Ілініс қызметі мен түрлері
Ілінісу трансмиссиядан қозғалтқышты уақытша ажырату мен қозғалыс үдерісіндегі берілістер қорабында берілістің ауыстырылуы мен автомобильдің қозғалысының басында оларды бір сарынды жалғастыруға қызмет етеді. Сонымен қатар ілінісу өшірілмеген қозғалтқышы бар автомобильдің лезде тоқтауы кезінде пайда болған шамадан артық жүк тиеуден трансмиссия агрегаттары мен қозғалтқыштың тетіктерін сақтайды.
Ілінісудің жұмыс қағидасы.
Сермермен топса және қысу дискісімен байланысқан қаптама жалғастырылған. Топсалар қысу дискісіне осьтік бағытта ауысуға және қаптамадан бұраушы кезеңді қабылдауға мүмкіндік береді. Қысу дискісі мен сермер арасында жетекші диск орналастырылған. Қысу және жетекші дискілер қысу серіппелері арқылы сермерге тақалады және үйкеліс күші нәтижесінде бұраушы кезең сермерден берілістер қорабының жетекші білігінде орналасқан жетекші дискіге беріледі. Бұл жағдайда ілінісу қосылған және бұраушы кезең жетекші біліктен трансмисиия агрегаттарына беріледі. Егер басқышты басатын болса, ол күш арқылы жалғастырғышта орналастырылған сықпа мойынтіректі сыйдыратын ілінісуді өшіру ашасын бұрады. Айнала отырып, сықпа мойынтірек иінтіректің ішкі соңдарын басады, бұл кезде оның сыртқы соңдары қысу дискісі мен қаптама арасында орналасқан серіппені қыса отырып, қысу дискісін оңға жылжытады. Жетектегі диск босатылады және бұраушы кезең берілістер қорабының жетекші білігіне берілмейді. Бұл жағдайда ілінісу өшірілген. Егер басқышты жіберетін болса, онда ол және онымен бірге сықпа мойынтірек, созба серіппелер алғашқы қалпына қайта келеді, ал қысу серіппелері тегеурінді және жетекті дискіні сермерге қысады. Ілінісу қайтадан қосылған.
Сермерден бұраушы кезеңді қабылдайтын тетіктер ілінісудің жетекші бөліктеріне жатады, ал кезеңді берілістер қорабындағы жетекші білікке беретін тетіктер жетектегі болып табылады. Жетектегі дискілердің саны бойынша үйкелме ілінісудер бір және екі дискілік болып бөлінеді. Бір дискілік ілінісу жетектегі және тегеурінді дискінің сермерге қысылуы жүзеге асырылатын ілінісуді қосу кезіндегі арқылы бір жарғақтық серіппелі үйкелме серіппелер жатады. Бір дискілі ілінісуде серіппелердің қашықтық орналасуы және бір жарғақтық серіппелі болуы мүмкін.
Автомобильдерде қашықтық қысу серіппелері бар бір дискілі үйкемелі ілінісудерды орнатады. Қысу құрылғысы ретінде мұндай ілінісудерда тегеурінді дискісінің айналасы бойынша қашықтық орналасқан бірнеше цилиндрлі серіппелер қолданылады. Мұндай серіппелері бар ілінісу жоғары қысымдық күшімен және қызмет көрсету жеңілдігімен ерекшелінеді. ЗИЛ-431410 және ЗИЛ-5301 автомобильдерінің ілінісудерының құрылғылары бірдей. Ілінісу цилиндрлар бүйірінде орналасқан шойын картерінде орналасқан. Ілінісудің жетекші бөлігі өзіне сермерді, тегеурінді дискіні және сермерге бұрандамалармен бекітілген қаптаманы енгізеді. Тегеурінді дискіге инелі мойынтіректер арқылы ілінісудің қаптамасына сомындармен бекітілген, тіреуші ашалардың саусақтарына орналастырылғын иінтіректер бекітіледі. Қаптаманың айналасына қызу кезінде өзінің серпімді қасиетін жоятын, серіппелерге жылу беруді азайтатын, жылу өткізбейтін тығырықтар қойылған тегеурінді диск жағынан қысу серіппелері орнатылған.
Ілінісудің жетекші бөлігі жетектегі дискіден, күпшектен және берілістер қорабының жетекші білігінен тұрады. Жетектегі дискіге екі жағынан мысталшық тасты өрмеден қашықтық қаптама немесе жоғары қашықтық қасиетке ие басқа мыс-талшық тасты композициямен бекітілген. Күпшекпен жетектегі диск айналма тербелістің (демпфера) серіппелі-қашықтық сөндірушісінің бір бөлігі болып табылатын серіппелер көмегімен жалғасады. Айналма тербелістердің сөндірушісі ілінісуді лезде қосу кезінде, жолдың кедір-бұдырлы жерінде автомобильдің қозғалысында, трансмиссия біліктерінің айналу жиілігінің лезде өзгеру кезінде, қозғалтқыштың иінді білігінің тұрақсыз айналу кезінде және т.б. жағдайларда пайда болатын айналма тербелістерді азайтады. Айналматербелістердітиімдіазайту (өшіру) трансмиссия механимдерінің, соныңішіндетістіберілістер мен иіндібіліктердіңұзақуақытжұмысістеуінжоғарлатады. Айналматербелістердіңсөндірмеқұрылғыларынқарастырайық. Жетектегідискігеекіжағынансегізжұпболатқашықтықтілімшелерорналасқанболатсақинатойтармаменбекітіледі. Күпшектіңтікбұрыштытерезелері бар екіболатдискісі май қайырғыменбіргежетектегідискікүпшегініңернемегінеқаттыбекітіледі. Дискілерконструктивтітүрдеқашықтықтілімшелергекүшпенжақындатылыпорындалған. Сегізсеріппеболатдискілер мен болатсақинаныңайналасындаорналасқантікбұрыштытерезелердеорнатылған. Серіппелердіңсоңытікбұрыштытерезелердеорналасқанболаттілімшелергежақындатылған.
Достарыңызбен бөлісу: |