Жүйке жүйесінің аурулары: түрлері, белгілері, емі және алдын-алу шаралары
жүктеу/скачать 1.2 Mb.
|
|
Жүйке жүйесінің аурулары: түрлері, белгілері, емі және алдын-алу шаралары Адамның жүйке жүйесі екі маңызды бөліктен тұрады – орталық және перифериялық. Орталық (орталық жүйке жүйесі) ми мен жұлынды қамтиды. Перифериялық (перифериялық жүйке жүйесі) – мидан, бас миы және жұлыннан тыс жүйке талшықтары. Мидың әртүрлі бөлімдерінің үйлесімді жұмысы ағзаның барлық жасушаларынан сигналдарды, импульстарды негізгі басқару органына беруді қамтамасыз етеді. Кез-келген бұзылулар, тамақтанудың жетіспеушілігі, созылмалы улану, күнделікті стресс жағдайларында жүйке ұлпалары нашарлайды. Жүйке жүйесінің әртүрлі аурулары туындайды. Жүйке жүйесінің кез-келген патологиясы денеде ауырсыну белгілерімен көрінеді. Олардың арасында – бас ауруы, ұйқының бұзылуы. Тиктар, тамырлы патологиялар туындауы мүмкін, қысымның төмендеуі немесе жоғарылауы пайда болады. Және әр жағдайда себепсіз жалпы әлсіздік байқалады. Аурудың жүйке жүйесіне байланысты екенін қалай анықтауға болады? Неврологияның алдын алу үшін не істеу керек – біздің мақалада осыны қарастырамыз. Жүйке жүйесі ауруларының түрлері Перифериялық ЖЖ байланыс функциясын орындайды. Талшықтар адам ағзасындағы әр органға, ұлпаларға, жасушаларға созылады. Осы қосылыстардың арқасында ми өмірлік процестер туралы толық ақпарат алады. Бұл дененің жұмысын реттеуге, деструктивті факторларға уақытында жауап беруге, өмірлік функцияларды қолдауға мүмкіндік береді. Жүйке талшықтары адамның бүкіл денесіне енгендіктен, ЖЖ аурулары әртүрлі ауырсыну белгілерінде көрінуі мүмкін. Ауырсынуды локализациялау арқылы сіз сол немесе басқа зақымға диагноз қоя аласыз. Дәрігерлер ОЖЖ және ПЖЖ ауруларының келесі топтарын ажыратады: Тамырлы – олар созылмалы және өткір болып бөлінеді. Созылмалы топқа мидағы қан айналымының бұзылуы, созылмалы ми ишемиясы (оны энцефалопатия деп те атайды), тамырлы паркинсонизм жатады. Өткір түріне инсульт, ишемиялық шабуылдар. Инфекциялық – бұл менингит (ми қабығының қабынуы), энцефалит (ми затының қабынуы), миелит (жұлынның қабынуы). Аутоиммундық – өз иммунитетінің жеткіліксіздігі нәтижесінде жүйке жүйесінің зақымдануы. Ең жиі кездесетін көрініс – шашыраңқы склероз. Нейродегенеративті – жүйке жасушаларының өлуімен бірге жүретін аурулар. Бұл топтың ішінде Паркинсон, Альцгеймер аурулары бар. Травматикалық – жарақат нәтижесінде мидың немесе жұлынның зақымдануы. Жүйке жүйесі ауруларының салдары ОЖЖ немесе ПЖЖ ауруларының салдары ең ауыр болып табылады. Органдар мен ми арасындағы байланыстың бұзылуы немесе негізгі басқару органдарының (ми мен жұлын) жұмысындағы патологияға байланысты адамда паралич болуы мүмкін, көру, сөйлеу, есте сақтау қабілеттерін жоғалтуы мүмкін, тиісті әлеуметтік мінез-құлық әдеттері жойыла алады немесе өлуі мүмкін. Жүйке жүйесінің әртүрлі зақымдануларында қандай асқынулар пайда болуы мүмкін? Ми мен жұлынның қан тамырлары ауруларының салдары Неврологиялық патологиялардың 40% тамырлы ауруларға жатады. Әдетте, бұл созылмалы процестер, олар өзінің төтенше даму деңгейінде өткір болады, адам өміріне қауіп төндіреді. Ми ұлпаларына әсер ететін созылмалы тамырлы патологияның ең көп таралған нәтижесі – инсульт. Бұл өткір жағдай миды қоректендіретін қан капиллярының жарылуы кезінде пайда болады. Жарақаттану салдары пайда болған қан кетудің мөлшеріне және адамға медициналық көмек көрсету мерзіміне байланысты болады. Инсульт кезінде көбінесе паралич (толық немесе ішінара) болады, есін жоғалтады, сөйлей алмай қалады, немесе өлімге әкеп соғады. ОЖЖ жұқпалы ауруларының салдары Жүйке жүйесінің жұқпалы ауруларының себебі патогендік бактериялар мен вирустар. Мидың инфекциялық қабынуының ең танымал мысалы – менингит. Жұлынның белгілі қабыну ауруы –полиомиелит. жүктеу/скачать 1.2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|