Пәннің оқу-әдістемелік қамтылу картасы

Кафедра____Жалпы тарих__тьютор____Құспанова.А.Ж.__

Пән___Оқылатын аймақ елінің саяси жүйесі

Кредит саны__3___

.

5. Дәрістік кешен:

№ 1дәріс.

Тақырыбы: Кіріспе.

Дәріс мазмұны:.Саяси жүие.Саяси жүиенің қазіргі теориясы.

Саяси жүиенің, пайда болуы және дамуы. Саяси жүйе дегеніміз не

Саяси жүйе ұғымы қашан пайда болдыСаяси жүйенің құрылымы қандайСаяси жүйенің қызметіне не жатадыК.Дойчаның ақпараттық-кибернетикалық моделі. Аталмыш курс дәріс және практикалық жұмыс түрінде өтіп, студенттердің білімін қазіргі заманның талабына сай тың дерек көздері арқылы оқытылуымен ерекшеленеді. Ол өз кезегінде оқиғаларды, процестерді шынайы талдауға септігін тигізеді. Оқытудың негізгі оқу құжаттары қамтылған дәрістер мен практикалық сабақтар негізінде жүргізілуімен қатар электрондық оқулық т.б. оқу құралдарында берілген тестілерді орындау, ауызша сұрау, жеке семестрлік тапсырмаларды беру арқылы жүзеге асады. Саяси жүйенің құрлымы және қызметі Саяси жүйенің құрлымы Саяси жүйенің қызметі .саяси жүйенің ішкі жүйелері .Создікпен жұмыс жасау Саясат субьектісі Жеке адам – саясаттың субьектісі ретінде.Әлеуметтік топтар –саясаттың субьектісі Ұлттар- саясаттың субьектісі ретінде Саяси тәртіп :Саяси белсенділік Саясат субьектісі дегеніміз неӘлеуметтік топтар ғане жатадыСаясат субьектісі-ұлттарСаяси тәртіп ,саяси белсенділік
№2 дәріс.

Тақырыбы:Мемлекет-саяси институт ретінде

Дәріс мазмұны:Мемлекет-саяси институт ретінде. Мемлекеттің басты бағыттары мен қызметтеріМемлекеттік басқарудың формасы. Мемлекеттің территориялық орналасуының.Мемлекеттің саяси жүйедегі ролі.Мемлекеттің бағыттары.Мемлекеттің қызметтеріҚұқықтық мемлекет.Әлеуметтік мемлекетҚазіргі заман мемлекеттерінің типтеріҚұқұқтық мемлекет.Әлеуметтік мемлекет

Билік бөлінісі.Саяси режимнің типтеріСаяси жүйенің типтері.Саяси жүйенің негізгі типалогиясы.Авторитарлық саяси жүйе.Тоталитарлық саяси жүйе.Демократиялық типтегі саяси жүйеИнтеграциялық типалогияАзаматтық қоғам ұғымы

№3 дәріс

Тақырыбы: Саяси партияның қызметіПартияның типтері

Мазмұны.Қоғамдық ұйымдармен бірлестіктері.Саяси жүйенің әртүрлілігі

Сайлау институттары.Сайлау өткізуге дайындықтың құқұқтық реттелуіСайлауға қатысу және нәтижесінің анықталуыРеферендумСайлаушы құқұғыАзаматтың саяси құқұғы

Саяси жүйенің мемлекеттік емес институттары.Дәріс мазмұны:Мемлекеттік емес институттарға сипаттама..Құрылымы, қызметі,саяси процестердің мәні мен типтеріСаяси мәдениет

№4 дәріс

Дәріс мазмұны:Парламент және оның құрылымы.Парламенттің ішкі ұйымдары..Жұмыс тәртібі және өкілеттілігі: Мемлекет басшысы ҮкіметСот билігі түсінігі.

Сот билігінің қалыптасуы. Басқару және жергілікті өзін-өзі басқару. Басқару және жергілікті басқару түсінігі.Басқару және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының жүйесі.Басқару және қауымдық басқару органдары.Басқару және аймақтық басқару органдары.: Басқару және жергілікті өзін-өзі басқаруға қатысты мемлекеттік бақылау.Басқару және жергілікті өзін-өзі басқарудың 砀Ȁ  萀ꀀ  砀Ȁ 言алық саясат. Саяси жүйеде консервативтік ағымдар жетекші роль атқарады.Халықаралық саясатта АҚШ оқшаулану саясатын ұстанады.1929-1932ж.ж. «Ұлы депрессия жылдары».Өнеркәсіп дамуының төмендеуі.Фермерлердің күйзеліске ұшырауы.Жаппай жұмыссыздық.Экономикаға мемлекеттің араласуының идеологы 1932 жылы сайланған АҚШ президенті Ф.Д. Рузвельт болды. «Жаңа бағыт» саясатының шаралары:1.Банк реформасы.2.Зкономиканы сауықтыру жөніндегі ұлттық әкімшіліктің арнайы федералдық ұйымы құрылды.3.1933 ж. ауыл шаруашылығы өндірісін реттеу жөніндегі заң шықты.4.Жұмыссыздықты жоюға бағытталған көмек бағдарламасы нақтыланды.

1935 ж.5 шілде еңбек қатынастарын жетілдіруге бағытталған Вагнер заңы шықты.

1935ж. тамыз бейтараптық туралы заң қабылданды.

№6 дәріс

Дәріс мазмұны:.Конституцияның ерекшелігі және өзіне тән сипаты.. Конституция бастаулары.: Ұлыбритания азаматтығы.

Конституцияға сай азаматтардың құқықтары мен бостандықтары.

Ұлыбритания парламенті.Лордтар палатасы.Қауымдар палатасы.

Заңдық процестер.Парламентте қаралатын заң жобаларының түрлері.Үкіметті, жеке министірліктерді бақылаудың түрлері.Лордтар палатасы жөніндегі қазіргі заманғы дискуссия.Монарх.Дәріс мазмұны..Монарх-егемен биліктің көзі. Монарх-егемен елдің тірегі.Король жанұясының өмірі.

II Елизавета

Тақырыбы: Үкімет

Дәріс мазмұны: Премьер-министр. Үкімет құрылымы.

Құпия кеңес.Құпия кеңес өкілдерін жазу.Саяси партия және партия жүйесі.. Консервативтік партия.Лейбористік партия.Центристік партия Радикалдық партия.Плайд Килеру партиясы, Шотландияның ұлттық партиясы.Европалық парламенттегі сайлау.Жергілікті басқаруАнгло-саксондық кезең Нормандық кезең Мемлекеттік басқару. XVII-XVIII ғ.ғ. жергілікті басқару.

1824 ж. кедейлерді қамсыздандыру туралы реформа.

Ағылшын-сак кезеңі Ү ғ. ортасынан ХІ ғ. ортасына дейін созылады. Бұл кезеңнің саяси тарихы екі сөзбен айтқанда мынадай. Брит тайпалары мен күрес аяқталысымен-ақ, ұсақ мемлекеттердің өз-ара күресі басталды. Бұл күрес Х ғ. ІІ-ші жартысына дейін жүрді, тек Х ғ. ІІ жартысынан бастап Англияның біртұтас мемлекет болып бірігуі басталды. Әуелі 7 мемлекет өмір сүрді. (Кент, Уэссекс, Сассекс, Эссекс, Шығ. Англ, Нортумбрия және Мерсия).

Ағылшын-сактарды көне Правдалары олардың қоғамдық құрылысы туралы мәлімет береді.

І. Жер пайдалану формасы. Негізгі шаруашылық түрі-егіншілік. Әрбір қауымның толық правалы мүшесінің үлес жері мыналардан тұрады: үиі, қорасы, егістік жер және түрлі жайылым жерлерден. Ағылшын-сактар келіп қоныстанғаннан кейін де ұзақ уақыт егістік жер меншікке (аллодқа) айналмады. Петрушевский егістік жерге жеке меншік пайда болды дейді. Бірақ жер әлі де үлкен семьяның меншігінде қала берді. Кейінгі дакументтерде дәстүрге негізделген жер меншігі-фокленд деп аталды. Фольклентті мұраға қалдыруға, немесе бөгде адамдарға (әсіресе әйелдерге) беруге болмады. Фолькленд жеріне осындай шектеулер орнату жеке меншіктің пайда болуына, олай болса ірі жер иеленудің пайда болуына кедергі жасады. Жеке меншік, ірі жер иеленудің пайда болу процессі ҮІІ ғ. басталды. Бұл кезеңде біз аллодтың жетілген формасымен танысамыз. (сатуға, сыйға тартуға, қозғалмайтын мүлікті қызға беру шықты). (Неусыхин ІҮ-тарауы). Аллод сыйға тартуға, мұраға қалдыруға болатын меншікке айналды. Бұл процесті арнаулы грамоталармен корольдің жерді үлестіруі тездетті. Грамотамен берілген жер бокленд деп аталды. Боклендті еркін түрде мұраға қалдыруға, сатуға т.с.с. болды. Ірі жер иеленудің қалыптасуында бокленд үлкен роль атқарды. Қауымдық жерді барлық қауым мүшелері бірігіп пайдаланды.

Тақырыбы: Жергілікті басқару.

Дәріс мазмұны:Қалалық муниципалдық корпорациялардың қалыптасуы. Графтықты басқарудың реформалары. XXғ. I жартысындағы жергілікті басқару.1974және 1985 ж.ж. Реформа.

Жергілікті басқару органдарының қазіргі құрылымы.

Ұлыбританиядағы сайлау жүйесі. Ұлыбританиядағы сайлау жүйесі.

Парламенттік сайлаулар. Сайлаушы құқығының конституциялық негізі.

Сайлау ұйымдары. Дауыс беру нәтижесін анықтау.Сайлауды қаржыландыру.

а) Ағылшын-сак жаулау кезеңінен кейінгі кезең-селолық қауым әлі де үстем болған кезең. Өзінің селолық жиналысы-галимотта қауым барлық шаруашылық саяси мәселелерді шешіп отырды. Жиналысты староста басқарды. Алғашқы кезде старостаны қауымның өзі сайлап отырса, кейін оны король тағайындап отырды.

б) Белгілі бір территориялық округке біріккен бірнеше село қауымы-жүздік деп аталды. Жүздік жиналыстары шақырылып, алғашқыда-жиналысқа барлық еркін адамдар қатысып отырды. Жиналыс айына бір-рет шақырылып, село қауымдары арасындағы түрлі мәселелер шешілді. Жүздік басында жүздік старостасы тұрды. Оны жиналыста сайлайтын. Кейін король билігінің бекуіне байланысты жүздік старосталарының жанында король мүддесін қорғайтын өкіл-герефа тұрды. Феодалдық қатынастың дамып, бекуі барысында село бас қосуларының және жүздік жиналыстарының сипаты өзгерді. Бұл органдар король чиновнигі-глафордтарға бағынып сайлап қойылған өкілдер ірі жерлермен ауыстырылды.

в) Бірнеше жүздіктер графстволықтар деп аталды. Графство басында элдормен тұрды. Кейін элдорменді король чиновнигі-шериф ауыстырды. Графство жиналысы жылына екі рет шақырылды. Жиналысқа шериф, элдормэн графствоның осы қалай ірі жерлері, әрбір село қауымының старостолары, священник, және 4-атақты сыйлы деген шаруа өкілдері қатысты. Жиналыс графство орталығында өтті.

Тақырыбы: Уэльс

Дәріс мазмұны: 1536 ж. бірігу жөніндегі акт.1979 және 1997 ж.ж. референдум.Уэльс ісі жөніндегі министрлік. Ұлыбританияның этникалық ерекшелігі.Актімен танысу.

Шотландия.1707 ж. Унии актісі.. 1979-1997 ж.ж. Реформа.

Шотландия парламентінің орнығуы.Шотландия ісі жөніндегі министрлік.. Шотландия заңы.Солтүстік Ирландия.

1801 ж. Унии жөніндегі акт. Протестанттар және католиктер.1921 ж. ағылшын-ирланд бітімі.1937 ж. Конституция.1949 ж. Ирландия жөніндегі заңПротестанттар мен католиктер арасындағы бейбіт келісім.солтүстік Ирландия жөніндегі министрлік.Солтүстік Ирландияға Б.Клинтонның сапары.Конгресс

:Конгресс идеясы және оның дамуы.Өкілдер палатасы..Сенат.:Конгрестің көмекші қызметі.АҚШ тағы сот жүйесіПрезидентПрезидедент идеясы Вице-президент.

МинистрлікАҚШ –тың мемлекеттік қызметі

Үкіметтік корпорацияАймақтық және жергілікті басқару

Американдық федерализм..Штаттармен басқару жүйесінің қалыптасуы.Басқару жүйесінің дағдарысы мен реформасы

Арнайы округ. Басқару органының қазіргі жағдайы.

Жаңа курс кезіндегі басқару жүйесі:Экономикалық федерализм

Тақырыбы:Канаданың саяси жүйесі.

Дәріс мазмұны:Ашылулар,басқыншылықтар.Ағылшын-француз бәсекелестігі.Франция бәсекелестігі кезіндегі Канаданы басқару.

Жаңа Франция негізін салушылар.Британдық Канада.Ағылшын билігінің ерте кезеңі.Жоғарғы және төменгі Канада.Канададағы өзін-өзі басқару.Батысты бағындыру.

Ұлыбританияның заңдық-құқықтық актілері

1774 ж. заң .1791ж. конституциялық акт1840 ж. одақтық акт

Британдық Солт.Америка жөніндегі акт1871 ж. Вашингтон бітімі.Макдональдтың ұлттық саясаты

№11 дәріс

Тақырыбы: Канада конституциясы

Дәріс мазмұны: Бастаулары,сипаты.Негізгі конституциялық принциптерКонституциялық бақылауКонституция бойынша азаматтың бостандығы мен құқығыПарламент

Дәріс мазмұны: .Құрылымы, тәртібі.Парламент компетенциясы

Парламенттің құқықтық актілері

Заңдық-құқықтық процестерҮкімет.Құралу тәртібі,Премьер-министр Үкімет құрылымыКабинет Орталық билік мекемесі

Әкімшілік әділет басқармасыКанада үкіметінің құрылу тарихы

Тақырыбы: Саяси партия

Дәріс мазмұны: Қоспартиялық жүйеҮкіметтік емес ұйымдар

Қоғамдық ұйымдар бірлестіктер

Жоғарғы айтқандардан қандай қорытынды шығады. Ағылшын-сак қоғамының саяси құрылысының өзіне тән ерекшелігі болды. Ол-басқарудың ру-тайпалық, қауымдық формаларының ұзақ сақталып, олардың феодаолдық қоғамның органдарына баяу айналуы болды.

№13 дәріс

Тақырыбы: Сайлау процесі

Дәріс мазмұны: Өткізу тәртібі мен ұйымдарыДауыс беру нәтижесін анықтау,сайлаушы құқығы Қоғамдық көзқарасКанаданың сот жүйесі.Канада құқығының ерекшелігі .Қазіргі кездегі сот жүйесі

Сот жүйесі «Сот кеңесі»Қоғамдық көзқарас
№14 дәріс

Тақырыбы: Қазіргі кездегі Канаданың саяси жүйесі

Дәріс мазмұны: Соғыстан кейінгі дамуы

Британ Ұлттар Достастығы.Екі соғыс аралығындағы Канада

Канаданың мемлекеттік рәміздері
№15 дәріс

Тақырыбы: Қазіргі кездегі Канаданың саяси жүйесі

Дәріс мазмұны: Саяси жағдайы .КвэбекКвэбек тарихы

Канаданың ұлттық мәселесіКөші-қон саясаты Этникалық мәселе

1 апта.

2 Әлеуметтік топтар –саясаттың субьектісі

3 Ұлттар- саясаттың субьектісі ретінде

Әдістемелік нұсқаулар: ауызша жауап.

2 апта

1.Саяси жүйенің негізгі типалогиясы

2.Авторитарлық саяси жүйе

3.Тоталитарлық саяси жүйе

4.Демократиялық типтегі саяси жүйе

Әдістемелік нұсқаулар: ауызша-жауап, қарапайым сұрақ-жауап формасында пікір алмасуды жұзеге асыру
3 апта

Тақырыбы: Сайлау институттары

Мақсаты: Сайлаушы құқығы,.азаматтың саяси құқығын ұғындыру Саяси процестердің мәні мен типтерін анықтату.

Негізгі сұрақтар:

1.Сайлау өткізуге дайындықтың құқұқтық реттелуі

2.Сайлауға қатысу және нәтижесінің анықталуы

3.Референдум

4 апта

2.Басқару және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының жүйесі.

3.Басқару және қауымдық басқару органдары.

4.Басқару және аймақтық басқару органдары.