Мамандық: В01901-Дефектология Оқу деңгейі: Бірінші жоғары бiлiм Курс: Бөлім: қазақ Зияда Айнұр Бейімбетқызы



Дата17.05.2023
өлшемі19.38 Kb.
#473879
Сөйлеу картасын талдау


Мамандық: 6В01901-Дефектология
Оқу деңгейі:Бірінші жоғары бiлiм
Курс: 2
Бөлім: қазақ
Зияда Айнұр Бейімбетқызы


Сөйлеу картасын талдау, сөз қорытындысын қою.
Тәжірибелік әдіс, ішінара іздеу әдісі.

Сөйлеу картасы


Аты жөні:___________________________________________________
Туылған күні, айы, жылы:______________________________________
Мекен -жайы:________________________________________________
Сынып:_____________________________________________________
Невропотолгтың қорытындысы:_________________________________
Есту қабілеті:_________________________________________________
Анамнез
Бала жүктіліктің қай айынан:Жүкті болу кезеңі қалай өтті____________________________________
(токсикоз, сырқаттанды, жарақаттанды)
Бала қашан айқайлады: ________________________________________
Асфиксия (ақ, көк) ____________________________________________
Баланың туылған кездегі салмағы: ______________________________

Баланың жалпы және тілінің даму мерзімдері:


Басын ұсатуы________ , отыруы_________, жүруі_________, уілдеуі_______, былдырлауы_________,алғашқысөзі__________________,сөйлем құрауы_______________, сөз түсінуі_____________.

Баланың жалпы түсінігі


Атың кім?_____________________________________________________
Жасың нешеде?__________________________________________________
Қайда тұрасың?_________________________________________________

Сөйлеу мүшелерінің құрылысы, қимыл- қозғалысы.


Құрылысы:
Ерін ( жарықшағы бар, қалыпты), тісі (қисық, сирек, алдыңғы тістері жоқ, қалыпты), қатты таңдай ( биік, аласа, қалыпты) , жұмсақ таңдай (жарықшақ, қысқа, қалыпты), тіл асты жүйесі (қысқа, қалыпты), астыңғы, үстіңгі жақтардың құрылысы (қалыпты, прогения, прогнатия, алдыңғы ашық, бүйір ашық) , ерінді алға шығаруы________, жымию_________, тілді шығарып күрек тәрізді орындау_________, тілді оңға, сол қозғау_________,
таңдай қағу________

Жалпы моторикасының дамуы


Аяқ ұшымен тұру, тізерлеп отыру:_________________________
Екі аяпен секіру, бір аяқпен секіру:_________________________
Қолды алға, артқа, жоғары, төмен қозғау:____________________
Сызықпен жүріп өту:_____________________________________

Қолдың ұсақ моторикасы


5-6 рет саусақтарды жұдырыққа жұмып, ашу:________________
Ұсақ заттарды жинау (моншақ, шырпы т.б.)__________________
Қолдың барлық саусақтарын басбармаққа кезек-кезек қосу:_____
Тыныс алуы (сөйлегенде ауа көлемі, жылдамдығы, ұзақтығы)_______________________________________________

Дауысы (қатты. жуан, жіңішке, мұрыннан сөйлейді)___________


1.Сөйлеу тілін тексеру
Дыбыстардың айтылуын тексеру
Тексерілетін дыбыстар: С, З, Ц, Ш,Ж, Щ, Р, Л, Қ, Ғ,Х,М,Ң.
Жеке дыбыста: С, З, Ц, Ш,Ж, Щ, Р, Л, Қ, Ғ,Х,М,Ң.
Буында: СА, АС, ЗО, ОЗ, АЦ, ОЦ, ШУ УШ, ЖИ, ИЖ, ЩА, АЩ, РА, ОР, ЛО, АЛ, ҚА, АҚ, ҒО, ОҒ, ХИ, ИХ, МЫ, ЫМ, ҢА АҢ.
Сөзде: сағат, зебра, цирк, шар, жол, щахтер, рама, лақ, қар, ғалым, хан, мысық. Сөйлемде: Сара мен Самат сақина салмақ ойнады. Жазда Жайна піскен жүзімдерді жинағанды жақсы көреді.

2.Фонематикалық есту қабілетін тексеру


1.Буындарды айтуын тексеру.


са-ша-са за-за-жа-жа ба-па-па
ца-са-ца ча-ча-ща-ча ка-га-га-ка
тя-ча-тя па-пя-па-пя ра-ла-ра ря-ля-ря-ря

2.Сөздерді айту мүмкіндігін тексеру.


Сөзді тыңда да менімен қайтала.
күн-түн қасық-асық шам-шаң жол-сол заң-зал
мал-тал қора-жора қас-тас жан-сан жаз-жас

3.Сөйлемді айту мүмкіндігін тексеру.


Сара сүлгіні сулап, үстелді сүртті.
Ләззат қазанды тазалады.
Жазира терген жапырақтар жасыл.

4. Мына дыбыстардан басталатын сөздерді ата [а], [о] [у], [к] [с].


5.Фонематикалық талдау мүмкіндігін тексеру.
Сөздердегі барлық дыбыстарды қатарымен атап шық
Сай Зат Цирк Мысық
Жай Қар Ғалым Аң
Заң Лақ Хан Щётка

3.Буындық құрылымын тексеру


1. Суретті бойынша заттардың атауын атау.


Ағаш Жапырақ Сағат
Зымыран Ұшақ Лақ
Мысық Күшік Қой
2. Буындық талдау дағдыларын тексеру.
1.Сөздерді буынға бөл.
Ағаш Жапырақ Сағат
Зымыран Ұшақ Лақ
Мысық Күшік Қой

2. 1- буындық сөзді таңда, 2- буындық сөзді таңда, 3- буындық сөзді таңда.


4. Сөздік қорын тексеру
1.Зат және оның бөлшектері.
Заттың бөлшектерін ата.
Шәйнек Қуыршақ Көлік
Сөздің лексикалық мағынасын түсіндіру.
Түсіндір, бұл не?
Поезд Қайшы Көлік
2.Жалпылама түсінігі
Сөздерді тыңда да бір сөзбен ата.
Алма, алмұрт,банан
Ұшақ, автобус, кеме.
Қолғап, тақия, күрте.
Қалам, өшіргіш, дәптер.
Картоп, жуа, капуста.
3. Предикативті сөздік қорын тексеру.
Айтшы, не қалай дауыс шығарады?
Әтеш Мысық Ит
Қой Сиыр Қарға
4. Іс қимылды білдіретін сөздер:

Бұл кім? Не істеп жатыр___________________________________


Іс әрекетін ата: (қайтеді?) _________________________________
Ұшақ, дәрігер, жылан, аспазшы, құс.5. Заттың сынын білдіретін сөздер:
Бұл не? Қандай?
Алма (тәтті, дәмді, қызыл)_______________________________________
Көйлек ( көк, әдемі)_________________________________________
Ағаш ( биік, жасыл)___________________________________________
Қарындаш (ұзын, қысқа, сары, қара)____________________________
6. Антонимді тексеру (Қарама- қарсы мағынадағы сөзді табу).
Түн__________, суық__________,ыстық__________.
Үлкен__________, төмен__________, ұзын__________.
Қараңғы__________, алыс__________, жылдам__________.

7. Синонимді тексеру (басқаша қалай айтуға болады).


Сұлу__________, әдепті__________ , білімді__________,
Биік__________, төмен__________ , тұйық__________.
5. Cөйлеу тілінің грамматикалық құрылымын тексеру.
1.Сөйлем құрау дағдылары
Сұрет бойынша сөйлем құрау.
2.Берілген сөздерден сөйлем құрау.
Шөп қозы жеді____________________________________________
Су гүлге Жамал құйды_____________________________________
Cөйлемді аяқтау:
Балалалар мектепке___________________________________________
Атам газет_________________________________________________
3.Зат есімді жекешеден көпше түрге өзгерту.
Көрпе -_______ Әже -_______ Кітап-_______
Түйе -_______ Қасық -_______ Дәптер-_______

4.Септік жалғауларды қолдануы:


Бала қайда барады?
Бала кіммен келе жатыр?
Бала не істеді?
Бала кімді көрді?
5.Жіктік жалғауларды қолдануы:
Мен ойнаймын Біз
Сен Сендер Сіз Сіздер
Ол Олар
6.Байланыстырып сөйлеу тілін тексеру:
Мен саған қазір шағын әңгіме оқып беремін. Сен оны мұқият тыңдап, есте сақтап әңгімені айтып бер

Үш мысық
Үш сұр мысық бір тышқанды көрді. Үшеуі бірдей тышқанға ұмтылды. Тышқан ұн тұрған шараға күмп береді. Мысықтар бірге түседі. Тышқан қашып кетті. Үш сұр мысық ақ мысықтар болып шыға келді.


(«Балдырған» журналынан.)

1.Үш сұр мысық нені көрді?


2.Қаншасы тышқанға ұмтылды?
3.Тышқан қайда күмп берді?
4.Мысықтар қайтті?
5.Тышқан қайтті?
6.Үш сұр мысық қандай болып шыға келді.Суретке қарап оны қатарымен қойып, әңгіме құрастыр____________________________________________

Әңгіменің мазмұның өз сөзімен айтып беру___________________


Берілген тақырыпқа әңгіме құрастыру_____________________
Жалпы сөйлеу қабілеті_________________________________
Шапшаңдығы________________________________________
Анықтығы___________________________________________

Қорытынды


Оқушыны тексерілген күні_______________________________________

Логопед:


Сөйлеу қорытындысы


Сөйлеу қорытындысы логопед-мұғалімнің диагностикалық қорытындысы; объективті білікті логопедтік тексеру деректері негізінде тексеру кезеңіндегі баланың сөйлеу дамуының жай — күйінің қысқаша педагогикалық сипаттамасы; медициналық қорытынды-диагностиканың педагогикалық аналогы.

Сөйлеу қорытындысы екі мақсатты білдіреді:


1) тексеру кезеңінде баланың сөйлеу дамуының жағдайы, деңгейі және ерекшеліктері туралы өзінің диагностикалық функцияларын орындайды;


2) логопед-мұғалімнің (мектепке дейінгі мектеп және медициналық мекемелердің логопед) дербес диагностикалық қорытындысы болып табылады.Өзен қорытындысында өзен құрылыстарының медициналық атауларын емес, сөйлеудің бұзылу белгілерін анықтау әдеттегідей.

Сөйлеу қорытындысын "басқа маман оқуы керек", яғни кез-келген логопедке түсінікті болуы керек. Баланы логопедиялық тексерудің нәтижесі ретінде сөйлеу қорытындысы "сөйлеу картасының"соңында жазылады.


Логопедия-сөйлеудің бұзылуы туралы арнайы педагогикалық ғылым, олардың алдын-алу, анықтау және арнайы оқыту мен білім беру құралдарымен белгілеу әдістері. Бұл арнайы педагогиканың бөлімдерінің бірі. Логопедия сөйлеу әрекетінің бұзылуының себептерін, механизмдерін, белгілерін, ағымын, құрылымын, түзету әсер ету жүйесін зерттейді.

Достарыңызбен бөлісу:




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет