ДНҚ репликациясының механизмдері; репликацияның жартылай консервативті механизмінің дәлелдемелері.
ДНҚ молекуласының ең маңызды қасиеттерінін, бірі — оның өздігінен екі еселенуі (репликациялануы) болып саналады. ДНҚ репликациялануы салдарынан тұкым қуалаушылық ақпарат ұрпақтан — ұрпаққа өзгеріссіз, тепе-тең мөлшерде беріліп, ұрпақтардың жалғасуы қамтамасыз етіледі. ДНҚ репликациясы жасуша циклының S — синтетикалық кезеңінде жүзеге асады.
Репликация механизмдері ДНҚ репликациясына қатысатын факторлардан тұрады және ssDNA үлгісінде пайда болады. Репликация механизмдеріне репликацияның біріншілік факторлары-ферменттер жатады; ДНҚ-полимераза, ДНҚ-геликазалар, ДНҚ қысқыштары және ДНҚ топоизомеразалары, сондай-ақ репликация ақуыздары; мысалы, бір тізбекті ДНҚ байланыстыратын ақуыздар (SSBs).
Екі аналық ДНҚ тізбегінің біреуі ұрпақтан екінші ұрпаққа берілетін ДНҚ репликациясының мұндай механизмі жартылай консервативті деп аталды және оны 1958 жылы М.Месельсон мен Ф.Шталь тәжірибе жүзінде дәлелдеді.
ДНҚ-ның екі еселенуі жіптердің алшақтауы және әрбір тізбектің жаңа комплементарлы ДНҚ тізбегінің синтезі үшін шаблон қызметін атқаруынан болатынын елестету оңай.
Ақуыз биосинтезі генетикалық ақпаратты іске асырудың бірінші кезеңі ретінде.
Транскрипция – белок биосинтезінің бірінші сатысы
Транскрипция – ДНҚ молекуласының сегментінен мРНҚ молекуласын синтездеу процесі Транскрипция (латын тілінен аударғанда – қайта жазу) жасуша ядросында ферменттердің қатысуымен жүреді, оның негізгі жұмысын транскриптаза атқарады. Бұл процесте ДНҚ молекуласы үлгі болып табылады.
Транскрипция кезең-кезеңімен:
РНҚ полимераза транскрипцияланған ДНҚ тізбегінің 3' ұшында орналасады.
Элонгация басталады – полимераза ДНҚ бойымен 5' ұшына қарай «сырғиды» және ДНҚ-ға комплементарлы мРНҚ тізбегін құрады.
Полимераза геннің соңына жетеді, ДНҚ-дан ұшып шығып, мРНҚ-ны шығарады.
Осыдан кейін РНҚ-ның жетілу процесі – өңдеу жүреді.
Достарыңызбен бөлісу: |
