Май қЫШҚылдарының ТҮзілу әдістемесі/Әдістемелік қҰрал 2024
жүктеу/скачать 173 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Липидтер алмасуы Липидтердің қарында қорытылуы
- Майлардың ішекте қорытылуы
| Стеролдар мен стеридтер
Стеролдар дегеніміз - полициклдік спирттер циклопентанолпергидрофенантреннің туындысы. Бұлардың әсіресе маңыздылары холестерол, 7- дегидрохолестерол, эргостерол. Стеридтер дегеніміз – стеролдар мен май қышқылдарының күрделі эфирі, мал организмінде холестерол және стеридтер (холестеридтер) таралағн, сол сияқты 7- дигидрохолестерол кездеседі. Стеридтер құрамына көбінесе стерарин қышқылы, пальмитин қышқылы немесе олеин қышқылы кіреді. Холестрол мал және адамдағы барлық стероидтық гормондардың (бүйрек үсті қабығының гормоннының, еркек пен әйелдің жыныстық гормондарының) алғы заты. Бұдан өт қышқылдары түзіледі, ондай қышқылдар майлардың қорытылуына және организмге сіңуіне қатысады. Басқа липидтер сияқты, стеролдар мен стеридтерде суда ерімейді, бірақ ісінеді және тұрақты эмульция түзе алады. Олар органикалық еріткіштерде (хлороформда, эфирде, ыстық спиртте) ериді. Липидтер алмасуы Липидтердің қарында қорытылуы Майдың қорытылуы қарында басталады. Бірақ онда толық жіктеліп қорытылып бітпейді. Қарынның қозғала алатын ерекшелігіне байланысты, майдан қою эмульсия түзіледі. Бұл құбылыс ферменттердің әсерін жеңілтетеді. Қарындағы қоректердің ішінде липаза бар. Бірақ оның қасиеттері ұйқы безі липазасынан өзгеше, ұйқы безі липазасының ең қолайлы рН деңгейі 6-7 болса, қарын липазасы рН көрсеткіші 3,5 болғанда активті. Бұл липаза көбінесе көміртегі атомдарының тізбегі ұзын емес, орташа болатын май қышқылдар эфирлерін гидролиздейді. Бұл кезде босап шыққан май қышқылдары тікелей қарын арқылы сіңіеді. Жаңа туған сүтқоректілерде липаза ерекшк қызмет атқарады. Өйткені сүтте төменгі молекулалық май қышқылдарының триглицеридтер болады. Майлардың ішекте қорытылуы Майлардың негізгі қорытылуы 12 елі ішекте өтеді, оған әсер етуші ұйқы безінің липаза ферменті. Мұнда қоректік заттар жиынтығы өттің, ұйқы безі солінің және ішек секреттерінің әсеріне ұшырайды. Липидтердің қорытылуында және олардың гидролизі өнімдерінің сіңуінде өт қышқылдары маңызды рол атқарады. Өт қышқылдары өтпен бірге өт қалтасыфнан шығады. Торт түрлі өт қышқылы белгілі. Олар: холь қышқылы, хенодеоксихоль қышқылы, дезоксихоль қышқылы, литохоль қышқылы. Бұл қышқылдар өт құрамында тиісінше 50,30,15,5% мөлшерінде кездеседі. Бұлар пептидтік байланыс арқылы глицинмен немесе тауринмен байланысқан. Соның әсерінен осы қышқылдар ас қорытушы барлық ферменттерге төзімді келеді. Мұндай комплексті байланысу өт қышқылдарының ерігіштігін жақсартады. Өт қышқылдарының байланыспаған тұздары рН көрсеткіші 7-ден төмен кезде тұнбаға шөгеді. Өт қышқылдарының глицинмен немесе тауринмен қосылған комплекстері натрий тұздары түрінде кездеседі. Өт қышқылдарының қызметі – липидтердің эмульсияға айналуын және еруін стимулдеу. Сөйтіп липаза ферментінің әсерін жеңілдету. жүктеу/скачать 173 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|