«Мұнайгаз ісі» кафедрасы

Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру орталығы

мамандығының магистратураға қабылдау емтиханның

Қабылдау емтиханның бағдарламасы кафедраның мәжілісінде талқыланған

Қабылдау емтиханның бағдарламасы «Механика және Мұнайгаз ісі» факультетінің әдістемелік комиссиясымен мақұлданған

«28» 04 2011ж., № 1 хаттамасы

Төрағасы ___________________ Мырзалиев Д.С.

- бейіндік;

- ғылыми және педагогикалық.

Магистратураны бейіндік білім беру бағдарламасы бойынша оқуды бітірген және магистрлік диссертация қорғаған тұлғаға 6М070800 – «Мұнай газ ісі» мамандығы бойынша техника және технология магистрі академиялық дәрежесі тағайындалады.

• 
  мұнай-газ саласындағы жаңа ашылулар, пайдалану мен олардың әдісі жайлы;
  
• 
  математикалық және физикалық модельдеу жайлы;
  
• 
  жобалы-құрамалар, ғылыми-зерттеулер, құрлықта және теңіздегі мұнай жіәне газ кен орындарындағы игеру мен пайдаланудың инновациялық қызметінің шығармашылығы жайлы;
  
• 
  мұнай және газды өндірудің жабдықтарын, технологиялық процестерін зерттеу мен ұғынудағы ғылыми тәсілін және техникалық әдіс пен пайдалану дәрежесін меңгеру жайлы.
  

• 
  орындалу жұмысына тиісті халықаралық және Отандық стандарттар, жоғарыда аталған және басқа Отандық бірлестіктер бұйрықтары, әдістемелік, нормативтік және басқару материалдары жайлы;
  
• 
  мұнай-газ үрдістерінің даму перспективалары және қазіргі жағдайы, бәрлестік қызметтегі ерекшеліктер, кәсіпорындар және аралас бөлімшелер жайлы;
  
• 
  құрлықта және теңіздегі мұнай, газ және газконденсатты кен орындарын игеруді талдау және жобалау принципі жайлы;
  
• 
  ұңғыға газдың және сұйықтың ағу теориясы жайлы;
  
• 
  жердің бетіне сұйықтың көтерілу теориясы жайлы;
  
• 
  ғылым және техника жетістіктері, Мұнай-газ ісінің Отандық және шет елдік тәжірибеліктері, үрдіс дамуының инновациялық бағыты жайлы;
  
• 
  еңбек қорғаудың ережелері және нормалары, технологиялық процестердің экологиялық қауіпсіздігінің сұрақтары жайлы;
  
• 
  ИСО-9000, 14000 және т.б. сапа сериясын басқару аймағының стандарттары;
  
• 
  Оқытудың жаңа технологиясы;
  
• 
  маман және пән документациясының оқу-әдістемелігі жайлы;
  
• 
  өз бетінше жұмыс жасау және оқу сабақтарының барлық түрінің өтілу әдістемесі жайлы.
  

• 
  терең кәсіптік білімді қажет ететін ғылыми-зерттеулер және педагогикалық қызметтерде пайда болатын мәселелерді тұспалдау және шешу;
  
• 
  зерттеудің нақты шамаларынан керекті зерттеу әдісін таңдау, бар әдістерді модификациялау және жаңа әдістерді игеру;
  
• 
  алынған эксперименталды нәтижелерді өңдеу, анализдеу және бар әдеби берілгендерді есепке ала отырып ұғыну;
  
• 
  жаңа технология жаңалықтарымен библиографиялық жұмыс жүргізу;
  
• 
  сәйкесінше берілген талап бойынша жаңа әдіс өңделген және басталған есеп беру, реферат, түрінде жасалған жұмысты қорытындылау;
  
• 
  пәндердің оқу-әдістемелік кешенін құрастыру;
  
• 
  оқудың барлық түрінің өткізілуін рационалды ұйымдастыру.
  

• 
  педагогикалық қызметте;
  
• 
  ғылыми зерттеулерді жүргізу және жоспарлауда;
  
• 
  ғылыми зерттеулерді және педагогикалық қызметтерді жүзеге асыру үшін керекті шет тілін білу.
  

• 
  ғылыми және педагогикалық қызметтерді жүргізудің барлық түрін жоспарлау, ұйымдастыру жағынан.
  

• 
  таңдалған саладағы жаңа ашылулар, пайдалану мен олардың әдісі жайлы;
  
• 
  мұнай және газды өндірудің жабдықтарын, технологиялық процестерін инновациялық қызметтерінің шығармашылығы жобалы-құрамалар, ғылыми-зерттеулер жайлы;
  
• 
  кәсіпорынның және технологиялық есептерінің тез шешілуіне қажетті, техникалық тәсілдер және әдістерді пайдалану мүмкіндігі жайлы.
  

• 
  орындалу жұмысына тиісті халықаралық және Отандық стандарттар, жоғарыда аталған және басқа Отандық бірлестіктер бұйрықтары, әдістемелік, нормативтік және басқару материалдары жайлы;
  
• 
  мұнай-газ үрдістерінің даму перспективалары және қазіргі жағдайы, бірлестік қызметтегі ерекшелікте, кәсіп орындар және аралас бөлімшелер жайлы;
  
• 
  мұнай және газды өндіру технологиясы және жаңа техникалық әдістер жайлы;
  
• 
  мұнай және газ ұңғыларын игеру, жинау, дайындау және тасымалдаудағы қондырғылар жайлы;
  
• 
  қабаттың мұнай бергіштігін және ұңғы өнімділігін арттыру әдісі жайлы;
  
• 
  өнім өндірісінде жаңа технологияларды енгізу мен игеру саласында маман алдында тұрған жоспарлар мен мақсаттар жайлы;
  
• 
  ғылым және техника жетістіктері, үрдіс дамуының инновациялық бағыты, мұнай-газ ісінің Отандық және шет елдік тәжірибеліктері жайлы;
  
• 
  техникалық документацияға қойылатын негізгі талаптар;
  
• 
  еңбек заңдылығының негіздері;
  
• 
  технологиялық процестердің экологиялық қауіпсіздігінің сұрағы, еңбек қорғаудың ережелері мен нормалары жайлы;
  
• 
  ИСО-9000, 14000 және т.б. сапа сериясын басқару аймағының стандарттары;
  

• 
  қабатты игеруде рационалды түрін таңдау, тасымалдаудың түрлі әдісіндегі режим жұмысын тағайындау және ұңғы қондырғыларын мұнай, газ және конденсатты дайындау әдістерін және қондырғыларын мұнай бергіштікті арттыру әдісін таңдай білу;
  
• 
  терең кәсіптік білімді қажет ететін ғылыми-зерттеулер және педагогикалық қызметтерде пайда болатын мәселелерді тұспалдау және шешу;
  
• 
  сәйкесінше берілген талап бойынша жаңа әдіс өңделген және басталған есеп беру, реферат, түрінде жасалған жұмысты қорытындылау;
  
• 
  орындау жұмыстарын ұйымдастыру, әр түрлі шешімдегі жағдайлардағы басқару шешімін табу және қабылдау.
  

• 
  ғылыми зерттеулерді және педагогикалық қызметтерді жүзеге асыру үшін керекті шет тілін білу;
  
• 
  жеке компьютерлерде жұмыс істей білу;
  
• 
  кәсіпорында жұмыс істей білу;
  
• 
  кәсіби қызметтерді жүргізудің барлық түрін жоспарлау, ұйымдастыру жағын білу; кәсіпорын арақатынасы және техникалық, қаржылық және адам факторларын есепке ала отырып басқару принципін, барлық кәсіби қызмет аспектілерін білу.
  

1. 
   Мұнайгаз саласының техникасы мен технологиясы
   

Мұнайгаз қабатының физикасы. Тау жыныстарының коллекторлық қасиеттері. Қабаттың мұнайберу қасиетін арттыру әдістері. Мұнайгаз ұңғымаларынпайдалану жолдары. Ұңғымаларды пайдаланудағы жабдықтар мен құралдар. Кәсіпшілікте мұнайды жинау мен дайындау. Газ және газконденсатты кен орындарынигеру. Газды жерасты сақтау.

2. 
   Қайран кен орындарын игеру.
   

Континентальды қайрандағымұнай мен газ қорларынигерудің заманауи жағдайы. Қазақстанның келешектегі қайран кен орындары. Мұнай және газдықайран кен орындарында игеру ерекшеліктері. Платформаларды бекітілген орынға тұрғызу мен тасымалдау және жабдықтарды орнату. Жүзу бұрғылау қондырғылары. Негізгі түрлері мен қолдану аймақтары. Ұңғымалардың конструкциялары. Жүзу және стационарлы теңіз бұрғылау қондырғыларының бұрғыла технологиясы. Бұрғылау процесінде кеме, жүзу және жартылай жүзу платформаларынан орын ауыстырудың компенсациясы мен стабилизациясының әдістері. Ұңғымаларды аяқтау. Теңіз ұңғымаларыныңсаға жабдықтарының қолданылуы мен түрлері. Суасты саға жабдығын орнату техникасы мен технологиясы. Жалпы қабылданған және арнайы жабдықтар түрлері. Жерасты-техникалық жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыру. Техникалық қамтамасыздандыру құралдары. Мұнай мен газды қайран кен орындарынан белгіленген және жағалауларға тасымалдау әдістері. Теңіз құбырөткізгіштері, құбырөткізу жүйелері конструкцияларына қойылатын талаптар. Құрастыру мен пайдалану ерекшеліктері. Жағалау ғимараттарының құрамы мен белгіленуі. Теңіз кеме транспорты, кеме түрлері, мұнайгаз және газконденсатты кен орындарынан шикізатты арту технологиясы. Зиянды қалдықтарды жинау және жою техникасы мен технологиясы.

3. 
   Ұңғымаларды жөндеу
   

Халықшаруашылығындағы мұнай мен газдың алатын орны. Қазақстанның мұнай комплексі, оның алатын орны мен келешек дамуы. Ұңғымаларды пайдалану әдістері. Ұңғымаларды игеру. Ұңғымаларды зерттеу.

Негізгі технологиялық процестер. Дайындау жұмыстары. Көтеріп-түсіру операциялары (КТО). КТО кезінде қолданылатын құралдар. Аяқтау жұмыстары. Пайдалану кезінде ұңғымада кездесетін әртүрлі қиындықтарды (құмның болуы, парафиннің бөлінуі, тұз бөліну, алдын-ала сулану) кезекті жөндеу. Олармен күресу әдістері.

Жөндеу-изоляциялау жұмыстары. Кері айналым жұмыстары. ҰТәртүрлі заттармен (цементті ерітіндімен, цементті-құмды қоспамен, реагенттермен, фенолформальдегидті қарамаймен және т.б.) бекіту. Қосымша тізбекті түсіру.

Жөндеу-түзету жұмыстары. Мөрмен тексеру, тізбектегі кемшілікті түзету.

Қрпу жұмыстары. Қарпу жұмыстарының құралдары. Құбырлар мен құралдарды ұстау мен шығару.

Ұңғымаларды жою жұмыстары. Жойылатын ұңғымалардың категориялары. Әдісті қолдану аймағы мен оның мәні. Ұңғыма конструкциясын таңдау. Ескі оқпаннан ауытқу. «Терезені» ашудың орнын таңдау. Тізбекте «терезені» ашу. Ашу кезінде қолданылатын құралдар. Жуу сұйықтықтары.

Қабатты гидравликалық жару. Гидроқұмдыағынды перфорациялау. Қышқылдық өңдеудің техникасы мен технологиясы.

Мұнралар мен мачталар. Айналу құралдары. Агрегаттар. Таль жүйесі. Пакерлер. Мұнай өндірісінде еңбек өндірісін ұйымдастыру мен басқару негіздері. Мұнай өндірісінде техникалық нормалау мен еңбек ақыны ұйымдастыру негіздері.

4. 
   Мұнай газ жабдықтарын коррозиядан қорғау
   

Коррозиялық бүліну түрлері және олардың себептері, коррозия көрсеткіштері: массалық, тереңдік, механикалық, көлемдік және т.б.

Коррозиялық процестердің термодинамикасы мен кинетикасы: химиялық және электрохимиялықкоррозия механизмдері (сутект3 ж2не оттект3 деполяризациялы коррозиялар). Атмосфералық және теңіз коррозиялары, жерасты коррозиясы, биокоррозия, газды күкіртсутекті коррозия, өзгермелі тоқ коррозиясы. Коррозияға төзімді металлдық және металдық емес материалдар және оларға қойылатын талаптар. Мұнайгаз жабдықтарын қорғаныс қабаттарымен коррозиядан қорғау (никелдеу, фосфаттау және т.б.). Жабдықтарды катодты қорғау, коррозия ингибиторлары, коррозиядан протекторлы қорғау.

2. 6М070800 – Мұнайгаз ісі мамандығының магистратураға қабылдау емтихан сұрақтарының ұсынылған тізімі
Қабылдау емтиханның бағдарламасына жұмысшы бағдарламаның келесі бейіндік пәндерінің тараулары енгізілген:

«Мұнайгаз саласындағы техника мен технология»; «Қайран кен орындарын игеру»; «Ұңғымаларды жөндеу», «Мұнайгаз жабдықтарын коррозиядан қорғау».

2 Басқада пайдаланатын энергия түрлерін сипаттаңыз. Қазақстанда

қандай табиғи қорлар бар

3 Тау жыныстардың коллекторлық қасиеттері

4 Мұнай және газ ұңғымаларын игеру

5 Қабаттардың мұнайберу қасиетін арттыру

6 Газ және газконденсатты кенорындарын жобалау

7 Бұрғылау қондырғысы, оның негізгі бөліктері. Бұрғылау қондырғыларына қойылатын талаптар. Бұрғылау қондырғыларының жіктелуі

8 Бұрғылау мұнаралары, мұнайгаз ұңғымаларын бұрғылауға арналған

бұрғылау мұнараларының түрлері

9 Максималды вертикальді жүктеме бойынша мұнараны тандау әдіс

10 Бұрғылау қашауы. Қашау түрлері. Қашау тандау әдісі

11 Турбобұрғы. Қызметі, қолдану аймағы, конструкциясы

12 Бұрғылау ерітінділері. Қызметі мен қолдануы

13 Тампонажды ерітінділер. Тампонажы ерітінділердің сипаттамасы

14 Тампонажды ерітінділерді дайындауға арналған қоспалары

15 Бұрғылау ерітінділерінің сапасын анықтайтын құралдар. Ареометрлер. Қызметі мен қолдануы

16 Плашечті превентордың қызметі мен қолдануы

17 Әмбебап привентардың қызметі. Әмбебап привентардың сұлбасы

18 Бұрғылау колоннасының құрамы. Бұрғылау колоннасының технологиялық жабдығына не кыреды

19 Ауырлатылған бұрғылау құбырлары (АБҚ), құрамы, қызметі

20 Бұрғылау құбырларының түрі мен конструкциясы. Бұрғылау құбырларын жалғау әдісі

21 Қабат қысымын есептеу, гидроразрывтағы қысым. Бұрғылау ерітіндісінің тығыздығы тандау

22 Бұрғылау сараптарының түрлері. Бұрғылдау сораптарының ағынын мен берілісін басқару

23 Ұңғыманы цементтеу әдісі

24 Кусттык бұрғылау ерекшелігі. Кусттык бұрғылау экономикалық

пайдалығы

25 Ұңғыманы цементтеу тәртібі

2 200м арналған «Technomare» платформасының сұлбасы

3 Протекторлар түрі мен қызметі

4 Теңіз ұңғымаларының жабдықтары

5 Теңіз құбырлары мен суасты кабелдерді соғу құралдары

6 Перфорация түрлері мен олардың эффективтілігі

7 Жүзгіш бұрғылау қондырғысының конструкциясы

8 Қатты швартовты жүзгіш фермамен нүктелі орналасуыдың

конструктивті сұлбасы

9 Стационарлы платформалар, мұнай кенорындағы өнімдерді дайындап

сақтау үшін қолданатын

10 Жүзгіш платформалар, теңіз кенорындарында қолданылатын

11 Көмірсутекті теңіз кенорындарынан тасымалдау тәсілі

12 Теңіз кенорындағы мұнай өнімдерін алып-салатын құралдары

13 Континентальді шельфтегі құылыстарының конструктивті-

эксплуатациялық ерекшеліктері

14 Теңіз құбырлары: анықталуы, классификациясы, пайдалану ерекшеліктері

15 Теңіздегі мұнай және газ кенорындарындарында пайда болатын геотехникалық жағдайы

16 Көмірсутектерді арктикалық шельфтерде жобалау

17 Теңіз ұңғымалар жабдықтарының конструкциясы

18 СП₆ МБН «Малахит» конструкциялы суасты танкерлердің технико-эксплуатациялық көрсеткіштері

19 Мұхиттың табиғи қорларын игеру кешенінің технологиялық

ерекшеліктері

20 «Naynien» платформасының сұлбасы

21 Судағы мұнайгаз құрылыстарының жобалау және пайдалану

ерекшеліктері

22 Суасты мұнайгаз сақтағыштар. Суасты-тасымалдау жүйесінің жалпы мәліметтері

23 Шельфтегі іздеу-барлау жұмыстары

24 Теңіздегі мұнайгаз құрылыстарын жобалау үшін қажетті алғашқы

мәліметтер

25 Теңіз стационарлы құрылыстарының безендіру құралдары
2.3 «Ұңғымаларды жөндеу» пәні
1 Түрлі шаю сұйықтықтарын қолданғандағы ұңғымадағы қысымды есептеу

2 Лақтырудың алдын алуға қолданылатың бұрғылау ерітіндісінің

тығыздығын анықтау

3 Шаю құбырларын көтергеннен кейын қабаттағы қысымның төмендеуін есептеу

4 Свечалар массасынан горизонтальды құраушы жүктемесын анықтау

5 Таль жүйесінің жабдықтауға арналған арқан түрі мен диаметірін тандау

6 Қисайған ұңғымаға колоннаны түсіргенде ілмектегі жүктемені анықтау

7 Жөндеу-түзеу жұмыстары. Печатьпен зерттеу, колоннадағы

кемшіліктерді түзеу

8 Ұңғыманы жөндеудегі түсіріп көтері операциялары

9 Жандық стволдың қырқуын әдісінің қызметі мен қолдануы

10 Пакер қызметі

11 Пакерлерді қолданумен цементтеу

12 Забойлы құмды тығындарды жуу үшін гидравликалық есептеулер

13 Гидробұрғымен тығындарды тазалау

14 Нығыздаушы құрылғының мүмкін созылмалы жүктемесін анықтау

15 Мұнай (су, қышқылдық) ваннаны есептеу әдісі

16 Қабаттың гидравликалық айырылуының қысымын есептеу

17 Ұңғыманың призабойлы аймағынын солянды қышқылмен тазалауды

есептеу

19 Ұңғыманы зерттеу әдісі

20 Ұңғыманы жөндеу кезындегі ұстау жұмыстары мен құрылғылар

21 Гидропескоструйды перфорацияның қызметі мен қолданылуы

22 200м арналған «Technomare» платформасының сұлбасы

23 Гидропескоструйды перфорацияның қызметі мен қолданылуы

24 Гидропескоструйды перфорацияның қызметі мен қолданылуы

25 Гидропескоструйды перфорацияның қызметі мен қолданылуы

2 Қабықтардың қорғану қасиеті (Пиллинга-Бэдвордс факторы)

3 Электрохимиялық коррозияның механизмі

4 Коррозиялық эффектерді бағалау критериялары (коррозия көрсеткіштері массалық, көлемдік, терендік)

5 Коррозия түрлері (атмосферлі, жер асты, механикалық, биокоррозия және т.б.)

6 Топырақтың коррозиялық активтілігі

7 Бетон Коррозиясы

8 Протектор көмегімен болат бұйымдарын коррозиядан қорғау

9 Протектор түрлері

10 Ингибиторлар көмегімен металлды коррозиядан қорғау

11 Химиялық никелдеу әдісімен коррозиядан қорғау

12 Фосфатты қабықша көмегімен болат бұйымдарын коррозиядан қорғау

13 Гальваникалық жабу арқылы коррозиядан қорғау (медтеу, никелдеу,

хромдау)

14 Болатты ыстыққатөзімді легирлеу арқылы коррозиядан қорғау

15 Металлдыемес коррозиядан қорғау

16 Маталл пассивтілігі түсінігі

17 Агресивті ортадағы коррозия жылдамдығына әсер ететін факторлар

18 Никелмен қабталған темір құбырдың коррозиялық тұрақтылығының сұлбасын құрастыр, егер φ°_Fe/Fe²⁺=-0,44В, φ°_Ni/Ni²⁺ =-0,25В

19 Цикпен қапталған темір құбырдың коррозиялық бұзылу сұлбасын

құрастыр, егер φ°_Fe/Fe²⁺=-0,44В, φ°_{Zn/ Zn}²⁺=-0,76В

20 Мыспен араласқан хромнан тұратын галваникалық элементтін сұлбасын құрастыр. Коррозия кезінде солынды қышқылды ортада қандай металл қышқылданады

21 Протектордың жарамдылық уақытын есепте (жыл), егер ПӘК 0,8 тен, ал протектор массасы 192 кг

22 Мыстың коррозия жылдамдығын есептеу, егер аудан 30 м²,

2 сағат ішінде 20 г қабық кетсе

23 Никелді қабықтың қалындығын есептеу, егер аудан 44 см²,

қабық массасы 12 г

24 Катодтағы цинк бөлінуін массасын есептеу,

егер 12 сағат ішінде ток күші 0,2 А

25 Титаннан жасалған қабықша беріктігін есептеу, титанның қаттылығы мен оның оксидын ескергенде (ρ_Ti=4,54 г/см³; ρ_TiО2=4,26 г/см³)

Ұсынылған әдебиеттер тізімі

1. Коршак А.П., Шоммазов П.П. Основы нефтегазового дела. УФА.Полиграф.2002.-638с.

3. 
   Калинин А.Г., Левицкий А.З., Никитин Б.А. Технология бурения разведочных скважин нефти и газа. М., Недра. 1998.-448с.
   
4. 
   Круглицкий Н.Н., и др. Физико-химическая механика тампонажных растворов. Киев. Наукова думка. 1974.-288с.
   

6. 
   Баликатов А.Д. Прогрессивные технологии соорудения скважин. М.: ОАО Недра-Бизнесцентр. 2003-554с.
   
7. 
   Калинин А.Г., Левицкий А.З., Мессер А.Г., Соловьев Н.В. Практическое руководство по технологии бурения скважин на жидкие и газообразныен полезные ископаемые. М.: ОАО Недра-Бизнесцентр. 2001.-450с.
   
8. 
   Басаргин Ю.М., Булатов А.И., Проселков Ю.М. Осложнении и аварии при бурении нефтяных и газовых скважин. М.: ОАО Недра-Бизнесцентр. 2002.-296с.
   
9. 
   Гилязов P.M. Бурение нефтяных скважин с боковыми стволами. М.: ОАО Недра-Бизнесцентр. 2002.-255с.
   

10. 
    Булатов А.И., Макаренко, Проселков Ю.М. Буровые промывочные и тампонажные растворы. М.: ОАО Недра-Бизнесцентр. 1999.-424с.
    
11. 
    Иванова М.М., Чоловский Н.П., Брагин Ю.И. Нефтегазопромысловая геология. М.: ОАО Недра-Бизнесцентр. 2000.-414с.
    
12. 
    Булатов А.И., Проселков Ю.М., Шаманов С.А. Техники и технология бурения нефтяных и газовых скважин. М.: ОАО Недра-Бизнесцентр. 2003.-1007с.
    
13. 
    Басаргин. Ю.М., Будников В.Ф., Булатов А.И. Теория и практика предупреждения осложнений и ремонта скважин при их строительства и эксплуатации. М.: ОАО Недра-Бизнесцентр. 2001.-399с.
    
14. 
    Газизов А.А. Увеличение нефтеотдачи неодноразных пластов на поздней стадии разработки. М.:ОАО Недра-Бизнесцетр. 2002.-639с.