ФИЛОСОФИЯСЫ 
Француз ағартушы-философы Ф. Вольтердің (1694-1778 жж.) негізгі 
еңбектері: