Глоссарий №1,2 Лекциялар бойынша
Менеджер - кәсіпорын қызметінің белгілі бір бағытына жауап беретін басшы немесе басқарушы.
Басқару психологиясы- бизнес саласындағы психологтың практикалық іс- әрекеті мен басқару теориясының тоғысында пайда болған психологияның қолданбалы саласы.
Ұйым- бұл құрылым шеңберінде іс-шараларға жету, белгілі мақсаттар үшін, басқару функциясының бір түрі болып табылады.
Басқару тәсілі — басқару iciн жүзеге асырудың жиынтық әдістері (амалдары), жұмыскерлер мен еңбек ұжымына мақсатты ықпал ету, басқару функциясын орындау процесінде олардың ic-әрекеттерін үйлестірудің қамтамасыз ету.
Авторитарлық стильдің бірі макиавеллизм деп аталады. Бұл стиль Николо Макиавеллидің құрметіне қойылған. Авторитарлық стильде шешімді бip адам кабылдайды, ол жарлық, бұйрық, түрінде келеді («менің айтқаным бойын¬ша icтe»). Бұйрық талқыланбайды, күштенуге хақын жоқ.
SWOT (күшті, әлсіз, мүмкіндіктер мен қауіптер) талдау дегеніміз - қазіргі және болашақ операцияларды қалыптастыратын және стратегиялық мақсаттарды дамытуға көмектесетін ішкі күшті және әлсіз жақтар мен сыртқы мүмкіндіктер мен қатерлерді анықтау және талдау әдісі
SMART - бұл аббревиатура мазмұнға сәйкес келетін сирек кездесетін жағдай. Ақылды дыбыстардың ағылшын тілінен аудармасы «ақылды» деп аударылады. Себебі бұл жүйенің әрбір элементінің мағынасы бар: мақсатты түсіну, оны қалыптастыру және оған жету үшін. Сонымен қатар, «ақылды» үшін жоспарланған міндеттерді дұрыс тұжырымдау кезінде жобалардың өзгеруі жиі кездеседі - бұрын байқалмаған маңызды аспектілер, нюанстар, бөлшектер пайда болады. S (Ерекше). Атап айтсақ. М (Өлшенеді). Өлшенетін. А (Қол жеткізуге болады). Қол жеткізуге болады. R (Қатысты). Келісілді. Т (Уақыт). Уақыт.
Эмоция (фр. emotion, лат. enoveo — толғану) — адам мен жануарлардың сыртқы және ішкі тітіркендіргіштер әсеріне реакциясы; қоршаған ортамен қарым-қатынас негізінде пайда болатын көңіл-күй. Негізгі эмоция түрлері - қуану, ашулану, қорқыныш және мұңаю - бұл адамдардың барлық этникалық топтарына түсінікті әмбебап тіл болып табылады.
Тұлға - жиі әлеуметтік даму барысында бойына әлеуметтік және өмір үшін маңызды қасиеттерді жинаған адам. Тұлға - оның өмірін бақылайтын әлеуметтік ұяшықтың нысаны, өз қызметін құруға қабілетті және оның сөздеріне және әрекеттеріне толығымен жауапты
Билік — адамдардың әрекеттері мен қызметін, сонымен қатар уәкілетті тұлғаның адамдар ұжымының материалдық және басқа да ресурстарын басқару, бұйыру және бақылау мүмкіндігі
Глоссарий:«Мен көшбасшымын» тақырыбы бойынша
Көшбасшы – бұл ұжым мүшесі, оның беделі мен бұл ұжым үшін мәнді жағдаяттарда оның маңызды шешімдер қабылдау құқығы мойындалады. Бұл ұжымда реттеушілік рөлді иеленетін жеке тұлға.
Басшы – бұл жұмысты беруші және сол жұмыстардың орындалуына жауап беруші адам. Бұл адамның лауазымы.
Көшбасшылықтың түрлі типологияларын зерттеп, М. Германн көшбасшы бейнесінің төрт негізгі түрін бөлді:
1. «Жарқын киімдегі сыбызғышы» (нағыз батыр) неміс қалашығынан тышқандарды қуған ертегідегі сыбызғышы секілді, көшбасшы мақсаттарды қояды, бағытты анықтайды және ізбасарларын үгіттеп-сендіреді. Оған барлық іс үшін жауапкершілік тиесілі. Көшбасшының өзін және сипаттамасын зерттеуді ұсынады. Көшбасшы мінезін танып, оның қандай мақсаттар және стратегиялар таңдайтынынан анықтауға болады. Көшбасшының осы бейнесі бұдан бұрын сипатталған «батырлар» теориясының туындауына ықпалын тигізді.
2. «Саудагер» – ол адамдарға не керектігін біледі, (( және адамдардың қажеттеріне деген түсіну өте қажет, оларға көмектесу мүмкіндігінен де асып түседі. Көшбасшының бұл типіне «трансәрекеттік» теория және алмасу теориясы сәйкес келеді.
3. «Қуыршақ» - көшбасшылықтың осындай нұсқасында топ саясаткерге күш беріп, бағыт таңдайды. Көшбасшы топтың сенімді адамы болып, топ атынан жұмыс істейді. Бұндай жағдайдағы көшбасшылықты түсіну үшін, көмешілердің мақсаттарын білу қажет. Осындай көшбасшылық атрибутивтік зерттеледі.
4. «Өрт сөндіруші» – осы жағдайдағы көшбасшылық – болып жатқанға жауап реакция. Мұндай көшбасшының табиғатын түсіну үшін, жағдайлық теорияларды немесе жасайтын контекстіні білу қажет.
А. Вилдавский режимдердің 9 типін бөледі, олардың төртеуі негізгі, ал қалғандары аралас сипаттмаларға ие
Автократтық стиль / Автократический стиль / Аutocratic style – бұл көшбасшылық стилі көшбасшылар өз қарамағындағыларға не істеу және қалай істеу керектігін айтатын жағдайларда қолданылады. Оларды өздерінің қарамағындағылардың кеңестері қызықтырмайды. Көшбасшылықтың бұл стилі сізде барлық қажетті ақпарат қолда болып, уақытыңыз шектеулі, ал қызметкерлеріңіздің уәжі мықты болған жағдайда орынды.
Патерналистік стиль / Патерналистский стиль / Рaternalistic style - қарамағындағылармен өз «балалары» сияқты қарым-қатынас жасап,олардың еңбекке деген уәжін басшыға тәуелді болумен байланыстыруды көздейтін көшбасшылық стилі.
Демократиялық стиль / Демократичный стиль / Democratic style - орындаушыларды басқару функцияларыніске асыруға жұмылдырумен, оларды ұйымның мақсаттары мен жоспарларын әзірлеуге байланысты негізгі міндеттерді шешуге, оларды жүзеге асыру жолдарын іздестіруге қатыстырумен сипатталатын стиль.
Либералды стиль / Либеральный стиль / Liberal style - көшбасшы топ мүшелеріне ешқандай талап қоймайтын, ештеңені талап етпейтін, топ мүшелерінің барлық ұсыныстарын қабыл алатын, қақтығыспайтын және жалпы алғанда көшбасшы тарапынан жетекшіліктің болмауымен сипатталатын стиль.
Достарыңызбен бөлісу: |