Жұмыс бағдарламасы Қр білім және ғылым министрлігінің 2005 ж. 23 желтоқсандағы №779 бұйрығымен бекітілген 08. 300-2006 мжмбс және Қр білім және ғылым министрлігі 2006 жылғы 22 маусым хаттамасымен бекітілген типтік оқу бағдарламасы негізінде

КЕЛІСІЛДІ

ОҮЖжӘҚБ бастығы __________Варакута А.А. 20____ж. «_____»_______

20_____ж. «___»______________ №____ Хаттама

Студенттер «Әлемдік библиография» курсын оқу барысында әлемдік библиографияның осы күнгі мәселелерін және ұлттық библиографияның әлемнің әртүрлі аймақтарында даму ерекшеліктерін мен беталысы туралы білім алады.

Пәннің мақсаты: ұлттық және халықаралық жүйелермен таныстыру, халықаралық библиографиялық қызметтестіктің осы күнгі проблемаларын игеру, библиографиялық қызметтің даму болашағын сипаттау.

Пәннің міндеттері

Курс міндеті әлемдік библиографиялық ресурстарда бағдарлама алуға студенттердің шеберлігін және таңдау дағдысын әрі немесе мына библиографиялық ақпараттардың әмбебаб деректемелерін практиалық қолдануға шыңдау:

Пәнді оқу қорытындысында студент мыналарды білуі керек:

- болашақ мамандар әлемдік библиографиялық процестің қазіргі беталысына бағдарлануын біледі;

- кітапхана жұмысында деректемелерді тиімді қолдануды үйренеді;

Пәнді оқу қорытындысында студент мынаны істей алуы керек:

- библиографиялық іздестіру міндеттерін шешу үшін халықаралық библиография құралдарын пайдалану;

- деректемелерді практикада қолдана білу

Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар қажет: Библиографиятану

Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және дағды-машықтар келесі пәндерді меңгеруі үшін қажет: Қазақстан библиографиясы

Курс тақырыбы және міндеті Оның қазіргі библиографиялық процесс беталысын анықтау үшін маңызы.

Курс құрылымы, жұмыс формасы мен әдістері, студенттердің өзіндік жұмысы

2 тақырып Ұлттық библиографиясының мәселері мен міндеттері

Ұлттық библиография (ҰБ) библиографияны ұлттық және халықаралық көлемде дамытудың бастапқы базасы «Ұлттық библиография» ұғымының өзгерісі ҰБ құжаттарды есепке алудың функциясы, түрлері және принциптері «Патриотика» орны және оның ҰБ ара қатынасы Жаңа ақпараттық технологиялармен байланысты ТҰБ құралдары жүйесінде есепке алу объектісінің мәселері

Ұлыбритания. АҰБ және ТҰБ дамуын тарихи шолу Британ кітапханалары, Уайтекер, Уиллинг, Бенн т.б фирмалар өнімдеріне библиографиялық сипаттама «Британ ұлттық бибилографиясы», құрылу тарихы, дамуы және автоматтандырудағы қазіргі жағдайы

Франция. Елдің ретроспективті және ағымдағы ұлттық библиографиясы Міндетті экземплярға негізделген әлемдегі алғашқы ТҰБ пайда болуы «Франция библиографиясы», оның тарихы Ұлттық кітапхана ТҰБ орталығы ретінде

ТҰБ құралдарының жүйе сипаттамасы Америка құрама штаттары ҰБ құжаттарды ағымдағы есепке алудың кітап сауда сипаты Конгресс кітапханасы және оның ТҰБ өркендетудегі ролі

АБИС (автоматтандырылған кітапхана-ақпараттық жүйе) құрудағы АҚШ жетекші ролі

Германия. ТҰБ құжаттарды есепке алудың принциптері «Неміс ұлттық библиографиясының» құрылу тарихы және одан әрі дамуы ТҰБ және АҰБ библиографиялық құралдарын құрастыру әдістемесінің ерекшеліктері

ТҰБ және АҰБ қазргі жағджайына сипаттама

4 тақырып Шығыс Европаның елдерінің ұлттық библиографиясы

Шығыс Европа елдері библиографиясы тарихи дамуындағы жалпылық пен өзшеліктер

Шығыс Европа елдері АҰБ басылымдар жүйесіне шолу: қазіргі жағдайының сипаты

ТҰБ басылымдарын автоматты дайындау жағдайы

Бұл елдердің Ұлттық бибилографиясын қалыптастыру мен дамытудағы ЮНЕСКО мен ИФЛА–ның ролі АҰБ Жапониядағы, Қытайдағы, Түркиядағы, Кореядағы, Индиядағы жағдайы

ТҰБ және АҰБ ерекшеліктері

6 тақырып Әртүрлі елдердің ұлттық библиография жағдайын салыстырмалы талдау

Әлемнің әртүрлі елдеріндегі ТҰБ даму бағыты туралы жалпы тұжырым ТҰБ модельдерін даралау және стандарттау мәселелері

«Халықаралық библиография» түсінігі Халықаралық библиография институтын құру (1985) Әртүрлі елдердің библиографтар қызметтестіктің бастапқы кезеңі ретінде Универсалды библиографиялық репертуармен жұмыс

Халықаралық бибилиографиялық қызметтестіктің қазіргі жағдайы Библиография саласындағы халықаралық қатынастар қызметі: ЮНЕСКО, ИФЛА, МФД, МСН, МСА, ИСО т.б

ЮНИСИСТ ақпараттық бағдарламалар (ғылыми және техникалық ақпарат саласында үкімет аралық қызметтестік бағдарламасы) және НАТИС (ұлттық ақпараттық жүйелер), олардың мазмұны ИФЛА бағдарламасы: УБУ және халықаралық бағдарлама МАРК; Жариялауға жалпылай мүмкіндік; Сақталуы және консервация; Мәліметтерді унмверсалды беру және телекоммунмкациялар; «Үшінші әлем»

Халықаралық стандарттау елдерінде автоматтандыру және машина оқитын формада мәліметтерді айырбастаудың қажетті шарты ретінде. Құжаттарды библиографиялық жазудың халықаралық стандарты. Құжаттарды нөмерлеудің халықаралық стандарты (ISBN және ISSN)

8 тақырып Халықаралық библиографияның құралдар жүйесі

АҚШ, Ұлыбритания және Францияның ірі ұлттық кітапханалының баспа каталогтары халықаралық библиография құралдары ретінде

Барлық елдердің мерзімдік басылымдары туралы ақпарат МСДС (мерзімдік басылымдар туралы мәліметтердің халықаралық жүйесі)«Регистрі» мен «Бюлетенінде»

Әртүрлі құжат түрлерін көрсететін халықаралық библиография құралдарының жүйесі

Библиографияның библиографиядағы білім мен функциялары Құралдар түрлері Халықаралық ББ-әлемдік библиография әдебиетіне кілті ББ халықаралық библиографиялық қызметтестігі ролі (Халықаралық библиографиялық институт, ұлттар лигасы, ЮНЕСКО) Г.Помассылдың «Синоптикалық кестесі»

Халықаралық ББ универсалды құралы Библиографиялық жолкөрсеткіш және оның ерекшеліктері

Т.Бнстерманның «Бүкілдүниежүзілік библиографияның библиографиясы», К.Уингел-Ю. Шихидің «Анықтамалар бойынша жолкөрсіткіштері», Л.И.Мальклестің библиографиялық құралы
4.3 Тәжірибелік сабақтарының мазмұны мен тізімі

1 тақырып Библиографиялық іздестіру міндеттерін шешу үшін халықаралық библиография құралдарын пайдалану

Ірі ұлттық кітапханаларының баспа каталогтары халықаралық библиография құралдары ретінде

Барлық елдердің мерзімдік басылымдары туралы ақпарат МСДС (мерзімдік басылымдар туралы мәліметтердің халықаралық жүйесі)«Регистрі» мен «Бюлетенінде»

2 тақырып Ағымдағы халықаралық библиографиялық көрсеткіштер библиографиялық іздестіру деректемелері ретінде

ТҰБ құралдарының жүйе сипаттамасы Америка құрама штаттары ҰБ құжаттарды ағымдағы есепке алудың кітап сауда сипаты Конгресс кітапханасы және оның ТҰБ өркендетудегі ролі

АБИС (автоматтандырылған кітапхана-ақпараттық жүйе) құрудағы АҚШ жетекші ролі

4. 
   Тақырып ИПС (Ақпараттық іздестіру жүйесі ) ретінде
   

АБИС құрудағы АҚШ жетекші ролі

4. 
   Тақырып ББ құралдырының құрылымы
   

4. 
   Тақырып Халықаралық библиография құралдары жүйесінің даму
   

Халықаралық ББ универсалды құралы Библиографиялық жолкөрсеткіш және оның ерекшеліктері

Библиографияның библиографиядағы білім мен функциялары Құралдар түрлері

Библиографияның библиографиядағы құрал түрлеріне сипаттама

Халықаралық ББ-әлемдік библиография әдебиетіне кілті ББ халықаралық библиографиялық қызметтестігі ролі

2) Негізгі параметрлері бойынша ТҰБ жағдайына сипаттама: ұлттық орталық міндетті экземплярға немесе авторлық құқық жүйесіне тіркеу, органдар жүйесі

3) Америка құрама штаттары

4) Америка құрама штаттарының библиографиясы жағдайына сипаттама

5) ҰБ құжаттарды ағымдағы есепке алудың кітап сауда сипаты

6) ҰБ құжаттарды есепке алудың функциясы, түрлері және принциптері

7) Конгресс кітапханасы және ТҰБ өркендетудегі ролі

8) Конгресс кітапханасы және ТҰБ сипттама

9) Франция, Ұлыбритания және АҚШ библиографиялық өнімдерінде әртүрлі елдердің мерзімдік басылымдардың көрініс табуы

10) Франция, Ұлыбритания және АҚШ библиографиясы жағдайына сипаттама

11) Әртүрлі құжат түрлерін көрсететін халықаралық бибилиография құралдарының жүйесі

12) Халықаралық бибилиография құралдарының жүйесіне сипаттама

1. Негізгі параметрлері бойынша ТҰБ жағдайына сипаттама: ұлттық орталық міндетті экземплярға немесе авторлық құқық жүйесіне тіркеу, органдар жүйесі

2. Франция, Ұлыбритания және АҚШ библиографиялық өнімдерінде әртүрлі елдердің мерзімдік басылымдардың көрініс табуы

3. Әртүрлі құжат түрлерін көрсететін халықаралық библиография құралдарының жүйесі

4. Елдің ретроспективті және ағымдағы ұлттық библиографиясы

5. Міндетті экземплярға негізделген әлемдегі алғашқы ТҰБ пайда болуы «Франция библиографиясы», оның тарихы

6. Ұлттық кітапхана ТҚБ орталығы ретінде
5 Әдебиеттер тізімі

Негізгі

1. 
   Стандарты по библиографии, библиотечному и издательскому делу: справочник, документы, практика применения [отв. ред. О. Р. Бородин].-М.:Либерея-Бибинформ,2009.-591 с.-(Библиотекарь и время. 21 век;N 114)
   
2. 
   Головина Г. В. Библиографическое обеспечение досуговой деятельности : науч.- практ. пособие/Г. В. Головина.-М.:Либерея-Бибинорм,2008.-128 с.- (Библиотекарь и время. 21 век;N79)
   
3. 
   Зиновьева Н. Б.Основы современной библиографии : учеб. пособие/
   Н. Б. Зиновьева.-М.:Либерея-Бибинформ,2007.-104 с.-(Библиотекарь и время. 21 век;N69)
   
4. 
   Моргенштерн И. Г. Информационный и книжный мир. Библиография: (избранное)/И. Г. Моргенштерн.-СПб.:Профессия,2007.-440 с.-(Библиотека)
   

5. 
   Давыдова М. И. Литературная библиография : учеб.-практ. пособие/
   М. И. Давыдова.-М.:Либерея-Бибинформ,2005.-95 с.-(Библиотекарь и время. 21 век;вып. 23)
   
6. 
   Рыбина Е. Ф. Библиография литературы для детей и юношества : учеб. пособие/Е. Ф. Рыбина.-М.:Либерея.-2004.-216с..-(Библиотекарь и время. 21 век;вып. 8)
   
7. 
   Ласунский О. Г. Русская поэтическая книга за рубежом: опыт библиографирования//Библиография.-2004.-N2.-С.136-138