Өркениетті әлемнің таңдаулы мүшесі болу - мемлекеттің
рухан и
және мәдени куатына, гылымы мен біліміне тікелей байланысты.
Педагог эркашанда өзін когам талабына сай үздіксіз
тәрбиелеп
отыратын, адамдармен, әсіресе, оқушылармен карым-катынаска тез
түсе білетін, ұйымдастыруш ылык қабілеті бар, өз пәнін жетік білетін
әрі
уагыздауш ы,
таланты
мен
тәжірибесі
тогыскан.
өзінін
когамындағы саяси өмірге белсенді араласып. өз елі мен жеріне деген
сүйіспеншілігі негізінде окушыларга үлгі болуы керек.
С ұ р а қ т а р
1. «М ұгалімнің үш көмекшісі» деп нелерді атауга болады?
2. П едагогикалык шеберліктің маңыздылыгы деген не?
3. О ку процесінін жаңаруына кажетті шарт болын
не
саналады?
57
Қорытынды
Қазіргі таңда шетел тілін оқыту әдістемесі гылымы үлкен
қадамдармен дамып келе жатқаны сөзсіз. Ш етел тілін м ен гер \ге деген
сұраныс пен талапты н күшеюі әдістемеш ілерге
оқы ту
багдарламасыи
жетілдіруге итермелейді. Ш етел тілін ерте жастан окыту біздің
елімізде жаңаш ыл дүние деп айтсақ артық кетпейміз.
Сондыктан
дүниежүзіндегі мұгалімдердің қолданатын әдіс- тәсілдеріне жүгіну,
оқыту ж ұм ы сы н ұйымдастыру,
сабақты
ж оспарлауды ң
негізгі
қагидаларын қолдану орынды болмақ.
«Ш етел тілде сөйлеуге үйрету ерте жасты ң мүмкіндіктері
бірегей екендігі белгілі. К. Д. Уш инскийдің айтуынш а: «Бала шет
тілінде сөйлеуге бірнеше ж аска караганда, бірнеш е ай аралыгында
жақсырақ үйренеді».
Елбасы Н. Ә. Н азарбаев биылғы жылғы «Болаш ақтың іргесін
бірге қалаймыз»тақырыбындағы жолдауында «өмір бойы білім алу
әрбір қазакстандықтың жеке кредосына айналуы тиіс» деген. XXI
ғасыр білімді де білікті, бәсекеге қабілетті, көптілді,
көпмәдениетті
тұлғалар ғасыры болмақ. Білім беру саласында түбегейлі өзгерістер
еңгізілуде. Ж алпы орта мектепті 12 ж ы лды қ білім беруге көшіру
мақсатында көл жұмыстар атқарылуда.
Қазіргі кезде шетел тілінің қажеттілігі күннен күнге артып
келеді. Ол қоғамдық-экономикалық, ғылыми-техникалык және жалпы
мәдени алға басуы нда қозғаушы айғақ болып отыр. Бұл айғақ шетел
тілдерін оқы тудың дәрежесін жоғарылатуда.
Ш етел тілін меңгеру м әдениетаралы к катынас кұралы ретінде
оку үрдісін нақты қатынас процесс үлгісіне ж ақындатуда,
яғни шетел
тілін оқы тудың негізгі мақсатына жетудің жолы мәдениетаралык
коммуникацияны қалыптастыруға негізделеді.
Қазіргі заман талаптарыны ң бірі мемлекеттік және халыкаралык
гі.ідерді жетік меңгеру болып табылады. Ш ег тілін меңгеру ~ тілдік
дагдылар жүйесін үйрену дегенді білдіреді, ол үшін тілдік біліктілік
керек. Тілдік біліктілік ш ығармаш ылык іс-әрекетпен байланысты.
Яғни, ойлаумен, эмоциямен, елестетумен байланысты.
Ш ет тілін оқыту арқылы өнегелік, эстетикалық жағынан жан-
жакты дамыған, саяси-идеялы қ жағынан сенімді, енбексүйгіш
азамат
тәрбиелеп, бүкіл окыту үрдісінде катынастык багыт бере отырып,
оның жалпы дүниеге деген көзқарасын калыптастыру.
Оқушы ш ет тілін оқу арқылы ш ет тілінің білім дағдыларын,
іскерліктерін, кабілеттерін саналы жете меңгеруге жұмсайды. Ш ет
тілін оқи отырып, оның басқа тілдерден өзара айырмашылыгын
58
салыстырып, сөйлеу дагдылары, мәдениеті, ой-енбегіи окыгумен
катар теориялык әрі тәжірибелік міндеттерін білген жои. Кай тілдіц
болмасын
механизмін үйрену үшін сол тілдің жүйесі
калай
күрылганын, оны тәжірибелік жагынан
калай меңгеру керек екенін
білу кажет.
Ш етел тілін окытудын максаты мәдениаралык коммуникативті
біліктілікті
калыптастыру
болып
табылады.
Модениаралык
коммуникативті біліктілік 4 біліктіліктен тұрады: лингвистнкалык:
сөйлеу; әлеуметтік-мәдени; стратегиялык жәие дискурсивіі. Б.ү;і
орайда нақты жагдаяттарда колданылатын сөйлеу мінез-күлқынын
негізіиде жүзеге асатын элеуметтік-мәдени біліктіліктін рөлі ерекше.
Әлеуметтік-мәдени
біліктілік
мәдениаралық
коммуникация
теориясында негізгі орынды алып отыр. Біліктіліктін негізінде әлем
көрінісінін үлттық мәдени кұндылықтары, өзге мәдени когаммеи
карым-катынас, индивидуалды және ұжымдык менталитет жатыр.
Осы тұргыдан караганда шетел тілін окытуда окушылардын
әлеуметтік-мәдени
біліктілігін
калыптастыру
бүгінгі
күнде
ең
маңызды мәселенің біріне айналуда. Шетел тілінде сөз әрекетініц
жоғары деңгейде болуы әлеуметтік-мәдени біліктілік элементтерінің
окушылар бойында толық калыптасуынан көрінеді.
Әлеуметтік-мәдени біліктілікті
арттыру арқылы окушылардын
сабакка деген ынтасы артып, ізденушілік шыгармашылық касиеттері
жогарылап, шетел тілінде еркін сөйлеуге кызыгушылыкгары молая
түседі.
Әлеуметтік-мәдени
біліктілікке
қойылатын
талаптар
толығымен орындалганда тілді меңгеру деңгейлік жүйеде жүзеге
асып, окушылардың әлеуметтік-мәдени біліктілігін жогарылайды.
59
7.
А гы л и іы н
тіл ін
оқ ы ту д ы ң
ж а л п ы
л и д я к т и к я л ы к
кағн д аты н а н ы қ т а ң ы з
А) ана тіліне сүйене окыту қагидаты;
Ә) іріктеп -
араластыра окыту қагидаты;
Б) тәрбиелеп окыту қағидаты.
8.
А гы л ш ы н
тіл ін
о к ы ту д ы н
ж а л п ы
д н д ак г н к п л ы қ
каги д аты н а ң ы к т а н ы з
А) 5;
Ә) 13;
Б) 10.
9. Ә р о қ у ш ы н ы н ерекш ел ігін , білім дәреж есін ескеріп, согакі
б ай л ан ы сты тапсы річа беру, о қ ы ту д ы н қай қ а ғ и д а т ы н а ж атад ы ?
А) қиын материалды жеңілдетіп беру кагидаты;
Ә) көрнекілік кагидаты;
Б) жеке ерекшеліктерін ескеру қагидаты.
10. О к ы т у д ы ң ең негізгі қ ұ р а л ы н көрсетініз
А) багдарлама;
Ә) кодоскоп;
Б) оқуга арналган кітап.
11. К өрнекі қ ұ р а л д ар д ы ң екі тобы н а т а ң ы з
А) затгық- бейнелік және таңбалы көрнекі құралдар;
Ә) оқушыларга және оқутушылырга арналған көрнекі
Достарыңызбен бөлісу: