КҮнтізбелік-тақырыптық жоспар арнаулы курс информатика

Мұғалім: Базарканов Саят Бакытович

Жылдық сағат саны­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­:

5 сынып барлығы__34_сағат, апталық саны___1__ сағат

6 сынып барлығы__34_сағат, апталық саны___1__ сағат

Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі. 12 жылдық мектепте

5-6 сыныпта информатика пәнін оқытудың оқу бағдарламасы. Алматы, 2007

Қараев Жауымбай Амантурлыұлы, Мұхамбетжанова Сәуле Талапеденқызы, Нұрманбетова Шайкамал Қасенқызы

Қосымша әдебиеттер:

Электрондық оқулық SIN_kaz, Kzinfor5.5.

Информатикадан 30 сабақ, Е.Қ. Балапанов; Б. Бөрібаев, Алматы99

Жоспарды құрастырушы:_______ Базарканов Саят Бакытович

қолы толық аты-жөні

Павлодар, 2009

ТҮСІНІКТЕМЕ ХАТ

Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2005-2010 жылдарға дамытуға арналған мемлекеттік бағдарламаның негізгі бағыттарының бірі оқушылардың ақпараттық мәдениетін қалыптастыру.

Жалпы орта бiлiм беру жүйесiндегi информатиканың ролi қазiргi ақпараттық қоғамдағы ақпараттық мәдениеттiң негiзiн құрайтын ақпараттық және коммуникациялық технологияны пайдалану дағдыларын қалыптастырудағы ақпараттық бiлiмнiң мәнiмен қамтамасыз етiледi.

Информатиканы оқытудың мақсаты – ақпараттық ортада түрлі ақпараттарды қабылдау, беру, түрлендіру және тарату арқылы оқушылардың ақпараттық ойлау қабілетін дамыту мен ақпараттық мәдениетін қалыптастыру.

Информатиканы оқытудың міндеттері:

• 
  оқушылардың логикалық және алгоритмдiк ойлау қабiлетiн дамыту;
  
• 
  оқушылардың компьютерлiк сауаттылығын дамыту;
  
• 
  оқушылардың коммуникативтiк (тiлдiк) ойлау қабiлетi, өзіндік танымдық іс-әрекет жасау дағдылары мен шығармашылыққа бейiмдiлiгiн дамыту;
  
• 
  оқушылардың жүйелiк-ақпараттық бейнесiн, ақпараттық мәдениетiн және өзiн-өзi дамытуға және қызмет субъектiсi ретiнде қалыптастыру.
  

Информатика курсының алғашқы базалық ұғымдары туралы алынған мағлұмат бiздi қоршаған орта – зат, тiрi және өлi табиғат нысандары, ақпарат және оның түрлерi, оларды алу және беру тәсiлдерi негізінде қалыптасады.

Пәннiң мазмұнын құрастыру бағытында оқушылардың ойлау қабiлетiнiң математикалық негiздерiн құрайтын информатика пәнiнiң iргелi ұғымдарын меңгерту басшылыққа алынған.

Психолог ғалымдардың тұжырымдамасы бойынша адамның жинақтаған бiлiмiнен гөрi, оның ойлау қабiлетiнiң дамуы, талдау жасай бiлу қабiлетi, алынған ақпараттарды жалпылау және шешiмдер қабылдай бiлу сияқты қасиеттермен қарулануы қажет. Осы тұжырым негiзiнде пәннiң негiзгi мақсаты таңдап алынды.

5-сыныптағы информатика пәнінің бағдарламасының мазмұндық бөліктері:

Компьютер және оның құрылғыларымен жұмыс жасау.

Интерактивтік тақта және оның құрылғыларымен жұмыс жасау технологиясы.

Ақпарат және оның түрлерi туралы түсiнiктер.

Ақпараттық үрдістің негiзгi заңдылықтары.

Түрлі ақпараттарды өңдеп, жобалауда интерактивтік тақтаның мүмкіндіктерін қолдану.

Әрекеттi жоспарлау және оны сипаттау, нысан белгiлерiнiң ерекшелiктерi.

Нысанды топтаумен және оны бөлуде қабаттардың мүмкіндіктерін қолдану.

Жиын және оның элементтерін топтауда интерактивтік тақтаның мүмкіндіктерін қолдану.

Алгоритм атқарушысы ретiнде компьютерде жұмыс iстеу дағдыларын меңгеру.

Графикалық және мәтiндiк редакторларда жұмыс iстеу.

Алгоритмдеу және оның атқарушылары.

Пәннiң бағдарламалық мазмұны оқушыларды ақпараттық қоғамда өмiр сүре бiлуге жан-жақты дайындап, олардың өзiндiк танымдық iс-әрекеттерi дағдыларын және үйренушiнiң iзденiстiк-танымдық мүмкiндiктерiн қалыптастыруға жағдай жасайды.

Информатика пәнiн оқыту оқушыларды бiртұтас ақпараттық-бiлiмдiк ортаға бейiмделу негiзiне дайындайды.

6-сыныптағы информатика пәнінің бағдарламасының мазмұндық бөліктері:

Алгоритм түсінігі және оның қасиеттері. Алгоритмді түрлендіру тәсілдері. Алгорим типтері. Атқарушы. Алгоритмдер кітапханасы. Компьютерде есептерді шешу. Есептерді шешу кезеңдері. Бөліктеу әдістері.

Программалау негіздері: программалау тілінің алфавиті, командаларды жазу ережелері. Программа түсінігі оның құрылымы. Айнымалы түсінігі: аты, типі, мәні.

Мәліметтер типі түсінігі. Өрнек түсінігі.

Программадағы мәліметтерді енгізу және шығару әрекеттерін йымдастыру. Сызықтық, тармақтық және циклдік алгоритмдерді программалау. Литерлік шамалар. Графиктік объектілер. Ішкі программалар.

Массив түсінігі: элементтер типі, өлшемі, индекстері.

Программалар жүйелерінің мүмкіндіктерін үйрену.

Модель мен модельдеу түсінігі. Модель анықтамасы. Модель типтері. Компьютерлік модельдеу элементтері. Статистикалық және динамикалық модельдер. Модельдеу тәсілдері.

Компьютерлік байланыстың негізгі түрлері. Жергілікті желілер: құру тәсілдері, жұмысты ұйымдастыру, программалық қамсыздандыру. Глобальдық ақпараттық желілер. Интернет. Электрондық пошта. Қазіргі қоғамдағы ЭЕМ-нің рөлі: Интернет – бүкіләлемдік анықтама; бүкіләлемдік кітапхана; бүкіләлемдік білімдік орта; бүкіләлемдік дүкен. Әлемдік ақпараттық қоғам.

Курстың тақырыптары компьютер сыныбындағы тәртiптi сақтау ережелерi мен техника қауiпсiздiгiн қайталаудан басталады. Сонымен бiрге курстың әрбiр тақырыбы дамытушылық, дүниетанымдық, алгоритмдік және технологиялық салалар бойынша бiлiмдердi тереңдетiп отырады. “Ақпарат”, “Ақпараттық үрдістер” сияқты ұғымдарды меңгертуде қоршаған әлем туралы бiлiм мен абстрактiлi ойлай бiлу қабiлетi мен логикалық тұжырымдар жасай бiлу қасиеттерi талап етiледi.

Курс соңында оқушы оқу бағдарламасында көрсетiлген әрбiр тақырып жөнiнде бiлiм мен бiлiктiлiк жинағын алады. Жекелеген тақырыптар бойынша қызықты тапсырмалар мен сұрақтар, компьютердегi практикалық жұмыстар қарастырылған. Аталған кезеңдер бағдарлама құрылымында көрсетiлген.

Кейбiр тақырыптарды меңгеруде оқушыларға басқа пәннен алған бiлiмдерi қажет болады. Ол пәннiң пәнаралық байланысын қамтамасыз етеді. Сондықтан мұнда ақпараттық-коммуникациялық технологияның мүмкіндіктерін оқу үрдісіне қолдану жан-жақты қарастырылады. Әсіресе, пәнаралық байланыстар интерактивтік технологиямен, стандартты және офистік программалармен жұмыс жасау барысында мысалдармен нақтыланып, айқындалады. Мысалы, математика, қазақ тілі, сурет сабақтарындағы мысалдар жиі қарастырылып, аталған программалар құрал ретінде қолданылады.

Пәндi 5-6 сыныпта оқыту аптасына 1 сағаттан барлығы 68 сағаттық мазмұнды қамтиды.

Оқу бағдарламасын құрастыру барысында 5-6 сынып оқушыларының жас ерекшелiгi мен жалпы бiлiмдердi қабылдау деңгейi ескерiлген.

Информатиканы оқыту барысында келесі пәнаралық байланыстар жүзеге асырылады:

- математикалық дағдыны қолдану арқылы ақпараттарды кодтауды;

- математикалық типтегі есептерді компьютерде орындау алгоритмін жазуда оқушылардың алгоритмдік-логикалық ойлау қабілетін дамыту;

- математика сабағында компьютерді оқыту құралы ретінде пайдалану арқылы оқушылардың өзіндік танымдық іс-әрекетін қалыптастыруда;

- алгоритм атқарушыларының қызметін логикалық сипаттағы математикалық есептерге қолдануда және т.б.

- математикадан алған білімдерін графикалық ақпараттар ретінде компьютерде өңдеуде;

- алгоритмнің графиктік түрде жазылуына графикалық редакторды қолдану.

Қазақ тілі:

- ақпараттық сауаттылықты қалыптастыру бағытында кез келген мәтінді редакторлеуде;

- сауатты жазудың техникасын негізге ала отырып, мәтіндерді жазу мен оны редакторлеуде.

Әдебиет:

- ақпараттарды кодтауда алфавиттердің орналасу ретін пайдалану;

- мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар, жұмбақтарды жазу үлгілерін компьютерде сауатты түрде теруде;

- алгоритм командаларын жазуда ана тілінің негізгі материалдарын қолдануда.

- табиғат құбылыстарын информатикадан практикалық тапсырмалар ретінде қолдануда;

- ақпараттың қоршаған ортада символдарды бейнелеу мәнімен байланыстыруда;

- графиктік редактордың құралдарын қолдану арқылы табиғат құбылыстарын бейнелеуде.

- музыкадан алған білімдерін дыбыстық ақпараттарды өңдеуде қолдануда;

- музыкалық ақпараттарды музыкалық редактор арқылы өңдеуде;

- ноталарды жазудың алгоритмін құрастыруда.

- қазақтың ою-өрнектерін графиктік редактордың құралдарын пайдалану арқылы компьютерге бейнелеуде;

- құрамақтардың бейнесін салуда графиктік редактордың мүмкіндіктерін қолдануда;

- түрлі заттар мен бұйымдардың моделін жасақтауда графикалық модельдеуді қолдануда;

- кез келген заттарды модельдеуде алгоритмді жазуда.

Дене тәрбиесі

- компьютермен жұмыс жасау ережелерін сақтауда көз, дене жаттығуларын өткізгенде;

- сергіту сәттерін өткізгенде.

• 
  компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi мен техника қауiпсiздiгiн;
  
• 
  көздiң шаршағандығын қалпына келтiретiн негiзгi жаттығуларды;
  
• 
  компьютердiң негiзгi құрылғыларының қызметiн ;
  
• 
  пернетақта мен «тышқан» қол тетiгiнiң атқаратын қызметiн ;
  
• 
  нысан ұғымының мағынасын және оның қасиеттерiн;
  
• 
  ақпарат және оның түрлерi туралы түсiнiктердi;
  
• 
  ақпарат қасиеттерiн;
  
• 
  ақпарат көзi мен оны қабылдаушы туралы мағлұматтарды;
  
• 
  ақпаратты кодтау туралы мағлұматты;
  
• 
  тiзбектiң мағынасы мен мәнiн және онымен жасалатын әрекеттер реттiлiгiн;
  
• 
  «жиындар ұғымын» ;
  
• 
  «модельдер» ұғымын;
  
• 
  графикалық және ақпараттық модельдер түсiнiгiн;
  
• 
  алгоритм және оның түрлерi – сызықтық, тармақталу және циклдiк алгоритмдер туралы мағлұматты;
  
• 
  «атқарушы» , «орта» және «атқарушының командалар жүйесi» ұғымдарын;
  
• 
  мәтіндік және графикалық редактордың мүмкiндiктерiн;
  
• 
  компьютерлік желілер түсінігін.
  

• 
  компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi мен техника қауiпсiздiгiн сақтай бiлудi;
  
• 
  көздiң шаршағандығын қалпына келтiретiн жаттығуларды орындай бiлудi;
  
• 
  компьютердiң негiзгi құралғыларының қызметiн орынды пайдалана бiлудi;
  
• 
  қарапайым мәтiндердi теруде пернетақтаны пайдалана бiлудi;
  
• 
  «тышқан» қол тетiгiн пайдалана бiлуді;
  
• 
  нысандарға мысалдар келтiре бiлудi;
  
• 
  нысандарға мысалдар келтiре бiлудi және олардың қасиеттерiн (түсiн, пiшiнiн, құрамын, ұқсас және қарама-қарсы белгiлерiн) анықтай бiлудi,
  
• 
  нысан қасиеттерiн орынды пайдалана бiлудi;
  
• 
  ақпарат көзi мен қабылдаушысын ажыратып, мысал келтiрудi;
  
• 
  кодтар кестесi көмегiмен ақпараттарды кодтай бiлудi;
  
• 
  тiзбектерге мысалдар келтiре бiлудi;
  
• 
  көрсетiлген белгiлерi бойынша нысан жиындарын ерекшелей бiлудi;
  
• 
  графикалық және ақпараттық модельдердi анықтай бiлудi;
  
• 
  сызықтық, тармақталу және циклдiк алгоритмдердi орындай бiлудi;
  
• 
  атқарушының командалар жүйесi көмегiмен берiлген атқарушының алгоритмiн құра бiлудi;
  
• 
  мәтіндік және графикалық редакторлар құралдарын орынды пайдалана бiлудi.
  

П а й д а л а н ы л ғ а н ә д е б и е т т е р т i з i м i

1. 
   Семенов А.Л., Рудченко Т.А., Щеглова О.В. Информатика, Институт новых технологий образования, 2000.
   
2. 
   Информатика в играх и задачах. Под редакцией Горячева А.В., МЭСИ, 2000.
   
3. 
   Макарова Н.В. Информатика Санкт-Петербург, 2000.
   
4. 
   Семакин И., Залогова Л., Русако С., Шестакова Л. Базовый курс информатики, 2000.
   
5. 
   Челак Е., Конопатова Н. Развивающая информатика, Лаборатория базовых знаний, 2001.
   
6. 
   Валединский В: Шаг за шагом: информатика, основные понятия, Москва, 1995.
   
7. 
   Ермеков, Кафункина Л. Информаика 9 класс Турбо Паскаль
   
8. 
   Зарецкий Д.В., Зарецкая З.А. Компьютер твой друг, Дрофа, 1997.
   
9. 
   Айзенк Г.Ю. Проверь свои способности, Санкт-Петербург, 1995.
   
10. 
    Звонкин А.К., Ландо С.К., Семенов А.Л., Шень А.Х. Алгоритмика, Дрофа, 1998.
    
11. 
    Светлова Е.И. Сравни и измерь, ЭКСМО-Пресс, 2001.
    
12. 
    Копытов Н. Задачи га развитие логики, Москва, АСТ-Пресс, 1998.
    
13. 
    Волина В. Занимательная азбука для детей, Санкт-Петербург Дидактика, 1994.
    
14. 
    Хантер Б. Мои ученики работают на компьютере, М.: Просвещение, 1989.
    
15. 
    Колобов С. Правила техники безопасности при работе с ЭВМ , Информатика и образование, 1987, № 6.