I бөлім. Компания активтерінің мәні 1 Компания активтерінің құрылымы
жүктеу/скачать 21.41 Kb.
|
|
ЖОСПАР
Кіріспе I Бөлім. Компания активтерінің мәні 1.1 Компания активтерінің құрылымы II Бөлім. Компания активтерінің құрылымы мен динамикасы 2.1. Баланс активтіктерінің құрамы мен құрылымының динамикасын 2.2 Баланс активінің құрастырылу көздерінің құрамы мен құрылымының 2.3 Баланс өтімділігін талдау III Бөлім. Компанияның қаржылық тұрақтылығы мәселесі мен оны Қорытынды Қолданылған әдебиеттер Кіріспе Нарық қатынасы жағдайында кәсіпорынның қызметі және оның дамуы Активтерді құрудың ең дұрыс жолы болып, меншікті капитал Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын тек қана қаражат кездерінің құрамымен Активтер, кәсіпорынның есепті кезеңде бақылап, таратып отыратын мүмкіндік I Бөлім. Компания активтерінің мәні 1.1 Компания активтерінің құрылымы Активтер − бұл құндық бағасы бар кәсіпорынның мүлкі, Актив дегеніміз – бұл өткен жағдайлардың нәтижесінде кәсіпорынмен Ұзақ мерзімді активтер негізгі құралдар: − жер − құрылыстар мен ғимараттар − машиналар мен жабдықтар − басқа негізгі құралдар − жинақталған тозуы − аяқталмаған күрделі құрылыс Материалдық емес активтер: − гудвилл − патенттер, тауарлық белгілер және басқалар − материалдық емес активтердің амортизациясы Инвестициялар: − еншілес серіктестестіктерге инвестициялар − тәуелдес серіктестестіктерге инвестициялар − басқалай инвестициялар Дебиторлық борыш: − алынуға тиісті борыштар − алынған вексельдер − ішкі топтық операциялар нәтижесінде пайда болған негізг − акционерлік қоғамның лауазымды тұлғаларының дебиторлық борышы − басқадай дебиторлық борыш − алдағы кезең шығындары Жиыны:
− тауарлы – материалдық қорлар − алдағы кезең шығындары − ақша қаражаттары − қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар − Дебиторлық борыш: − ағымдағы активтерді сатып алуға қажетті авансталған төлемдаер II Бөлім. Компания активтерінің құрылымы мен динамикасы 2.1. Баланс активтіктерінің құрамы мен құрылымының динамикасын Баланс активтерінің құрамы мен құрылымының динамикасын талдау - Қаржылық есептің мацызды элементі болып саналатын активтерді, талдау Активтердің өсуі (артуы) кәсіпорынның болашақтағы дамуын көрсететін болғандықтан, Алайда, кәсіпорын мүлік құнының өcy себептерін талдағанда, жоғары Отандық есептік-аналитикалық тәжірибеде өндірістік қорлар, дайын өнім жэне Баланс мәліметтері бойынша активтердің құрамы мен олардың таратылуына Екінші әдістемеде кәсіпорынның өндірістік потенциалын анықтайтын активтер құрамына Екінші әдістеме бойынша анықталған өндірістік потенциал құны біз Қаражаттарды ұзақ мерзімді және ағымдағы активтер арасына тарату Осы көрсеткіштен кейін баланс валютасындағы ағымдағы активтер үлесін Талдау жүрғізіп отырған кәсіпорындарда бүл коэффициенттің деңгейі жыл Кәсіпорын активтерін таратудың тиімділігін сипаттайтын келесі көрсеткіш - Бұл қатынастың қолайлы және қауіпті көлемі, кәсіпорынның салалық Талданып отырған кәсіпорында бүл көрсеткіш деңгейі жыл басында Әрі қарай кәсіпорының мүліктік жай-күйінде, қандай сапалық өзгерістер Кәсіпорын мүліктерінің жалпы құнындағы негізгі құралдардың нақты құнының Біздің мысалымыз бойынша баланс валютасындағы негізгі құралдардың қалдық Негізгі құралдардың техникалық жағдайын сипаттайтын маңызды көрсеткіш - Әрі қарай, 1- аналитикалық кестені құрастыра отырып ағымдағы № Кемуі(-),% сомасы, мың тг. Үлес салмағы, % сомасы, мың тг. Үлес салмағы, % Ағымдағы активтер, соның ішінде: 1.1.Тауарлы-материалдық қорлар 1.2. Дебиторлық борыш 1.3. Ақша қаражаттары және қысқа мерзімді қаржылық инвестициялар 1.4. Басқа да ағымдағы активтер 13781
1165 1463 − 100 80,93 8,45 10,62 − 21956 17617 1671 1425 1243 100 80,24 7,61 6,49 5,66 +59,3 +57,9 +43,4 -2,6 +5,66 Келтірілген мәліметтер кәсіпорын активтерінің жалпы алғанда жағымды динамикасын Ағымдағы активтердің ең мобильды бөлігінің, олардың құнына қатынасы.Ең мобильді қаражаттар сомасының азаюы және айналым қаражаттарының кәсіпорынның материалдық айналым қаражаттары есепті жылы 57,9%-ға өсті. Есепті жылы дебиторлық борыш та әжептеуір өскен. Eгep Дебиторлық борыш неге мұнша көп өскендігін және бұл Дебиторлық борыш неге мұнша көп өскендігін және бұл өтімді емес, өтімділігі төмен тауарлы-материаллык құндылықтардың бар болуы, осылайша мүліктің және ағымдағы активтердін мобильдігінің өскеніне қарамастан, айта кеткен жөн, кәсіпорынның қаржы жағдайына дебиторлық борыштың кәсіпорынның дебиторлық борышы қалыпты және өтелмеген болып екіге бөлінеді. Дебиторлық борыштың құрамы және құрылымымен толық танысып шыққаннан қарыздардың қайтарылмау пайызы бірнеше жылдардың орташа мәліметтері бойынша бір немесе бірнеше негізгі қарыз тұлғалардың үлесіне қайтарылмайтын негізгі қарыз тұлғалардың ішінде біреуінің борышты төлемеуі, кәсіпорынның қалыптасу мерзімі бойынша дебиторлық борышты қалай бөледі; ескі вексельдерді ұзарту дебиторлық борыштағы вексельдердің қандай үлесін тұтынушының пайдасына жеңілдіктер (бағасын кеміту) мен басқа да Дебиторлық борыштың өтімділік және сапалық көрсеткіштерін зерттеу маңызды Сапа дегеніміз - бұл осы қарызды толығымен қайтарьш Дебиторлық борыштың мөлшерлі мезгілін сипаттау үшін. Ұзақ мерзімді активтердің ішіндегі материалдық емес активтердің есепті АКТИВТЕР Жолдың коды Есепті кезең басына Есепті кезең ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ АКТИВТЕР Материалдық емес активтер(101-106), соның ішінде: 010 373685 547564 Гудвилл (105) 011 0 0 Материалдық емес активтер амортизациясы (111-116) 020 52819 108286 Материалдық емес активтердің баланстық (қалдық) құны (010-020жолдар), соның Гудвилл 031 Инвестициялар, соның ішінде: 070 0 0 Енщілес ұйымдарға инвестициялар (141) 071 Тәуелді ұйымдарға инвестициялар: (142) 072 Бірлесіп бақылайтын заңды тұлғаларға инвестициялар(143) 073 Жылжымайтын мүлікке инвестициялар (144) 074 Ұзақ мерзімді қаржы инвестициялары (401-403) 075 Ұзақ мерзімді активтер жиынтығы (030+060+070+080 жолдар) 090 3835726 АҒЫМДАҒЫ АКТИВТЕР АҒЫМДАҒЫ АКТИВТЕР ЖИЫНТЫҒЫ (100+110+120+130 жолдар) 140 7342058 9443833 БАЛАНС (090-140 жолдар) 11177784 15595899 ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР Займдар, соның ішінде: 230 78269 746168 Банктердің займы (601) 231 3277 639594 Банктен тыс мекемелер займы (602) 232 0 0 Басқалары (603) 233 74992 106574 ҰЗАҚ МЕРЗІМДІ МІНДЕТТЕМЕЛЕР ЖИЫНТЫҒЫ (230-240 жолдар) 250 2.2 Баланс активінің құрастырылу көздерінің құрамы мен құрылымының Талдау жүргізушінің келесі әрекеті баланс активінің құрылу көздерін Нарық қатынасы жағдайында кәсіпорынның қызметі және оның дамуы Активтердің қорлану көздерін талдау кезінде меншікті және қатыстырылған Меншікті капиталдың көлемін ғана анықтап қоймай, сонымен бірге Kтс = Мк:Ак Мұндағы: Ктс - тәуелсіздік коэффициенті; Мк - меншікті капитал; Ак - авансталған капитал (баланс валютасы жиыны, яғни Бұл коэффициенттің өсуі кәсіпорынның қаржылық тәуелсіздігі жоғары екендігін Батыс экономистері тәуелсіздік коэффициентінің неғұрлым жоғары деңгейде болғаны Қаржылық талдаудан кітаптардың бірқатар авторлары инвесторлар мен несие Құрылған мүліктің жартысын сатып (қарызға алынған қаражаттар салынған, Жабдықтаушылар мен сатып алушылар арасындағы келісім-шарттық міндеттемелер қатаң Жоғарыда келтірілген меншіктік коэффициентін 0,5-0,6 деңгейінде шектеуді орындау, Есеп беру жылындағы активтерінің қалыптасу көзі 9406 мың Бұны тәуелсіздік коэффициентіне кері көрсеткіш болып табылатын қатыстырылған Кт = Қк:Ак немесе Кт = 1 - Мұндағы: Кт - тәуелділік коэффициенті; Қк - қатыстырылған капитал; Ак - авансталған капитал (баланс валютасы, жиыны); Ктс - тәуелсіздік коэффициенті. Бұл коэффициент авансталған капиталдың жалпы сомасындағы қарыздың үлесін Бұл үлес жоғары болған сайын, кәсіпорынның сыртқы қаржыландыру Келесі, кәсінорынның қаржылық тұрақтылығын сипаттайтын меншікті капиталдың қатыстырылған Кқ = Мк : Қк Мұндағы: Кқ - қаржыландыру коэффициенті; Мк - меншікті капитал; Қк - қатыстырылған капитал. Бұл коэффициент жоғары болған сайын, соғұрлым банктер мен Бұл коэффициент кәсіпорын қызметінің қандай бөлігі өз қаражатымен, Бұл көрсеткішке ұсынылып жатқан мәнді сөзбе-сөз түсінуден сақ Сонымен қатар мақсатты бағыттағы активтерінің айтарлықтай үлес салмағы Батыс фирмаларында қаржыландыру коэффициентінің кері көрсеткіші кеңінен қолданылады, Кқ/м = Тк-Өк Мұндағы: Кқ/м - қарыз және меншікті қаражаттар қатынасының Қк - қатыстырылған капитал; Мк - меншікті капитал. Бұл коэффициент кәсіпорын активтеріне салынған меншікті қаражаттың әрбір жыл басында - 0,166 (4643:27908); жыл аяғында - 0,231 (9681:32276). Бұның мәні кәсіпорын есеп беру кезеңінің басында активтерге Арнайы әдебиеттерде бұл көрсеткіш үшін қалыпты шектеу: Кәсіпорынның ең төменгі қаржылық тұрақтылығын сақтау үшін бұл Кәсіпорынның тәуелсіздік (дербестік) дәрежесін сипаттайтын ең бір маңызды Мүндағы: Ккт - қаржылық тұрақтылық коэффициенті; Ум - ұзақ мерзімді міндеттемелер; Ак - авансталған капитал; Мк - меншікті капитал. Бұл дербестік коэффициентімен салыстырғанда анағұрлым жұмсақ көрсеткіш. Батыс Жоғарыда келтірілген көрсеткіштер арқылы кәсіпорын капиталының құрылымын сипаттай Мұндағы: Ку/м - қарыз қаражаттарын ұзақ мерзімді тарту Мк - меншікті капитал; Ум - ұзақ мерзімді міндеттемелер. Бұл коэффициент қаржылық есеп берудің активтерін қаржыландыру үшін Капиталдың құрылымын қалыптастырудың тиімділігін (қолайлылығын) анықтау үшін жоғарыда Активтерді құрудың ең дұрыс жолы болып, меншікті капитал Меншікті, қарыз (қағыстырылған) және жалпы (авансталған) капиталдың қатынасын Меншікті капиталды талдау. Біздің отандық тәжірибеде кәсіпорынның меншікті Меншікті капиталды зерттегенде өзіндік айналым қаражаттарындағы болған өзгерістерге Жыл басына меншікті айналым қаражаттарының көлемі 9138 мың Тәжірибе жүзінде күрделі салымдарды қаржыландыру және негізгі құралдарды Біздің кәсіпорынымызда бұл көрсеткіштің мөлшері меншікті айналым қаражаттарының Талдау кезінде меншікті айналым капиталының абсолюттік мөлшерін анықтаумен Ол кәсіпорынның меншікті қаражаттарының қандай бөлігі, осы қаражаттарды Мұндағы: Кж - жұмсау коэффициенті; Мак - меншікті айналым капиталы; Мк - меншікті капитал. Бұл коэффициентті А.Д. Шеремет, P.C. Сайфуллин, B.B. Негашев Қаржылық көзқараспен айтсақ оның өсуі және жоғары деңгейі Оптимальді мөлшері ретінде жұмсау коэффициенті ≥ 0,5 ден Жұмсау коэффициентінің мәні, кәсіпорынның қызметінің сипатына байланысты: оның Кәсіпорынның тауарлы-материалдық қорлары мен шығындарының қалыптасу көздерімен қамтамасыз Мұндағы: Кк/к* - тауарлы-материалдық қорлардың қамтамасыз етілу коэффициенті; Мак - меншікті айналым капиталы; К*тм - тауарлы-материалдық қорлар. B.B. Ковалев, Э.А. Маркарьян және Г.П. Герасименко оны Материалды айналым қаражаттарын жабу коэффициенті қандай дәрежеде тауарлы-материалды "Шаруашылық тәжірибенің статистикалық орташаланған мәліметтерінің негізіне алынған оның Кк/қ ≥ 0,6-0,8. Қорлар мен шығындардың меншікті айналым қаражаттарымен қамтамасыз етілудің Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын тек қана қаражат кездерінің құрамымен Қатыстырылған капиталды талдау. Талдау жүргізу үшін қарыз қаражаттарының Дебиторлық және кредиторлық борыштың қатынасы негізінен 2:1 болуы Біздің кәсіпорынымызда кредиторлық борыш жыл басында дебиторлық борыштан Талдаушының келесі маңызды жұмысы - кәсіпорынның қаржылық жағдайын, Қаржылық тұрақтылықтың абсолютті көрсеткіштері - тауарлы-материалдық қорлардың, олардың Тауарлы-материалдық қорлардың қалыптасу көздерін сипаттайтын үш негізгі көрсеткіш 1. Меншікті айналым капиталының бар болуы (Мак). Бұл Мак=Мк – Ұа = ІбІІ – Іб А. Мұндағы: ІбІІ - баланс пассивінің I бөлімі; Мк - меншікті капитал; Іб A - баланс активінің I бөлімі; Ұа - ұзақ мерзімді актив. Мак көрсеткіші бірқатар маңызды талдау коэффициенттерін есептеп табу 2. Тауарлы-материалдық қорлардың меншікті және ұзақ мерзімді қарыздың Бұл көрсеткіш алдындағы көрсеткішті, яғни меншікті айналым капиталының Мак/уз= Мак+Ұмз= Мак + ІІбІІ Мұндагы: Ұмз - ұзақ мерзімді міндеттемелер; Мак - меншікті айналым капиталы; ІІбII - баланс пассивінің II бөлімі. 3. Тауарлы-материалдық қорлардың негізгі қалыптасу көздерінің жалпы мөлшері НК= Мак/уз+ Қнк Мұндағы: HK - негізгі көздер; Қнк - қысқа мерзімді несиелер мен қарыздар. Тауарлы-материалдық қордың бар болуының үш көрсеткішіне тауарлы-материалдық қорлар 1. Меншікті айналым капиталының (Мак) артықтығы (+) немесе ± Мак= Мак – ҚШ Мұндағы: ҚШ - тауарлы-материалдық қорлар мен шығындар. 2. Тауарлы-материалдық қорлардың меншікті және ұзақ мерзімді қалыптасу ± Мак/уз = Мак/уз – ҚШ 3. Қорлардың неіізгі қалыптасу коздерінің (HK) жалпы мөлшерінің ± HK = HK - ҚШ Тауарлы-материалдық қорлардың, олардың қалыптасу көздерімен қамтамасыз етілуінің үш қаржылық жағдайдың абсолютті тұрақтылығы; қаржылық жағдайдың қалыпты тұрақтылығы; тұрақсыз қаржылық жағдайы; дағдарысты (қауіпті) қаржылық жағдайы. Қаржылық жағдайдың абсолютті тұрақтылығы мына теңсіздікпен сипатталатын уақытта ҚШ ҚШ Бұл теңсіздік тауарлы-материалдық корлар меншікті айналым капиталымен жабылатынын Қаржылық жағдайдың қалыпты тұрақтылығы мына теңсіздікпен сипатталады. Мак/үзБұл келтірілген қатынас тиімді жұмыс істеп тұрған кәсіпорын Тұрақсыз қаржылық және қалыптасқан жағдай келеci теңсіздікпен сипатталады: ҚШ > HK немесе HK Бұл қатынас кәсіпорын өзінің тауарлы-материалдық қорларының бір бөлігін 2.3 Баланс өтімділігін талдау Баланс өтімділігін талдау мәселесін қарастырар алдында, жалпы активтердің, Өтімділіктің екі тұжырымдамасы белгілі. Бірінші тұжырымдама бойынша өтімділік: III Бөлім. Компанияның қаржылық тұрақтылығы мәселесі мен оны Мысалы, қаржылық тұрақтылықты қоймада, жылдың соңында 14538 мың Бұдан кейін дайын өнімнің тез өсуінің (1,9 ece) Талданып отырған кәсіпорынның қаржылық жағдайын анықтайық. Ішкі талдау кезінде кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығына төлеу қабілетсіздігі 1. Төлемеушіліктің жалпы мөлшерлері: банктің қарызы бойынша уақыты өтіп кеткен борыштар; жабдықтаушылардың eceп айырысу құжаттары бойынша уақыты өтіп кеткен бюджетке салықты толық төлемеу; басқа да төлемеу, соның ішінде еңбекақы бойынша да; 2. Төлемеушіліктің себептері: меншікті айналым қаражатының жетіспеушілігі; тауарлы-материалдық құндылықтардың жоспардан тыс қорлары; сатып алушылар уақытында төлемеген, тиеліп жіберілген тауарлар; акцептен бас тарту себепті сатып алушылардың жауапты сақтауындағы айналым қаражатын күрделі құрылысқа, жұмысшылардың алған қарыздары бойынша Қаржылық шиеленісті азайту көздері. уақытша бос меншікті қаражаттар; қатыстырылған қаражаттар (қалыпты кредиторлық борыштың дебиторлық борыштан асып айналым қаражатын уақытша толтыруға алынған банк несиелері жәие Қаржылық шиеленісті азайтатын төлемеушілік пен қаржы көздерінің жалпы Тауарлы-материалдық қорлардың қалыптасу көздерімен қатар қаржылық жағдай үшін Тауарлы-материалдық қорлардың жағдайын тереңдетіп талдау қаржылық жағдайды ішкі Қорытынды Қорытындылай келе, арнайы әдебиеттерде кәсіпорындарда қалыптасқан қаржылық жағдайға қаржылық жағдайы жақсы кәсіпорындар; қаржылық жағдайы орташа кәсіпорындар; қаржылық жағдайы нашар кәсіпорындар; банкрот кәсіпорын. Бұл кезде өндірістік кәсіпорынның қаржылық жағдайы қаражаттарды жұмсаудың 1. қалыпты (біркелкі) өндірістік-шаруашылық және ұдайы өндіру қызметін 2. ұзақ мерзімді несиелер мен қарыздар бойынша уақтылы 3. кәсіпорынның дамуы бойынша көлемді жобаларды қаржыландыру Қаражатты жұмсаудың осы бағыттарын қаржы peсурстарымен қамтамасыз ету Айталық, егер кәсіпорынның қарамағындағы қаржы ресурстары осы үш Қолданылған әдебиеттер А.Д. Шеремет., Р.С. Сайфулин. Методика финансового анализа. − И.М. Лохонина, З.К. Золкина. Основы анализа финансового состояния В.С. Золоторева. Финансовый менеджмент: Учебник / под ред. А.М. Ковалевой. Финансовый менеджмент: Учебник / под ред. 5. Н.Ф. Салконова. Финансовый менеджмент: Учебник / 6. Г.Т. Абрахманова, З.С. Жумабаева. Рынок ценных А.А. Адамбекова. Рынок ценных бумагв Казахстане. Алматы: 2003г К.Ш. Дуйсенбаев. Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау. Э.А. Маркарьян, г.п. Герасименко. Финансовый анализ.− М.: “ПРИОР”, 10. 2006 жылғы 1 қаңтардағы жағдайы бойынша «Қазпочта» жүктеу/скачать 21.41 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|