Географиялық қабық туралы ілімнің қалыптасуына А.Гумбольдт, В.В.Докучаев, В.И.Вернадский еңбектерінің бар

Географиялық қабық туралы ілімнің қалыптасуына А.Гумбольдт, В.В.Докучаев, В.И.Вернадский еңбектерінің бар.

«Географиялық қабық» терминін алғаш рет А.А.Григорьев енгізген.

Географиялық қабық – ғаламшар ауқымындағы ең үлкен табиғат кешені болып саналады.

Географиялық қабық – Жер шарының біртұтас қабығы, оның құрамдас бөліктері (атмосфераның төменгі қабаттары, литосфераның жоғары қабаты, гидросфера мен биосфера) бір-бірімен өзара тығыз байланыста болады, олардың арасында ұдайы зат пен энергия алмасуы жүреді.

Шекарасы: төменгі тереңдік дүниежүзілік мұхиттағы 10-11 км, құрлықта шөгінді жыныстар таралған 5-7 км, жоғарғы шекарасы ретінде тропопауза алынған.

Географиялық қабықытың дамуына әсер етуші алғышарттар:

• Географиялық қабық даму сипаты ғаламшар мен ғарышта болып жатқан күрделі процестермен тығыз байланысты. Маңыздылары:
• Салмағы 61018 т болатын Жер ғаламшарының айрықша химиялық құрамы мен гравитациялық күшінің ықпалы;
• Жердің Күн жүйесіндегі орны;
• Жердің өз білігінен және Күнді айнала қозғалуы;
• Жердің шар тәрізді немесе геоид пішіні;
• Жердің жасанды серігі – Айдың тарту күші;
• Жердің ғаламшар ретінде қалыптасуына кеткен уақыт пен осы аралықта болған өзгерістер.