Математика сабақтарында тарихи деректерді қолдану айтбаева Назгүл
жүктеу/скачать 20.91 Kb.
|
| МАТЕМАТИКА САБАҚТАРЫНДА ТАРИХИ ДЕРЕКТЕРДІ ҚОЛДАНУ
Айтбаева Назгүл И.Әбдікәрімов атындағы аграрлық техникалық колледжі Әр ғылымының шығу тарихы, даму кезеңдері болады. Сол сияқты математиканың да өзіне лайық бай тарихы бар. Бұл тарих біздің эрамызға дейінгі ықылым заманнан бері жасалу үстінде. Математика ғылымы алғашында Мысыр, қазіргі Египет және Вавилон елдерінен бастау алып, кейін Грецияда, одан кейін Қытайда және Орта Азияда дамыды. Европадағы математиканың даму осы елдерден кейінгі орынды алады. Математика дамуының шарықтау мерзімі деп өте күрделі теориялар жасалған Европа математикасының өрлеукезеңі 17-19 ғасырларды атауға болады. Міне, осы кеде дифференциал, интеграл, ықтималдық теориясы, көп өлшемді геометриятағы басқа ғылым негізі болған жаңалықтар ашлыса да, математика пәнінің көкжиегін кеңейте түсті. Ал 20-21 ғасырлар кибернетика мен компьютерлер заманы болып, математика пәні барлық пәннен үстем болды. Енді қай жаңалықты кімдер ашқаны жөніндегі деректерге жүгінелік. - Мысыр, Вавилон папирустарында квадрат ауданы туралы дерек кездеседі. - Сектор ауданын Демокрит зерттеген; - Көпбұрыш ауданын табу Пифагор еңбектерінде кездеседі; - Квадрат диагоналының формуласын Евклид ашқан; - π – санының жуық мәнін есептеуді мысырлықтар білген; - Ішкі айқыш бұрыш туралы мағлұмат Птолемей еңбектерінде кездеседі; - Натурал санның қасиеттері мен заңдылықтарын алғаш зерттеген Архимед; - ХІІ ғасырда үнді математигі Бхаскара квадрат теңдеулердің оң түбірін табумен шұғылданды; - ІV-VІ ғасырларда қытай математиктері теріс сан ұғымын енгізді; - Иррационал сандар туралы теорияны Иссак Ньютон жасады; - Радикал белгісін неміс ғалымы Христофор Рудольф фон Ягуар енгізді - Логарифм ұғымын шотланд ғалымы Джон Непер енгізіп, таблица жасады;
- Тригонометриялық функциялар ұғымын гректер Гиппарх, Птолемей, азербайджан ғалымы Насреддин Туси енгізді де, оның жалпы теория Леонар Эйлер дамытты; - Прогрессия ұғымын грек ғалымдары Ахмес пен Архимедте кездеседі, негізгі формулаларын Кардано, Виет, Лобачевский зор үлес қосты; - Алгебраны ғылым ретінде қалыптастырушы Орта Азия ғалымы Муса әл- Хорезми болып саналады; - Жай сандарды табу таблицасын грек Эротосфен тапқан; - Натурал көрсеткішті дәреже ұғымы Грецияда белгілі болған. Жоғары сыныптардың математикаоқулықтарында бір тарауда тарихи деректер келтірілген. Сонымен қатар кітапханаларда математика тарихына, жекелеген ғалымдарға арналған әдебиеттер кездеседі.Мұғалім сабақ түсіндіру барысында 1-2 минутын бөліп, тарихи деректермен таныстырса, баланың пәнге деген қызығушылығы арта түседі. Сабақты қалыпты емес, тың әдістерді қолданып, тариха деректермен толықтырып отырса, оның нәтижелілігі жоғары болмақ. жүктеу/скачать 20.91 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|