Техникалық қамсыздандару (ТҚ)-комплекс есебі жеткілікті болуы керек техникалық процестерді көрсеткіштерді өндеуші іске асыру үшін
Техникалық құралдар ретінде есеп комплексін шешу үшін келесілерді қолдануға ұсынады.
PENTIUM персоналды компьютері олар күшті құралдардан тұрады есті басқару үшін және командалар үшін 32-разрядты операциялар, КДН есімін жабдықталған, такталық частота диапазонынан 25-тен 66-МГц-ға дейін тұрады. Берілген типтегі ПЭВМ оперативті ес көлемі 4-тен және жоғары Мбайт тұрады. Оперативті ес колданбалы программадан қолданылады, операциялық жүйе бөлігін сақтау үшін, ол компьютерді тестілеуді қамтамасыз етеді, операциялық жүйенің бастапқы енгізілуі, сонымен бірге экранға бейнені беру үшін негізгі төмен деңгейлі енгізу-шығару қызметін орындау. PENTIUM компьютерлер үшін қатты диск жинаушылары 80-нен 300 Мбайт-тан тұрады. МҚБЖ дискте жинаушылар компьютермен кезінде қолданылатын ақпаратты үнемі сақтау үшін арналған операциялар жүйе программасы, жиі қолданылатын редактор программасы пакеті, трансляторлар және т.б.арналған.
Символды және графикалық ақпаратты қағазға шығару үшін 24 басатын инелер мен бір бетке 60-тан 10 секунд жылдамдығымен басуға арналған EPSON 800 типтес принтер қажет. Бұл принтерлер бірнеше шрифт түрінен басылымды қадағалап отыратын белгілі бір кұрылымнан арнайы орындау нүктелер көмегімен орындалады, ол принтердің өз комплектіне кіреді.
HP LAZERJET 4L және 5L лазерлі типтес принтері қолданыла алады, ол баспаның жақсы сапасын қамтамасыз етеді. Лазерлі принтерлер 300-ден 800 нүкте дюймге қабілетті, ол басым жылдамдылығы бір параққа 15-тен 5 секунд уақыт талап етеді.
Ақпараттық жүйені функционерлеу үшін INTERNET типтес локальді есептеу сеті 10Мбайт секундына жіберу қабілеттілі қолданылады.
Техникалық құралдар сипаттамасы.
Ақпаратты өңдеу мен сақтау бойынша техникалық персонал жұмысын айтарлықтай жеңілдетеді. Есеп комплексін шешу үшін техникалық құралдар ретінде төмендегілерді қолдануға ұсынады.
-компьютерлер (серверлер және жұмыс станциялары), PENTIUM компьютері ол күшті құралдардан тұрады, есті басқару үшін және командалар 32-разрядты операциялар үшін, КЭШ есімен жабдықталған, 200-лен 500МГц тактылық частота диапазонынан тұрады. Берілген типтегі ПЭВМ 16-дан және жоғары Мбайт ес көлемінен тұрады. Оперативті ес қолданбалы программалармен қолданылады: операциялық жүйе бөлігін сақтау үшін, ол компьютерді тестілеуді қамтамасыз етеді және операциялық жүйені бастапқы енгізүді. PENTIUM компьютерлер үшін қатты дискте жинау ақпаратты үнемі сақтауға, компьютермен жұмыста қолданылатын, операциялық жүйе программасы және т.б. арналған;
-IBM PC типтес компьютер;
-модемдер: DATA 2010-коммутируемый канал, MAINSTREET- жеке белгіленген канал;
- IBM /LEZMARK типтес принтері және 24 инелерімен басатын, бір бетке 60-тан 100 секунд жылдамдығы HP LAZERJET 4L және 5L қолданылады;
-принтерлер және POS-терминалы;
-банкнот счетчиктері, валюта детекторлары;
-факстер;
-көшіру техникасы;
-счетті-ақша техникасы;
-үнемі тамақтану көздері;
-кассалық құралдары;
-банкоматтар;
-сыртқы жинаушылар.
Барлық компьютерлер дерлік SAMSUNG, LG, IBM фирмаларының SVGA мониторымен құралған, олардың көбеюі қорғаныс экрандарымен жабдықталған.
Акқпаратты сәтте қабылдауды жеңілдету үшін модем қолданылады.
Касса аппараты BS программасымен жұмыс істейді. BS программалы комплексін құру үшін келесі шарттарды орындау қажет:
1.Серверге қойылатын талаптар:
Стандарттар:
-PENTIUM процессоры-2, 450МГ;
-оперативті ес 1Гб-тен төмен емес;
-диск кеңістігінің бос қөлемі 45 Гб минималдыдан аз емес
-Альфа-сервер ДЕС 1000 233 МГц
-оперативті ес 128Мб аз емес
-диск ьос кеңістігінің көлемі 18 Гб аз емес
2.Байланыс каналдарына қойылатын талаптар
-ТСР/ІР протоколы
-канал жылдамдығы
Стандартты 19.2 Кбит
Минималды 9.6 Кбит
-
Жұмыс орнына қойылатын талаптар
Стандартты
-WINDOWS-95,98, WINDOWSNT workstation
-оперативті ес 32 Мб аз емес
-тышқанның болуы
-принтердің болуы
Минималды
-Оперативті ес 16Мб аз емес
-диск бос кеңістігінің көлемі 20Мб аз емес
-тышқанның болуы
-принтердің болуы
-
WINDOWS регионалды келтіру қойылатын талаптар
–Сандар, бүтінді айыратын және сандық бөлшек бөлігі-нүкте
–Ақша бірлігі, бүтінді айыратын және сандық бөлшек бөлігі-нүкте
–уақыт
-күні
-сипатталған конфигурация Халық Банк үшін стандартты жеткізуші болып табылады
-Оперативті және сыртқы ес көлемі жұмыс орнының санымен және көрсеткіштер база көлеміне тәуелді.
Ұйымдастыруды қамтамасыз етудегі қойылған талаптар
Ұйымдастыруды қамтамасыз ету (ҰҚ) шаралары кешені: әдістер мен құралдар, жүйені құру (жобалау) және функционерлеу. ҰҚ үлкен проблема, ол ақпараттық жүйені құру мен эксплуатациямен байланысты, элементтердің құрамын анықтайды, оның байланысын, өзара іс қимылын, ұйымдастырушылық құрылымын, жүйе қызметін реттейтін құқықтық актілерден тұрады.
ҰҚ шешетін есеп комплексті қолданушылардың техникалық құралдармен өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін жеткілікті болуы керек.
Есеп комплексі қолданушылардың табысты функционерлеу үшін келесі шешімдерді қарастыру қажет:
-персоналды оқытуды ұйымдастыру;
-технологиялық сипат талаптарын бұзбай сақтау.
-ПҚ ұйымдастыруда барлық қарастырылған жобадағы шектеуді бұзбау;
-тек автоматтандырылған жұмысшыларға қол жетуді қамтамасыз ету.
Ақпараттық қорғау мен программалық құралдардың бұзылудан және авторланған қол жеткізуге қойылатын талаптар.
Ақпараттық қорғау мен программалық құралдардың жүйесі келесідей сипаттамаларды иемдену керек:
-қауыпсіздік-көрсеткіштер қорғанысын қездейсоқ немесе абайсызда бұзылу, ашылу, модификациядан қамтамасыз ету керек немесе әдістер жиынтығынан , қолданушыға жүйеге не ондағы сақталынатын көрсеткіштерге қол жеткізуге құқын анықтайды;
-құпиялылығы- жабық ақпаратты қорғанысқа жататын жариялау құқығы;
-құпиялық-статус, көрсеткіштерге ұсынылған және олардың қорғанысы деңгейін анықтайды;
-қауыпсіз уақыт-ақпараттық жүйе қорғанысын ашу және программалық құралдарды статистикалық көруде (жүйеге енуге әртүрлі әрекет саны) математикалық күту уақыты;
-қорғаныс тілі-арнайы тіл құрылымы, оның көмегімен қорғаныстығы көрсеткіштерді қолдану ережелері мен шарттары берілуі мүмкін;
-іске асыру құқығы, билік-қорғаныстығы көрсеткіштерді сол немесе басқа процедураларды қолданушы, терминал немесе басқа объектің іске асыру құқығы.
-идентификация-теңестіру, ұқсастыру - қолданушыларға, техникалық құралдар және қорғаныстағы ресурстар (көрсеткіштер) элементіне, есептерге, программаларға, көрсеткіштер базасына) идентификатор (аты, коды) иемдену;
- шынайылығы - идентификатор ұсынған тиістілігіне қарай тексеру.
Ақпаратты және программалық құралдарды қездейсоқ
- бұзулардан (қателі) қорғаныс жүйесі қарастырады:
-қолданушылар үшін сапалы құжатнаманың болуы;
-кемеліне жеткізу әдісін қолдану;
-программалық құралдарды текеру және антивирус программаларының болуы.
Қазіргі уақытта ақпарат пен программалық құрамдарды қорғауда келесідей әдістер қолданылады;
-криптографикалық әдіс (ақпаратты қодтау)
-ақпарат пен программалық құралдардың қорғанысының программалық құралдары.
Оларды келесідей топтарға біріктіруге болады:
-техникалық құралдар, есептер және ақпараттық файлды қолданушылар идентификациясы;
-техникалық құралдар құқығын анықтау (есепті қолдануға және ақпараттық файлға рұқсат етілген жұмыс уақыты және күні);
- техникалық құралдар мен қолданушыларды бақылау;
- техникалық құралдар мен қолданушылардың қолдануы шектелген ақпаратты өңдеу, жұмысын тіркеу;
-оны қолданудан кейінгі есте сақтау бөлігіндегі ақпаратты жою;
- рұқсат етілмеген сигналдар;
-әртүрлі бағыттағы қосымша программалар (қорғаныс бақылауы мен механизмі, берілетін құжатта және т.б.құпиялық графигін ұсыну).
ҚР ХБ кассалық операциялар АЖ концептуалды схемасы
Концептуалды схема АЖ негізгі әдістемелік жақындауды құру мен функционерлеу көрінісін береді. Концептуалды схема АЖ құрылымын, және оған кіретін жүйе іші мен графикалық өзара байланысын көрсетеді.
АЖ-де автоматталынған жоба құжаттарын дамыту кезінде маңызды орынды әртүрлі элементтер жүйесінің графикалық интерпритациясы алады, мысалы, ақпараттық модельдер, алгоритм схемасының блогы, ақпараты, құжат айналымы, ақпарат ағымы және т.б. өңдеу технологиялық процестері. АҚ толықтығының негізгі схемасы жүйені құрудағы метологиялық -әдістемелік аспектілер көрінісін береді. Олар функционалды жүйе ретінде қарастырылады, екі бөліктен тұрады: қамтамасыз ететін және функционалды. Функционалды схема бөлігі ақпараттық және технологиялық байланыстар өңдеу мен ақпарат қозғалысы деңгейі арасында графикалық формада көрінісін береді.
АЖ қамтамасыз ету бөлігі келесі элементтерден тұрады: СТС, ПО және ИО және 2-4 кестесінде көрсетілген.
Концептуалды схема 2 суретте көрсетілген.
-
кесте
Ақпараттық қамтамасыз ету сипаттамасы
Элементтер
|
Характеристика
|
Ақпараттық технология
|
Барлық ақпарат БД түрінде сақталады
|
БД турі
|
Реляциондық
|
Саралау жүйесі
|
Кодтау жүйесінң иерархиялық фасеті
|
Қодтау жүйесі
|
Қиыстырылған,кезекті және ретті
|
Қорғаныс
|
АЖ-мен жұмыс істегенде қолданатын жасырын сөз, қателік болғанда оны жөндеу мүмкіндігі
|
-
кесте
Программалық камтамасыздандыру сипаттамасы
түрі
|
Сипаты
|
Жалпы
|
MS DOS. WINDOWS-97 – операциялық жүйелер,NORTON Commander 5.0-программаның қабықшасы
|
Арнайы
|
МҚБЖ FoxPro 2.0
|
4 кесте
КТС сипаттамасы
Техникалық құралдар атауы
|
Физикалық модуль
|
Сипатамасы
|
ПЭВМ-Intel Pentium 233
|
Аналық плата,
процессор,
ОЗУ,
НГМД,
НЖМД,
Монитор,
клавиатура,
тышқан
|
АТХ Pentium 2
Intel,233 МНz
32Mb
1.4Mb
1.7Gb
SVGA.1024 768
102 клавиштық
2 кнопкалық
|
Фискалды есімнен бақылау- кассалық аппарат
|
ККА
|
Olivetti CRF-1000E
|
Принтер
|
Принтер
|
HP LAZERJET 1100 Е
|
Сканер
|
Сканер
|
HP ScanJET3200C
|
Факс-модем
|
Факс-модем
|
USRSportster 56k Vi
|
Радиостанция
|
Радиостанция
|
Motorola
|
1
|
2
|
3
|
Пейджер
|
Пейджер
|
Motorola
|
Радиотелефон
|
Радиотелефон
|
Nokia
|
Телефон
|
Телефон
|
Импульсный
|
-
Жүйе
|
Сипаттама
|
ААЖ
|
Тораптық
|
Торап
|
АИС
|
Локалды торап
|
шиналық
|
Жалпыжүйелік құжатнама
|
құжаттық
|
Функционалды бөлім
Инструменталды бөлім
Кесте2
кесте 3
Кесте 4
Prbz, pr, rnal,
Rasbz, Nazis
14
15
8
10
9
11
12
13
Күні,уақыты,филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны, кассир №
Күні, уақыты, филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны, кассир №
Күні, уақыты, филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны, кассир №
Күні, уақыты, филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны, кассир №
.
Күні, уақыты, филиалы, шот №, аты-жөні, операциялар мазмұны, кассир №
.
Уақыты, күні, шот №, кіріс, шығыс, инкассациямен жұмыс
2 Сурет. АЖ концептуалдық схемасы
2-ші суретке түсініктеме:
Кіретін құжаттар :
1-Кіріс кассалық ордері №51/36,
2-жеке куәлік,
3-РНН анықтамасы,
4-жинақ кітапшасы,
5-шығыс кассалық ордері №51/36,
6-ордер №63,
7-қарастырылатын есептер:,
8-шотты ашу,құжатты қабылдау және ақшаны қабылдау,
9-ақша қабылдау (қолма-қол және қолма-қолсыз),
10-ақшаны беру (қолма-қол, қолма-қолсыз),
11-комиссиондық сыйақы ұстанымдары,
12-пайыз аударымы,
13-шотты жабу,
14-күнделікті есеп беруді құру,
15-инкассациямен жұмыс.
Шығатын құжаттар:
16-кіріс, кассалық ордер №51,
17-шығыс кассалық ордері №51,
18-кіріс кассалық ордер №52,
19-шығыс кассалық ордері №52,
20-кіріс кассалық ордері пайыз аударымы,
21-операциялық күнделік.
2. БАНКТІК ОПЕРАЦИЯЛАР ЖҮЙЕСІНДЕ КЛИЕНТТЕРГЕ ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУДІҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ТҰРҒЫЗУДЫ ЖОБАЛАУ
2.1 Есеп орны
Есеп комплексі - бұл есеп жиыны, белгілі бір сипаттамаларына сәйкес топтастырылған. АЖ есеп құрамы келесідей факторлармен анықталады:
-басқару функциясының немесе басқа маңызы;
-компьютерді басқарушының персоналдық дайындық деңгейі;
-ақпараттық база мен техникалық құралдар «ҚР ХБ Кассалық операциялар» ЭАЖ дара байланыс есебінің схемасы 3-ші суретте көрсетілген
Клирингтік операциялар
Аудармалы операциялар
Кассалық операциялар
Сейфтік операциялар
Қадағалау операциялары
3 – сурет. “ ҚР ХБ Кассалық операцияларының ” схемасы
2.2 Есеп қойылымы
Есеп сипаттамасы
Есеп қойылымы келесі бөлімдерден тұрады:
-шотты ашу, ол құжатты қабылдау және алғашқы құюларды қабылдауды қосады;
-ақшаны беру (қолма-қол, қолма-қолсыз),
- ақша қабылдау (қолма-қол және қолма-қолсыз),
-11-комиссиондық сыйақы ұстанымдары,
12-пайыз аударымы,
13-шотты жабу,
14-күнделікті есеп беруді құру,
15-инкассациямен жұмыс.
Есеп мақсаты - шынайы және оперативті көрсетқіштерді алу , операциондық кассада клиент құжаттарын құруды жүргізу. Оперативті көрсеткіштерді кез-келген күні алу қарастырылған. Есеп шешімінің қорытындысы операционды күнделік , жүргізілген операцияның күнделікті есеп беруі болып табылады.
Көрсеткіштерді енгізу операциялық кассада іске асырылады.
Кіріс ақпараттары
Кіріс ақпараттары ЭАЖ кез-келген есепті шешудің маңызды бөлігі екені белгілі. Кіріс ақпараттары - бірінші құжаттар болып табылады.
Енетін құжаттар болып:
-Кіріс кассалық ордер ф.№51/36
-шығын кассалық ордері ф. №51/36
-ордері ф.№63
-РНН
-жеке куәлік
-жинақ кітапшасы
саналады.
Енетін құжат формалары қосымшаларда көрсетілген: кіріс кассалық ордер №51/36 (1 қосымшаны қара), шығыс кассалық ордер №51/36 (2 қосымша қара), ордер ф. №63 (3 қосымша қара), РНН (4 қосымша қара), жеке куәлік (5 қосымша қара).
Енетін құжаттар тізімі 5 кестеде көрсетілген
5 кесте
Кіріс көрсеткіштердің тізімі
хабарлама
|
Келу уақыты
|
Шығу
|
Аталуы
|
Идентификаторы
|
Таныстыру формасы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Кіріс кассалық ордері ф.№51/36
|
PRI
|
Жазбаша
|
Сұраныс бойынша
|
Кіріс кассалық ордері ф.№51/36
|
Шығыс кассалық ордері ф.№51/36
|
RAS
|
Жазбаша
|
Сұраныс бойынша
|
Шығыс кассалық ордері ф.№51/36
|
Жинақ кітапшасы
|
SB
|
Жазбаша
|
Сұраныс бойынша
|
Жинақ кітапшасы
|
ф.№63 ордері
|
OR
|
Жазбаша
|
Сұраныс бойынша
|
ф.№63 ордері
|
РНН
|
RNN
|
Жазбаша
|
Сұраныс бойынша
|
Анықтама РНН
|
Куәлік
|
UD
|
Жазбаша
|
Сұраныс бойынша
|
Куәлік
|
5.1 кесте
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордері ф. №51/36 хабарлама құрылымының тізімі және сипаттамасы
Хабарламаның аталуы
|
Идентификаторы
|
Кіріс кассалық ордердің ф.№51/36
|
PRI
|
Реквизит аталуы
|
Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер
|
реквизит белгі ретіндегі ұзақтығы
|
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды
|
DATA
FIO
SUMMA
PRIN
|
9(10)
А(15)
9(6)
9(12)
|
5.2 кесте.
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордері ф. №51/36 хабарлама құрылымының тізімі және сипаттамасы
Хабарламаның аталуы
|
Идентификаторы
|
Кіріс кассалық ордердің ф.№51/36
|
RAS
|
Реквизит аталуы
|
Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер
|
реквизит белгі ретіндегі ұзақтығы
|
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды
|
DATA
FIO
SUMMA
PRIN
|
9(10)
А(15)
9(6)
9(12)
|
5.3 кесте
Ақпараттық бірліктің кіріс кассалар ордері ф. №63 хабарлама құрылымының тізімі және сипаттамасы
Хабарламаның аталуы
|
Идентификаторы
|
ф.№63 ордері
|
OR
|
Реквизит аталуы
|
Алға қойылған мәселедегі шартты белгілер
|
реквизит белгі ретіндегі ұзақтығы
|
Уақыт
Клиенттің аты-жөні
Қабылдау сомасы
Қабылданды
|
DATA
SUMMA
PRIN
|
9(10)
А(15)
9(12)
|
Достарыңызбен бөлісу: |