Микробиологиядағы негізгі таксономиялык бірлік

Микробиологиядағы негізгі таксономиялык бірлік:
түр
туыстық
тұқымдас
қатар
класс
Микробиологияға Луи Пастердің еңбегі:
туберкулез қоздырғышын тапты
экспериментте сифилисті талдады
тырысқақ вибрионын тапты
пастеризацияны ұсынды
вирусты ашты
Пилидің атқаратын қызметі:
адгезивтік
қозғалу
қоректену
энергетикалық
тыныс алуға қатысады
Талшықтардың қызметі:
бактерияларға белгілі пішін береді
жасушаны қолайсыз сыртқы əсерлерден қорғайды
еріген заттарды жасушаға тасымалдайды
жасушалар бөлінуіне қатысады
қозғалысты қамтамасыз етеді
Тізбектеліп орналасқан коктар:
стрептококтар
микрококтар
сарциналар
стафилококтар
бациллалар
Бактериялардың спора түзуінің маңызы:
қозғалуға қабілеті

адам организмін қорғау қабілеті
сыртқы ортада сақталу қабілеті
көбеюге қабілеті
қоректенуге қатысады
Жүзім тəрізді орналасқан коктар:
стафилококтар
стрептококтар
сарциналар
бациллалар
микрококтар
Медициналық микробиология нені зерттейді:
фитопатогенді микроорганизмдерді
фотобактерияларды
өсімдіктерді
гельминттерді
патогенді жəне шартты патогенді микроорганизмдерді
Грампозитивті бактериялар қандай түске боялады:
қоңыр
сары
жасыл
көк
қызыл
Бактериялар өлшемі қандай бірлікте өлшенеді:
микрометрмен
нанометрмен
миллиметрмен
ангстреммен
сантиметрмен
Жағындыны қандай мақсатпен бекітеді:
бактерияны заттық шыныға бекіту үшін
талшықты анықтау үшін
жағындыны түссіздендіру үшін
спораны анықтау үшін
капсуланы анықтау үшін
Жағынды-препаратта коктардың орналасуы байланысты:

капсула түзу ерекшелігіне
конъюгация процесіне
əртүрлі кеңістікте бөлінуіне
талшықтардың саны мен орналасуына
коктар өлшеміне
Цитоплазмалық мембрананың негізгі қызметі:
жасушаға қоректік заттарды тасымалдайды
бактерияға арнайы пішін береді
мезосомаларды түзбейді
жасушаны қорғайды
тыныс алу тізбегі жоқ
Бактерияның негізгі пішіндері:
шар тəрізді, таяқша тəрізді, иілген
конус тəрізді, иілген, куб тəрізді
оқ тəрізді, жіпше тəрізді, куб тəрізді
таяқша тəрізді, иілген, куб тəрізді
шар тəрізді, жіпше тəрізді, куб тəрізді
Спора түзетін микроорганизмдерді табыңыз:
бруцелла жəне йерсиния
дизентерия жəне іш сүзегі бактериялары
стафилококк жəне энтерококк
клостридия, бацилла
туберкулез микобактериясы жəне гемофилді таяқша
Бактерияның жасуша қабырғасының сипаттамасы:
құрамында күрделі биополимер - пептидогликан бар
құрамында холестерин бар
құрамында хитин бар
билипидті қабаттан құралған
бөлек белоктық суббірліктер - капсомерлерден құралған
Пеpитрихтар сипаттамасы:
коньюгациялық пили
талшықтар жасушаның барлық беткейінде
жекелеген талшықтардың полярлы орналасуы
талшықтар шоғырының полярлы орналасуы
жалғыз полярлы талшық

Терминальды спора түзетін микроорганизм:
сіреспе таяқшасы
риккетсия
стафилококк
ішек таяқшасы
микоплазма
Жасуша қабырғасындағы айырмашылықты анықтауда қолданатын бояу əдісі:
Грам
Нейссер
Ожешко
Бурри-Гинс
Романовский-Гимзе
Микробтар дақылынан жасалған жағындыны бекіту жүргізіледі:
от жалынында
Никифоров қоспасында
ацетонмен
метилен спиртінде
тұз қышқылында
Бактериялар морфологиясы дегеніміз:
көлемі, пішіні, өзара орналасу сипаты
анилинді бояғыштармен боялу қабілеті
қоректік ортада өсу ерекшелігі
ауа құрамына қатынасы
көмірсуларды ыдырату қабілеті
Боялған бактериялар морфологиясын зерттеуде қолданады:
иммерсиялық объективті
люминесцентті микроскопты
фазалы-контрастылы микроскопия əдісін
құрғақ объективті
қара күңгірт өрісті
Спирохеталардың қозғалғыштығы байланысты:
фимбрияға
пилиге
осьтік жіпшеге
талшықтарына
түкшелерге

Бактерияларды тірі жағдайда зерттеу əдісі:
"ілінген тамшы"
қарапайым бояу
Нейссер
Бурри
электрондық микроскопия
Жасуша қабырғасының қызметі:
зат алмасу
тыныс алуға қатысады
көбеюге қатысады
қорғаныштық
энергетикалық
Грам бойынша бояуда қолданылатын реактив:
генцианкүлгін
сутегі тотығы
везувин
азур-эозин
метилен көгі
Нуклеоид - бұл:
рибосомалардың шоғырлануы
ақпараттық РНҚ
бір жіпшелі ДНҚ молекуласы
фрагменттелген РНҚ
екі жіпшелі ДНҚ молекуласы
Микроб жасушасының қосындысы:
гликоген грануласы
рибосома
вакуоль
мезосома
нуклеопротеид
Таза дақыл дегеніміз:
бір түрге жататын микроорганизмдер жиынтығы
əр түрге жататын микроорганизмдер жиынтығы
бір туыстыққа жататын микроорганизмдер жиынтығы
əр түрге жататын микроорганизмдер жиынтығы
грамнегативті микроорганизмдер жиынтығы

Термостатты қолданады:
зертханалық ыдыстарды стерилдеуге
хирургиялық саймандарды стерилдеуге
қоректік орталарды стерилдеуге
бактерияның спора түзуін күшейтуге
микроорганизмдерді өсіруге
1. 
Бактериологиялық əдісті (таза дақылды бөлу) алғаш рет қолданған:
2. 
Р.Кох
3. 
Л.Пастер
4. 
И.И.Мечников
5. 
А.ван-Левенгук
6. 
К.Эберт
Сарыуызды-тұзды агарда бөліп алады:
стрептококты
микобактерияны
риккетсияны
стафилококты
энтеробактерияны
Сахаролитикалық белсенділік анықталады:
Гисс ортасында
висмут-сульфит агарда
қан агарында
қан-теллуритті агарда
сарысулы агарда
Элективті орта:
сарыуызды-тұзды агар
қан агары
сарысулы агар
Эндо ортасы
Вильсон-Блер ортасы
Жасушаға 
концентрация 
градиенті 
бойынша 
коректік 
заттардың
тасымалдануы ненің көмегімен өтеді:
пассивті диффузияның
жеңілдетілген диффузияның

белсенді тасымалдың
транслокацияның
осмостың
Жасушаға 
концентрация 
градиентіне 
қарсы 
коректік 
заттардың
тасымалдануы ненің көмегімен өтеді:
белсенді тасымалдың
жеңілдетілген диффузияның
пассивті диффузияның
транслокацияның
осмостың
Жасушаға концентрация градиенті бойынша пермеазаның қатысуымен
коректік заттардың тасымалдануы ненің көмегімен өтеді:
жеңілдетілген диффузияның
пассивті диффузияның
белсенді тасымалдың
транслокацияның
осмостың
Дифференциальды-диагностикалық орталарды таңдаңыз:
Эндо жəне Гисс
ЕПА жəне қан агары
Рапоппорт жəне глицеринді орта
Плоскирев жəне сілтілі агар
Ру жəне сарысу агары
Негізгі орталарды таңдаңыз:
ЕПА жəне ЕПС
Эндо жəне Гисс
Рапоппорт жəне глицеринді орта
Плоскирев жəне сілтілі агар
Ру жəне сарысу агары
Психрофильдер үшін оптимальды температура:
1С°- 5С°
20С° -25С°
36,6 С° - 37,0С°
55С°- 65С°
-35С° - 45С°
Энтеробактерияларды 
бөлу 
үшін 
қолданылатын 
дифференциалды-

диагностикалық орталар жиынтығы:
сілтілі агар, өт сорпасы, селенитті сорпа
Ру, Леффлер орталары жəне сарысу агары
Эндо, Плоскирев, висмут-сульфит агар
ет пептонды агар, қантты сорпа, Левин ортасы
қан агары, сарыуызды-тұзды агар, сарысу агары
Бактериялардың негізгі көбею тəсілі:
митоз
мейоз
фрагментация
бинарлы бөліну
спора түзілу
Температураға қатысты бактериялар тобына жатады:
мезофильдер
ауксотрофтар
эукариоттар
паразиттер
автотрофтар
Облигатты анаэробты табыңыз:
бруцеллез қоздырғышы
оба қоздырғышы
ботулизм қоздырғышы
дифтерия қоздырғышы
скарлатина қоздырғышы
Бактерияның өсу факторы дегеніміз:
бактерияның өсуін жылдамдататын химиялық заттар
бактерияның өсуін жылдамдататын физикалық заттар
бактерияның өсуін жылдамдататын бактериофагтар
бактерияның өсуін жылдамдататын көгерткіш саңырауқұлақтар
бактерияның өсуін жылдамдататын адам гормондары
Облигатты анаэробтар:
бос оттегіні қажет етеді
супероксиддисмутаза ферментіне ие
каталазаны түзеді
ет-пептонды агарда өседі
оттегі болғанда жойылады

Факультативті анаэробтар өседі:
оттегісі бар ортада да жоқ ортада да
тек оттегісі бар ортада
оттегісі жоқ ортада
инертті газ қосылған ортада
көмірқышқылды газ қосылған ортада
Бактериялардың дақылдық қасиеттері:
бактериялық жасуша пішіні
қоректік ортада өсу сипаты
боялуға қабілеті
биохимиялық белсенділігі
антигендік құрамы
Бактериологиялық зерттеу əдісі, бұл:
таза дақылды бөліп алу
жағынды дайындау
жануарға жұқтыру
вакцина дайындау
иммунды статусты анықтау
Колония дегеніміз:
микроорганизмдердің патогендік факторы
бактериялық жасуша өлшемінің ұлғаюы
микроскоптан көрінетін бактериялар саны
капсула түзу
бір микроб жасушасының тығыз қоректік ортада жинақталуы
Бактерия пигментінің қызметі:
УК-сəуледен қорғау
жоғары температурадан қорғау
төмен температурадан қорғау
радиациядан қорғау
антибиотиктерден қорғау
Өсу факторын өздері синтездейтін бактериялар:
прототрофтар
ауксотрофтар
гетеротрофтар
микроаэрофильдер
сапрофиттер

Қоректік ортада өсу факторының болуын қажет ететін бактериялар:
паразиттер
автотрофтар
ауксотрофтар
прототрофтар
гетеротрофтар
Қоректік орталар шығу тегі бойынша бөлінеді:
табиғи, жасанды
отандық, шетелдік
универсалды, арнайы
стерильді, стерильді емес
сұйық, тығыз
Вирустың негізгі құрылымдық компоненттері:
спора жəне суперкапсид
нуклейн қышқылы жəне рибосома
нуклеин қышқылы жəне капсид
рецепторлар жəне капсула
талшық жəне нуклейн қышқылы
Вирустар суперкапсидінің құрамы:
липопротеид, гликопротеид
белок, пептидогликан
капсид, тейхой қышқылы
капсомер, полисахарид
липопротеид, рибосома
Вирустардың капсомерлер симметриясының типі:
кубты, призматикалық
спиральды, циркулярлы
кубты, спиральды
цилиндрлі, сфералы
сфералы , көп қырлы
Вирион өлшенеді:
нанометрмен
миллиметрмен
сантиметрмен
ангстреммен
микрометрмен

Вирустарды дақылдандырады:
Эндо ортасында
сарыуызды тұзды агарда
тауық ұрығында
ет пептонды агарда
қан қосылған ортада
Тауық ұрығында вирустың болуын анықтайтын əдіс:
гемагглютинация реакциясы
көмірсулар ферментациясы
тұну реакциясы
центрифугалау
агглютинация реакциясы
Бактериядағы генетикалық ақпаратты хромосомадан тыс тасымалдаушы:
нуклеоид
плазмидалар
волютин дəндер
мезосомалар
вирулентті бактериофагтар
Жыныс кірпікшелердің синтезделуін қай плазмидалар бақылайды
F-плазмида
Col-плазмида
R-плазмида
Ent-плазмида
Hly-плазмида
Бактериялардың дəрі-дəрмектерге тұрақтылықтарын анықтайтын
плазмидалар
R-плазмидa
F-плазмидa
Col-плазмидa
Hly-плазмидa
Ent-плазмидa
Стерилизация - бұл:
микроорганизмді толығымен жою
бактерияның диагностикалық антигендерін алу
емдеу сарысуларын дайындау
вакцина дайындау
бактерияларды дақылдандыру əдісі

Микроорганизмнің антибиотиктерге сезімталдығы анықталынады:
преципитация реакциясында
Грация бойынша титрлеу
Аппельман бойынша титрлеу
қағаз дискі əдісімен
агглютинация реакциясында
Пенициллинді өндіруші:
зең саңырауқұлағы
бацилла
микрококктар
қарапайымдылар
актиномицеттер
b
-лактамды антибиотик:
нистатин
гентамицин
тобрамицин
цефалоспорин
рифампицин
Антибиотиктің бактерицидтік əсерінің маңызы:
микроорганизмдерді жояды
микроб өсуі жəне көбеюі тежеледі
мутацияны белсендіреді
микробтың өсуін жəне көбеюін белсендіреді
организмнің қорғаныс механизмдерін күшейтеді
Антибиотиктің бактериостаттық əсерінің маңызы:
микробтың өсуін жəне көбеюін белсендіреді
организмнің қорғаныс механизмдерін күшейтеді
микроб өсуі жəне көбеюі тежеледі
микроорганизмдерді жояды
мутацияны белсендіреді
Бактериялардың жасуша қабырғасы синтезін тежейтін антибиотик:
пенициллин
тетрациклин
левомицетин
рифампицин

полимиксин
Антибиотиктер туралы ілім негізін қалаушы ғалым:
Монасеин
Заболотный
Пастер
Кох
Флеминг
Дені сау əйелдің қынабында басым болатын микроорганизм:
лактобактериялар
клостридия
гонококктар
трихомонада
Candida саңырауқұлақтары.
Тоқ ішекте қалыпты жағдайда кездесетін басым микробтары (95-99%):
бифидумбактериялар жəне бактероидтар
стафилококктар жəне стрептококктар
клостридиялар жəне энтеробактериялар
ішек таяқшасы жəне басқа энтеробактериялар
Candida туысы саңырауқұлақтары жəне стафилококктар.
Қалыпты жағдайда организмде микроорганизмдер болмайды:
көмей, өңеш, асқазан, тері, қынап
қынап, жіңішке жəне жуан ішектер
тері, сілемейлі қабық, жіңішке ішек
қан, ми, өкпе, жүрек, қуық
сілемейлі қабық, өңеш, көмекей
Судың сапасын айқындайтын санитариялық көрсеткіштік микроб:
тырысқақ вибрионы
ішек таяқшасы
энтерококк
клостридиум перфрингенс
стрептококк
Судың коли титрін анықтайды:
Кесслер ортасында
ЕПА себу
Вильсон- Блер ортасында
мембраналық фильтр əдісімен

седиментациялық əдіспен
Ауаның санитарлы-көрсеткіштік микроорганизмі:
стафилококк
коринебактерия
грипп вирусы
көкірінді таяқша
микобактерия
Микроорганизмнің вируленттілігі:
фенотиптік белгі
генотиптік белгі
пассаж жасау
микрометрмен өлшенеді
антиген антидене кешені
Белоктық токсиндер:
Цитотоксиндер
Эндотоксиндер
Липополисахаридтер
Пептидогликан
Тимин
Инвазия факторы:
гиалуронидаза
лактоза
липаза
каталаза
липопротеид
Патогенді фермент:
Плазмокоагулаза
Каталаза
Трансфераза
Редуктаза
Оксидоредуктаза
Грампозитивті бактериялардың адгезия факторлары:
Тейхой қышқылы
Липополисахаридтер
Гиалуронидаза

Липопротеиндер
Каталаза
Сілемейлі қабықтың тосқауылдық қызметі:
Механикалық тосқауыл
Антагонистік əсер ету
Комплементтің əсері
Вакцина енгізу кезінде байқалады
Түрлік белгіге ие
Қалыпты микрофлораның қорғаныш қызметі:
Антагонисттік əсер
Механикалық тосқауыл
Тосқауылды бекітуші
Лизоцимнің бактерицидтік əсер етуі
Адамда мүлдем болмайды
Лизоцим:
Фермент муроминидаза
Липопротеид
Көміртек
Фагоцитозды белендіреді
Қалыпты микрофлораның қызметін тежейді
Иммунитеттің жасушалық теориясын ұсынушы:
Мечников
Кох
Пастер
Ивановский
Д"Эррель
Микрофагтар:
Нейтрофилдер
Эритроциттер
Моноциттер
Купфер жасушалары
Ретикулярлы жасушалар
Фагоцитоз кезеңдерінің бірі:
оң хемотаксис
Фаголизис
лейкоцтитердің диапитезі

Эритроциттердің гемолизі
Хромосомадағы интеграция
Аяқталмаған фагоцитоз қайда байқалады:
Гонореяда
Іш сүзегінде
Дифтерияда
Пиелонефритте
Тырысқақта
IgА сипаттамасы:
жергілікті иммунитетке жауапты
сүтте, сілекейде, несепте кездеседі
қан сарысуында димер
плацента арқылы өтеді
иммуноглобулиндердің негізгі класы
Ұрықтың пассивті иммунизациясын қамтамасыз ететін, плацента арқылы өте
алатын иммуноглобулин класы:
G
М
А
Д
Е
Антигеннің детерминантты топтарының қызметі:
антиденелердің активті орталықтарымен байланысады
микробтардың қорытылуын қамтиді
фагоцитозды белсендіреді
антиденелер түзілуін дамытады
сарысулы иммуноглобулиндердің дисперстілігін өзгертеді
Бактерияның Н антигені ненің құрамына кіреді
талшықтар
макрокапсула
споралар
қоспалар
клетка қабырғасы
О антигенді бөліп алу үшін бактериялық дақылды өндейді
жоғары температурамен
формалинмен

ацетонмен
трипсинмен
этанолмен
Антиген бірінші рет еңгенде жауапқа бірінші болып иммуноглобулиннің қай
класы түзіледі:
IgM
IgD
IgG
IgE
IgA

Вакцинаның иммуногенділігін күшейту үшін құрамына еңгізеді:

Адъювант
Антибиотик
Бактериофаг
Сарысу
пробиотик
Иммуногенділігі жоғары вакциналар:
аттенуацияланған
Анатоксиндер
Химиялық
инактивацияланған
барлықтарының иммуногенділігі бірдей
Дəрігерге туберкулезге қарсы вакцина егуін жүргізуді ұсынған. Арнайы
профилактика үшін қолданатын препаратты табыңыз:
БЦЖ
Антитоксикалық сарысу
АКДС
Тубазид
Туберкулин
Гемолитикалық сарысу:
Эритроциттермен иммундау кезінде алынады
Емдеуде қоланады
Қосымша компоненттерсіз эритроциттерді лизиске ұшыратады
Қалыпты антиденелерден тұрады
Фагоцитозды тудырады
Гельдегі преципитация реакциясы қолданылады:

токсингенділігін анықтау
антибиотиктердің төзімділігін зерттеу
антитоксикалық сарысуларды титрлеу
қан тобын анықтау
комплемент денгейін анықтауда
Медициналық микробиологияның міндеттерінің бірі:
бактериялардың антибиотиктерге төзімділіктерін жою
жануарлардың ішек микрофлорасын зерттеу
гендік-модификацияланған тағам өнімдерін алу
мұнай өнімдерін тазарту үшін микроорганизмдерді бөліп алу
ірі қара малдарға вакцина жасау
Бактериоскопиялық диагностика əдісінің маңызы:
жағындыны дайындау, микроскоптан көру
таза дақылды бөліп алу
бөлінген дақылды идентификациялау
зертханалық жануарларға инфекция жұқтыру
антигендік құрылымды анықтау
Грам əдісін қолдану мақсаты:
жасуша қабырғасының боялу ерекшеліктерін анықтау
талшықты бактериялардың қозғалғыштығын анықтау
протопластар, сферопластар, L-пішінді бактерияларды анықтау
бактерия капсуласының болуын анықтау
вирустар морфологиясын анықтау
Грам бойынша бояу əдісінде бекітілген жағындыға генцианкүлгін сүзгі
қағазы қойылды, əрі қарай келесі кезеңдер қолданылады:
люголь, спиртпен түссіздендіру, сумен шаю, Пфейффер фуксині, сумен шаю,
май тамызу, микроскоптан қарау
люголь, сумен шаю, спиртпен түссіздендіру, Пфейффер фуксині, сумен шаю,
май тамызу, микроскоптан қарау
Пфейффер фуксині, спиртпен түссіздендіру, сумен шаю, люголь, сумен шаю,
май тамызу, микроскоптан қарау
Пфейффер фуксині, сумен шаю, спиртпен түссіздендіру, сумен шаю, май
тамызу, микроскоптан қарау
люголь, Пфейффер фуксині, сумен шаю, спиртпен түссіздендіру, сумен шаю,
май тамызу, микроскоптан қарау
Дəрігер-лаборант пневмониямен ауыратын науқастың қақырығынан
жасалған, Грам əдісімен боялған жағындыны микроскоп арқылы зерттегенде

жүзім тəрізді, күлгін түсті, шар тəрізді бактерияларды анықтады. Қандай
микроорганизм табылды:
стафилококтар
ішек таяқшасы
туберкулез таяқшасы
спирохеталар
көгерткіш саңырауқұлақтар
Туберкулезбен ауыратын науқастың қақырығынан жасалған жағындыда аздап
иілген қызыл таяқшалар жəне көк түсті басқа микроорганизмдер анықталған.
Қышқылға тұрақты бактерияларды бояу əдісін табыңыз:
Нейссер
Циль-Нильсен
Бурри-Гинс
Романовский-Гимзе
Грамм
Микроорганизмдердің қышқылға төзімділігі байланысты:
жасуша қабырғасында май-балауыз заттардың болуымен
нуклеин қышқылының болуымен
полисахаридті капсуланың болуымен
цитоплазмадағы жасушаішілік қосындылардың болуымен
көмірсулардың болуымен
Жағындыны дайындау кезінде зертханашы заттық шыныға физиологиялық
ерітінді тамшысын тамызды, үстіне бактерия дақылын қосты, кептірді, от
жалынында бекітті. Микроскоптауда бактериялар анықталмады. Себебін
түсіндіріңіз:
бактерияларды бояу кезеңдері өткізілмеді
физиологиялық ерітінді стерилді болмаған
бактерияны бекіту дұрыс жасалмады
бактериялар физиологиялық ерітіндімен шайылып кетті
микроскоптауда иммерсиялық майды қолданбады
Микроскоптың иммерсиялық жүйесінің қызметі:
тікелей түсетін сəуленің сынуын ауытқытады
иммерсиялық майдың сыну көрсеткіші мен шынының сыну көрсеткіші
бірдей
оптикалық микроскоптың шешуші қабілетін ұлғайтады
иммерсиялық майдың сыну көрсеткіші мен ауаның сыну көрсеткіші бірдей
иммерсиялық майдың сыну көрсеткіші мен шынының сыну көрсеткіші
əртүрлі

Ожешко бояу əдісінде жасалған жағындыны қыздыра отырып тұз қышқылын
тамызу мақсаты:
жағындыны бекіту үшін
бактерия құрылысын бұзу үшін
спораны уландыру үшін
капсуланы уландыру үшін
қозғалғыштықты жақсарту үшін
Бурри-Гинс əдісімен боялған жағындыны микроскоптауда табылады:
күңгірт фонда түссіз капсула
спора түзілу процесі
грампозитивті жəне грамнегативті бактериялар
хламидияның элементарлы жəне ретикулярлы денешіктері
бактериялардың ретсіз қозғалғыштығы
Облигатты аэробтар:
энергияны тек тыныс алу жолымен алады, сондықтан молекулалық оттегі
міндетті түрде қажет
О
2
аз болса да бактерия өсуі тоқталады, өйткені О
2
токсикалық
қосылыстарын ыдырататын ферменттері болмайды
О
2
бар жерде де жоқ жерде де өсе береді
атмосфералық оттегі болғанда өсуге қабілетті, бірақ оны энергия көзі ретінде
қолданбайды
энергия алу үшін оттегіні қажет етсе де, СО
2
көп болғанда жақсы өседі
Облигатты анаэробтар:
вегетативті формалары оттегі бар жерде жойылады
цитохромдары бар бактериялар
оттегі əсерінен жасушаны жоятын Н
2
О
2
пайда болады
каталаза түзетін грам теріс бактериялар
глюкозаны CO
2
жəне Н
2
О дейін ыдыратады
Факультативтіанаэробтар:
О
2
аз болса да бактерия өсуі тоқталады, өйткені О
2
токсикалық
қосылыстарын ыдырататын ферменттері болмайды
энергияны тек тыныс алу жолымен алады, сондықтан молекулалық оттегі
міндетті түрде қажет
О
2
бар жерде де жоқ жерде де өсе береді
атмосфералық оттегі болғанда өсуге қабілетті, бірақ оны энергия көзі ретінде

қолданбайды
энергия алу үшін оттегіні қажет етсе де, СО
2
көп болғанда жақсы өседі
Микроаэрофильді микроорганизмдер:
оттегіні төмен концентрацияда қажет етеді
заттардың ыдырауы барысында оттегі жоқ жерден энергия алады
оттегіге индифферентті
оттегіні бос күйінде қабылдайды
көмір қышқыл газын жоғары концентрацияда қажет етеді (СО
2
)
Элективті қоректік орталар:
бактериялардың бір түрін басқасынан биохимиялық белсенділігі бойынша
ажыратады
белгілі бактериялары бөліп алуға мүмкіндік береді, басқа бактериялардың
өсуін тежейді
əртүрлі бактериялар түрлерінің өсуіне мүмкіндік береді
ауксотрофты бактериялар түрлерін бөліп алу үшін қолданады
прототорфты бактерияларды бөліп алу үшін қолданады
Аутотрофтар сипатталады:
көміртегінің жалғыз көзі ретінде көмірқышқыл газын қолданады
энергия көзі ретінде күн сəулесін қолданады
тотығу-тотықсыздану реакцияларының энергияларын қолданады
көміртегі көзі ретінде дайын органикалық қосылыстарды талап етеді
органикалық заттарды минералдарға дейін ыдыратуға қабілетті
Дифференциальды-диагностикалық қоректік орталар:
бактериялардың бір түрін басқасынан биохимиялық белсенділігі бойынша
ажыратады
белгілі бактериялары бөліп алуға мүмкіндік береді, басқа бактериялардың
өсуін басады
əртүрлі бактериялар түрлерінің өсуіне мүмкіндік береді
ауксотрофты бактериялар түрлерін бөліп алу үшін қолданады
прототорфты бактерияларды бөліп алу үшін қолданады
Жасушаға концентрация градиентіне қарсы коректік заттардың
тасымалдануы нəтижесінде бактериялық жасуша ішінде өзгеріске ұшыраған
тасымалдаушы молекула аталады:
радикалдар транслокациясы
женілдетілген диффузия
пассивті диффузия

белсенді тасымал
эндоцитоз процесі
Физиологиялық белгілер сипатталады:
бактерияның пішіні жəне құрылымымен
тотығу жəне пластикалық метаболизм типтерімен
бактерияның антигендік ерекшелігімен
колониялар морфологиясымен
молекулалық-биологиялық белгілермен
Бактериологиялық диагностика əдісінің маңызы:
таза дақылды бөліп алу жəне идентификациялау
жағындыны дайындау, микроскоптан көру
зертханалық жануарларға инфекция жұқтыру
антигендік құрылымды анықтау
аллергиялық сынама жүргізу
"Адсорбция" терминінің мағынасы:
вирустың жасушада шешінуі
вирустық компоненттердің жиналуы
вирустық бөлшектің жасушаға бекітілуі
вирустың жасушаға енуі
вирустық бөлшектің жасушадан шығуы
Вирустық инфекцияның ерекшеліктері:
Жасырын кезеңі қысқа
Облигатты паразитизм
Бактериемия дамиды
Вирус геномы қожайын жасуша геномымен байланысы жоқ
Спецификалық əсері болмайды
Вирустық инфекцияда байқалады:
Жасушаішілік қосындылардың болуы
Токсинемия
Вирогения
Индукциялық инфекция дамиды
Жасырын кезеңі бірдей
Вирустардың жұқпалылығы:
Вирустың тұтас бөлшегіне байланысты
Вирустың белоктық қабатының қасиеттеріне байланысты

Олардың репродукциясында ғана көрінеді
Нуклеин қышқылы қасиеттеріне байланысты емес
Вирустың генотипіне байланысты емес
Вирогенияның мəні:
вирустық нуклеин қышқылының зақымдалған жасушаның ДНҚ құрамына
синхронды репликациямен интеграциялануы
вирустық нуклеин қышқылының интеграциялануы нəтижесінде вирустық
геномдардың зақымдануы
вириондардың жеке құрылымдық элементтерінің қалыптасуы
жаңа вириондардың пайда болуы
құрамдық құрылымдық элементтердің жинақталуы
Вирустың жасушамен өзара байланысуының продуктивті түрінің аяқталуы:
жасушаның лизисімен жүретін вирустық ұрпақтың пайда болуы
нуклеин қышқылының жасуша геномына интеграциялануы
вирустық бөлшектің тыныштықтағы жағдайға өтуі
зақымдалмаған жасушаның пайда болуы
жасушада жасушаішілік қосындының пайда болуы
«Виропексис» терминінің мағынасы:
вирусты жəне жасушалы мембрананың бірігуі
вирусты бөлшектің жасушаға эндоцитоз нəтижесінде енуі
жасушада вирустың шешінуі (капсидтен босауы)
жасуша цитоплазмасында вирусты компоненттердің жиналуы
ферменттің қатысуымен жасушаға бекітілуі
Провирус бұл:
жасуша геномына интеграцияланған ДНҚ вирусы
вирусты бөлшекке интеграцияланған ДНҚ жасушасының фрагменті
вирустың жасушадан тыс формасы
абортивті инфекция нəтижесінде түзілетін ақаулы вирусты бөлшек
вирустың ақуыз-түзілістері
Вирусологиялық əдістің кезеңдері:
дақылдандыру, индикация, идентификация
дақылдандыру, жануарларға сынама жасау, анализ
индикация, дақылдандыру, емдеу
анализ, идентификация, ликвидация
жануарларға сынама жасау, емдеу, анализ

Вирустардың цитопатикалық əсері:
тіндік жасушада симпластардың пайда болуы
вирус əсерінен тауық ұрығы тіршілігінің бұзылуы
вирус əсерінен зертханалық жануарлардың өлуі
химиопрепараттар əсерінен вирустардың жойылуы
вирустар өсуінің күшеюі
Бактериялардың анбиотиктерге төзімділігінің біріншілікті генетикалық
механизмі:
R плазмидалардың тасымалдануы
жасуша қабырғасы компоненттерінің синтезін бақылайтын гендердегі
мутациялар
антибиотиктердің əсер етуі үшін «нысананың» болмауы
цитоплазмалық мембрананың синтезін бақылайтын гендердегі мутациялар
рибосомалық ақуыздардың синтезін бақылайтын гендердегі мутациялар
Антисептика - бұл:
тері мен сілемейлі қабықтың зақымданған немесе зақымданбаған
учаскелеріндегі бактерияларды жоюға бағытталған іс-шаралар кешені
адам организмі тіндеріне қоршаған ортадан микроорганизмдерді ендірмеуге
бағытталған іс-шаралар кешені
қоршаған орта нысандарын залалсыздандыруға бағытталған іс-шаралар
кешені
организмнің барлық ұрықтарын жоюға бағытталған іс-шаралар кешені
адам организмінде жұқпалы ошақтың дамуын жеке тежейтін заттар
"Стерилизация" анықтамасы:
биологиялық факторлар əсерінен микроорганизмдердің барлық вегетативті
формалары мен спораларының жойылуы
химиялық факторлар (лизол, хлорамин) əсерінен микроорганизмдердің
споралық формаларының толығымен жойылуы
физикалық факторлар əсерінен микроорганизмдердің тек вегетативті
формаларының жойылуы
физикалық жəне химиялық факторлар əсерінен микроорганизмдердің барлық
вегетативті формалары мен спораларының толығымен жойылуы
химиялық факторлар (лизол, хлорамин) əсерінен микроорганизмдердің
барлық вегетативті формаларының толығымен жойылуы
Пастеризация – бұл:
материалды 70°С дейін 15 минут қыздыру, жылдам салқындату
180°С қайнату
материалды ұзақ уақыт 80°С қыздырып, жылдам салқындату

бумен өндеу
материалды 180°С дейін 15 минут қыздыру, жылдам салқындату
Беткейлі активті заттардың əсер ету механизмі:
цитоплазмалық мембрана арқылы қоректік заттар тасымалдауын бұзады
белоктың денатурациясын туындатады
нуклеопротеидтердің фосфорқышқылды топтарына ұқсастығы болғандықтан
бактериялар өсуін тежейді
бос қышқылдар əсерінен белокты коагуляциялайды
глюкозаның дегидратациясына қатысатын коферменттер қызметін тежейді
Ауыр металдар тұздарының əсер ету механизмі (мырыш, қорғасын, күміс
жəне т.б.):
бос қышқылдар əсерінен белокты коагуляциялайды
цитоплазмалық мембрана арқылы қоректік заттар тасымалдауын бұзады
нуклеопротеидтердің фосфорқышқылды топтарына ұқсастығы болғандықтан
бактериялар өсуін тежейді
белоктың денатурациясын тудырады
глюкозаның дегидратациясына қатысатын коферменттер қызметін тежейді
Құрамында альдегиді бар дезинфектанттардың əсер ету механизмі:
цитоплазмалық мембрана арқылы қоректік заттар тасымалдауын бұзады
нуклеопротеидтердің фосфорқышқылды топтарына ұқсастығы болғандықтан
бактериялар өсуін тежейді
белоктың денатурациясын тудырады
бос қышқылдар əсерінен белокты коагуляциялайды
глюкозаның дегидротациясына қатысатын коферменттер қызметін тежейді
b
-лактамды антибиотиктердің əсер ету механизмі:
микроб мембранасының бүтіндігін бұзады
микроб жасушасындағы пептидогликан синтезін бұзады
микроб жасушасында белок синтезін тежейді
нуклеин қышқылы синтезін бұзады
спора түзуді бұзады
Антибиотиктерге сезімталдылықты диффузды диск əдісімен анықтағанда
микробтың өсуі тежелген аймақ байқалады. Бұл нені білдіреді:
микроб антибиотикке сезімтал
микроб антибиотикке төзімді
уыттылығы жоқ
мембрананың өткізгіштігі күшейген

жасушада зат алмасу күшейген
Микроорганизмдердің антибиотиктерге төзімділік механизмі байланысты:
гендерде генетикалық рекомбинациялардың болуы
антибиотиктерді жасуша қабырғасы өткізгіштігі тежейді
антибиотиктердің белсенді түрінің белсенді емес түріне ауысуы
макроорганизмде антибиотиктердің өзгеруі
антибиотиктері бар ортада бактерияның талшықтары жойылады
"Дисбиоздың" дұрыс анықтамасын табыңыз:
Қалыпты микрофлораның өзгерісіне тəуелді емес бүзылыстар дамиды
Қалыпты микрофлораның экологиялық балансының бұзылуы
Облигатты микрофлораның саны артқандықтан ішкі баланс бұзылады
Транзиторлы микробтар көптеп енеді
Факультативті бактериялар саны күрт азаяды
Дисбиоз кезінде микрофлора қалай өзгереді:
облигатты микробтар саны азаяды, факультативті микрофлора саны артады
облигатты микробтар саны артады, факультативті микрофлора саны азаяды
организмнің жалпы резистенттілігі төмендейді
бактериялардың нуклеин қышқылының қасиеттері өзгереді
қалыпты жағдайда микробы жоқ ішкі ағзаларда симбионттар мекендейді
Додерлейн сүтқышқылды таяқшалардың стафилококктар мен грамтеріс
бактерияларды тежеу қасиеті неге байланысты:
сүт қышқылды түзеді
антибиотиктер бөледі
бактериоциндер түзеді
плазмидаға байланысты
ферменттер бөледі
Ішек дисбиозының сипаттамасы:
қалдық микрофлора азайған
Candida туысы саңырауқұлақтары жоқ
лактобактериялар саны артқан
стафилококктар саны артқан
бифидумбактериялар саны артқан
Ішек дисбиозының сипаттамасы:
бифидумбактерия жəне лактобактерия саны азайған
стафилококктар саны азайған
Proteus туысы бактериялар саны азайған

Candida туысы саңырауқұлақтары жоқ
қалдық микрофлора саны азайған
Ішектің микрофлора құрамындағы стафилококты анықтау:
сарыуызды-тұзды агарға себу
тікелей микроскоптан қарау
Эндо ортасына себу
Китта-Тароцци ортасына себу
Блаурокк ортасына себу
Ішек таяқшасы тобы бактерияларын анықтау үшін патологиялық материалды
қандай қоректік ортаға себеді:
Эндо
СТА
Блаурокк
Вильсон-Блер
Сабуро
Төмендегілердің қайсысы терінің жергілікті микрофлорасында ең көп
кездеседі?
Enterococcus spp.
E.coli