Жұмыс бағдарламасы 2010 ж бекітілген жұмыс оқу жоспарларының және элективті пәндер каталогының негізінде әзірленген

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

050718 – Электрэнергетика (Электрмен жабдықтау мамандандырылу (сала бойынша)) мамандығының(тарының) студенттеріне арналған

Павлодар

Мамандықтың элективті пәндер каталогының негізінде әзірленген пәннің жұмыс оқу бағдарламасын бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/34

Құрастырушы : ______________аға оқытушы Ақаев А.М.

050718 – Электрэнергетика (Электрмен жабдықтау мамандандыру (сала бойынша)) мамандығының (тарының) студенттеріне арналған

ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Жұмыс бағдарламасы «___»__________2010 ж бекітілген жұмыс оқу жоспарларының және элективті пәндер каталогының негізінде әзірленген
Кафедра отырысында ұсынылды 20__ж. «___»__________№___Хаттама
Кафедра меңгерушісі____________ Марковский В.П. 20__ж. «___»_________
Энергетика факультетінің оқу- әдістемелік кеңесімен мақұлданды

20__ж. «___»____________№___Хаттама

КЕЛІСІЛДІ

ОҮЖжӘҚБ бастығы ___________Варакута А.А. 20__ж. «___»____________

20__ж. «___»____________№___Хаттама

"Электрлік аппараттар теориясының негіздері" курсында халықшаруашылығының әр түрлі салаларында кең таралған болып табылатын төмен кернеулі электрлік ап­параттар туралы оқытылады.

Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттердің түсініктері болуы қажет:

- аппатарттық құрылым салаларының заманауи жағдайы жөнінде;

- Электрлік аппараттарда болатын процесстер жөнінде.

- әр түрлі электрлік аппараттарды тағайындауды, оларды пайдалану аймағын, құрылысын,әрекет ету принциптерін, негізгі техникалық параметрлерін білу керек.

- сақтандырғыштардың ауысымды балқыма темірлерін қайтадан қуаттауды; электрқозғалтқышты желіге қосуды; оларды байланыстырғыштың көмегімен басқаруды,іске қосқышты; электрлік аппараттарға ұсақ жөндеу жұмыстарын жүргізуде.

- Сақтандырғыштың балқымалы темірлерінің ауысымы;

- Байланыстар мен іске қосқыштың байланыстық жүйесін тексеру;

- Автоматтық ажыратқыштың ағытқыштарын ауыстыру және қызмет көрсету.

1.Электртехниканың теориялық негіздері (магниттік тізбектер, электрлік тізбектерді коммутациялау заңдары, магниттік өрістегі электрлік күштердің өзара әрекеті);

2. Электрэнергетика;

3. Электрмеханика және электртехникалық жабдықтар.

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар кәсіптік практика, дипломдық жобалау үшін қажет.

4. 
   Пәндердің мазмұны
   
   1. 
      Пәннің тақырыптық жоспары
      

2. 
   Пән тақырыптарының мазмұны
   

1Тақырып. Курстың тақырыбы мен міндеттері. Электрлік аппараттар туралы түсінік (ЭА). Аппараттыққұрылым дамуының болашағы, заманауи жағдайы. ЭА таптастыру. Негізгі талап.

2Тақырып. ЭА коммутациялау режимі. Тұрақты және тұрақсыз токтағы электрлік тізбектердің ажыратылу және қосылу процесстері. Электрлі доғалардың қасиеті. Тұрақты және тұрақсыз токтағы доғаның тұрақты жану және сөну шарттары. Доғаның вольтамперлік мінездемесі.

3Тақырып. ЭА қыздыру. Қыздырудың тұрақтанған процессі. Өтпелі режимдердегі ЭА қыздыру. Қысқа тұйықталу кезіндегі ЭА қыздыру. ЭА қыздыруда шектеулі болатын температура. ЭА термикалық тұрақтылығы.

4Тақырып. Электрлі байланыстар. Электрлі байланыстардағы физикалық құбылыстар. Байланыстардың өтпелі кедергілері. Байланыстардың эрозиясы мен дірілдеуі. Байланыстардың құрылысы. Байланыстық материалдар.

Тема 5. Электрмагниттер теориясы. ЭА электрмагнитті кеңістігі. Әуе саңылауының магнитті өткізгіштігі. Тұрақсыз ток электрмагниттерінің ерекшеліктері. Электрмагниттегі тартылыс күштері. Электрмагниттердің жұмыс істеу уақыты және динамикасы. Электрмагниттің жіберілуі және жұмыс істеуін арттыру. Магнитті материалдар. Электрмагнитті муфтілер.

6Тақырып. ЭА оқшауламасы. Оқшауламаға берілетін талаптар мен жұмыс шарты. Оқшауламаны сынау. Ең аз оқшауламалы ара қашықтық. Ағым жолдары.

7Тақырып. Автоматтық басқару аппараттарының құрылысы. Командалық аппараттар, әмбебап ауыстырып қосқыштар, бақылауыштар, команда бақылауыштар , жолдық және ақырғы ажыратқыштар, басқару кнопкасы.

8Тақырып. Байланысқыштар. Тұрақты және тұрақсыз токтардың байланысқыштарының құрылысы. Туражүретін байланысқыш. Магнитті іске қосқыш. Әрекет ету принципі, құрылысы, ажыратқыш сызбасы.

9Тақырып. Автоматтық ауа ажыратқыштары. Жалпы мәлімет. Токөткізгіш бөлім және доғасөндіргіш жүйе. Жетектер және и ағытқыштар. Жылдам әрекет ететін автоматтар. Сақтандырғыштар. Сақтандырғыштың уақыттокты (қорғанысты) мінездемесі. Инерциялы және сұйықметалды ПР, ПП сақтандырғыш түрлерінің әрекет ету принциптері мен құрылысы. Сақтандырғыштарды таңдау. Сақтандырғыштардың селективті жұмыстарының шарты.

10Тақырып. Уақыт релесі. Жұмыс істеу уақытына электрмагнитті және механикалық әсер ету релесі. Құрылысы, әрекет ету принципі, қосылу сызбасы. Электронды уақыт релесі. Ток және кернеу релесі. Таптастыру. Құрылысы, әрекет ету принципі, қосылу сызбасы. Жылу релесі. Жылулық релесін таңдау. Поляризацияланған реле. Көрсеткіштер. Жалпы мәлімет. Кедергі, индуктивті, сыйымдылық көрсеткіштері, Холла.

11Тақырып. Магнитті күшейткіштер (МК). Жұмыс істеу принциптері. МК болатын процестер. МК істен шығару және кері байланыс. Өзін тойдыратын МК.

3. 
   Практикалық сабақтардың мазмұны және тізімі
   

1) 1 Тақырып. ЭА қыздыру. ЭА жылу режимдері.

Желідегі 0,4 кВ қысқа тұйықталу токтарының есебі

2) 2 Тақырып. Электрмагниттер теориясы. ЭА оқшауламасы.

Тұрақты және тұрақсыз токтың электрмагниттерінің есебі және таңдау.

3) 3 Тақырып. ЭА іскеқосуды реттегіш.

Электр энергиясын қабылдағыштарды басқару үшін магниттік іске қосқыштар мен байланысқыштарды таңдау.

4) 4 Тақырып. Коммутациялық ЭА.

Автоматтық ажыратқыштардың қалқандары мен құрастыруын қоректендіру құрылғыларын таңдау.

Автоматтық ажыратқыштарды таңдау.

Автоматтық ажыратқыштардың электрқозғалқыштарының құрылғыларын таңдау.

Сақтандырғыштар мен олардың балқымалы темірлерін таңдау, сақтандырғыштар әрекетінің 10/0,4 кВ цехтық трансформатордың ВН қорғанысымен келісімі.

5) 5 Тақырып.  ЭА бақылағыш.

Электр энергиясының қабылдағыштарын токтағы шамадан артық жүктеуден қорғау үшін жылу релесін таңдау.

күндізгі ЖОБ базасында/сырттай ОКБ базасында оқу түрі

4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі

1) 1 Тақырып. Кіріспе

Негізгі анықтау. ЭА таптастыру. Байланыстық және байланыссыз ЭА.

ЭА негізгі талаптар.

2) 2 Тақырып. ЭА коммутациялау теориясы.

Коммутацияның басты заңы. Коммутацияның негізгі параметрлері. Тұрақсыз токтардың индуктивті тізбектерінің ажыратылуы. Жоғары жиіліктегі токтан тізбектің ажыратылуы. Аз индуктивті токтардың ажыратылуы. Шунттардың бар болуы кезінде тізбектердің ажыратылуы.

3) 3 Тақырып. ЭА қыздыру. ЭА жылу режимдері.

ЭА энергияның жоғалуы. Қыздырылған дененің ішімен және олардың үстімен жылудың берілу тәсілдері. Қыздырудың орнаған процесі. ЭА өтпелі режимдерде қыздыру. ЭА қысқа тұйықталу кезінде қыздыру. ЭА термиялық тұрақтылығы.

4) 4 Тақырып. Электрлік байланыстар теориясы.

Байланыстың жұмыс режимі. Альфа-пятна. Байланыстардың өтпелі кедергілері. Байланыстық материалдар. Қаттыметалдық байланыстар құрылысы. Сұйықметалды байланыстар.

5) 5 Тақырып. Электрмагниттер теориясы

ЭА магниттік тізбектері туралы жалпы мәлімет. Тұрақты және тұрақсыз токтағы ЭА магнитті тізбектері. Негізгі мінездемелері. Электрмагниттердің орамалары. Электрмагниттердің тартылыс күштері. Электрмагниттердің динамикасы. Магниттік материалдар. Электрмагниттік муфтілер.

6) 6 Тақырып. ЭА оқшауламасы

Оқшауламаға берілетін талаптар мен жұмыс шарты. Оқшауламаны сынау. Ең аз оқшауламалы ара қашықтық. Ағым жолдары.

7) 7 Тақырып. ЭА басқару

Автоматтық басқару аппараттарының құрылысы. Командалық аппараттар, әмбебап ауыстырып қосқыштар, бақылауыштар, команда бақылауыштар , жолдық және ақырғы ажыратқыштар, басқару кнопкасы. Іске қосқыш және іскеқосуды реттегіштік реостаттардың резисторлары.

8) 8 Тақырып. ЭА Іскеқосудыреттегіші.

Байланысқыштар.Тұрақты және тұрақсыз токтардың байланысқыштарының құрылысы. Туражүретін байланысқыш. Магнитті іске қосқыш. Әрекет ету принципі, құрылысы, ажыратқыш сызбасы. Байланысқыштар мен іске қосқыштарды таңдау.

9) 9 Тақырып. Коммутациялық ЭА.

Автоматтық ауа ажыратқыштары. Жалпы мәлімет. Токөткізгіш бөлім және доғасөндіргіш жүйе. Жетектер және и ағытқыштар. Жылдам әрекет ететін автоматтар. автоматтық ажыратқыштарды таңдау.

Сақтандырғыштар. Сақтандырғыштың уақыттокты (қорғанысты) мінездемесі. Инерциялы және сұйықметалды ПР, ПП сақтандырғыш түрлерінің әрекет ету принциптері мен құрылысы. Сақтандырғыштарды таңдау. Сақтандырғыштардың селективті жұмыстарының шарты.

10) 10 Тақырып. ЭА бақылағышы.

Уақыт релесі. Жұмыс істеу уақытына электрмагнитті және механикалық әсер ету релесі. Құрылысы, әрекет ету принципі, қосылу сызбасы. Электронды уақыт релесі.

Кернеу мен ток релесі. Таптастыру. Құрылысы, әрекет ету принципі, қосылу сызбасы. Жылу релесі. Жылулық релесін таңдау. Поляризацияланған реле. Көрсеткіштер. Жалпы мәлімет. Кедергі, индуктивті, сыйымдылық көрсеткіштері, Холла.

11) 11 Тақырып. Байланыссыз ЭА.

Магнитті күшейткіштер (МК). Жұмыс істеу принциптері. МК болатын процесстер. МК істен шығару және кері байланыс. Өзін тойдыратын МК.

МК екіжартылайпериодты сызбасы. МК жұмысына түрлі факторлардың әсері.Жылдам әсер ететін МК. Реверсивті МК. МК негізіндегі байланыссыз магнитті реле.

Бақылау жұмысы өнеркәсіптің әр түрлі салаларының электрқондырғыларында қолданылатын электрлік аппараттардың негізгі түрлерін таңдауға арналған. Бақылау жұмысын орындау жеке тапсырмаға сәйкес жүргізіледі. Бақылау жұмысында шешілетін тапсырмалар бақылау жұмысын орындау бойынша методикалық нұсқаулықтарда баяндалған материалдарды қолданумен орындалуы керек.

1) Чунихин А.А. Электрические аппараты. М.: Энергоатомиздат. 1988.

2) Таев И.С. Электрические аппараты управления. М.: Высшая школа. 1984.

3) Шопен Л.В. Бесконтактные электрические аппараты автоматики. М.: Энергоатомиздат. 1986.

4 )Новодворец Л.А. Проверка, регулировка, настройка контакто­ров переменного тока. М.: Энергия. 1979.

5) Кобленец М.Г. Силовые герконы. М.: Энергия. 1979.

6) Намитиков К.К., Хмельницкий Р.С., Аникеева К.Н. Плавкие предохранители. М.: Энергия. 1979.

050718- Электрэнергетика мамандығының (тарының) жұмыс оқу жоспарынан көшірме