Жүйке жүйесі Орындаған: Дюсалиева Г.Е. Баймұқашева Ж.А. Тексерген: Бисенгазиева А.С.
Жүйке жүйесінің құрылым Жүйке жүйесі Орталық Шеткі ( ми мен жұлын) (Жұлын жүйкелері)
1
Орталық жүйке жүйесі
Ми Жұлын
Жүйке жүйесі: жүйке тінінен, нейрондар мен нейроглиядан түзілген. Нейрон - толық келген негізгі бөлімнен, денесінен одан тарамдалған ұзынды қысқалы өсінділерден түзілген.
Нейроглия - нерв клеткасының тірегі, нервке белгілі бір пішін беріп , оларды қоректендіру жұмысын атқарады.
Дендрит - қысқа тарамдалған өсінділер, имнульсті клетка денесіне жеткізіп отырады.
Аксон - ұзыннан тарамдалған өсінділер, импульсті клетка денесінен шығарып отырады.
Жүйке жүйесіақжәнесұрзаттардан құралады.Сұр затыжүйке жасушалары денелерінің шоғырлануынан пайда болса,ақ заттарыжүйке талшықтарының тораптануынан пайда болды.
Нерв дегеніміз - сырт жағы ақ қабықшамен жабылған нерв талшықтарының будасы.
Нервтер атқаратын қызметіне қарай 3 түрге бөлінеді:
1. Егер нерв тек қана козғалтқыш клеткасының нерв талшықтарынан түзілсе, оны “ қозғалтқыш ” немесе “ орталықтан тепкіш ” нерв деп атайды.
2. Егер нерв құрамы сезімтал нерв талшықтарынан түзілсе, оны “ сезімтал ” немесе “ орталыққа тепкіш ” нерв деп аталады.
3. Егер нерв тер құрамына әрі қозғалтқыш әрі сезімтал нерв талшықтары кіретін болса оларды “ аралас ” нервтер деп атайды.
Сезгіш Қозғалтқыш видео
Нерв клеткалары бір-бірімен жалғасып нейрондар тізбегін құрайды құрайды және де бір клетканың екінші клеткамен байланысқан жерін синапс деп атаймыз. Нейрон бойында нерв қозуы клетканың дендринт- дене аксон бағыты бойынша жүреді .
Жұлын Омыртқа өзегінің ішінде жатады. Ұзындығы ересектерде 45 см, ені 1.5 см Салмағы 80 г. Ауыз омыртқасының тұсында сопақша миға жалғасады. Төменгі жағынан соңғы жіпшесі арқылы құйымшақ омыртқасына бекиді.
Жұлынның көлденең қимасын қарағанда жұлынның ақ және сұр заттардан тұратынын көреміз. Ақ заты сұр затын қоршап орналасады. Оның сұр заты көбелекке пішініне келеді. Сұр затының шығынқы жерін мүйіздері деп атаймыз. Алдыңғы мүйіз, артқы мүйіз, бүйір мүйіздері бар. Бүйір мүйіз тек көкірек сегметтерде ғана кездеседі. Алдыңғы мүіздері қозғалтқыш , артқы мүйіздері сезгіш рефлекторлық , бүйір мүйіздері вегетативті қызмет атқарады.
Жұлын бетіндегі сайлар арқылы 3 бағанағы бөлінеді. Алдыңғы баған- алдыңғы орталық саймен алдыңғы бүйір сайының аралығында , бүйір бағаны- алдыңғы бүйір сайы мен артқы бүйір сайының аралығында, ал артқы баған- артқы бүйір сайы мен артқы орталық сайдың арасында орналасыды.
