Жамбыл облысы әкімдігі білім басқармасының ОҚУ-Әдістемелік кабинеті 9-сынып Қазақ тілі



бет37/75
Дата29.01.2024
өлшемі1.16 Mb.
#490166
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   75
9 сынып Мырзабекова Қ (копия)

Қазақстанның экологилық ахуалы
Туған еліміздің экологиялық ахуалы күннен-күнге нашарлап келеді. Солтүстік Қазақстан бойынша құнарлы жерлердің 25-30%-ы жарамсызданса, Павлодардағы ірі өндіріс орнының зиянды экологиясы айтпаса да түсінікті. Батыс Казақстанда мұнай-газ өнеркәсібінің өнімдерімен ластану 2,5 млн. га., жайылымдардың деградацияға ұшырауы 3 млн.га. жерді қамтып отыр. Семей полигоны жайлы көп айтылады, бірақ халықка әкелген зардабы жайлы маңызды шешім табылған жоқ.
Ал Каспий теңізінің 268 млн. га. жағалауы су астында қалып, олардың мұнай өнімдерімен ластануы одан әрі етек алуда. Күрделі экологиялық шиеленістер Орталық Қазақстанды да қамтуда. Байқоңырдан ұшырылатын тәжірибелік космос кемелерінің сол жердің тұрғындарына әкелетін экологиялық апаты зор. Оңтүстік Қазақстандағы экологиялық жағдайлар Арал өңіріне тән Әмудария мен Сырдария бассейнінің 2 млн. га. жерін шөлге, жарамсыз жерге айналдырды. Сорға, тақырға айналған жерлер мен Арал табанындағы тұздар ғаламдық экология проблемаларын тудырып, экожүйелерді қайтымсыз бүлдіруде. Осы өңірдегі 300 млн. га. сексеуіл ормандары құрып кетті. Шу-Мойынқұм, Балқаш-Алакөл, Ақдала аймақтарының да экологиясы мәз емес. Іле өзені суының 10-15%-ын Қытай Республикасының алуы бұл өңірде қауіпті жағдайлар туғызуда. Шығыс Қазақстанда да экологиялық проблемалар жеткілікті. Бүгінгі таңда Өскемен қаласы дүниежүзіндегі экологиялық лас қаланың қатарына жатады.
Қазақстанда қазіргі кезде 16 млн. т. қатты радиоактивті қалдықтар жинақталған. Мамандардың зерттеуі бойынша, Қазақстанда тұратын 2,3 млн. адам мутангез ауруына шалдыққан.
(196 сөз)


http://melimde.com/azastandafi-ekologiyali-problemalar-ekologiya-lat.html

Балл қою кестесі
Тыңдалым және айтылым
Балл


Граммат
ка мен лексиканы дұрыс қолдануы
Сұрақты түсіну мен толық жауап беру қабілеті
9-10
Грамматикалық және лексикалық құрылымдардың қолдану аясын өте жақсы түсінеді. Сөз саптауы дұрыс, анда-санда мардымсыз қателерді жібереді.
Мәтіннің мазмұнын толық түсінеді. Мәтін бойынша маңызды деп санайтын 2 сұрақты дұрыс қоя біледі,қойылған сұрақтарға дәлелдер мен мысалдар келтіре отырып жауап береді. Талқылауға белсенді қатысады, өз пікірін жан-жақты жеткізе алады.

7-8
Грамматикалық және лексикалық құрылымдардың қолдану аясын жақсы түсінеді. Сөз саптауы дұрыс, анда-санда қателер жібереді.


Мәтіннің мазмұнын түсінеді. Мәтін бойынша маңызды деп санайтын 2 сұрақты дұрыс қоя біледі, қойылған сұрақтарға дәлелді жауап береді. Талқылауға белсенді қатысуға тырысады, өз пікірін жеткізе алады, бірақ кейде сырттан қолдауды қажет етеді.
5-6
Грамматикалық және лексикалық құрылымдарды қолдану аясын орташа түсінеді. Сөз саптауы дұрыс, қателері байқалғанмен, түсінуге кедергі тудырмайды.
Мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді, бірақ күрделі сұрақтарды талдауда едәуір қиналады. Күтпеген сұрақтарға жауап беруде қателіктер жібереді. Талқылау кезінде қолдауды қажет етеді, жауаптарын алдын ала дайындап келгендей көрінеді.
3-4
Грамматикалық және лексикалық құрылымдардың қолдану аясын аздап түсінеді. Сөз саптауы нақты емес, түсініспеушілікті тудырады.
Мәтіннің мазмұнын түсінуде қиналады. Күтпеген сұрақтарға жауап беруде жиі қателеседі, тақырыпты ашуды дамыта алмайды. Талқылау кезінде қолдаусыз өзін көрсете алмайды.
1-2
Грамматикалық және лексикалық құрылымдардың қолдану аясын өте аз түсінеді. Түсініспеушілікті тудыратын, қайталанып келетін қателер жиі кездеседі.
Мәтіннің мазмұнын түсінуде қатты қиналады. Күтпеген сұрақтарға жауап беруде көп қателіктер жібереді, тіпті жауап бере алмайды. Талқылауға өте аз қатысады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   75




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет